1. Ka nyi alaghga se mbagen se pine er ngise Tor Davidi kpa pine nahana?

SE CII se mba soon hang ken uma wase ga. Ka se soo ser ma se tema kundu kundu, ma se lu a kwagh u nyian se ishima ga. Nahan cii kpa, alaghga ashighe agen ishima ia nyian se sha akaa. Ka nahan ve alaghga mbacivir Yehova mbagen vea pine imba mpin u ngise Tor Davidi kpa pine ne ye. Yange pine Yehova ér: “Shi nan je me hen akaa ken ishima yam, er ishima ka i shi nyian mo didi nee?”—Ps. 13:2.

2. Ka nyi se lu timen sha mi ken ngeren nee?

² Ka mimi, ashighe agen ishima ia fatyô u nyian se, nahan kpa akaa nga a se fatyô u eren sha er se pande ishimanyian la yô. Se hii timen sha akaa a alaghga aa na ishima ia nyian se la ken ngeren ne. Se been yô, se mase timen sha akaa ataratar a se er ve aa wase se u gban ishima shimi shighe u se tagher a mbamzeyol yô.

3. Ka akaa a nyi nahan alaghga aa na ishima ia nyian se, man se mba a tahav mbu yangen akaa shono?

³ Akaa nga kpishi a ka a na ishima i nyian se yô, shi akaa ne agen ka a se fatyô u yangen a kpaa ga. Ikyav i tesen yô, se fatyô u yangen akaa er kwaghyan man akondo shin haya u ya nahan u seer ishe hanma inyom ga, shi se mba a tahav mbu yangen mba se eren tom shin se ze makeranta imôngo mba vea mee se ér se er anyighe shin ijimba la ga. Shi se fatyô u yangen  ifer hen haregh wase ga. Se mba tagher a akaa ne sha ci u se mba ken tar u ior ve dondon akaawan a Bibilo ga yô. Satan u a lu tor u tar ne la fa je ér, “ishimanyian i sha akaa a tar ne” ia na mbagen vea de u civir Yehova. (Mat. 13:22; 1 Yoh. 5:19) Sha nahan yô, se kera lan er i hii ve tar ne u ngee a akaa a nan ior ishimanyian yum la ga!

4. Aluer ishima ngi nyian se kpishi sha mbamzeyol asev nahan, ka nyi ia er se?

⁴ Alaghga ishima ia nyian se sha mbamzeyol je yô, se kera fatyô u henen sha kwagh ugen ga. U tesen ikyav yô, alaghga ishima ia nyian se ser se fatyô u zuan a inyaregh ki kuren mbamgbe asev ga shin ishima ia lu nyian se ér se gba angev nahan se kera fatyô u yaren tom ga, gayô a de se tom kuaa. Shi alaghga ishima ia lu nyian se sha ci u se hen ser, aluer i mee se ér se per tindi u Aôndo yô, se fatyô u tilen sha mimi ga. Shi ica a gba ga tsô Satan una tuur ior nav ken ityô ér ve ta num sha ior mba Aôndo; nahan alaghga ishima ia lu nyian se sha kwagh u se va er zum u vea ta num sha a vese yô. Alaghga se hen ser, ‘Aluer ishima zam iyol sha ambaakaa ne nahan a lu sha mi je kpa?’

5. Shighe u Yesu kaa ér: “Ishima i de u nyian ne” la lu kaan ér nyi?

⁵ Se fa, Yesu yange kaa a mbadondon un ér: “Ishima i de u nyian ne.” (Mat. 6:25) Kwagh ne tese ér Yesu lu kaan ér gba u ishima ia nyian se sha kwagh môm môm gaa? Ka nahan ga cii! Umbur wer, mbacivir Yehova mba sha ayange a tsuaa la kpa yange ishima nyian ve, nahan kpa ishima vihi Yehova a ve ga. * (1 Utor 19:4; Ps. 6:3) Jighilii yô, kwagh u Yesu ôr ne lu surun se a sur ishima. Yange soo ér ishima i nyian se sha akaa a kwagh a gbe se a mi la je yô, se gema mcivir u Yehova se ver ken imese ga. Nahan ka nyi i doo u se er shighe u ishima i lu nyian se?—Nenge ngeren u kiriki u a lu a itinekwagh ér “ Er U Er Kwagh Ne Yô.” la.

6. Er i ôr ken Mbafilipi 4:6, 7 nahan, ka nyi ia wase se ve se gba ishima shimi?

⁶ (1) Eren msen hanma shighe. Aluer ishima ngi nyian we sha ma zayol yô, sôn Yehova a wase u. (1 Pet. 5:7) Yehova una ungwa msen wou, una na u “bem u Aôndo u a hembe hanma mkav” u uumace la. (Ôr Mbafilipi 4:6, 7.) Yehova una na u bem la sha ikyev i icighan jijingi na u a lu tahav mbu hemban sha won cii la.—Gal. 5:22.

7. Ka nyi i doo u se umbur shighe u se lu eren msen hen Aôndo laa?

⁷ Shighe u u lu eren msen hen Yehova yô, ôr un er ishima i lu u ker la vindi vindi. Ôr un kwagh u a lu zayol wou la jighilii. Shi pase un er kwagh shon a ne i lu u ken ishima yô. Aluer ka zayol u u fatyô u sôron yô, sôn un a na u kwaghfan sha er u fa kwagh u u er yô, kua agee a eren kwagh shon kpaa. Kpa aluer zayol la gande agee a ou yô, sôn Yehova a wase u sha er ishima ia zer nyian we gbem ga yô. Ka wea er msen wea ôr Yehova kwagh u u soo la jighilii yô, u hemba kaven gbenda u a ongo msen wou la tsembelee. Aluer Yehova ungwa msen wou la ave ave ga kpa, za hemen u eren msen her. Yehova soo ér we u ôr un kwagh u u soo la jighilii tsô ga, kpa shi a soo ér u za hemen u sônon un sha kwagh shon.—Luka 11:8-10.

8. Ka nyi i doo u se umbur u teren ken mbamsen aseva?

⁸ Shighe u u lu eren msen pasen Yehova akaa a a lu nyian we ishima la, nôngo i de hungur we u sughun un ga. Aluer se tagher a  mbamzeyol kpishi kpa, doo u se hungur a akaa a dedoo a Yehova a er a vese la ga. Aluer ashighe agen u ngu fan er u pase Yehova er ishima i lu u ker la jighilii ga kpa, umbur wer a lu u er msen tiônôô wer, “Wea lumun yô, wasem” tseegh kpa, una ungwa.—2 Kron. 18:31; Rom. 8:26.

9. Ka nyi se er shighe u mciem ma gbe se iyolo?

⁹ (2) Suur sha kwaghfan u Yehova i de lu mfe wou ga. Sha ayange a profeti Yesaia la, ior i Yuda lu cian ér Mbaashiria vea va ta num sha a ve. Yange ior i Yuda soo ér Mbaashiria ve hemba ve ityav ga, nahan ve za yila Mbaigipiti ér ve va wase ve. (Yes. 30:1, 2) Nahan Yehova kaa a ve ér, er ve suur sha Mbaigipiti yô, kwagh a tser ve. (Yes. 30:7, 12, 13) Yehova yange tindi profeti Yesaia ér a za ôr ior i Yuda kwagh u vea er ve, vea tema bem bem yô. A kaa ér: “Aluer ne gba ishima shimi, ne suur sha a mo yô, ne zua a agee.”—Yes. 30:15b, NWT.

10. Ka hanma shighe nahan i doo u se tese ser se suur sha Yehova?

¹⁰ Ka hanma shighe nahan se tese ser se mba suur sha Yehova? Nenge ase akav aa a dondo ne. Tôô wer i tôô u tom u a kimbin we inyaregh kpishi yô, kpa tom shon ka u ua ya u shighe kpishi, nahan u kera fatyô u eren Yehova tom er u lu eren hegen ne ga yô. Gayô tôô wer or u ne eren tom imôngo yô nan soo u sôôr we, man ka or u nan er batisema nan civir Yehova ga yô. Shin aluer or u hen tsombor wou nan ver u akaa ahar ér u tsua môm ker: “Nan shin Aôndo wou la” nahan u er nena? Ken akav a se tese ne cii a taver u tsuan kwagh u u er yô, kpa umbur wer, ken akav ne cii Yehova una tese u kwagh u i gbe u u er yô. (Mat. 6:33; 10:37; 1 Kor. 7:39) Kpa mpin u a gem a lu yô, u suur sha Yehova u er kwagh u a tese u la kpa?

11. Ka kwagh u unô ken Bibilo se fatyô u henen sha er zum u se tagher a ahendan yô, se gba ishima shimi?

¹¹ (3) Hen kwagh ken akav a ior mba Yehova a dedoo man a bo la cii. Akav nga ken Bibilo kpishi aa a tese er i doo u se gba ishima shimi shi se suur sha Yehova yô. Shighe u u lu henen sha kwagh u mbacivir Aôndo mba yange ve gba ishima shimi zum u ve tagher a ahendan kpoghuloo la yô, ver ishima nenge kwagh u yange wase ve la. U tesen ikyav yô, zum u atejir u tamen u Mbayuda kaa a mbaapostoli ér ve de u pasen kwagh la, ve cia ga. Kpa ve gema ve pase gbar gbar ér: “Gba keng u se ungwa imo i Aôndo u a lu orhemen la, a lu i ior ga.” (Aer. 5:29) Shin er i gbidye mbaapostoli mban nahan kpa ve cia ga. Sha ci u nyi? Sha ci u ve fa je ér Yehova ngu suen ve. Yange doo un a ve. Kwagh ne na yô, ve za hemen u pasen loho u dedoo. (Aer. 5:40-42) Sefanu u lu orhenen la kpa, zum u shi kpuaa u a wua un la yange gba ishima shimi lu ving je yô, “ishigh nagh lu er ka ishigh ki ortyom nahan.” (Aer. 6:12-15) Lu nyi i na ve er nahana? Lu sha ci u lu a vangertiôr ér doo Yehova a na.

12. Er i ôr ken 1 Peteru 3:14 man 4:14 nahan, er nan ve i doo u a saan se iyol zum u i lu tôvon se a icana?

¹² Mbaapostoli yange ve lu a ikyav i tesen wang ér Yehova ngu a ve. Yange na ve tahav mbu eren uivande. (Aer. 5:12-16; 6:8) Kpa nyian ne, Yehova na se tahav mbu eren uivande ga. Nahan kpa, a taver se ishima ken Mkaanem nam ér, shighe u se lu yan ican sha ci u kwagh u perapera je kpa, a fatyô u saan se iyol sha ci u doo un a vese shi icighan jijingi na kpa ngu suen se. (Ôr 1 Peteru 3:14; 4:14.) Sha nahan yô, ityôkyaa ngi i se yem henen sha kwagh u se va er zum u se va tagher a ican i vihin tsung ken hemen la ga. Kpa gba u se hemba veren ishima sha kwagh u se er ve se seer lun a vangertiôr ser Yehova una fatyô u suen se shi yiman se yô. Gba hange hange u se  na ityendezwa i Yesu yange er ne jighjigh er mbahenen mba sha ayange a ngise la kpa lu nahan. Yange kaa ér: “Mo me na ne mkaanem kua kwaghfan u mbahyomov enev vea zom cii kpa vea fatyô u hendan a ven shin nyiman kwagh a ven ga yô.” Yesu yange tôndo zwa a vese je ér: “Ka sha ishimawan yen la ne war uma wen ye.” (Luka 21:12-19) Shi fa wer Yehova umbur hanma kwagh u mbacivir un sha mimi mba ve kpe la vindi vindi. Sha nahan yô, una va nder ve.

13. Aluer se hen kwagh u ior mba yange ve kera gba ishima shimi, ve suur sha Yehova ga la yô, kwagh la una wase se nena?

¹³ Shi se fatyô u henen kwagh ken kwagh u ior mba yange ve kera gba ishima shimi, ve suur sha Yehova ga la kpaa. Aluer se hen kwagh ve la yô, se palegh u dondon ikyav ve i bo la, nahan se kera er akaa a yange ve er la ga. Ikyav i tesen yô, shighe u Tor Asa hii u hemen ken Yuda la, yange suur sha Yehova zum u ikyumutya i vesen igen va u va tan num sha a na yô, nahan Yehova ver un, na un mhembe. (2 Kron. 14:9-12) Shighe kar yô, Tor Baasha u Iserael va a ikyumutya na u va nôngon num a Asa, man shoja ne i yina sha i i vande va tan num sha a na la ica je. Kwa ne yô, Tor Asa kera suur sha Yehova ér a yima un er vande eren tsuaa la ga, a za na Mbaashiria inyaregh ér ve va wase un. (2 Kron. 16:1-3) Shi shighe u gba angev zulum u una kpe la kpa, kera suur sha Yehova ér a wase un ga.—2 Kron. 16:12.

14. Ka nyi se hen ken ikyav i bo i Asa laa?

¹⁴ Sha hiihii la, Asa suur sha Yehova shighe u tagher a mbamzeyol yô. Kpa shighe kar yô, a de u suur sha Aôndo ér a wase un. Yange hemba soon u sôron mbamzeyol nav iyol na hen shighe ne. Sha hiihii la, kwagh u Asa tsua u za keren iwasen hen Mbaashiria ér ve va wase un una nôngo ityav a Iserael la, lu er ka kwagh u una hemba wasen la nahan. Nahan kpa, Yuda zua a bem sha anshighe kpuaa tseegh. Yehova yange tindi profeti na ugen za kaa a na ér: “Er u suur sha tor u Shiria, u kera suur sha TER, Aôndo wou, ga yô, nahan ikyumutya i tor u Shiria war sha ikyev you je ve.” (2 Kron. 16:7) Gba u se wa ikyo, mayange se hen ser se kuma u sôron mbamzeyol asev iyol yase, je yô, se de u keren kwaghwan hen Yehova ken Mkaanem nam ga. Zum u i gbe u se tsua ma kwagh fese je kpa, doo u se gba ishima shimi, se suur sha Yehova, sha er una wase se u tsuan kwagh u vough yô.

15. Ka nyi se fatyô u eren zum u se lu ôron Bibilo?

¹⁵ (4) Nôngo kôr avur a Bibilo ken ityou. Zum u u zough a avur a Bibilo aa a tese er i gbe hange hange u se gba ishima shimi, se suur sha Yehova yô, nôngo hen a kôr ken ityo. U fatyô u ôron a duen sha, gayô ngeren a shin inya sha er u fatyô u ôron a shighe ugen yô. Yehova yange kaa a Yosua ér, a ôron Ruamabera u atindigh la tugh man a atetan sha er una eren kwagh sha kwaghfan yô. Yange lu u kwagh u una ôr la una wase un sha er una cia kwagh ga, kpa una taver ishima a hemen ior mba Aôndo yô. (Yos. 1:8, 9) Aluer u ôr Mkaanem ma Aôndo yô, u zua a avur a Bibilo kpishi a aa wase u u gban ishima shimi, zum u u tagher a kwagh u una na ishima ia nyian we shin a cier we iyol yô.—Ps. 27:1-3; Anz. 3:25, 26.

16. Yehova ngu a er tom a tiônnongo u wasen se u gban ishima shimi shi suur sha a na nena?

¹⁶ (5) Luun imôngo vea ior mba Aôndo. Yehova ngu a mgbegha anmgbianev asev mba nomso man mba kasev ve wase se, se gba ishima shimi, shi se suur sha a na. Ka sea za mbamkombo asev yô, se zua a iwasen ken akaawan a se ongo ken akaaôron a i ne la, kua ken mbamlumun mba mbagen ve ne la. Shi ka sea lamen vea anmgbianev asev mba nomso man  mba kasev yô, ishima i taver se. (Heb. 10:24, 25) Shi ka sea ôr azende a ase a kôôsôô a ken tiônnongo la akaa a a lu nyian se ishima yô, ve taver se ishima. “kwaghôron u saan saan” u ma ijende yase i ôr a vese yô, ngu a na ishima i pande u nyian se.—Anz. 12:25.

17. Mbaheberu 6:19 tese ér aluer se mba tagher a mbamtaver kpa, ishimaverenkeghen i se lu a mi sha kwagh u Tartor la ia na se tile dông nena?

¹⁷ (6) Lu a ishimaverenkeghen you her taveraa. Ishimaverenkeghen i se lu a mi sha kwagh u Tartor la ngi er ka “imandetso i sha ci u uma wase nahan.” Ka i na se tile dông zum u se lu tagher a mbamtaver shin ishima i lu nyian se kpaa. (Ôr Mbaheberu 6:19.) Tôô shighe hen sha uityendezwa mba Yehova a er sha kwagh u ken hemen la zulee. Shighe la kwagh môm una lu u nyian or ishima ga. (Yes. 65:17) Ta ase ashe nenge a iyol you ken tar u he, ape akaa a vihin aa kera lu ga la. (Mika 4:4) Shi a lu u ngu pasen ior kwagh u ishimaverenkeghen you la yô, u hemba lun a ishimaveren cii. Eren tom u pasen kwagh shi geman ior hingir mbahenen la sha afatyô wou cii. Aluer u er nahan yô, u fatyô u lun “a vangertiôr sha kwagh u ishimaverenkeghen la zan zan mkur.”—Heb. 6:11.

18. Ka nyi alaghga se va tagher a mi ken hemen, man ka nyi ia wase se u wan ishima?

¹⁸ Er tar ne u lu yemen u za kuusu ne, se lu hemban tagher a akaa a nan se ishimanyian cii. Ivur yase i sha inyom i inyom i 2021 ne ia wase se u gban ishima shimi, shi wan ishima a akaa shon. Aluer se suur sha Yehova yô, se fatyô u eren kwagh ne, a lu sha agee a ase ga. Sha nahan yô, ken inyom ne cii, se tese nen sha ieren yase ser se na ityendezwa i Yehova ne jighjigh. Yange tôndo zwa ér: “Aluer ne gba ishima shimi, ne suur sha a mo yô, ne zua a agee.”—Yes. 30:15, NWT.