1. Ka tom u vesen u nyi i ôr ken 1 Peteru 5:2 ér gba u mbatamen vea ere?

 GBA hange hange u mbatamen mba ken tiônnongo vea nengen sha iyôngo i Yehova i i doo un ishima la. Anmgbianev mba jighjigh mban nenge tom u Yehova a ne ve u nengen sha anmgbian vev mba nomso man mba kasev la ér ka kwagh u icivirigh kpishi. Nahan ka ve nôngo kwagh kpoghuloo sha er vea lu mbakuran mba nengen sha iyôngo tsembelee yô. (Yer. 23:4; ôr 1 Peteru 5:2.) Se wuese kpishi er se lu a nomsombaiorov mban ken atôônanongo ase yô!

2. Ka mbamtaver mba nyi nahan alaghga mbatamen mbagenev vea tagher a mini?

² Mbatamen ka ve tagher a mbamtaver kpishi ken ityom i ve eren la. Ka i gba u vea nôngo kwagh kpoghuloo sha er vea nenge sha tiônnongo yô. Ortamen ugen ken tar u Amerika, iti na ér Tony, yange nenge er i gbe u una ngohol ityom i ken tiônnongo akuma akuma yô. A kaa ér: “Shighe u angev mbu Korona hii la, m nôngo mer me seer eren tom sha u wasen tiônnongo wam u eren mbamkombo man u pasen kwagh. Yange m er tom je gande, kpa tom lu seer a seer. Ica gbe ga yô, m kera lu zuan a shighe u ôron Bibilo, henen kwagh sha tseeneke wam shi eren msen tsembelee ga.” Ortamen ugen ken tar u Kosovo di yange tagher a mtaver ugen kposo, iti na ér Ilir. Yange lu hen ijiir i i lu nôngon ityav yô, nahan taver un kpishi u dondon kwaghwan u nongo u Yehova. A kaa ér: “Afishi a branci yange tindim ér m za wase anmgbianev mba nomso man mba kasev hen ijiir i cieryol kpishi. M lu cian, shi lum er kwagh u i kaa ér m er la ka shami ga nahan.” Anmgbian ugen u lu eren tom mishen ken Ashia yô, iti na ér Tim, yange nenge ér un ngu fantyô u eren akaa a yange gba u una eren ken hanma iyange la cica cii ga. A kaa ér: “Ashighe agen yange i tumem iyol je m kera fatyô u nengen sha anmgbianev ga.” Ka nyi ia wase mbatamen mba ve tagher a mbamzeyol er mban nahan laa?

3. Aluer hanma or time sha ikyav i Orjir Gidion la yô, kwagh la una wase nan nena?

 ³ Mbatamen vea fatyô u henen kwagh ken ikyav i Orjir Gidion. (Heb. 6:12; 11:32) Yange lu or u nengen sha ior mba Aôndo, shi lu or u kuran ve kpaa. (Mbaj. 2:16; 1 Kron. 17:6) Mbatamen kpa, i tsua ve ér ve nengen sha ior mba Aôndo hen shighe u uma a taver kpishi ne, er Gidion nahan. (Aer. 20:28; 2 Tim. 3:1) Gidion lu or u eren kwagh akuma akuma, u hiden a iyol ijime man or u ungwan kwagh. Se fatyô u henen kwagh ken aeren a na ne. Yange gba u saa una taver ishima ve una er ityom i i na un la ye. Wea lu ortamen shin wea lu ga kpa, se cii se fatyô u seer tesen ser se wuese mbatamen asev kpishi sha tom u ve eren la. Se fatyô u suen anmgbianev mba ve lu eren tom sha ci wase kpoghuloo ken tiônnongo mban.—Heb. 13:17.

4. Gidion yange tese ér un ngu or u eren kwagh akuma akuma man or u hiden a iyol ijime nena?

⁴ Gidion yange lu or u eren kwagh akuma akuma shi hiden a iyol ijime. b Zum u ortyom u Yehova va pase Gidion ér i tsua un ér a yima Mbaiserael sha ikyev i Mbamidian mba ve lu a tahav kpishi la yô, Gidion u lu or u hiden a iyol ijime la kaa ér: “Ken Manase cii nongo wam hemba ndahar, man mo kpaa hen ya u terem m hemba gban ijime.” (Mbaj. 6:15) Yange nenge ér un yina u eren tom la, kpa Yehova nenge ér una fatyô. Man sha iwasen i Yehova yô, Gidion er tom la tsembelee.

5. Ka hanma shighe nahan alaghga a taver ortamen u eren kwagh akuma akuma shi hiden a iyol ijime?

⁵ Mbatamen ka ve nôngon sha afatyô ve cii ér vea lu ior mba eren hanma kwagh akuma akuma man mbahiden a iyol ijime sha hanma gbenda cii. (Mika 6:8; Aer. 20:18, 19) Mba te ihyagh a akaa a ve nenge ér vea fatyô u eren, man a ve er la ga. Shi ka vea er kwagh u shami ga kpa, mba nengen ér ve gba kwagh ga ze. Kpa ashighe agen yô, alaghga a taver ortamen u eren kwagh akuma akuma shi hiden a iyol ijime. Ikyav i tesen yô, alaghga nana lumun u eren ityom imôngo, kpa nana lu fantyô u eren i cii ga. Gayô alaghga mba puun nan sha gbenda u yange nan er ma asaimenti yô, shin mba wuese nan sha gbenda u yange nan er asaimenti ugen yô. Ka nyi mbatamen vea hen hen Gidion, i ia wase ve shighe u ve tagher a imbakwagh ne?

6. Ka nyi mbatamen vea hen ken ikyav i Gidion i eren kwagh akuma akuma laa? (Shi nenge foto kpaa.)

⁶ Ôr or nana wase u. Or u nan eren kwagh  akuma akuma yô, ka nan fa ér ka hanma kwagh nana fatyô u eren ga. Gidion yange tese ér un ngu or u eren kwagh akuma akuma, sha ci u yange ôr a mbagenev ér ve wase un. (Mbaj. 6:27, 35; 7:24) Kape mbatamen mba lun a kwaghfan ve eren je la. Tony u se vande ôron kwagh na la kaa ér: “Gbenda u i yesem shighe u m lu wanye la na yô, yange m ngohol ityom je i gandem ave. Nahan kwagen la se mba gbe eren mcivir u hen tsombor yô, m lam sha kwagh u eren kwagh akuma akuma la, shi m pine kwase wam mnenge na sha kwagh shon. Heela tseegh ga, se nenge vidio igen sha jw.org i i lu a itinekwagh ér, Tsaase Mbagenev shi Na Ve Jighjigh shi Na Ve Tom, Er Yesu Nahan la.” Tony maa hii u kaan a mbagenev ér ve wase un ityom igen. Ka nyi i due kere? Tony kaa ér: “Hegen mba nengen sha ityom i tiônnongo igen i yange m eren la, nahan m hemba zuan a shighe u seer lun vea Yehova kôôsôô.”

7. Aluer mbagenev mba puun ortamen yô, ortamen la nana dondo ikyav i Gidion nena? (Yakobu 3:13)

⁷ Aluer or ngu puun we kpa, ishima i de vihin we ga. Shi kwagh ugen u mbatamen ka ve tagher a mi ve i taver ve u hiden a iyol ijime shin eren kwagh akuma akuma yô, ka shighe u i lu puun ve yô. Hen shighe ne kpa, ikyav i Gidion la ia fatyô u wasen ve. Gidion yange fa er un yen yô, nahan zum u Mbaeferaim lu puun un je kpa vihi ishima ga. (Mbaj. 8:1-3) Yange ôr kwagh sha ishima vihin ga. Kpa tese ér un ngu or u hiden a iyol ijime sha u keghen ato ungwan er ve lu gban ahon sha kwagh na yô, man sha u lamen a ve kundu kundu. Nahan ishima gba ve shimi. Mbatamen mbafan kwagh mba ve dondon ikyav i Gidion yô, ka a puun ve je kpa, ve kegh ato zulee, shi ve ôr kwagh sha imo i legh legh. (Ôr Yakobu 3:13.) Ka vea eren nahan yô, bem a lu ken tiônnongo.

8. Shighe u i lu wuese mbatamen yô, doo u vea er nena? Tese ikyav.

⁸ Shighe u i lu wuese we yô, gema iwuese la cii na Yehova. Zum u ior lu wuese Gidion sha ityav mbi hemba Mbamidian la yô, Gidion di gema nenge ér ka Yehova a kom u a wuese ye. (Mbaj. 8:22, 23) Mbatamen vea fatyô u dondon ikyav i Gidion la nena? Gba u vea wuese Yehova sha hanma kwagh u ve er cii. (1 Kor. 4:6, 7) Ikyav i tesen yô, shighe u i lu wuese ortamen sha ci u nan fa ityesen yô, nana fatyô u kaan a mba ve lu wuese nan la ér, ka ken Mkaanem ma Aôndo kwaghwan la a dugh ye. Shi se cii ka nongo u Yehova u lu tesen se ye. Mbatamen vea fatyô u gbidyen kwar nengen aluer mba tesen sha gbenda u van Yehova a icivir, shin gbenda u ve tesen la ka di u ior ve nenge ér ve fa ityesen tseegh yô. Nenge kwagh u yange er ortamen ugen yô, iti na ér Timothy. Shighe u i na Timothy ortamen ica lu a gba ga la, yange i doo un u nan kwaghôron u ken igbar kpen kpen. A kaa ér: “Yange m hii kwaghôron sha u ôron kwagh gôgônan shi tesen ikyav sha akaa a a taver u kaven yô. Kwagh ne yange a doo ior shi ve wuese mo kpishi. Kpa kwagh er vihi yô, ior kera ver ishima sha kwagh u Bibilo shin Yehova ga, gema lu kwagh wam ve hemba veren ishima sha mi ye.” Shighe karen yô, Timothy nenge ér gba u una nyôôso gbenda u un tesen la, sha er ior vea kera hemba veren ishima sha kwagh na ga yô. (Anz. 27:21) Ka nyi i due kere? A kaa ér: “Hegen ne, ka mea na kwaghôron yô, anmgbianev mba nomso man mba kasev ve pasem er kwaghôron wam la a wase ve u nôngon a ma zayol, shin wan ishima a ican, shin seer lun vea Yehova kôôsôô yô. Ka vea ôr nahan yô, i hemba saan mo iyol a shighe u yange ve wuese mo la.”

9. Ka nyi yange i na ve taver Gidion u ungwan imo i Yehova shi taver ishima? (Nenge foto u sha igbende.)

⁹ Yange mba tsough Gidion ér a lu orjir kera yô, taver un u ungwan imo i Yehova shi taver ishima. Yange i na un tom u cieryol ér a hembe a tse a nanden aôndo u Baal nagh sha mi, a ter  na maa yô. (Mbaj. 6:25, 26) Gidion eren kwagh ne kera ô, a kohol shoja na. Kpa Yehova kaa a na ér a pande shoja na la iyenge. Panden yô, Yehova shi kaa ér a seer panden. (Mbaj. 7:2-7) U masen yô, Yehova kaa a na ér a za ta num sha shoja i mbahyomov, ape ve haa afo la, ken atôutu.—Mbaj. 7:9-11.

10. Ka nyi ia na ve alaghga a taver ortamen u ungwan imo i Yehova?

¹⁰ Gba u mbatamen vea keghen a “kegh iyol u ungwan kwagh.” (Yak. 3:17) Ortamen u nan ongo kwagh yô, ka nan kegh iyol u eren kwagh u Ruamabera a ôr kua kwagh u nongo u Yehova u kaa ér i er yô. Nahan nan ver mbagenev ikyav i dedoo. Kpa ashighe agen alaghga a taver nan u ungwan kwagh. Ikyav i tesen yô, alaghga i tese nan u eren akaa sha igbenda kpishi, shin ka i tese nan gbenda u nana er kwagh, ica a gbaan ga yô shi i gema gbenda shon. Nahan taver nan u dondon igbenda la. Ashighe agen yô, nana nenge ér kwagh u i kaa ér nana er la wase ga, shin doo u a er kwagh shon ga. Gayô alaghga a kaa ér nana er tom ugen u mbautahav vea fatyô u kôron nan wuhen yô. Shighe u ortamen nan tagher a ma kwagh ken akaa a se ter ne yô, nana dondo ikyav i Gidion i ungwan kwagh la nena?

11. Ka nyi ia wase mbatamen ve vea lu mba ungwan kwagha?

¹¹ Kegh ato zulee shighe u i lu tesen we kwagh u u er yô, shi er kwagh shon er i tese u la. Aôndo yange tese Gidion er una hembe atse a Baal a ter na maa la yô. Shi tese un ijiir i he i una maa atse a nanden nagh sha mi sha ci u Yehova yô, kua zendenya u una na nagh a mi kpaa. Gidion yange gba ahon sha akaa a i tese un ér a er la ga, kpa er kwagh u Yehova kaa ér a er la vough. Nyian ne, nongo u Yehova ka u tese mbatamen er vea er kwagh yô ken uwashika man akaayôôn kua akaawan agen a ka a wase se u palegh kwaghbo shi lun vea Yehova kôôsôô yô. Mbatamen asev doo se ishima kpishi, sha ci u mba eren akaa er nongo u Yehova u tese la vough vough. Ieren ve ne ngi wasen tiônnongo u Kristu jimin cii.—Ps. 119:112.

12. Aluer nongo u Yehova kaa ér mbatamen ve gema gbenda u ve eren ma kwagh yô, vea dondo kwaghwan u ken Mbaheberu 13:17 la nena?

¹² Kegh iyol u dondon gbenda u he u i due a mi la. Umbur wer Yehova yange kaa a Gidion ér a pande shoja na iyenge i mase shin asande kpuaa tseegh. (Mbaj. 7:8) Alaghga Gidion una pine ken ishima na ér: ‘Saa a er kwagh shon nahan keng nee? A er nahan a wase je kpa?’ Nahan kpa, Gidion er kwagh u Yehova kaa un la. Nyian ne, mbatamen ka ve dondo ikyav i Gidion la sha u dondon igbenda i he i nongo u Yehova u tese ér i gema eren akaa la. (Ôr Mbaheberu 13:17.) Ikyav i tesen yô, ken inyom i 2014 la, Mbahemenev mba Shin Itine gema gbenda u yange i zuan a inyaregh ki eren tom u maan Ayou a Tartor man Ayou a Mkohol la. (2 Kor. 8:12-14) Kera lu u atôônanongo aa hiden a inyaregh ki i dugh i maa Ayou a Tartor la ga. Tsuaa la nongo u Yehova u dugh inyaregh u maa Ayou a Tartor sha ci u atôônanongo, nahan atôônanongo la di a hiden a inyaregh kira  kule kule. Kpa hegen ne, nongo u Yehova ka u dugh inyaregh ken uiyua mba atôônanongo a sha tar cii a eren la, i maa Ayou a Tartor kua Ayou a Mkohol sha ajiir a i gbe u a maa a la cii. Ka a lu tiônnongo u a fetyô u eren yua cuku tseegh kpa, i maa un Iyou i Tartor. Anmgbian ugen iti na ér José, yange va fe ér ka kwagh u i gbe u a gema eren ne yô, huna kwagh shon, sha ci u nenge ér kwagh la una wase ga. Lu henen ér: ‘Iyou i Tartor i môm tsô kpa a kera fatyô u maan ga. Ken veghertar ne mba eren kwagh nahan ga.’ Ka nyi yange i wase José ve sue kwagh u i tese ér i gema eren nee? A kaa ér: “Mkaanem ma ken Anzaakaa 3:5, 6 la yange ma umbur mo er i gbe u me suur sha Yehova yô. Man kwagh u injaa due ker kpishi! Se mba maan Ayou a Tartor seer a seer di tseegh tsô ga, kpa se hen u nan iyua sha igbenda kposo kposo sha er ikyav mbia hemba yuhwan mbagenev a mbagenev ga yô.”

13. (a) Gidion yange na jighjigh ér nyi? (b) Mbatamen vea dondo ikyav i Gidion la nena? (Shi nenge foto kpaa.)

¹³ De cian u eren ishima i Yehova ga. Gidion yange ungwa imo i Yehova, shin er lu a mciem shi i kaa ér a er tom u cieryol nahan kpaa. (Mbaj. 9:17) Yehova kaan a Gidion ér una wase un yô, Gidion na jighjigh a akperan a tan shio ér Aôndo una wase un u kuran ior nav. Mbatamen mba ve lu sha ajiir a i cir tom wase la mba dondon ikyav i Gidion. Mba cie u hemen mbamkombo kua kwaghpasen ga, shin er ka i shi tan ve mciem iyol ér a kôr ve, shin a tôv ve a ican, shin a de ve ityom, gayô a tswam ve nahan kpaa. c Sha shighe u zegecan la, a gba u mbatamen vea taver ishima ve vea dondo igbenda i a tese ve ér ve er akaa la ye, aluer igbenda shon cieryol je kpaa. Ikyav i tesen yô, a gba u a tese se er se pase loho u ijirigh la yô, kua kwagh u se er ve se war num u Gogi u Magogi una ta sha a vese la kpaa.—Esek. 38:18; Mpa. 16:21.

14. Yange er nan ve taver Gidion u wan ishima?

¹⁴ Yange gba u Gidion una nôngo kwagh kpoghuloo ve, una fatyô u eren tom na u orjir la ye. Shighe u Mbamidian hembe ayem tugh lu yevese ityav la, Gidion zenda ve ityô, hii hen  pev u Yesereel zan zan za ar hen Ifi u Yordan, ape a shi nan kpa ikyon wa mgbigh mgbigh la. (Mbaj. 7:22) Gidion yange zenda ve za kighir hen kpe u Ifi u Yordan tseeghlee? Ei! Er vôr nahan kpa, un vea ior nav mba 300 mbara ve za per Ifi u Yordan, ve za hemen u zendan mbahyomov vev. Ken masejime yô, ve za kohol Mbamidian, ve hemba ve ityav.—Mbaj. 8:4-12.

15. Ka hanma shighe nahan alaghga a taver ortamen u wan ishima?

¹⁵ Ashighe agen yô, alaghga ortamen nana er tom u nengen sha tiônnongo kua tsombor u nan la, nahan nana vôr kpishi. Shighe u kwagh a lu nahan yô, ortamen la nana dondo ikyav i Gidion la nena?

16-17. Ka nyi yange i wase Gidion u wan ishima, man mbatamen vea fatyô u lun a vangertiôr ér nyi? (Yesaia 40:28-31) (Shi nenge foto kpaa.)

¹⁶ Na jighjigh wer Yehova una na u agee. Gidion yange na jighjigh ér Yehova una na un agee, shi Yehova er nahan vough. (Mbaj. 6:14, 34) Kwagen la Gidion vea ior nav lu zendan ator a Mbamidian ahar sha angahar, man alaghga utor mbara lu yevese sha urakumi. (Mbaj. 8:12, 21) Kpa Yehova wase Mbaiserael ve zenda ve zan zan ve za kohol ve, shi ve hemba ityav mbira. Mbatamen kpa vea fatyô u suur sha Yehova, un u a “gbe uwer ga, [a] ver kpaa ga” la. Una na ve agee hanma shighe u i gbe u una na ve cii.—Ôr Yesaia 40:28-31.

¹⁷ Nenge kwagh u yange er anmgbian ugen u a lu ken Kômatii u Wasen sha Kwagh u Iyouci la, iti na ér Matthew. Ka nyi yange i wase un u wan ishima? Matthew kaa ér: “M nenge a mimi u kwagh u i ôr ken Mbafilipi 4:13 la. Yange mea vôr je mea kera fantyô u eren ma kwagh ugen ga yô, m hide m er msen kpoghuloo, m zamber Aôndo mer a nam agee kua ishimataver sha er me wase anmgbianev av yô. Hanma kwa u yange mea er msen yô, jijingi u Yehova a nam agee. Nahan kwagh ne wasem u taver ishima.” Er ashighe agen ka i taver kpishi nahan kpa, mbatamen asev kpa ka ve er tom kpoghuloo u nengen sha ior mba Yehova, er Gidion kpa er nahan. Gba u vea eren kwagh akuma akuma. Shi ashighe agen vea fatyô u eren akaa a ve soo u eren la cii been ga. Nahan kpa, vea fatyô u nan jighjigh ér, Yehova una ungwa mbamsen vev mba ve sônon un ér a wase ve shi a na ve agee a wan ishima la.—Ps. 116:1; Fil. 2:13.

18. Ken kwagh u se hen yô, mbatamen vea fatyô u dondon ikyav i Gidion la nena?

¹⁸ Mbatamen vea fatyô u henen akaa kpishi ken ikyav i Gidion la. Gba u mbatamen vea ngohol ityom i ken tiônnongo akuma akuma, shi vea tese ér mba eren kwagh akuma akuma shighe u i lu puun ve shin i lu wuese ve yô. Gba keng u vea tese ér mba ongo imo i Yehova, shi ve taver ishima, hemban cii je yô, er mkur u tar ne a zurum ne. Shi gba u vea na jighjigh ér, aluer ve tagher a mbamtaver nan nan kpa, Aôndo una na ve agee. Mimi je, se wuese mbakuran mba ve eren tom kpoghuloo mban, shi se ‘za hemen u wan ior er ve nahan ikyo tsung.’—Fil. 2:29.