1. Ka hanma shighe nahan alaghga a lu ican u civir Yehova?

U HEN wer ka hanma shighe nahan a hemba lun ican u civir Yehova? Ka shighe u u lu a mbamzeyol kpishi la shinii, ka shighe u u lu a mbamzeyol kpishi ga laa? Shighe u se tagher a mbamzeyol yô, ka i hemba lun se zange u suur sha Yehova. Kpa shighe u ka sea a tema a kpe se iyol ken uma la, ka se er nena? Kwagh ne ngu a dan se u civir Aôndo ashighe agene? Yehova yange ta Mbaiserael icin ér imbakwagh ne ia fatyô u eren ve.—Dut. 6:10-12.

2. Ka ikyav i nyi Tor Asa vere?

² Tor Asa ka or a ver ikyav i dedoo i or u yange nan er kwagh sha kwaghfan sha u suur sha Yehova a ishima i nan cii yô. Yange civir Yehova ken ashighe a bo tseegh ga, kpa kua ken ashighe a tema bem bem la kpaa. “Ishima i Asa lu vough sha ishigh ki TER sha ayange a uma na cii.” (1 Utor 15:14) Gbenda môm u Asa tese ér un ngu civir Yehova a ishima na cii yô, lu sha u been a mcivir u aiegh ken Yuda kera. Bibilo kaa ér: “A vihi atse a nanden nagh sha mi agen, a a lu a ve ga la, kera, kua ajiir a taven sha la kpaa, a hembe mtôm ma awenem.” (2 Kron. 14:3, 5) Shi yange dugh Maaka, ngô na u tamen la je kpaa, sha ian icivirigh i a lu sha mi ken tartor shon la kera. A er nahan sha ci u nyi? Sha ci u Maaka lu taver ior asema er ve civir ieev.—1 Utor 15:11-13.

3. Ka nyi se lu timen sha mi ken ngeren nee?

³ Asa yange vihi ieev mbi ior civir la tseegh ga, a er kwagh hemba nahan. Asa lu samber a mcivir u mimi, nahan a wase ior i Yuda u hiden shi civir Yehova. Sha nahan yô, Yehova ver Asa doo doo, kua ior i Yuda cii, a na ve mmem. * Sha ayange  a Asa lu hemen la anyom pue cii “tar [la] lu a bem.” (2 Kron. 14:1, 4, 6) Ken ngeren ne se lu nengen er Asa yange er kwagh ken shighe u bem gba la yô. Shi se lu timen sha ikyav i Mbakristu mba sha ayange a mbaapostoli mba ve er kwagh sha inja shighe u bem gba la er Asa nahan yô. Se been yô, se mase nan mlumun sha mpin ne: Aluer u ngu ken tar u i ne u ian u civir Yehova gbar gbar a kwagh u tagher we shio yô, u er tom a shighe u bem a lu la sha kwaghfan nena?

4. Er i pase ken 2 Kroniku 14:2, 6, 7 nahan, Asa yange er kwagh shighe u bem gba la nena?

⁴ Ôr 2 Kroniku 14:2, 6, 7. Asa yange kaa a ior ér: Ka Yehova a ‘ne ve mmem sha hanma ian’ cii ye. Asa yange nenge shighe u bem gba la ér ka shighe u vea yem taryan ga. Kpa a hii tom u maan agar kua ugir man ayou a taven gôgônan man ihinda i iyôô i lun a uishindan. A kaa a ior i Yuda ér: “Tar ngu sha ikyev yase her.” Lu nyi Asa lu ôron jighilii? Asa lu kaan ér hegen mbaihyomov mba ken tar u Aôndo a ne ve ne mba vea yange ve u zenden kera gbar gbar maan kwagh ga. Yange taver ior asema ér ve er tom a shighe u bem gba la sha inja.

5. Asa yange seer taver ikyumutya na sha ci u nyi?

⁵ Shi kwagh ugen u Asa er shighe u bem gba la yô, lu u seer taver ikyumutya na. (2 Kron. 14:8) Kwagh u er ne tese ér yange suur sha Yehova ga shinii? Mayange ga cii. Yange nenge ér, er un lu tor yô, ka tom na u wan ior agoyol sha ci u mbamzeyol mba vea va tagher a mi ken hemen la. Asa yange nenge ér bem u gba ken Yuda la lu kwagh una lu gbem sha won ga, man shi kape lu vough je la.

6. Mbakristu mba sha ayange a mbaapostoli mbara yange ve er nena shighe u bem gba laa?

⁶ Er yange i shi tôvon Mbakristu mba sha ayange a mbaapostoli la a ican nahan kpa, ashighe agen di yô, ve tema bem bem. Yange mbahenen mban ve er nena shighe u bem a gbe laa? Yange mbajighjigh mban ve pase loho u dedoo a uwer gban shio. I ôr ken Aerenakaa ér: “Ve lu cian Yehova.” Yange ve za hemen u pasen loho u dedoo; sha nahan yô, ve lu “ngeen seer a seer.” Ikyav tese wang ér Yehova yange ver tom u kwaghpasen u ve lu eren sha gbashima ken shighe u bem gba la doo doo.—Aer. 9:26-31.

7-8. Yange hunda bugh Paulu man mbagen gbangesaa nahan ve er nena? Ta iwanger.

⁷ Mbakristu mba sha ayange a mbaapostoli mban yange ve pase loho u dedoo ve ar hen hanma ijiir i ve fatyô cii. Ikyav i tesen yô, shighe u Apostoli Paulu nenge ér hunda bugh un gbangesaa shighe u lu ken Efese la, a lu her a pase kwagh hen gar la shi gema ior hingir mbahenen.—1 Kor. 16:8, 9.

⁸ Shi Paulu man Mbakristu mbagen yange ve zua a ian i pasen ior kpishi kwagh ken inyom i 49 la, zum u mbaapostoli man mbatamen mba ken Yerusalem va nenge sha ikyaa i icôngo kure la. (Aer. 15:23-29) Yange Paulu man mbagen mba za ôron atôônanongo kwagh u i kure la yô, ve nôngo kpoghuloo ve gba pasen “loho u dedoo u mkaanem ma Yehova.” (Aer. 15:30-35) Nahan lu nyi i due ken tom ve nee? Bibilo kaa ér: “Atôônanongo la cii za hemen u taver jighjigh ve u nan, shi ingyegh ve lu seer ayange ayange.”—Aer. 16:4, 5.

9. Ka nyi i lu zan hemen ken ityar igen kpishi nyiana, man ka nyi i doo u se pine ayol a ase?

⁹ Ken ityar igen kpishi nyian, se mba pasen kwagh gbar gbar a kwagh u tagher se shio. U ngu ken tar u i ne ior ian i civir Aôndo gbar gbar yôô? Aluer ka nahan yô, pine iyol you wer, m ngu eren tom a ian i m lu a mi ne nena? Saan ior mba Yehova iyol ken ayange a masejime ne, sha ci u ve uve ityough ken zegetom u pasen shi tesen ior u i lu eren tar sha won cii ne. (Mar. 13:10) Akaa nga kpishi a se fatyô u eren ken tom ne yô.

10. Mkaanem ma ken 2 Timoteu 4:2 la taver se ishima ér se er nyi?

¹⁰ U er tom sha inja shighe u bem a lu nena? (Ôr 2 Timoteu 4:2.) U fatyô u sôron akaa sha er we, gayô or u hen tsombor wou nana fatyô u seer eren tom u pasen kwagh la, alaghga je yô, eren tom pania kpa? Hegen ka shighe u se yem keren ser se lu a akaa kpishi a a va tim kera sha shighe u zegecan la ga.—Anz. 11:4; Mat. 6:31-33; 1 Yoh. 2:15-17.

11. Ka nyi kwagh mbagen ve er sha er vea wase ior kpishi er ve fetyô la ve ungwa loho u dedoo?

¹¹ Mbapasenkwagh mbagen kpishi hen zwa ugen sha er vea wase ior ve fa Yehova yô. Nongo u Aôndo er akaa ken ijô kpishi aa wase se u seer pasen kwagh yô. Ikyav i tesen yô, ken inyom i 2010 la, i lu gberen ityakeda yase ken ijô i kuman er 500 nahan. Nyian ne iyenge la seer hemba ijô 1,000!

12. Ior ka vea ungwa loho u Tartor ken zwa ve nahan kwagh la ngu a wase ve nena? Tese ikyav.

¹² Ior ka vea ungwa kwagh u Yehova ken zwa ve nahan i lu ve nena? Nenge ase kwagh anmgbian u kwase ugen u yange za mkohol u vesen ken geri u Memphis, kpentar u Tennessee, tar u Amerika ve zua a mtsera kpishi yô. Yange i er mkohol la ken zwa Kinyarwanda.  Mba lamen zwa la ken tar u Rwanda man tar u Congo (Kinshasa), man tar u Uganda. Mkohol la been kera yô, anmgbian u kwase u zwa na lu Kinyarwanda ne kaa wener: “M tsa ken tar u Amerika ka anyom 17 je ne, man ka hiin je m ze mkohol ve m ongo hanma kwagh vindi vindi ne.” Ikyav tese wang ér anmgbian u kwase ne yange za mkohol u i er ken zwa na ne nahan, mkohol la kôr un ken ishima tsung. U fatyô u henen zwa ugen sha er u wase ior hen haregh wou la aluer u ngu sha ian i u fatyô u eren kwagh ne kpa? Aluer ior mba hen haregh u tiônnongo wen a pasen kwagh la, mba vea hemba soon u ungwan loho ne ken zwa ve yô, a hemba doon u eren nahan cii. Aluer u er kwagh ne yô, u zua a msaanyol kpishi je.

13. Anmgbianev asev mba ken tar u Russia yange ve er tom shighe u ve tema bem bem la nena?

¹³ Nahan kpa, ka anmgbianev asev cii ve lu a ian i pasen kwagh gbar gbar ga. Ken ityar igen yô, anmgbianev asev mba a ian i pasen kwagh gbar gbar ga, sha ci u gomoti yange tom wase u pasen kwagh la. Ikyav i tesen yô, nenge ase kwagh u anmgbianev asev mba ken tar u Russia. Yange i tôv ve a ican kpishi, kpa ka ker ken uwer u Maaci inyom i 1991 la yô, gomoti na ve ian i civir Aôndo gbar gbar. Shighe la mbapasenkwagh u Tartor lu ken tar u Russia 16,000 nahan tseegh. Anyom nga kar ikyundu yô, iyenge i mbapasenkwagh la seer je hemba 160,000 nahan! Kwagh la tese wang je ér anmgbianev asev mbara yange ve er tom a ian i ve zua a mi i pasen kwagh gbar gbar la sha kwaghfan. Nahan kpa, shighe u bem la lu gbem ga. Er akaa a gem ken tar la hegen nahan kpa, anmgbianev mbara mba eren tom u Yehova her sha gbashima. Mba nôngon civir Yehova her sha hanma gbenda u ve fetyô cii.

14-15. Yehova yange er tom a agee a na u wasen Asa nena?

¹⁴ Sha ayange a Asa la, shighe u bem va bee ken masejime. Yange ikyumutya i vesen  i ageegh i kuman ushoja miliôn môm nahan mough ken tar u Etiopia va. Sera, or u hemen ikyumutya ne lu a vangertiôr ér un vea ushoja nav vea hemba Yuda ityav. Nahan cii kpa, Tor Asa yô, kwagh gba un sha iyengeior ga, yange suur sha Aôndo na Yehova. Asa er msen kaa ér: “Wase se TERE, Aôndo wase, gadia se mba suur sha a We, man ka ken iti You kpaa se ve ityav hen ikpelaior ne ye.”—2 Kron. 14:11.

¹⁵ Er iyenge i shoja i Etiopia la ngee je lu er shoja i Asa ia za ker kwa har nahan kpa, Asa fa je ér Yehova ngu a agee shi una fatyô u yiman ior Nav kpaa. Yehova yange wase ior nav. Sha nahan yô, ityav mbira hemba shoja i Mbaetiopia.—2 Kron. 14:8-13.

16. Er nan ve se fe ser shighe u bem la una lu gbem ga?

¹⁶ Er se fe kwagh u una va er hanma wase ken hemen la jighilii ga nahan kpa, kwagh u se fe yô, bem u ior mba Yehova ve lu hilan zuan a mi hegen ne, una lu gbem sha won ga. Jighilii yô, Yesu yange tsengaôron ér ken ayange a masejime yô, ‘akuraior cii aa kôr mbadondon un ihyom.’ (Mat. 24:9) Shi apostoli Paulu kpa yange kaa ér “mba i sar ve u civir Aôndo ken mzough vea Kristu Yesu cii, ve kpa a tôv ve a ican.” (2 Tim. 3:12) ‘Ishima vihi Satan ker tsung’ sha nahan yô, aluer se hen ser er i lu cii se war iyugh na yô, se mba bumen ayol ase.—Mpa. 12:12.

17. Ka sha igbenda i nyi nahan alaghga a va kar jighjigh wase?

¹⁷ Ica a gba ga tsô, se cii se tagher a akaa a karen jighjigh wase. Tar ne ngu sôôn nyôron ken “zegecan . . . man a lu ican i i gbe tar je i lu a er ga yô, shi mayange je ia kera er ga.” (Mat. 24:21) Hen shighe la, alaghga mbagen hen tsombor wase vea mough num a vese, shi alaghga a cir tom wase je kpaa. (Mat. 10:35, 36) Nahan hen shighe la, hanma wase nana suur sha Yehova ér a wase nan shi a kura nan vough er Asa nahan kpa?

18. Er i pase ken Mbaheberu 10:38, 39 nahan, ka nyi ia wase se, se wa agoyol sha ci u shighe u bem una va bee kera laa?

¹⁸ Yehova ngu wan se agoyol hegen sha er se seer taver jighjigh wase sha ci u kwagh u a lu van se inya ken hemen la yô. Yehova ngu hemen “wanakiriki u jighjigh man u fan kwagh” sha u a naan se kwaghyan sha shighe vough u  una wase se cii se za hemen u taver jighjigh wase yô. (Mat. 24:45) Nahan kpa, gba u hanma wase nana er ci u nan, sha er jighjigh u nan ne Yehova la una taver, a lu u una tenger mayange ga yô.—Ôr Mbaheberu 10:38, 39.

19-20. Zum u se ôr kwagh u i nger ken 1 Kroniku 28:9 la yô, ka mbampin mba nyi i doo u se pine ayol ase, man ka sha ci u nyi?

¹⁹ Gba u se “ker Ter” er Tor Asa nahan. (2 Kron. 14:4; 15:1, 2) Ka se hii u keren Yehova zum u se va hen kwagh na shi se er batisema yô. Ka se nôngo sha afatyô wase cii ser Yehova a doo se ishima tsung. Aluer se soo u fan er Yehova a doo se ishima i za kighir yô, doo u se pine ayol ase ser, ‘M ze mbamkombo mba tiônnongo hanma shighe kpa?’ Ka sea za mbamkombo mba nongo u Yehova u ser sha ci wase la yô, se zua a agee a zan hemen u civir Yehova shi se zua a ishimataver hen anmgbianev asev mba nomso man mba kasev. (Mat. 11:28) Shi se fatyô u pinen ayol ase ser, ‘M henen Bibilo hanma shighe kpa?’ Aluer u ngu vea tsombor wou yô, u ver shighe u eren mcivir u hen tsombor hanma kasua kpa? Shin aluer u ngu tswen yô, u ver shighe u tôvon sha akaa a ken Bibilo hanma kasua kpa? Shi u eren tom u pasen kwagh shi tesen ior la sha gbashima kpa?

²⁰ Doo u se pine mbampin mban sha ci u nyi? Bibilo kaa a vese ér Yehova tôvon asema ase kua mbamhen asev, nahan se kpa doo u se er nahan. (Ôr 1 Kroniku 28:9.) Aluer se nenge ser gba u se gema mbaawashima asev kua mbamhen asev shin se sôr inja yase yô, se sôn Yehova a wase se, se er akaa ne. Ka hegen i lu shighe u se wa agoyol sha ci u akaa a karen jighjigh wase a se va tagher a mi la ye. Nahan yô, kwagh môm a de yangen we u eren kwagh sha kwaghfan shighe u bem a lu ga!