ምድርና ኽትጠፍእ ድያ፧
ምድርና ኽትጠፍእ ድያ፧
‘ምድርና ኣብ መጻኢ እንታይ ክትከውን እያ፧’ ኢልካ ሓሲብካዶ ትፈልጥ፧ ብዙሓት ሰባት ነዛ ጽብቕቲ ፕላነትና ዜጋጥማ ዘሎ ነገር ብምርኣይ: ምድርና ኻብ ጥፍኣት ከም ዘይተምልጥ ይኣምኑ።
ልክዕ እዩ: ሰባት ንኸም ማይን ዱርን ኣየርን ዝኣመሰለ ኽቡር ሃብቲ ብዘይግቡእ ይጥቀሙሉ ስለ ዘለዉ: ኣብዚ ግዜ እዚ ምድሪ ትዓኑ እያ ዘላ። ብተወሳኺ: ገለ ተመራመርቲ ስነ-ፍልጠት: ምድርን ኣብኣ ዘሎ ህይወት ብምሉኡን ብኸም ዓብዪ ፍንጫል ኰዀብ: ተተኳሲ ኰዀብ: ወይ ኣብ ጸሓይ ዘሎ ሃይድሮጅን ነዳዲ ምስ ተጸንቀቐ ኽትጠፍእ ከም እትኽእል የጠንቅቑ።
ተመራመርቲ ስነ-ፍልጠት: ምድሪ በብቝሩብ ምናልባት ድሕሪ ብዙሕ ቢልዮናት ዓመታት: ሰባት ብህይወት ከተንብር ዘይትኽእል ከም እትኸውን ይኣምኑ። ኢንሳይክሎፔድያ ብሪታኒካ ነዚ ነገር እዚ: “ናብ ምምዝባል ዚመርሕ ዘይተርፍ ዝንባለ” ኢሉ ይገልጾ።
እቲ ዜሕጕስ ግን: የሆዋ ኣምላኽ: ምድሪ ኽትጠፍእ ከም ዘይፈቅድ ወይ ብዘይ ሰብ ክትነብር ከም ዘይፈጠራ መጽሓፍ ቅዱስ የረጋግጸልና። ፈጣሪ ደረት ኣልቦ ዝዀነ ‘ብርቱዕ ሓይሊ’ ኣለዎ: ስለዚ ነዚ ዩኒቨርስ ንዘለኣለም ኪከናኸኖ ይኽእል እዩ። (ኢሳይያስ 40:26) እምበኣር: ኣብዘን ዚስዕባ ቓላት እምነት ከተሕድር ትኽእል ኢኻ:- “ንዘለኣለም ከይትናወጽሲ: [ኣምላኽ] ንምድሪ ኣብ መሰረታ ኣጽንዓ።” “ኣትን ጸሓይን ወርሕን: አመስግናኦ: ኣቱም ብሩሃት ከዋኽብቲ: አመስግንዎ። . . . ንሱ አዚዙ: ተፈጢሮም እዮም . . . ንዘለኣለመ ኣለም ኣቘሞም።”—መዝሙር 104:5፣ 148:3-6
ኣምላኽ ንምድሪ ዘለዎ ዕላማ
ምድሪ ኸምቲ ኣብዚ ግዜ እዚ ሰባት ብዘይግቡእ ዚጥቀሙላን ዜበላሽውዋን ዘለዉ ኽትከውን ፈጺሙ ዕላማ ኣምላኽ ኣይነበረን። ኣብ ክንዳኡስ: ኣምላኽ ነቶም ቀዳሞት ሰብኣይን ሰበይትን ዝዀኑ ኣዳምን ሄዋንን ፈጠሮም: ኣብ ጽብቕቲ ገነት ድማ ኣንበሮም። ልክዕ እዩ: እታ ገነታዊት መንበሪኦም ብርእሳ ጽብቕቲ ዀይና ኽትቅጽል ኣይትኽእልን እያ ነይራ። ኣምላኽ: ‘ኪዓይዋን ኪሕልውዋን’ ሓላፍነት ሃቦም። (ዘፍጥረት 2:8, 9, 15) ኣምላኽሲ ነቶም ሓደ እዋን ፍጹማት ዝነበሩ ወለድና ኸመይ ዝበለ ዜሐጕስን ዜዕግብን ስራሕ ኰን እዩ ዝሃቦም!
እቲ ኣምላኽ ንምድሪ ዝነበሮ ዕላማ: ነታ ናይ ፈለማ ገነት ካብ ምክንኻን ንላዕሊ የጠቓልል። ምልእቲ ምድሪ ናብ ገነት ክትቅየር እዩ ዚደሊ ነይሩ። በዚ ምኽንያት እዚ ድማ እዩ ኣምላኽ ንኣዳምን ሄዋንን: “ፍረዩን ተባዝሑን ንምድሪ ኸኣ ምልእዋን ምለኽዋን: ንዓሳ ባሕርን ነዕዋፍ ሰማይን ኣብ ምድሪ ለመም ንዚብል ኵሉ እንስሳን ከኣ ግዝኡ” ኢሉ ትእዛዝ ዝሃቦም።—ዘፍጥረት 1:28
እቲ ዜሕዝን ግን: ዕላማ ኣምላኽ ብሓደ ሰይጣን እተባህለ ዕቡይ መልኣኽ ተቓውሞ ኣጋጠሞ። ንሱ ብኣዳምን ሄዋን ኪምለኽ ልዑል ድሌት ሓደሮ። ሰይጣን ንተመን ከም መዛረቢ ገይሩ ብምጥቃም: ካብ ኣገዛዝኣ ኣምላኽ ከም ዚዓልዉ ገበሮም። (ዘፍጥረት 3:1-6፣ ራእይ 12:9) እቲ ኣኽብሮት ዝጐደሎ ስሱዕ ባህጎምሲ ንፈጣሪና ኽሳዕ ክንደይ ኰን ኣጕሂይዎ ኪኸውን ኣለዎ! እንተዀነ ግን: እቲ ዕልወቶም ዘይለወጦ ሓደ ነገር ኣሎ፣ እዚ ድማ እቲ የሆዋ ንምድሪ ዘለዎ ዕላማ እዩ። ንሱ ባዕሉ: “እቲ ኻብ ኣፈይ ዚወጽእ ቃለይ . . . ነቲ ኣነ ዝደልዮ ኼስልጥ: ኣብቲ ኣነ ዝልእኮ ኬቕንዕ እዩ እምበር: ብኸንቱ ናባይ ኣይኪምለስን እዩ” በለ።—ኢሳይያስ 55:11
የሆዋ ንዕልወት ሰይጣን ክሳዕ እዚ ግዜና ንኪቕጽል ዝፈቐደሉ ብቑዕ ምኽንያት ኣለዎ። እቲ ዕልወት ካብ እተጀመረሉ እዋን ኣትሒዙ ወዲ ሰብ ርእሱ ንምምሕዳር ብዙሕ ኪፍትን ክኢሉ እዩ: እቲ ውጽኢት ከም ዚሕብሮ ግን እቲ ኻብ ኣምላኽ ተፈሊኻ ብርእስኻ ምኻድ ዚብል ሰይጣን ዘቕረቦ ሓሳብ ምሉእ ብምሉእ ፈሺሉ እዩ። a—ኤርምያስ 10:23
ብኣወንታዊ ሸነኹ ኺርአ ኸሎ: ኣብቲ ዝሓለፈ ኣሽሓት ዓመታት: ኣምላኽ ንገለ ቕኑዓት ሰባት ባሪኽዎም እዩ። ንኣገዛዝኣ ኣምላኽ ምእዛዝ ወይ ምንጻግ ዜስዕቦ ሳዕቤን እውን ኣብ ናይ መጽሓፍ ቅዱስ ጸብጻብ ዓቂብዎ ኣሎ። ብተወሳኺ: የሆዋ ንመጻኢ ኺጠቕመና ኢሉ ዜደንቕ ነገራት ኣዳልዩ ኣሎ። ብፍቕሪ ተደሪኹ ድማ እቲ ዜፍቅሮ ወዱ ዝዀነ የሱስ ክርስቶስ ነቲ ዝበለጸ መገዲ ህይወት ንኺምህረናን ህይወቱ ምእንታና ንኪኸፍልን ኢሉ: ንደቂ ሰብ መድሓኒ ኪኸውን ለኣኾ። (ዮሃንስ 3:16) የሱስ ሞት ኣይግብኦን እዩ ነይሩ: ስለዚ ድማ ኣምላኽ ንሞት የሱስ ነቲ ኣዳምን ሄዋንን ዘጥፍእዎ ኣብ ገነታዊት ምድሪ ንዘለኣለም ናይ ምንባር ተስፋ ብሕጋዊ መገዲ ኸፊልካ ንምምላስ ተጠቐመሉ። b በዚ ምኽንያት እዚ እዩ የሆዋ ኣምላኽ ኣብ ልዕሊ ደቂ ሰብ እትገዝእ ሰማያዊት መንግስቲ ዘቘመ: ነቲ ኻብ ሞት ዝተንስኤ ወዱ ዝዀነ የሱስ ክርስቶስ ድማ ንጉስ እዛ መንግስቲ ኪኸውን መዘዞ። እዚ ዜደንቕ መሰናድዎ እዚ ድማ እቲ ኣምላኽ ንምድሪ ዘለዎ ዕላማ ኸም ዚፍጸም የረጋግጽ።—ማቴዎስ 6:9, 10
ስለዚ: ኣብዚ ኸምዚ ዚስዕብ ዚብል ኣብ መጽሓፍ ቅዱስ ዚርከብ ዜደንቕ መብጽዓታት ፍጹም ምትእምማን ኪህልወካ እዩ:- “እኩያት ኪጸንቱ እዮም: ንእግዚኣብሄር ዚጽበይዎ ግና ንምድሪ ኺወርስዋ እዮም: . . . ጻድቃን ንሃገር ኪወርስዋ: ኣብኣውን ንዘለኣለም ኪነብሩ እዮም።” “ካብቲ ዝፋንውን ዓው ዝበለ ድምጺ፤ እንሆ ድንኳን ኣምላኽ ምስ ሰብ: ንሱውን ምሳታቶም ኪነብር እዩ: ንሳቶም ከኣ ህዝቡ ኪዀኑ እዮም: ኣምላኽውን ባዕሉ ምሳታቶምን ኣምላኾምን ኪኸውን እዩ። ኣምላኽ ከኣ ንብዘሎ ንብዓት ካብ ኣዒንቶም ኪደርዝ እዩ። እቲ ቐዳማይ ሐሊፉ እዩ እሞ: ድሕሪ ደጊም ሞት ኣይኪኸውንን: ድሕሪ ደጊምውን ሓዘን: ወይ ጫውጫው: ወይ ጻዕሪ ኣይኪኸውንን እዩ: ኪብል ከሎ ሰማዕኩ። እቲ ኣብ ዝፋን እተቐመጠ ኸኣ፤ እንሆ: ንዅሉ እሕድሶ አሎኹ: በለ።”—መዝሙር 37:9, 29፣ ራእይ 21:3-5
መጽሓፍ ቅዱስ ንሓድሕዱ ኣይጋጮን
ገሊኦም ግን: ‘ነቲ ኣብ ላዕሊ እተጠቕሰ ጥቕሲ ምስቲ ምድሪ ኸም እትጠፍእ ገይሩ ዚዛረብ ዚመስል ካልእ ጥቕስታት ከመይ ጌርና ኸነሰማምዖ ንኽእል፧’ ኢሎም ይሓቱ። ገለ ኣብነታት እስከ ንውሰድ። ከምዚ ዝኣመሰለ ምርምር: መጽሓፍ ቅዱስ ንሓድሕዱ ኸም ዘይጋጮ የርኢ።
ተመራመርቲ ስነ-ፍልጠት ነቲ ኣብ ኵሉ ግኡዝ ነገራት ዘሎ “ናብ ምምዝባል ዚመርሕ ዘይተርፍ ዝንባለ” ቕድሚ ምግንዛቦም ነዊሕ ይገብር: ሓደ ኣብ መጽሓፍ ቅዱስ ተጠቒሱ ዚርከብ ጸሓፍ መዝሙር ብዛዕባ መዝሙር 102:25-27
ኣምላኽ: “ካብ ጥንቲ ንምድሪ ሰረትካያ: ሰማያት ከኣ ግብሪ ኣእዳውካ እዮም። ንሳቶም ኪጠፍኡ እዮም: ንስኻ ግና ትነብር: ኵላቶም ከም ክዳን ኪበልዩ እዮም: ከም ልብሲ ኽትልውጦም ኢኻ: ኪልወጡውን እዮም። ንስኻ ግና ከም ቀደምካ ኢኻ: ዓመታትካውን ከቶ ኣይውዳእን” ኢሉ ጸሓፈ።—እቲ ጸሓፍ መዝሙር ነዘን ቃላት እዚኣተን ኪምዝግበን ከሎ: ምስቲ ኣምላኽ ንምድሪ ዘለዎ ዘለኣለማዊ ዕላማ ኣይኰነን ዚጋጮ ነይሩ። ኣብ ክንዳኡስ: ነቲ ዘለኣለማዊ ህላወ ኣምላኽ ምስቲ ኣምላኽ ዝፈጠሮ ጠፋኢ ዝዀነ ዅሉ ነገራት እዩ ዜነጻጽሮ ነይሩ። ብዘይ እቲ ዘለኣለማዊ ናይ ኣምላኽ መሐደሲ ሓይሊ: ዩኒቨርስ ኰነ እቲ ኣብኡ ዚርከብ ናይ ርግኣትን ብርሃንን ጸዓትን ምንጪ ዝዀነና ስርዓተ-ጸሓይ ናብ ፍጹም ምምዝባልን ጥፍኣትን መንቈልቈለ ነይሩ። ስለዚ: ምድርና ብርእሳ እንተ ትሕደግ: ‘ምበለየት’ ወይ ድማ ንሓዋሩ ምጠፍአት ነይራ።
ገሊኡ ኣብ መጽሓፍ ቅዱስ ዚርከብ ጥቕስታት ላዕለ ላዕሉ ኽትርእዮ ኸለኻ እውን ምስቲ ኣምላኽ ንምድሪ ዘለዎ ዕላማ ዚጋጮ ኺመስል ይኽእል እዩ። ንኣብነት: መጽሓፍ ቅዱስ ሰማይን ምድርን ከም ‘ዚሓልፍ’ ይዛረብ። (ራእይ 21:1) እዚ መግለጺ እዚ ምስቲ የሱስ: “ዓቃላት: ንምድሪ ኺወርስዋ እዮም እሞ: ብጹኣን እዮም” ኢሉ እተመባጽዖ ኸም ዘይጋጮ ዜጠራጥር ኣይኰነን። (ማቴዎስ 5:5) እሞ ደኣ መጽሓፍ ቅዱስ ሰማይን ምድርን ‘ይሓልፍ’ ኪብል ከሎ እንታይ ማለቱ እዩ፧
መጽሓፍ ቅዱስ መብዛሕትኡ ግዜ ነታ “ምድሪ” እትብል ቃል ብስእላዊ ኣዘራርባ ንሰብኣዊ ሕብረተሰብ ንምምልካት ይጥቀመላ እዩ። ንኣብነት: ነዚ ዚስዕብ ጥቕሲ እስከ ንውሰድ:- “ምድሪ ብዘላ ብሓደ ቛንቋን ብሓደ ንግግርን ነበረት።” (ዘፍጥረት 11:1) እታ ኣብዚ “ምድሪ” እትብል ቃል ነቶም ኣብ ምድሪ ዚነብሩ ዝነበሩ ሰባት ከም እተመልክት ንጹር እዩ። ካልእ ኣብነት ድማ መዝሙር 96:1 ኽትከውን ከላ: “ኵልኺ ምድሪ: ንእግዚኣብሄር ዘምሪ” ትብል። ብርግጽ እምበኣር ኣብዝን ኣብ ሓያሎ ኻልእ ጥቕስታትን እታ “ምድሪ” እትብል ቃል ብምሳልያዊ መገዲ ንሰባት እያ እተመልክት።—መዝሙር 96:13
መጽሓፍ ቅዱስ ብተደጋጋሚ ነቶም ኣብ ምድሪ ዘለዉ ገዛእቲ ሓይልታት ምስ ሰማያት ወይ ድማ ምስ ሰማያዊ ኣካላት የመሳስሎም። ንኣብነት: እቶም ጨቈንቲ ባቢሎናውያን መራሕቲ ንርእሶም ካብቶም ኣብ ከባቢኦም ዝነበሩ ኽብ ስለ ዘበሉ: ከም ኰዀብ ጌርካ ተገሊጾም ኣለዉ። (ኢሳይያስ 14:12-14) ከምቲ ብትንቢት እተነግረ: እቶም ብ“ሰማያት” እተመሰሉ ባቢሎናውያን ገዛእቲ ኸምኡውን እቶም ብ“ምድሪ” እተመሰሉ ደገፍቲ እቲ ግዝኣት ብ539 ቅ.ክ. ጠፍኡ። (ኢሳይያስ 51:6) እዚ ኣጋጣሚ እዚ ነቶም እተነስሑ ኣይሁድ ናብ የሩሳሌም ንኺምለሱ ኣኽኣሎም፣ ኣብኡ ድማ “ሓድሽ ሰማይ” ማለት ሓደስቲ መራሕቲ: ከምኡውን ኣብ ትሕቲኡ ዚግዛእ “ሓድሽ ምድሪ” ማለት ጻድቃን ዝዀኑ ሕብረተሰብ ቈመ።—ኢሳይያስ 65:17
እቲ ሰማይን ምድርን ‘ይሓልፍ’ ዚብል ኣብ መጽሓፍ ቅዱስ ዚርከብ ቃላት: እዚ ብልሹው ሰብኣዊ መንግስትታትን እቶም ፍርሃት ኣምላኽ ዘይብሎም ደገፍቶምን ኪጠፍኡ ምዃኖም የመልክት። (2 ጴጥሮስ 3:7) እዚ ድማ እቲ ናይ ኣምላኽ ሓድሽ ሰማያዊ መንግስቲ ነቲ ጻድቕ ዝዀነ ሓድሽ ሰብኣዊ ሕብረተሰብ ንኺባርኾ መገዲ ኪኸፍት እዩ፣ ከመይሲ: “ከምቲ ተስፋኡ [ተስፋ ኣምላኽ] : ጽድቂ ዚነብረሉ ሓድሽ ሰማያትን ሓድሽ ምድርን ንጽበ አሎና።”።—2 ጴጥሮስ 3:13
ስለዚ: እታ ምድራዊት መንበሪትና ንዘለኣለም ከም እትነብር ኣብ መብጽዓታት ኣምላኽ እምነት ኪህልወካ ይኽእል እዩ። ብተወሳኺ: ምልእቲ ምድሪ ናብ ገነት ክትቅየር ከላ: ኣብቲ ባህ ዜብል ግዜ ንኽትህሉ እንታይ ክትገብር ከም ዘሎካ መጽሓፍ ቅዱስ ይገልጽ። የሱስ: “ኣምላኽ ሓቂ ንስኻ በይንኻ ምዃንካን ነቲ ዝለአኽካዮ የሱስ ክርስቶስን ኪፈልጡ: ናይ ዘለኣለም ህይወት እዚኣ እያ” በለ። (ዮሃንስ 17:3) ስለምንታይ ደኣ እሞ መጽሓፍ ቅዱስ ብዛዕባ ምድርን ደቂ ሰብን እንታይ ከም ዚምህር ንምምርማር ሸቶኻ ዘይትገብሮ፧ ኣብ ከባቢኻ ዚርከቡ ናይ የሆዋ መሰኻኽር ኣብዚ መዳይ እዚ ተሓጒሶም ኪሕግዙኻ ይኽእሉ እዮም።
[እግረ-ጽሑፋት]
a ኣምላኽ መከራ ኺህሉ ዝፈቐደ ስለምንታይ ምዃኑ መብርሂ እንተ ደሊኻ: ኣብታ ብናይ የሆዋ መሰኻኽር እተሓትመት መጽሓፍ ቅዱስ ብሓቂ እንታይ እዩ ዚምህር፧ ዘርእስታ መጽሓፍ ኣብ ገጽ 106-14 ተወከስ።
b ብዛዕባ መስዋእታዊ ሞት የሱስ ዝያዳ ሓበሬታ እንተ ደሊኻ: ኣብታ መጽሓፍ ቅዱስ ብሓቂ እንታይ እዩ ዚምህር፧ ዘርእስታ መጽሓፍ ኣብ ገጽ 47-56 ተወከስ።
[ኣብ ገጽ 12 ዘሎ ፍረ ሓሳብ]
መጽሓፍ ቅዱስ ምድራዊት መንበሪትና ንዘለኣለም ከም እትነብር ይመባጻዕ
[ኣብ ገጽ 10 ዘሎ ምንጪ ስእሊ]
Background globe: NASA/The Visible Earth (http://visibleearth.nasa.gov/); polar bear: © Bryan and Cherry Alexander Photography