1. Er nan ka i saan ior mba civir Yehova iyolo? (Nenge foto u a lu sha mhii u ngeren ne la.)

MBASHIADA MBA YEHOVA ka ior mba i saan ve iyol kpishi yô. Ka vea za mbamkombo man mbamkohol shin a lu ashighe a ve zough imôngo kpa, ve lamen saan saan shi ve seen. Ka nyi ka i na ve i saan ve iyol yum nahana? Ityôkyaa jighilii yô, ve fa Yehova shi mba civir un shi ka ve nôngo ér vea kav un shon u a lu “Aôndo u sar sar” ne. (1 Tim. 1:11, NW; Ps. 16:11) Er Yehova iyol na a lu Aôndo u msaanyol a dugh hen a na yô, a soo ér i saan se iyol, shi a er akaa kpishi a nan se iember kpaa.—Dut. 12:7; Orpa. 3:12, 13.

2, 3. (a) Msaanyol ka nyi? (b) Er nan ve alaghga a taver se u lun saan saan?

² We iyol you di ye? Saan we iyol kpa? U fatyô u eren kwagh u una na a seer saan we iyol kpa? Msaanyol ka “mlu u ken ishima u doon u lun gbem, u kwagh kuman or tsung shi nan nan iember ken uma kpishi man isharen i keren wer iember la i za hemen u lun her.” Bibilo tese ér msaanyol u mimi la ka mlu u or u Yehova a ver nan doo doo yô. Nahan kpa, alaghga a taver kpishi u i saan se iyol ken tar u hegen ne. Sha ci u nyi?

³ Akaa nga kpishi a a na a kera saan se iyol ga yô. Ikyav i tesen  yô, shighe u or u doon se ishima nan kpe shin i dugh or wase ken tiônnongo kera, shin zum u se pav ivaa shin i de se tom yô, kwagh la una fatyô u nan a kera saan se iyol ga. Heela tseegh ga, shighe u ayôôso a lu hen ya shi iliam i ken bem kpa i kera lu ga yô, ishima ka i kera doo se ker ga. Shi alaghga shighe u mba se ze makeranta shin se eren tom a ve imôngo ve lu nahan se tar shin i lu eren se ican shin i wuhu se ken purusu sha ci u se mba civir Yehova yô, a kera saan se iyol ga. Kwagh ugen yô, shighe u i lu vihin se iyol fele fele shin se gbe icôron uange shin se ure tsung yô, a kera saan se iyol ga. Nahan cii kpa, yange i doo Yesu Kristu u a lu “u ageegh tswen u i wuese Un [shin u sar sar]” la u nan ior mbagen msurshima man msaanyol. (1 Tim. 6:15; Mat. 11:28-30) Ken Ityesen na i sha Uwo la, Yesu yange ter aeren a a na a seer saan se iyol shin er se lu tagher a akaa a karen jighjigh wase ken tar u Satan ne nahan kpaa.

4, 5. Ka nyi se er ve se zua a msaanyol shi a za hemen u saan se iyolo?

⁴ Kwagh u Yesu hii teren la hemba ngun hange hange cii. A kaa ér: “Saan mba i sar ve tsung u fan Aôndo la iyol, sha ci u Tartor u sha ka u ve je.” (Mat. 5:3, NW) Se tese ser sar se u fan Aôndo nena? Ka se er kwagh ne sha u henen Bibilo shi dondon atindi a Aôndo shi veren mcivir na hiihii ken uma wase. Aluer se er kwagh ne yô, a seer saan se iyol. Jighjigh u se ne uityendezwa nav la kpa una seer taver. Shi “ishimaverenkeghen i dedoo” i Mkaanem ma Aôndo ma ne mbacivir un sha mimi la ia taver se asema.—Titu 2:13.

⁵ Saa se ya ikyar kangenaa vea Yehova keng ve se zua a msaanyol u tsôron ye. Icighan jijingi yange mgbegha apostoli Paulu nger ér: “Ember nen ken Ter [Yehova] gbem, shi me kaa mer, ember nen.” (Fil. 4:4) Kpa cii man se ya ikyar i injaa ne yô, saa se zua a kwaghfan u a dugh hen Aôndo la. Mkaanem ma Aôndo kaa ér: “Saan or u nan zough a kwaghfan la iyol, kua or u nan zough a mkav kpaa. Ngu kon u uma sha ci u mba ve ker sha mi la; or u nan kusu un yô, saan nan iyol.”—Anz. 3:13, 18.

6. Ka nyi igen kpa i gbe u se er keng ve a za hemen u saan se iyolo?

⁶ Nahan kpa cii man i saan se iyol gbem sha won yô, gba hange hange u se ôron Mkaanem ma Aôndo shi se dondon kwagh u se er la kpaa. Yesu kpa yange tese er kwagh ne a lu hange hange yô. A kaa ér: “Aluer nea fa akaa ne, man nea eren sha mi yô, á saan ne iyol.” (Yoh. 13:17; ôr Yakobu 1:25.) Ka kwagh u u er ve u iv isharen i u lu a mi i fan Aôndo la, shi a saan we iyol gbem sha won je la. Nahan kpa, er akaa a lu kpishi a a na a kera saan se iyol ga yô, se er nan ve a saan se iyolo? De se time sha kwagh ugen u Yesu ôr ken Ityesen i sha Uwo la yô.

7. A fatyô u saan mba ve zungu la iyol nena?

⁷ ‘Saan mba ve zungu la iyol, gadia á sur ve asema.’ (Mat. 5:4) Alaghga mbagen vea kaa ér, ‘Or u nan lu zungwen nahan a saan nan iyol nena?’ Yesu lu ôron kwagh u hanmaor u nan lu zungwen sha hanma ityôkyaa tsô ga. Mbaaferev je kpaa, ka ve vaa iyol tsung er akaa a taver kpishi ken “ashighe a ican” ne yô. (2 Tim. 3:1) Kpa mba eren kwagh ne sha ci u mtsera ve tseegh, nahan mzungu ve ne na mba kôôsôô a Yehova ga, shi a fatyô u saan ve iyol kpaa ga. A shi nan kpa, Yesu lu ôron kwagh u mba i sar ve tsung u fan Aôndo, shi ve lu zungwen sha ci u ior kpishi venda u eren ishima i Aôndo la. Ve fa er ve ayol a ve ve lu mbaasorabo yô. Shi ve fa akaa a vihin tsung a nga a due ken asorabo a uumace ve eren la. Mba ve zungu sha mimi nahan ne  Yehova fa ve, nahan ngu a sur ve ishima shi a na i pever ve iyol shi i saan ve iyol shi a na ve uma kpaa.—Ôr Esekiel 5:11; 9:4.

8. Pase er or ka nana lu ishima legh legh ve i saan nan iyol yô.

⁸ ‘Saan mba ve lu a ishima i legh legh la iyol, gadia tar ua lu dyako ve je.’ (Mat. 5:5) Or ka nana lu ishima legh legh yô, i saan nan iyol nena? Ior ka vea va faan mimi ne yô, ve gema inja. Alaghga yange ve wa tswam shi ve zôhô kpishi shi ve nyoon ishima fese. Kpa hegen ne, ve “haa orhe iyol” shi ieren ve tese ér ve haa “mhôônom ma kôron tsung iyol, man shi ieren i dedoo man iyol i gengese ga, man ishima i legh legh man ishima i wan.” (Kol. 3:9-12) Kwagh ne na yô, kundu ve iyol hegen shi mbagenev doo ve ishima shi hemba saan ve iyol. Heela tseegh ga, Mkaanem ma Aôndo tôndozwa ér vea “ya dyako u tar.”—Ps. 37:8-10, 29.

9. (a) Ka sha nyi gbenda nahan “tar ua lu dyako” u mba ve lu a ishima i legh legh laa? (b) A fatyô u saan “mba ijen i ker ve, man imura kpaa, sha kwagh u perapera la iyol” sha ci u nyi?

⁹ Ka sha nyi gbenda nahan “tar ua lu dyako” u mba ve lu ishima legh legh laa? Mbahenen mba Yesu mba jijingi a shigh ve mkurem la vea ya dyako u tar sha ci u vea hingir ator kua upristi vea lu sha, vea lu hemen tar. (Mpa. 20:6) Ior mbagen umiliôn imôngo mba i shigh ve mkurem ga shin i gbe u vea yem Sha ga la di vea ya dyako u tar, sha ci u a na ve ian i lun uma gbem sha won sha tar; vea lu vough shi vea lu bem bem shi a saan ve iyol kpaa. Ka ve mba shon mba i saan ve iyol sha ci u ‘ijen i ker ve, man imura kpaa, sha kwagh u perapera’ la. (Mat. 5:6) Ijen i i lu kôron ve hegen sha kwagh u ken jijingi kua imura i i lu kôron ve sha kwagh u perapera la cii a va bee a mi kera ken tar u he. (2 Pet. 3:13) Shighe u Aôndo una kar a ifer kera elegh elegh la, ihyembeato kua iferkwagh ia bee, nahan a saan mbaperapera iyol gbem.—Ps. 37:17.

10. Inja i u zungwen mhôônom ér nyi?

¹⁰ ‘Saan mba ve zungu mhôônom la iyol, gadia á zungwe ve mhôônom.’ (Mat. 5:7) Ishember i ken zwa Heberu i i zough vea ishember i mhôônom la, inja i i ér “u eren kwagh a or kundu kundu shin legh legh; . . . shi kunya kôron we a or.” Shi ishember ne i ken zwa Grika la kpa wa u kunya kôron we a orgen. Nahan kpa mhôônom ma kôron hemba di u kunya kôron we a or la. Ka a ôron kwagh u ieren ne ken Bibilo yô, ka i wa u tesen wer kunya kôr u a or sha u eren kwagh a nan sha mhôôn.

11. Ka nyi se fatyô u henen sha kwagh u mhôônom ma zungwen ken injakwagh i Yesu ôr sha kwagh u Orsamaria u lu orwanndor laa?

¹¹ Ôr Luka 10:30-37. Injakwagh i Yesu ôr sha kwagh u Orsamaria u lu orwanndor la tese kwagh u a lu u zungwen mhôônom la wang. Er mhôônom shin kunya kôr Orsamaria la tsung yô, a er kwagh sha er una wase or u kwagh tser un lu yan ican la yô. Yesu yange ôron injakwagh la been yô, a kaa ér: “We kpaa, za er nahan.” Sha nahan yô, se fatyô u pinen ayol a ase ser: ‘Mo m eren nahan kpa? M eren kwagh u Orsamaria u zungwen mhôônom ne yange er la kpa? Gba u mhôônom ma a seer kôron mo shin me seer zungwen mba ve lu yan ican la mhôônom shi eren akaa a dedoo a vee? Ikyav i tesen yô, me fatyô u wasen Mbakristu mba se civir Aôndo imôngo mba ve beeyol shin ve lu kasev mba côgholov shin ve lu mbayev mba mbamaren vev ve civir Yehova ga la jee? Me fatyô u karen a ishima za “taver . . . mba ve yen ishima la asema” kpa?’—1 Tes. 5:14; Yak. 1:27.

12. Ka sea zungwen mbagenev mhôônom yô, kwagh la a na i saan se iyol nena?

¹² Nahan kpa, ieren i zungwen mhôônom la ka i na i saan or iyol nena? Ka sea zungwen mbagenev mhôônom yô, se zua a  msaanyol u ka sea na mbagen kwagh ve se zua a mi la. Heela tseegh ga shi ka se fa je ser se mba eren kwagh u doon Yehova. (Aer. 20:35; ôr Mbaheberu 13:16.) Tor Davidi yange ôr kwagh u or u nan we mbagen ikyo la ér: “TER Una kura nan, Una koso uma u nan, á saan nan iyol sha won kpaa.” (Ps. 41:1, 2) Ka sea tesen mbagenev ser mhôônom kôr se a ve yô, se kpa se lu sha ian i Yehova una zungwe se mhôônom; man kwagh ne una na yô, a saan se iyol gbem sha won.—Yak. 2:13.

13, 14. Ishima i wang man msaanyol zua nena?

¹³ Yesu yange kaa ér: ‘Saan mba ve lu asema wang la iyol, gadia vea nenge a Aôndo.’ (Mat. 5:8) Cii man asema ase a lu wang yô, gba u mlu wase u ken atô la cii una lu wang; asaren ase kua akaa a a doon se cii aa lu a wang. Gba u mhen wase una lu wang sha er se hôngor mcivir wase u se civir Yehova la ga yô.—Ôr 2 Mbakorinte 4:2; 1 Tim. 1:5.

¹⁴ Mba ve lu a asema a wang la a saan ve iyol tsung shi vea lu wang sha ishigh ki Yehova, un shon u A kaa ér: ‘Mba ve ee akondo yô, saan ve iyol’ la. (Mpa. 22:14) Ve ‘ôô akondo a ve’ sha nyi gbenda? Mbakristu mba i shighe ve mkurem la ‘ôô akondo ve’ sha ci u mba wang sha ishigh ki Yehova, nahan vea va zua a uma u kpen ga, u a fatyô u timin un kpaa ga, shi a saan ve iyol gbem sha won er vea lu hemen sha la. Zegeikpelaior i i lu a ishimaverenkeghen i va lun shin tar la kpa a saan ve iyol sha ci u vea lu wang, vea lu azende a Aôndo. Hegen ne je kpa mba ‘ôôn uriga vev ken awambe a Waniyôngo, ve kungu ve’ kpaa.—Mpa. 7:9, 13, 14.

15, 16. Mba ve lu asema wang la vea “nenge a Aôndo” nena?

¹⁵ Nahan kpa, mba ve lu asema wang la vea “nenge a Aôndo” nena? Gadia “or á fatyô u nengen a [Aôndo], shi lun uma ga.” (Eks. 33:20) Ishember i ken zwa Grika i i gem ér “nenge” la, a fatyô u lun u “u nengen a kwagh ken ishima, shin kaven kwagh, gayô fan kwagh.” Mba ve nengen a Aôndo sha ‘ashe a ishima’ la, ka mba ve fe un sha mimi, shi aeren a na a doo ve ishima yô. (Ef. 1:18) Ieren i Yesu yange i tese injaor i Aôndo iyol na a lu la, je yô, Yesu kaa ér: “U nan nenge a Mo yô, nan nenge a Ter je ve.”—Yoh. 14:7-9.

¹⁶ Dugh u fan aeren a Aôndo kera yô, mbacivir Aôndo mba mimi vea fatyô u ‘nengen a Aôndo’ sha u kaven gbenda u Aôndo ngu a er kwagh sha ci ve la. (Yobu 42:5) Shi ka ve ver ‘ashe a asema ve’ jighilii sha averen a doon tsung a Aôndo a ver sha ci u mba ve lu nôngon ér vea lu wang shi vea civir un sha mimi la. Mba i shigh ve mkuren la vea fatyô u nengen a Aôndo kpôô kpôô shighe u i nder ve, ve yem Sha la.—1 Yoh. 3:2.

17. Er nan ve ka i saan ior mba keren bem iyolo?

¹⁷ Yesu shi kaa ér: “Saan mba ve keren bem la iyol.” (Mat. 5:9, NW) Ka i saan mba ve nôngon ér vea lu ken bem a mbagen la iyol. Orhenen Yakobu yange nger ér: “Ityamegh ki perapera yô, ka i lôô ki sha bem sha ci u mba ve ker num la.” (Yak. 3:18) Nahan shighe u se lu a zayol vea or ken tiônnongo shin hen tsombor yô, doo u se sôn Aôndo a wase se, se lu ior mba keren bem. Se eren nahan yô, Yehova una na se icighan jijingi na, jijingi la una wase se u lun a aeren a Mbakristu shi a hemba saan se iyol. Yesu yange tese er i lu hange hange u se keren u lun ken bem vea mbagen yô; a kaa ér: “Nahan yô, aluer wea va a iwua you u va nan sha atse a nanden nagh sha mi la, man wea umbur her er kwagh a zua anngôu a we yô, undu iwua you her hen kpe atseegh la, za vande himen a anngôu la, man ú hide, ú va na iwua you ye.”—Mat. 5:23, 24.

18, 19. Er nan ve aluer ka tôvon Mbakristu a ican je kpa a fatyô u saan ve iyolo?

¹⁸ “I saan ne iyol shighe u ior ve lu lahan ne shi tôvon ne a ican shi wan ne aie iyol shi ôron hanma kwagh u dang sha iyol yen sha ci wam yô.” Yesu lu ôron ér nyi? A za hemen a kaa ér: “Ember nen shi i saan ne iyol tsung, sha ci u ne va zua a injar i vesen sha. Kape ngise ve tôv uprofeti mba ve lu cii man ne la a ican je la.” (Mat. 5:11, 12 NW) Shighe u yange i gbidye mbaapostoli shi i wa ve tindi ér ve de u pasen kwagh la, “ve due ken mkohol la kera, ve gba ember.” Sha mimi yô, yange gbidiv mbura nyoho ve ga. Kpa ve ember sha ci u “i nenge er ve kuma u yan ican i aheenegh sha ci u iti [i Yesu] la yô.”—Aer. 5:41.

¹⁹ Sha shighe wase ne kpa, ior mba Yehova ka ve wa ishima shi ve lu saan saan shighe u ve lu yan ican sha ci u iti i Yesu, shin ve tagher a akaa a taver tsung a karen jighjigh ve yô. (Ôr Yakobu 1:2-4.) Shighe u i lu tôvon se a ican yô, ka i vihi se di vough er mbaapostoli kpa lu nahan. Kpa aluer se za hemen u civir Aôndo sha mimi shighe u i lu tôvon se a ican la yô, Yehova una na se agee, nahan se za hemen u wan ishima. Ikyav i tesen yô, ken uwer u Agusutu inyom i 1944 la, mbahemenev mba gomoti u kighir ior ugen kôr Henryk Dornik vea anmgbian na, ve za kende ve ken afo a mbakwarev. Nahan kpa, mba ve lu eren Henryk vea anmgbian na ican la kaa ér: “Kwaghmôm ngu u u er a ior mban ve vea er kwagh ugen kposo ga. Aluer i na ve ican tsung shin i wua ve je kpaa a lu kwagh u nan ve msaanyol.” Anmgbian Dornik kaa ér: “Yange sarem u i erem ican tsung shin i wuam sha ci u jighjigh wam ga. Nahan kpa, er m lu yan ican kpa m taver ishima shi m za hemen u civir Yehova sha mimi yô, m zua a iember. . . . Yange m er msen kpoghuloo, nahan m seer kporom ikyua a Yehova, shi Yehova tesem wang ér un ngu Orwasen, u me fatyô u suur sha a na yô.”

20. Saan se iyol u civir “Aôndo u sar sar” la sha ci u nyi?

²⁰ Ka a saan “Aôndo u sar sar” la iyol a vese yô, se kpa i saan se iyol. Sha nahan yô, ka a tôvon se a ican sha ci u kwaghaôndo wase shin a hendan a vese hen tsombor shin sea gba angev shin a lu iyolbeen je kpa, se lu saan saan. (1 Tim. 1:11, NW) Shi uityendezwa mba doon tsung mba Aôndo wase “u A eren aie ga” a er a vese la kpa ka ve na i saan se iyol. (Titu 1:2) Shighe u uityendezwa mba Yehova vea va kure sha mi la, a doo se kpishi je yô, u umbur tsô kpa se kera umbur mbamzeyol man atsan a se lu tagher a mi hegen ne ga. Averen a Yehova una va na se ken Paradiso la aa doo a gande kwagh u se henen la ica je. Man hen shighe la, se zua a msaanyol u i gbe je se lu a zua a mi ga yô. Sha mimi yô, “á saan [se] iyol sha mngee u bem.”—Ps. 37:11.