NGEREN U TIMEN SHA MI 23
De ‘Nomborusu u Yehova’ u Za Hemen u Yeghen
“Myegh [u dooshima] ka myegh u usu je, nomborusu u TER je.”—ICAM 8:6.
ICAM 131 “Kwagh u Aôndo Je Zua Yô”
KWAGH U I TIM SHA MI KEN NGEREN NE YÔ a
1. Bibilo pase ér dooshima u mimi la ngu er nyi nahana?
‘MYEGH u dooshima ka myegh u usu je, nomborusu u TER je. Mngerem ma kpishim kpaa maa fatyô u pirin dooshima ga, uifi kpaa vea fatyô u miren a na ga.’ b (Icam 8:6, 7) Gbenda u i ôr kwagh u dooshima u mimi ne doo kpen kpen! Asember ne ôr kwagh u mimi u taver noov man kasev asema. Mkaanem man tese ér, we kua or u u vôso la cii, ne fatyô u doon ayol a en sha mimi.
2. Ka nyi i gbe keng u nom man kwase vea er ve dooshima una za hemen u lun hen atô ve taveraa?
2 Saa nom man kwase vea nôngo kwagh kpoghuloo ve, dooshima u hen atô ve la una gema ga ken ivese ve jimin cii ye. Ikyav i tesen yô, ka i waan ikyon ken usu ve usu la u za hemen u yeghen ye. Aluer mba kenden usu shon ga yô, ua va pir. Kape dooshima u nom a kwase kpa, aluer mba kenden un atôndo yô, una lu her taveraa gbem je la. Ashighe agen yô, adooga nom man kwase vea nenge ér dooshima ve kera taver ga, hemban cii je yô shighe u ve nyer ken ican i inyar, shin ken zayol u uange, shin tom u yesen mbayev yô. Wea er ivese yô, u er nan ve “nomborusu u TER” ua za hemen u yeghen ken ivese you we? Ken ngeren ne, se lu timen sha akaa atar a u er ve, ivese you ia za hemen u doon, shi a saan ne iyol ken ivese yen yô. c
ZA HEMEN U EREN AKAA A U SEER LUN VEA YEHOVA KÔÔSÔÔ YÔ
Gba u nom man kwase vea ya ijende a Yehova kangenaa, er Yosev man Maria kpa er nahan (Nenge ikyumhiange i sha 3)
3. Aluer nom vea kwase ve ya ijende a Yehova kangenaa yô, kwagh la una wase ve vea za hemen u doon ayol a ve nena? (Orpasenkwagh 4:12) (Shi nenge foto kpaa.)
3 Kwagh u nom man kwase vea er ve “nomborusu u TER” ua za hemen u yeghen her yô, saa ve uhar cii vea nôngo kpoghuloo vea ya ijende a Yehova kangenaa. Aluer ve ya ijende a Yehova kangenaa yô, kwagh la una wase ivese ve nena? Nom vea kwase ka vea nenge ér ijende i ve ye vea Ter ve u sha la ngi ve a inja yô, ve kegh iyol u dondon kwaghwan na. Nahan kwagh ne a wase ve u palegh mbamzeyol mba vea na dooshima una kera lu hen atô ve taveraa ga la. (Ôr Orpasenkwagh 4:12.) Shi mba ve ye ijende a Yehova kangenaa la ka ve nôngon ér vea lu a aeren a a tesen la, er u eren kwagh a ior kundu kundu, man u wan ishima a ve, shi den ve kwaghbo nahan. (Ef. 4:32–5:1) Nom vea kwase ka vea tesen aeren ne yô, dooshima u hen atô ve la a taver a seer a seer. Anmgbian u kwase ugen u a er nom i hembe anyom 25 hegen yô, iti na ér Lena, a kaa ér, “Or u nan ye ijende a Yehova kangenaa yô, ka taver we u tesen nan dooshima shi nan nan icivir ga.”
4. Er nan ve Yehova yange tsua Yosev man Maria ér ve lu mbamaren mba Mesiya u una va laa?
4 Nenge ase ikyav sha kwagh ugen ken Bibilo. Yange ka gbe u Yehova una tsua nom man kwase ér ve lu mbamaren mba Mesiya u una va la yô, a tsua Yosev vea Maria, ken zege tsombor u Davidi. Sha ci u nyi? Sha ci u hanma ve cii yange nan ya ijende a Yehova. Nahan Yehova fa je ér kwagh na una hemba gban ve ishima ken ivese ve. Ne noov man kasev, ka nyi ne fatyô u henen ken ikyav i Yosev man i Maria laa?
5. Ka nyi noov vea fatyô u henen ken Yosev?
5 Yosev yange a kegh iyol u dondon kwaghwan u Yehova, nahan kwagh ne na yô, lu nom u injaa kpishi. Yehova yange wa un kwagh sha kwagh u tsombor na kuma er kwa tar nahan, man hanma kwa yô, dondo kwaghwan la fele, shin er yange i lu kwagh u taver nahan kpaa. (Mat. 1:20, 24; 2:13-15, 19-21) Er Yosev lu dondon kwaghwan u Aôndo yô, a fatyô u kuran Maria shi nengen sha a na. Nenge ase er ieren i Yosev ne yange ia na una hemba doon Maria ishima, shi icivir kpa una hemba nan un yô. Ne noov, ne fatyô u dondon ikyav i Yosev la sha u keren akaawan a Bibilo a sha kwagh u nengen sha icombor yen. d Aluer ne mba dondon kwaghwan ne, kua shighe u i taver je kpa ne mba dondon yô, ne tese kasev enev dooshima, shi ivese yen ia seer doon. Anmgbian u kwase ugen ken tar u Vanuatu u a er nom i hemba anyom 20 yô kaa ér: “Nomom ka una ker kwaghwan u Yehova shi una dondo yô, m hemba nan un icivir. Shi ka m na un jighjigh, nahan ishima i kera zam iyol sha akaa a a tsough u eren ga.”
6. Ka nyi kasev vea fatyô u henen ken Maria?
6 Maria iyol na yange ya ijende a Yehova, shi za hemen u lun a jighjigh u nan taveraa. Yange fa Ruamabera tsembelee, shi yange a tôô shighe a gbidye kwar sha kwagh u a ôr ken Ruamabera yô. (Luka 2:19, 51) Nahan se fa keng je ser, er Maria ya ijende a Yehova kangenaa yô, lu kwase u injaa je zua ga. Nyian ne, kasev kpishi mba nôngon sha afatyô ve cii eren kwagh u Maria er la. Ikyav i tesen yô, anmgbian u kwase ugen iti na ér Emiko, a kaa ér: “Shighe u m lu a er nom ga la, m lu eren akaa a am a yange m tsua u eren sha ci u Yehova yô. Kpa m va vôson nom yô, m nenge mer, er nomom lu eren msen sha ci wase shi hemen mcivir u hen tsombor yô, m hingir u suur sha a na mer a eren akaa shon sha ci wam. Kpa m va nenge mer gba u mo iyol yam me eren akaa a me za hemen u lun vea Yehova kôôsôô yô. Nahan hegen m ver shighe u lun vea Aôndo wam se uhar tseegh, eren msen hen a na, shi ôron Ruamabera henen sha mi.” (Gal. 6:5) Kasev, aluer ne za hemen u lun vea Yehova kôôsôô yô, noov enev vea zua a atôakyaa kpishi a wuese ne, shi ne doo ve ishima kpaa.—Anz. 31:30.
7. Ka nyi noov man kasev vea fatyô u henen hen Yosev man Maria sha kwagh u civir Yehova imôngo?
7 Shi Yosev man Maria yange ve eren tom imôngo, sha er vea za hemen u lun vea Yehova kôôsôô yô. Yange ve kav er i gbe hange hange u vea civir Yehova a tsombor ve imôngo yô. (Luka 2:22-24, 41; 4:16) Alaghga yange taver ve u eren nahan, hemban je yô shighe u ve hingir u lun a mbayev kpishi la. Ve ver noov man kasev ikyav i dedoo nyian kpen kpen! Aluer u ngu a mbayev er Yosev vea Maria kpa lu a mi nahan yô, alaghga a taver we u zan mbamkombo shin veren shighe u eren mcivir u hen tsombor. Shi alaghga a hemba taver we u zuan a shighe u henen kwagh, shin eren msen imôngo vea or u u vôso la. Kpa umbur wer, aluer ne mba civir Yehova imôngo yô, ne hemba kporom hen a na, shi ne ayol a en ne hemba lun kôôsôô. Sha nahan yô, mcivir u Yehova a hemba lun kwagh u vesen ken uma wen.
8. Noov man kasev mba ve lu tagher a mbamzeyol ken ivese ve la vea er nan ve mcivir u hen tsombor una hemba wasen ve?
8 Aluer ne mba tagher a mbamzeyol ken ivese yen di ye? Alaghga a maa ne iyol u eren mcivir u hen tsombor imôngo ga. Aluer kwagh ngu nahan yô, hii nen u henen kwagh sha ngeren u a lu tiônôô shi a doo, kwagh u ne cii ne lumun ner ne time sha mi yô. Kwagh ne una na ne hemba lun kôôsôô, shi ne hemba lun a isharen i eren akaa imôngo sha ci u Yehova.
LUUN VEA OR U U VESE LA IMÔNGO
9. Gba u nom man kwase vea zuan a shighe u lun imôngo sha ci u nyi?
9 Aluer we nom shin kwase u ngu lun vea or u u vôso la imôngo yô, dooshima u hen atô wen la una za hemen u lun her taveraa. Aluer ne mba eren nahan yô, kwagh la una wase ne ne hemba hoghol a gbenda u hanma wen nan henen kwagh la. (Gen. 2:24) Nenge kwagh u anmgbian u kwase ugen u i yer un ér Lilia yange vôso nom na Ruslan ica lu a gba maa ve nenge a mi yô. Ve er ivese shighe kar hegen hemba anyom 15. Lilia kaa ér: “Yange se nenge yô, se lu zuan a shighe kpishi u lun imôngo, er yange se hen ser se er ivese ve a lu la ga, sha ci u tom wase man tom u hen ya, kua tom u nengen sha mbayev shighe u se va mar ônov la. Akaa ne yange a ya se shighe kpen kpen. Nahan mo man nomom se nenge ser, aluer se ver shighe u se luun imôngo ga yô, se kera lu kôôsôô ga.”
10. Noov man kasev vea dondo kwaghwan u ken Mbaefese 5:15, 16 la nena?
10 Nom man kwase vea er nan ve vea luun imôngôô? Gba u ne ver ashighe a ne luun imôngo yô. (Ôr Mbaefese 5:15, 16.) Anmgbian ugen ken tar u Najeria, iti na ér Uzondu, a kaa ér: “Ka mea veren ashighe a eren akaa a am yô, m wa shighe u lun vea kwase wam kpa ker, man shighe shon a lu kwagh u hiihii ken akaa a m soo u eren la.” (Fil. 1:10) Shi nenge er kwase u ortamen u sôron atôônanongo ugen ken tar u Moldova ka a er kwagh a shighe na sha inja yô, iti na ér Anastasia, a kaa ér: “Orya wam ka una eren ityom na yô, mo di kpa m nôngon mer me er akaa a i gbe u me er yô. Ka sea er nahan yô, se va zua a shighe u se lu imôngo yô.” Kpa aluer ne ngee a akaa a eren je ka taver ne u zuan a shighe u lun imôngo ye?
What activities can you do together as a couple? (See paragraphs 11-12)
11. Ka akaa a nyi nahan Akwila vea Prisila yange ve eren imôngo?
11 Noov man kasev vea fatyô u henen kwagh ken ikyav i Akwila vea kwase na Prisila, Mbakristu mba sha ayange a mbaapostoli, mba yange ve doo anmgbianev vev mba nomso man mba kasev ishima kpishi la. (Rom. 16:3, 4) Shin er Bibilo i pase kwagh u ivese ve vighe vighe ga nahan kpa, yange vea eren tom ve kua tom u pasen kwagh la shi vea wasen ior yô, ve lu imôngo. (Aer. 18:2, 3, 24-26) Jighilii yô, hanma ijiir i Bibilo i ter Akwila man Prisila yô, ka ve lu imôngo.
12. Ka nyi nom man kwase vea er ve vea hemba zuan a shighe u lun imôngo? (Shi nenge foto kpaa.)
12 Noov man kasev vea dondo ikyav i Akwila man Prisila la nena? Hen sha akaa kpishi a i gbe u we man or u u vese la ne er la. Ne uhar ne fatyô u eren akaa shon agen imôngo gaa? Ikyav i tesen yô, Akwila vea Prisila yange ve pasen kwagh imôngo. We vea or u u vese la ne mba veren ashighe a eren nahan kpa? Shi Akwila vea Prisila yange ve eren tom ve imôngo. Alaghga tom u u eren la ua kaha kposo a tom u or u u vese la. Kpa ne uhar ne fatyô u eren ityom i hen ya imôngo gaa? (Orpa. 4:9) Shighe u ne lu wasen ayol a en u eren ma kwagh yô, ka ne hemba eren kwagh ken mzough, shi ne zua a ian i lamen kpaa. Anmgbian ugen iti na ér Robert, un vea kwase na Linda ve er ivese tsa hemba anyom 50 hegen. A kaa ér: “Jighilii yô, se mba lun a shighe kpishi u lun imôngo eren akaa a nan se msaanyol ga. Kpa ka mea kiren agbande, kwase wam di una uman a, shin mea huran tembe ve, una due a va wasen mo nahan, i saan mo iyol kpen kpen. Er se eren akaa imôngo yô, kwagh la na se mba kôôsôô. Dooshima wase la ngu seer a seer.”
13. Ka nyi i gbe u nom man kwase vea er ve vea zua vea lu kangenaa?
13 Nahan kpa, umbur wer aluer nom man kwase mba kôôsôô di tsô maa mzough a lu hen atô ve ga. Kwaseya ugen ken tar u Brazil kaa ér: “Akaa a danen ior ngee hegen kpishi. Nahan aluer u wa ikyo ga yô, a lu u inja er ka er we vea or u u vese la ne tse iyou i môm ve ne lu imôngo nahan. M nenge mer gba u u er kwagh a hemba u lun vea or u u vese imôngo di tsô la. Gba u u keghen ato a or u u vese la kpaa, shighe u ne lu imôngo yô.” Nenge ase er anmgbian ugen u i yer un ér Bruno vea kwase na Tays, ka vea lu imôngo ve ve kegh ato a hanma ve yô. Bruno kaa ér: “Mo vea kwase wam ka sea lu imôngo shighe u se lu memen yô, se ver uhanseeti asev inya. Sha er vea dan se iliam ga yô.”
14. Aluer ka doon nom vea kwase u lun imôngo ga yô, ka nyi vea fatyô u erene?
14 Nahan kpa, aluer we vea or u u vese la ka i doo ne u lun imôngo ga ye? Alaghga or u u vese la nan ngu a anza a doon we ga, shi we kpa u ngu a anza a doon nan ga. Nenge kwagh u usu u se ter ken mhii u ngeren ne la. Ka a wa usu yô, i gba u a waan ikyon i vesen ker kure kure, ve ua samber a hingir zege usu ye. Nahan we vea or u u vese la kpa hii nen sha u tôôn shighe kpuaa kpuaa lun imôngo hanma iyange. Shighe u ne lu imôngo yô, eren nen akaa a ne cii a doo ne yô, i de lu kwagh u orgen ken a ven nan soo ga la ga. (Yak. 3:18) Aluer ne hii u tôôn shighe kpuaa kpuaa eren nahan yô, dooshima wen la una hide a taver.
EREN KWAGH A OR U U VESE LA SHA ICIVIR
15. Er nan ve i gbe u saa nom vea kwase vea naan ayol a ve icivir keng ve dooshima una lu hen atô ve taveraa?
15 Ieren i nom man kwase nan ayol a ve icivir la ka kwagh u vesen ken ivese. Ieren ne ngi inja er ahumbe a ka a na ikyon i yegh usu tsembelee la nahan. Aluer ahumbe nga ga yô, usu ua ngôôr pirin ga. Kape nom vea kwase kpa, aluer mba nan ayol a ve icivir ga yô, dooshima ve la una ngôôr ndôhôr ga je la. Kpa nom vea kwase ka vea nôngon sha afatyô ve cii ér vea naan ayol a ve icivir yô, dooshima ve la a za hemen u lun her taveraa. Nahan kpa, umbur wer, aluer u hen wer u ngu eren kwagh a or u u vese la sha icivir kpa nan nenge nahan ga yô, eren kwagh a nan sha gbenda u nan nenge ér ka sha icivir la. Anmgbian u kwase ugen iti na ér Penny, un vea nom na Aret ve er ivese tsa hemba anyom 25 hegen. Penny kaa ér: “Er se ne ayol a ase icivir yô, dooshima ngu hen ya wase kpishi. Se mba cian u pasen mnenge wase sha kwagh ga. Sha ci u se fa er mnenge u hanma wase a gbe kwagh yô.” Sha nahan yô, ka nyi u er ve a wase or u u vese la u nengen ér u eren kwagh a nan sha iciviri? Nenge ikyav sha kwagh u Aberaham man Sara.
Gba u nom u nan lu Orkristu yô nana waan mnenge u kwase u nan ikyo sha u keghen ato a nan zulee (Nenge ikyumhiange i sha 16)
16. Ka nyi noov vea fatyô u henen ken ikyav i Aberaham laa? (1 Peteru 3:7) (Shi nenge foto kpaa.)
16 Aberaham yange eren kwagh a Sara sha icivir. Yange keghen ato a Sara shi waan mnenge na ikyo. Sha shighe ugen la, ishima za Sara iyol kpishi, nahan a pase Aberaham er lu un ken ishima la, je yô a na Aberaham ibo kpaa. Aberaham yange nyoon ishima ôr kwagh a Sara dang naa? Ei. Yange fa er Sara a lu kwase u hiden a iyol ijime shi a suen un sha akaa a un tsough u eren yô. Nahan Aberaham kegh ato a na, shi nôngo ér una sôr zayol la kpaa. (Gen. 16:5, 6) Ka nyi se fatyô u henen ken kwagh ne? Ne noov, ne mba a tahav mbu ne fatyô u tsuan akaa a ne er sha ci u icombor yen yô. (1 Kor. 11:3) Nahan kpa, aluer u wa mnenge u kwase wou ikyo, hemban je yô sha akaa a bende a na yô, a hemba doon. (1 Kor. 13:4, 5) Ashighe agen yô, alaghga a lu kwase wou ken ishima hang, nahan alaghga una soo u pasen we er i lu un ken ishima la. Ka una pasen we zayol na nahan, u kegh ato a na zulee kpa? (Ôr 1 Peteru 3:7.) Anmgbian u kwase ugen iti na ér Angela, un vea nom na Dmitry ve er ivese tsa nôngo u kuman anyom 30 hegen. A pase er nom na a eren kwagh a na sha icivir yô, a kaa ér: “Hanma shighe u ishima i vihim shin m soo u lamen cii yô, Dmitry ka a kegh ato a mo zulee. Ka mea ôron kwagh sha ishimavihin je kpa, a wa ishima a mo.”
17. Ka nyi kasev vea hen ken ikyav i Sara laa? (1 Peteru 3:5, 6)
17 Sara yange naan Aberaham icivir sha u suen un sha akaa a a tsough u eren yô. (Gen. 12:5) Kwagen la, Aberaham ngohol mbavannya hen shighe u ve ver ishima ér ve zua a mbavannya ga yô. Nahan Aberaham kaa a Sara ér a de hanma kwagh ugen u lu eren cii, a er beredi kpishi. (Gen. 18:6) Sara maa kar a kar er kwagh u Aberaham kaa ér a er la. Ne kasev, ne fatyô u dondon ikyav i Sara la sha u suen noov enev sha akaa a ve tsough u eren la. Aluer ne mba eren nahan yô, ivese yen ia hemba doon. (Ôr 1 Peteru 3:5, 6.) Dmitry u se ter kwagh na ken ikyumhiange i i sember been la pase er kwase na a eren kwagh a na sha icivir yô, a kaa ér: “Ka m wuese Angela kpishi er ka a nôngo a sue akaa a m tsough u eren la yô, ka una lu a mnenge na kposo sha kwagh u m tsough u eren je kpaa. Kwagh shon ka una za kure a doo ga kpa, a puum ga.” Or ka nana eren kwagh a we sha icivir yô, ka taver we u tesen nan dooshima ga!
18. Aluer noov man kasev mba nôngon ér dooshima a za hemen u lun hen atô ve yô, kwagh la una wase ve nena?
18 Nyian ne, Satan soo u vihin dooshima u noov mba ve lu Mbakristu la a kasev vev. A fa je ér aluer dooshima kera ngu hen atô u nom a kwase ga yô, vea hii u undun Yehova. Nahan kpa, dooshima u mimi la yô, a fatyô u karen a na kera ga. Sha nahan yô, dooshima u ken ivese yen la a lu er dooshima u i ôr kwagh na ken Icam i Hemban la nahan. Yehova a za hemen u lun kwagh u hiihii ken ivese yen. Ver nen ashighe a ne luun imôngo yô. Shi waan mnenge u or u u vese la ikyo. Aluer ne mba eren nahan yô, ivese yen ia va Yehova, u dooshima u mimi a dugh hen a na la a icivir. Shi dooshima wen la una za hemen u yeghen gbem, er usu u i lu seer ikyon i vesen sha mi nahan.
ICAM 132 Se Hingir Môm Hegen
a Ivese ka iyua i Yehova a ne uumace yô. Ivese ka i na nom man kwase ve zua a ian i tesen ayol a ve dooshima kpishi. Nahan kpa, ashighe agen yô, dooshima la una fatyô u ndôhôr. Wea lu ken ivese yô, ngeren ne una wase u sha er or u u vôso la nana za hemen u doon we ishima, shi ivese yen ia doo yô.
b I yila dooshima u mimi u a geman ga shi a been ga la ér “nomborusu u TER,” sha ci u ka hen Yehova dooshima la dugh ye.
c Aluer or u u vese nan la ka or u nan civir Yehova ga je kpa, akaawan ne aa wase ivese yen ia seer doon.—1 Kor. 7:12-14; 1 Pet. 3:1, 2.
d Ikyav i tesen yô, nenge kwaghwan u una fatyô u wasen we yô, ken ngeren mba i duen a mi hanma shighe sha itinekwagh i “Iwasen sha Ci u Tsombor” la, sha jw.org/tiv kua sha JW Library®.
