SHIGHE u i lu nôngon Ityav mbi Tar Cii Mbi sha Uhar la, orshoja u vesen ugen ken kweshojaa u Mbanazi ngor a Mbashiada mba Yehova mbagenev kaa ér: “Aluer ne cihi ne venda u nôngon ityav sha ci u tar u France man Ingila yô, a wua ne cica cii!” Shin er ushoja mba Mbanazi mbagenev tile her ikyua lu keghen a kegh ér i na ve wada vea ta anmgbianev asev mbara nahan kpa, mô ve lumun u peren atindi a Yehova ga. U taver ishima ga u er kwagh la ga! Kwagh ne ka ikyav i dedoo i tesen mnenge u Mbashiada mba Yehova ve lu a mi sha kwagh u ityav mbi nôngon la. Se mba we ave sha ityav mbi tar ne ga. Ka a kaa ér aluer se venda u zan ityav a wua se je kpa, se venda se tile her.

1. NONGOIOR U AÔNDO CII LU IKYURIOR I MÔM SHI LU TAR MÔM

Tsuaa la, Yehova kohol nongoior na cii lu ikyurior i môm, ka Mbaiserael je la. Yange kaa ér ken ‘akuraior a sha won cii, ka Mbaiserael ve hingir kwagh na iyol na ye.’ (Eks. 19:5) Shi yange na ve ijiir i injaa kpishi ér i lu tar ve. Nahan ior mba Mbaiserael lu nôngon ityav a ve wuan ve sha ­iniezwa i Aôndo la cii, lu mbacivir Yehova er ve nahan ga. *

Nyian ne, mbacivir Yehova mba ken “hanma ikyurior man hanma ipyaven man hanma nongoior man hanma zwa.” (Mpa. 7:9) Nahan aluer nongoior u Aôndo za ityav yô, vea za hingir u  ­nôngon ityav a mba ken ityar igen mba ve civir Yehova a ve imôngo la shi wuan ve je kpaa.

2. KA YEHOVA YANGE A NA MBAISERAEL ZWA ÉR VE ZA ITYAV YE

Tsuaa la, Yehova yange a ôr Mbaiserael shighe u a soo ér ve za ityav la, shi a pase ve ityôkyaa i i gbe u vea za ityav yô. Ikyav i tesen yô, yange kaa a Mbaiserael ér ve nôngo ityav a Mbakanaan mba i fa ve sha kwagh u civir azôv man hanma inja idyaa cii kua u nanden mbaaôndo vev nagh sha ônov vev la. Nahan Yehova na Mbaiserael zwa ér ve tim ior mba ve eren aferakaa ne ken Tar u Ityendezwa la kera, sha er Mbaiserael kpa vea va hingir u eren akaabo shon ga yô. (Lev. 18:24, 25) Shighe u Mbaiserael tema ken Tar u Ityendezwa la kpa, ashighe agen Yehova a na ve zwa ér ve za nôngo ityav a mbahyomov vev sha ci u kuran ikyurior i Iserael. (2 Sam. 5:17-25) Nahan kpa, mayange Yehova na Mbaiserael ian ér ve zaan ityav hanma shighe u ve nenge i doo ve la ga. Yange vea mough a ishima ve vea za ityav yô, kwagh u dang a za er ve.—Num. 14:41-45; 2 Kron. 35:20-24.

Nyian ne, Yehova na uumace ian i nôngon ityav a mbagenev ga. Akuraior ka a za ityav i lu sha ci u Yehova ga, kpa ka i lu sha ci u za keren mtsera ve. Ashighe agen ka ve za ityav ér vea za ngohol ikyuior igen ijiir i hingir ijiir i ken tar ve, gayô vea seer zuan a inyaregh, gayô vea dugh or tor kera, kua atôakyaa agen. Kpa mba ka ve kaa ér mba nôngon ityav sha ci u Aôndo ér vea kura kwaghaôndo ve shin vea wua mbaihyomov mba Aôndo mbara di ye? Yehova una kura mba ve civir un sha mimi la shi una va tim mbaihyomov nav sha ityav mbi una nôngo a ve ken hemen yô, ka ityav mbi Armagedon je la. (Mpa. 16:14, 16) A lu mbatyomov mba Aôndo tseegh vea lu shoja na i nôngon ityav mbira ye, a lu uumace mba ve civir un sha mimi la ga. —Mpa. 19:11-15.

3. MBAISERAEL YANGE VE WUAN IOR MBA KEN AKURAIOR AGEN MBA VE NA YEHOVA JIGHJIGH LA GA

Tsuaa la, shoja i Iserael yange i zungwe mba ve tese ér ve na Aôndo jighjigh la mhôônom, ve wua  mba Yehova a nenge ér ve kuma ku la tseegh. Ikyav i tesen yô, Yehova yange na zwa ér i tim Yeriko, kpa Mbaiserael war Rahabi kua tsombor na, sha ci u jighjigh na. (Yos. 2:9-16; 6:16, 17) Shighe karen yô, i war gar u Gibeon jimin cii, zum u Mbagibeon tese ér mba cie Aôndo yô.—Yos. 9:3-9, 17-19.

Nyian ne, ushoja mba akuraior ka ve wua mbananjighjigh fese. Heela tseegh ga, ashighe agen akuraior ka aa nôngon ityav yô, a wuan ior mba ve lu shoja ga la kpaa.

4. YANGE GBA U MBAISERAEL VEA DONDON ATINDI A AÔNDO A SHA KWAGH U UITYA

Tsuaa la, Yehova wa tindi ér ushoja mba ikyurior i Iserael ve nôngon ityav er atindi a na a tese la. Ikyav i tesen yô, ashighe agen Aôndo a kaa a ve ér shighe u ve ze u nôngon ityav a ma gar u a lu hendan a ve yô, ve “ôr kwagh a [gar la] sha gbenda u bem.” (Dut. 20:10) Yehova shi yange a ver ishima ér ushoja mba Iserael ve lu wang sha iyol, shi ape ve haa afo la kpa hanma kwagh a lu her wang, shi ve kuran atindi a Yehova a sha kwagh u aeren a wang la. (Dut. 23:9-14) Ushoja mba akuraior a yange wa ndor ikyurior i Iserael la yange vea za hemba ma gar shin ikyurior igen ityav yô, ve yav a kasev mba sha ajiir a ve ngohol la sha igyosough. Kpa Mbaiserael yô, Yehova venda ér ve de eren nahan ga. Jighilii yô, yange vea za hemba ma gar ityav vea kura kasev vea yem a ve uikyangen kpa, ve za vôso kwase môm ga zan zan saa uwer ua hurugh a zua.—Dut. 21:10-13.

Nyian ne, ityar kpishi lumun ér ia nôngon ityav sha tindi. Er i we atindi la sha ci u kuran mba ve lu shoja ga la nahan kpa, ityar igen ka i per atindi la shighe u i lu nôngon ityav yô.

5. AÔNDO YANGE A NÔNGO ITYAV SHA CI U IKYURIOR NA

Tsuaa la, Yehova a nôngo ityav sha ci u Mbaiserael, a er ivande ve hemba ityav. Ikyav i ­tesen yô, Yehova yange er nena ve Mbaiserael hemba gar u Yeriko ityava? Yange ve “gbire ivaa taver taver, girgar yôhôr cii, haa inya,” er ­Yehova kaa ér ve er nahan. Kwagh la na yô, ve hemba gar la ityav a iyolnyoon shio. (Yos. 6:20) Shi yange ve hemba Mbaamor ityav nena? “TER ta ve uzegembaawombov mba ve due Sha . . . ; mba ve kpe akpoghol a awombo la hemba mba Iserael wua sha sanker la iyenge.”—Yos. 10:6-11.

MBAKRISTU MBA MIMI KA VE KEREN U LUN KEN BEM A IOR CII

Er ngeren ne a pase nahan, mlu wase u sha ayange ne kaha kposo a u ikyurior i Iserael i sha ayange a tsuaa la. Nahan kpa, se mba ze ityav ga sha ci u atôakyaa ne tseegh ga. Atôakyaa agen kpa nga. Ikyav i tesen yô, Aôndo yange tsenga ôron ér ken ayange a masejime yô, mba un tesen ve la vea “kera hen ityav mbi nôngon kpaa ga.” Sha nahan yô, vea zaan ityav ga. (Yes. 2:2-4) Heela tseegh ga, Kristu kaa ér mbahenen nav vea lu “ior i tar ne ga”; vea waan ave sha inium i tar u nôngon la ga.—Yoh. 15:19.

Kristu shi kaa ér mbadondon un ve er kwagh ugen kpaa. A wa ve kwagh ér ve palegh aeren a ka a va a iyugh man ishimanyoon man ityav la. (Mat. 5:21, 22) Shi a wa mbadondon un kwagh ér ve lu ‘mbakeren bem’ shi mbaihyomov vev ve doo ve ishima.—Mat. 5:9, 44.

Se asange asange di ye? Se cii se mba soon u zan ma ityav ga, ka mimi. Kpa ashighe agen ka se nenge orgen ken tiônnongo ser nan ngu orihyom wasaa? Se za nen hemen u nôngon sha afatyô wase cii dughun imba mhen u bo la ken ishima yase kera.—Yak. 4:1, 11.

Se waan nen ave sha inium i tar u nôngon la ga, kpa se eren nen akaa a aa na se lu ken bem vea mbagenev shi se doo a ve yô. (Yoh. 13:34, 35) Yô, er se lu keghen iyange i Yehova una va kar a ityav sha won kera ne, se kange nen ishima u kemen iyol sha kwagh u uitya.—Ps. 46:9.