Aver yem sha atineakaa

Aver yem sha mver u atineakaa

U̱ Geman Akaa Cii Hingir A He—E̱r I Tsengaôron Nahan

U̱ Geman Akaa Cii Hingir A He—E̱r I Tsengaôron Nahan

U̱ Geman Akaa Cii Hingir A He—E̱r I Tsengaôron Nahan

“Un u A tema sha ikônough ki torough la kaa er: Nenge M ngu geman akaa cii hingir a he. Shi A kaa er: . . . akaaôron ne ka a jighjigh man ka a mimi kpaa.”—MPASE 21:5.

1, 2. Hii nan ve ior kpishi ve lu a ishô sha kwagh u eren sùlùà sha u kérén ér vea fa kwagh u ke’ hemene?

 ÍLÚ nahan ú ôr kwagh shin ú hen wer, ‘Ka an nan fe kwagh u kper una er’ vee? Ú fatyô u fan ityôkyaa i i ne ve ior ka ve war eren sùlùà sha ahaba u kèrén sha kwagh u una va e̱r ke’ hemen la, shin e̱r ka i taver ve u nán jighjigh a ior mbà gban nùlèn kaan ér ve mba a tahav mbu tsengan ôron kwagh u una va er ke’ hemen la yô. Uumace mbá a tahav mbu tsengan pasen kwagh u una va er ke’ iwer shin anyom a ke’ hemen vough ga kuaa je.

2 Magazin u i yer ér Forbes ASAP la nger kwagh sha kwagh u shighe éléghéé ke’ mgber na ugen. Ke’ kwaghngeren shon la, Robert Cringely, or u nan mkaanem sha televishen nger kwagh kaa ér: “Shighe ka a na hanma wase cii ahenge a van ihongo igen, kpa mbatsengan ôron akaa mba hembe zuan a ihyeen sha ikyev i shighe a hanma orgen cii. U̱ nôngon ser se ker ahaba sha kwagh u ke’ hemen la ka ìshòr i háán i ka se war cirin atar hanma shighe yô. . . . Nahan cii kpa, mba ve senge ér ve fa kwagh tsula mbara mba gbe uwer u tsengan kaan akaa ga.”

3, 4. (a) Mbagenev mba a ishimaveren sha kwagh u dubuanyom u he ér a va lu guda ke’ hemen nena? (b) Ka ishimaveren i mimi i nyi mbagenev di shi ve lu a mi sha kwagh u mlu u ke’ hemene?

3 Alaghga ú ver ishima yô, ú nenge e̱r asema cii a lu sha kwagh u dubuanyom u he ne yô, shi alaghga a lu inja e̱r ior mba ve henen sha kwagh u mlu u ke’ hemen la mba hemban ngeen a ngee nahan. Ke’ mhii u inyom i i kar la, magazin u i yer ér Maclean la kaa ér: “He’ ior kpishi mba ke’ tar u Canada yô, inyom i 2000 la ia lu̱ di inyom igen i̱ sha kalenda di tsô, kpa shi alaghga i̱ gba i̱ zua vea mhii u he u á lu u mimi jim yô.” Ortumbunmfetakerada Chris Dewdney u̱ ke’ Yunivasiti i ke’ York yange na ityôkyaa i môm i í ne ve ior kpishi ve lu a ishimaveren ér kwagh a va lu guda yô, ér: “Ikyav i Dubuanyom ne yô ér se fatyô u ôôn ibo sha ave ase sha kwagh u derianyom u a vihi a gbe kera tsung la sha.”

4 Ú ungwa kwagh la nahan due ú ke’ ato inja e̱r ka di kpen-saren tsô yôô? Yange i gba mker ke’ tar u Canada yô, mker la tèsè ér ke’ atô u mba yange i pine ve kwagh la cii ka iorov 22 ke’ deri tseegh ve “ne jighjigh ér inyom i 2000 ne ia va tar ne a mhii u he” ye. Jighilii yô, ke’ atô u ior mbara cii, shi kpuaa tseegh mba yange ve “kegh iyol ér ahendan aa mough tar sha won cii” ken atô u anyom 50 la yange ma ve lu vegher môm jimin—ahendan la ka ityav mbi tseren tar cii je la. Shi wanger wang e̱r mbagenev kpishi di ve kav ér dubuanyom u he una fatyô u karen a mbamzeyol asev kera, geman akaa cii hingir a he ga yô. Orvesen Michael Atiyah, u ngise lu̱ pesiden u mzough u i yer ér Royal Society ke’ tar u Britain la nger wener: “Mgem u akaa a gbe geman áyém-áyém ne . . . tese ikyav ér derianyom u sha ikyundukarmôm ne una va a mbamtaver mba vesen sha kwagh u ibughashe yase jimin cii. Hegen je kpa mbamzeyol mba ve dugh ken mseer u ingyeghior man mze u akaa a suen uma a ze ihyen la man mvihi u uikyasen kua msamber u ibanave i̱ samber wuee la cii shile sha vese, man gba u a nôngo ityav a mbamzeyol mban fere fere je.”

5. Ka han se zua a ibaver i mimi sha kwagh u ke’ hemene?

5 Alaghga ú lu̱ kpiligh iyol nahan wer: ‘E̱r uumace ve fetyô u tsengan ôron kwagh u a lu van se ke’ hemen ga yô, se hungur a kwagh u mlu u ke’ hemen la i̱ gba lun tsô ga zee?’ Mlumun yô ka ei! Sha mimi yô, ior vea fatyô u tsengan ôron kwagh u ke’ hemen vough ga, kpa doo u se gba henen tsô ser ma or je kpa nan ngu u naná fatyô ga ze. Nahan yô, ka an je naná fatyô, man hii nan i gbe u se lu a ishimaveren ser á va lu guda ke’ hemene? Ú fatyô u zuan a mbamlumun mba kuman we sha mbampin mbara ke’ akaa anyiin jigh jigh a i tsenga pasen á yô. Í nger á ke’ takerada u ior ve hembe ngeen a ú shi i hembe ôron ú, shi ú hembe cimin ior shi i hembe geman ijime a ú kpaa la—ka Bibilo je la. Nyityô kwagh i ú hen wer Bibilo ngi cii, shi wea fa i̱ nan nan kpaa, gba hange hange u ú time sha avur a vesen a anyiin ne. Avur ne tsengaôron mlu u ke’ hemen u una engem ashe tsung yô. Heela tseegh ga, akaaôron a profeti a vesen a anyiin ne shi pase e̱r mlu wou u ke’ hemen kua u̱ mba̱ doon we ishima la kpa una va lu yô.

6, 7. Ka hanma shighe yange Yesaia ôr kwaghôron u profeti, man akaa a yange tsenga pasen la cii iv ke’ gbenda u kpilighyol nena?

6 A zua a u hiihii la ke’ Yesaia ityough 65. Cii man se ôr yô, kenger kwagh u yange za hemen la ke’ ishima—shighe u i nger kwaghngeren shon ne man zayol u yange i sôr la kpaa. Yesaia, profeti u Aôndo u yange nger mkaanem man ne tsa hemba anyom deri cii ve tartor u Yuda mase tìmìn ye. Mtim yange kuma zum u Yehova de̱ u kùrán Mbayuda mba ve ban a jighjigh u nan la man gema na Mbababilon ian ér ve̱ caver a Yerusalem shi ve̱ kôr ior ve̱ yem a ve uikyangen la. Yesaia tsengaôron kwagh ne anyom kar hemba deri cii ve kwagh ne va mase eren ye.—2 Kroniku 36:15-21.

7 Sha kwagh u ôron tsegh ku m-iv u kwaghôron la yô, umbur wer yange Aôndo hemen Yesaia, nahan a tsengaôron iti i Shirushi Orpershia u̱ i lu̱ a̱ mar un he’ shighe la ga la, un shon u yange va mase hemban Babilon la. (Yesaia 45:1) Ka Shirushi kpa yange bugh gbenda sha u Mbayuda ve̱ hide ve̱ yem ke’ tar ve ke’ inyom i 537 C.S.W. la ye. Kwagh u kpilighyol yô, Yesaia yange tsengaôron kwagh u mhidi la, di e̱r i nger ke’ ityough 65 la nahan. Yange hemba veren ishima u ôron akaa a Mbaiserael vea hide a va ember he’ tar ve yô.

8. Yesaia tsengaôron kwagh u mlu u ke’ hemen u saan iyol u nyi, man ka ishemberkwaghôron i nyi kwagh a hembe gban sha mini?

8 I nger ke’ Yesaia 65:17-19 ér: “Nenge, M ngu gban Usha u he man tar u he kpaa; á kera umbur akaa a tsuaa la ga, man shi aa kera va or ken ishima kpaa ga. Kpa lu nen saan saan, ember nen gbem sha kwagh u M lu gban yô; gadia, nenge, M ngu gban Yerusalem Mer, a̱ lu kwagh u iember, ior nav kpaa ve̱ lu saan saan. Me ember Yerusalem, man á saan Mo iyol a ior Av kpaa; á kera ungwa imo i mlia ken a na ga, man vaa u gbidyen kpuaa kpaa ga.” Sha kpôô yô, mbamlu mba Yesaia yange pase la ve hemba doon a mba yange Mbayuda lu keregh ke’ tar u Babilon la ca je. Yange tsengaôron mlu u sar sar man u iemberegh. Yô nenge ase sha ishemberkwaghôron i i kaa ér “Usha u he man tar u he” la. Ken atô u ajiir a anyiin a ishemberkwaghôron ne i̱ dugh ke’ Bibilo yô, ka kwa u hiihii je ne, man ajiir a anyiin ne aa fatyô u benden a mlu wase u ke’ hemen la jighilii, shin tsengan ôron kwagh sha mlu shon je kpaa.

9. Mbayuda mba sha ayange a tsuaa la lu iyol ke’ m-iv u Yesaia 65:17-19 la nena?

9 Yesaia 65:17-19 yange hii ivin sha Mbayuda mba tsuaa mba yange ve hide he’ tar ve, ve va kimbir wan imaagh ki mcivir u mimi, di e̱r Yesaia tsengaôron vough nahan la. (Esera 1:1-4; 3:1-4) Nahan kpa ú ver ishima yô ú kav wer, yange ve za hide he’ tar ve shin tar ú ngun ne her tsô, lu̱ mape môm ugen sha won ga. Mkav la una wase se u nengen a kwagh u Yesaia yange yila ér Usha u he man tar u he la. Ka u se kèr a kèr àhábà, e̱r mbagenev ve keren sha akaaôron a profeti a gbilinigh a Nostradamus shin uumace mbagenev mba ve tsengan ôron akaa la nahan ga. Bibilo iyol i i̱ kpa pase inja i kwagh u Yesaia yange kaa la wang.

10. Ka u̱ se kav ikyav i “tar” u he ú Yesaia tsengaôron kwagh u ú la nena?

10 Sha myar u i yar tom a ishember i í yer ér “tar” la ke’ Bibilo yô, ka ashighe cii i lun tar wase u ú lu gbilititi ne ga. U tesen ikyav yô, Pasalmi 96:1 kaa kpôô kpôô nahan ér: “Wa TER icam, we, tar cii!” Se fa je ser tar wase ne—tareghnyaagh man utyeku mba ve lu dééméé mbara cii—vea fatyô u wan icam ga. Ka Ior ve we icam ye. Een, Pasalmi 96:1 ngu ôron ka kwagh u ior mba ve tem shin tar yô. * Kpa Yesaia 65:17 shi ôr kwagh ter “Usha u he” kpaa. Aluer “tar” tile sha ityough ki atihi a uumace á he a yange haa afo ke’ tar u Mbayuda la yô, ikyav i “Usha u he” la di kanyi?

11. Ishember i i yer ér “Usha u he” la tese uwegh sha nyi?

11 Ikyumentakerada i pasen asemberakaa, i í yer ér Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature, u McClintock man Strong ve nger la kaa ér: “Hanma ijiir i i ôr kwagh i ter sha ken kwaghôron u profeti u sha mpase u sha mnenge cii, ka a tile sha ityough ki . . . mzough u ityahav mbì mbí hemen cii . . . mbì mbí lu sha azenger, mbí gem mbí lu hemen ior mba ve lu sha ikyev ve, di vough e̱r sha u kpôghôô ne kpa á cir azongo a tar á hemen ú nahan.” Nahan, hide sha kwagh u asember a i mágh i yer ér “sha man tar” la yô, Cyclopedia ne shi pase kwagh sha mi nahan ér, ‘sha kwaghôron u profeti yô, ishemberkwaghôron la tile sha ityough ki mlu u ior ve lu sha aan kposo kposo ke’ pati la. Usha ka hementor; tar di gema ka mba i hemen ve la, inja na yô ka ior mba ve lu sha ikyev i mbautahav je la.’

12. Yange Mbayuda mba tsuaa mbara zua a “Usha u he man tar u he” nena?

12 Mbayuda mba hidi he’ tar ve yô, ve zua a kwagh u a fatyô u yilan ér mlu u tar u he yô. Kweior u he hii u hemen ve. Lu Serubabel, u yange due he’ tsombor u Tor Davidi la lu gomna ye, Yosua di gema lu̱ pristi u tamen. (Hagai 1:1, 12; 2:21; Sekaria 6:11) Lu̱ ior mban hingir “Usha u he” la ye. Ve lu hemen unô? “Usha u he” la lu̱ nengen sha “tar u he,” u u til sha ityough ki atihiaior a engem iyol pérépéré á yange hide he’ tar ve sha u va hiden maan Yerusalem kua tempel na sha u civir Yehova la. Nahan, sha m-iv u hiihii ne yô, usha u he man tar u he lù, ú yange wa Mbayuda keregh yô.

13, 14. (a) Ka ijiir igen i nyi ishemberkwaghôron i “Usha u he man tar u he” la i̱ dugh màn í doo u se nenge sha mini? (b) Kanyi i̱ ne ve kwaghôron u profeti u Peteru la a gbe se ishima nyiana?

13 Ver ishima zulee sha e̱r itinekwagh í se lu ôron kwagh shami heen ne ia hungur we ga yô. Kwagh u se kér ôron heen ne ka di u timen ke’ Bibilo sha fa-tsenger-tsenger shin u gban timen sha tsegh ku mbayiase tsô ga. Ú fatyô u nengen a kwagh ne aluer ú time sha ijiir i sha utar ape ishemberkwaghôron i̱ “Usha u he man tar u he” ne i̱ dugh la yô. Aluer ú bugh ke’ 2 Peteru ityough 3 yô, ú nenge a ishemberkwaghôron ne, shi ú nenge e̱r í kough mlu wase u ke’ hemen la kpa keregh yô.

14 Yange Mbayuda hide he’ tar ve anyom kar hemba 500 cii ve apostoli Peteru mase ngeren washika na la ye. E̱r Peteru lu̱ môm ke’ mbaapostoli mba Yesu yô, lu̱ mbadondon Kristu, “Ter” u í er kwagh na ke’ 2 Peteru 3:2 la jighilii je yange lu ngeren ve washika la ye. Sha ivur i sha 4 la, Peteru ôr kwagh ter “ityendezwa i m-ande” u Yesu, i̱ i̱ ne kwaghôron u profeti la i lu sha gbir vough nyian ne. Ikyav tese wang ér hii sha shighe u Ityav mbi Tar Cii mbi sha I la je, Yesu ndera teman sha ian i lun a tahav mbu orhemen ke’ Tartor u sha u Aôndo la. (Mpase 6:1-8; 11:15, 18) Kwagh ugen u Peteru yange tsengaôron ke’ ityough kin la gema na kwagh ne ngu a ikyav igen inja kposo.

15. Kwaghôron u profeti u Peteru u sha kwagh u “Usha mba hev” la ngu ivin sha ayange ne nena?

15 Í nger ke’ 2 Peteru 3:13 ér: “Se mba keghen Usha mba hev je man tar u he u perapera una tema ker yô, sha ityendezwa Na la.” Alaghga ú vande fan e̱r i lu Yesu, u̱ a tem tor sha hegen ne, á lu orhemen u vesen ke’ “Usha mba hev” mbara yô. (Luka 1:32, 33) Nahan kpa, avur a Bibilo agen tèsè ér a tema tor tswen ga. Yesu yange e̱r ityendezwa ér mbaapostoli nav kua mbagenev mba lun e̱r ve nahan vea lu̱ a ijiir sha. Ke’ takerada u Mbaheberu la, apostoli Paulu ôr kwagh u ambaaior ne ér ka mba ve “lu a kwar sha myer u a dugh Sha” la. (Ka se se nger i yier ye.) Shi Yesu kaa ér mba ve lu ke’ tihi-nongo ne cii vea tema sha mkônom ma torom sha a na imôngo. (Mbaheberu 3:1; Mateu 19:28; Luka 22:28-30; Yohane 14:2, 3) Kwagh u se lu ôron jim yô ka un ne, ser, mbagenev vea tema tor a Yesu imôngo vea lu̱ vegher u usha la. Nahan “tar u he” u Peteru a er kwagh u ú la di gema kanyi?

16. Ka “tar u he” u nyi u vande lun kera?

16 Di vough e̱r m-iv u tsuaa—u mhidi u Mbayuda hide ke’ tar ve la kpa lu nahan—m-iv u 2 Peteru 3:13 a lu ivin hegen ne kua ior mba ve we ayol a ve sha ikyev i hemen u sha u he la kpa ker. Ú fatyô u zuan a ior umiliôn imôngo nyian mba ve lu nan ayol a ve sha ikyev i imba hemen ne yô. Mbá zuan a mtsera sha ityesen i ú lú tesen la, shi mba nôngon tsung ér vea kura atindi a ú a a dugh ke’ Bibilo la kpaa. (Yesaia 54:13) Mban hingir imaagh ki “tar u he” la sha ci u ve zua ve hingir mzough u akuraior cii man ijô kua ikweior kpaa, shi mba eren tom imôngo sha u wan ayol a ve sha ikyev i Yesu Kristu, u a tem Tor la. Kwagh u a lu a inja cii je yô, we kpa ú fatyô u lun a ior mban imôngo.—Mika 4:1-4.

17, 18. Hii nan ve mkaanem ma i nger ke’ 2 Peteru 3:13 la ma lu se ityôkyaa i veren ashe gbenda a kwagh u ke’ hemene?

17 Nahan cii kpa, i de luun we e̱r ka mkur u kwagh je ne ga, shin henen wer se ban a mkav sha kwagh u mlu u ke’ hemen la kpaa ga. Sha mimi yô, ú nguren gbidyen kwar sha kwagh u i nger ke’ 2 Peteru ityough 3 la yô, ú kav avindir á zege mgem u a lu van ke’ hemen la. Ken ivur i sha 5 man 6 la, Peteru nger ôr kwagh u Mngerem ma Deemee mà sha ayange a Noa la, ka zegemnger u yange tim botar la he’ shighe shon je la. Ken ivur i sha 7 la yô, Peteru kaa ér í kùrà “Usha mba ve lu hegen kua tar cii” ne sha ci u ‘iyange i ijirigh man mtim u mbacianaôndoga,’ ka mbahemenev man ikpelaior igen la je la. Kwagh ne tèsè ér ishember i̱ í yer ér “Usha mba ve lu hegen kua tar cii” la i tile sha ityough ki tar wase u ú lu gbilititi ne ga, kpa i gema i tile sha ityough ki uumace man mba ve lu hemen ve mbara kpaa.

18 Peteru va pase ke’ masejime ér iyange i Yehova i i̱ lu van la ia va a zege m-ese, shi ia sôr gbenda sha ci u usha mba hev man tar u he u i er kwagh u ú ke’ ivur i sha 13 la. Shi ver mkur u ivur shon ne ikyav—i̱ kaa ér “perapera una tema ker.” Kwagh la tèsè ér akaa aa kôr a gema a hingir a dedoo ke’ gbenda u vesen ga zee? Kwagh ne na u se lu a ishimaveren i va zuan a akaa a he a mimi, zum u uumace vea ember uma a hemba e̱r ve émbér nyian ne gaa? Aluer ú fatyô u nengen a kwagh la nahan yô, ú zua a mkav sha kwagh u Bibilo i̱ tsengaôron la, man ka iorov kpuaa tseegh ve lu a imba mkav ne ye.

19. Takerada u Mpase tese uwegh sha “Usha u he man tar u he” ú ke’ hemen la sha iaven i nyi?

19 Kpa de se seer timen sha kwagh ne yôô. Se hila nenge ajiir a ishemberkwaghôron i̱ í yer ér “Usha u he man tar u he” la i̱ dugh ke’ Yesaia ityough 65 man ape i̱ dugh ke’ 2 Peteru ityough 3 la kpaa. Hegen yô, bugh ase Mpase ityough 21, ape ishemberkwaghôron ne shi i̱ dugh ke’ Bibilo la. Shi heen kpa, u fan mlu u akaa lu̱ ve i nger kwagh shon la una wase. Hìdè ke’ ijime ityouv ihiar, ke’ Mpase ityough 19 la, í pase kwagh u ityav mbigenev mbi sha injakwagh vie vie—kpa ka ityav mbi he’ atô u ityar i í ker ayol a ve ihyom ga. “Imo i Aôndo,” tile vegher môm. A̱ shi nan kpa ú kav e̱r i yer Yesu Kristu sha ititom ne yô. (Yohane 1:1, 14) Un ka sha a lu ye, man mpase u sha mnenge ne tèsè ér ngu vea akumautya na a sha. Mbá nôngon ityav a unô? Ityough kira kaa ér ka “utor” man ‘ukurmbautyaav,’ kua ior mba lun sha aan kposo kposo, “mbakiriki kua mbavesen cii.” Ityav mbin kua mve u iyange i Yehova ker, zum u a tim aferakaa kera la. (2 Mbatesalonika 1:6-10) Í hii kwaghôron ke’ Mpase ityough 20 sha u pasen e̱r i kar a “tseiyô u a lu diabolo man Satan” la kera yô. Kwagh ne maa wa imaagh ki timen sha Mpase ityough 21 la ver a ver.

20. Mpase 21:1 tese ér ka zege mgem u nyi a lu van ke’ hemene?

20 Apostoli Yohane hii kwaghôron sha mkaanem ma ságheŕ iyol man nahan ér: “Tsô m nenge Sha u he man tar u he kpaa, gadia Sha u hiihii man tar u hiihii la kar kera, zegemnger kpaa kera lu ga.” Aluer se tôô kwagh u se vande nengen ke’ Yesaia ityough 65 man 2 Peteru ityough 3 la se mágh sha kwagh ne yô, se kav ser kwagh ne tèsè ikyav i va karen a usha mba kpôô kpôô man tar u se tem sha ú ne man atunguamnger a ú kera, veren mbagenev ga. Di e̱r ityouv mbi hiihii mbila mbi tese nahan, ka aferaior man ator a ve, kua Satan, orhemen u i nengen a na ga la a kar a ve kera ye. Een, kwagh u i tendezwa heen ér á va a mi ne ka mlu u tar u he u ú lu sha ci u mba vea tema sha tar mbara.

21, 22. Yohane taver se ishima ér se va zua a averen a nyi, man m-ese u esen mliam kera la inja na ér nena?

21 E̱r sé we ityough nyôron ke’ kwaghôron u profeti u kpilighyol ne yô, se mba a ishima i taver sha kwagh ne kpen kpen je. Ivur i sha 3 la kùrè sha u ôron kwagh u shighe u Aôndo una lu vea uumace, una gema ashe he’ ior mba ve eren ishima na la. Yohane za hemen u kaan ke’ ivur i sha 4 man 5 la nahan ér: “[Yehova] Una ese ve mliam sha ashe kera cii, ku ua kera lu ga, shin ijungwen shin mliam shin ican kpaa ia kera lu je ga, gadia akaa a tse la kar kera. Un u A tema sha ikônough ki torough la kaa er: Nenge M ngu geman akaa cii hingir a he. Shi A kaa er: Nger, gadia akaaôron ne ka a jighjigh man ka a mimi kpaa.” Nenge imba kwaghôron u profeti u sághér iyol shi maan iyol ne sha wono!

22 Hide tamber hen sha kwagh u Bibilo i̱ lu tsengan ôron ne yôô. ‘Aôndo una ese ve mliam sha ashe kera cii.’ Kwagh ne á fatyô u lun mliam mà má ndôôr se sha ashe la ga, shin lun mliam ma iemberegh kpaa ga. Ei, mliam mà Aôndo una ese kera ne ka mà ican man ijungwen man ahenge a van man iyolvihin kua mnyoon ka ve va a mi la. A e̱r nan ve se fa ser ka nahan mimi? Ityendezwa i kpilighyol i̱ Aôndo ne kohol mliam ma esen kera man ku man ijungwen man kwelegh man mnyoon cii kange ile i môm maa kaa ér vea kera lu sha won ga.—Yohane 11:35.

23. Ka mbamlu mba nyi kwaghôron u profeti u Yohane la a lu ibumun i mkur ve?

23 Kwagh ne kera tèsè ér angev mbu kyansa man mbù kpen alegh man mbu shimav kua ku je kpaa, á va kar a mi kera ga he? Ka an wase je ve or u doon nan ishima nan lu a̱ saa ku sha ma angev shin aikyôr shin aahe ga? Heen ne Aôndo er ityendezwa ér ku ua kera lu ga, nahan kwagh ne tèsè je ér ônov mba á va mar he’ shighe la cii á kera lu u̱ vea vese vea bee iyol—maa vea kuusu shin ku ga. Shi kwaghôron u profeti ne ngu kaan ér, angev mbu iyolbeen mbu ka mbu na or nan kunden iyol tìv-tìv i yer ér Alzheimer la mbua kera lu ga, shin iangev mbi sha ikuhe, shin imor i sha iyol, shin iangev mbi ashee—mbi mbabeenyol ve gbe yum la cii mbia kera lu je ga.

24. “Usha u he man tar u he” la una va se a iveren nena, man kanyi igen i gbe u shi se time sha mini?

24 Ú lumun kpásè je wer zum u a kar a ku man iyolbeen kua angev kera yô, ijungwen ia pande kua mliam kpaa. Nahan kpa, ibanave i̱ ka i̱ kùngú or la man ifer i eren mbayev kua msange u sangen a sange sha kírígh ki orough shin kwavyolough u nan la di ye? Aluer ka u ambaakaa ne aa za hemen her—e̱r á dumbur hegen nahan ne yô—ijungwen ia lu a vese ityô kua mliam kpìí. Nahan yô, zum u “Usha mba hev man tar u he” ua va yô, akaa a nan ijungwen hegen ne aa kera côugh mlu u uma ga. Nenge imba mgem u i tsenge ôron heen ne sha wono! Nahan cii kpa, se hila nenge sha ajiir atar ke’ Bibilo ape ishemberkwaghôron i̱ “Usha u he man tar u he” la i̱ dugh yô. Mase shin ijiir i môm i ishemberkwaghôron ne i dugh man i̱ zough sha kwagh u se tím sha mi ne man shi i̱ kume acin sha ityôkyaa i i ne ve i gbe u se ver ashe gbenda keghen shighe u Aôndo una iv ityendezwa na i va “geman akaa cii hingir a he” la man e̱r una er kwagh ne kpaa la. Kwaghngeren u a dondo ne time sha kwaghôron u profeti la man e̱r a zough sha msaanyol wase yô.

[Footnotes]

^ Í nger Pasalmi 96:1 ke’ Bibilo i í yer ér The New English Bible la nahan ér: “Wa nen TER icam, ne mba ne tem sha tar cii.” I̱ í yer ér Contemporary English Version la di gema nger ér: “Hanma or u nan lu shin tar cii, nana̱ wa TER atsam.” Kwagh ne maa gba zwa môm a mkav u i vande lun a mi kera sha kwagh ne yô ér, e̱r Yesaia ôr kwagh u “tar u he” yô, lu ior mba Aôndo mba ve lu he’ tar ve la je lu ôron kwagh ve ye.

Kanyi Ú Umburu?

• Ka ajiir atar a nyi Bibilo i tsengaôron kwagh u “Usha u he man tar u he”?

• Yange Mbayuda mba tsuaa mbara lu iyol ke’ m-iv u “Usha u he man tar u he” la nena?

• Ka mba m-iv mba nyiiv se kav sha kwagh u “Usha u he man tar u he” u Peteru a er kwagh a ter laa?

Mpase ityough 21 hôn uwegh sha u tesen se mlu u ke’ hemen u engem nena?

[Study Questions]

[Picture on page 10]

Shirushi sôr gbenda ver sha u Mbayuda ve̱ hide he’ tar ve ke’ inyom i 537 C.S.W. la, di vough e̱r Yehova tsenga ôron tsuaa nahan