Aver yem sha atineakaa

Aver yem sha mver u atineakaa

Lu A Jighjigh U Nan Imba I Aberaham La!

Lu A Jighjigh U Nan Imba I Aberaham La!

Lu A Jighjigh U Nan Imba I Aberaham La!

“Mba ve lu ken jighjigh u nan la, ka ve je ve lu ônov mba Aberaham ye.”—Mbagalatia 3:7.

1. Aberam yange wa ishima a ican i he ken Kanaan nena?

 ABERAM yange ungwa imo i Yehova nahan undu uma u mkpeyol u ken Ur la. Haghelaa u anyom a yange dondo la cii kpa hila lu di mhii u mkar u jighjigh u nan na u lu u una va tagher a mi ken Igipiti la tsô. Ngeren u Bibilo kaa ér: “Tsô ijen gba hen tar la.” Nenge i doo u yange ishima ma ngôôr vihin Aberam sha imba mlu ne ga sha wono! Kpa yange ker igbenda i koson tsombor na. “Aberam sen za shin Igipiti sha u una lu shir ker; gadia ijen taver hen tar la yum.” A taver kpishi u zegeya u Aberam la nahan a̱ lu myer ken Igipiti yô. Yehova una er kwagh sha uityendezwa nav mimi man una kura Aberam sha ikyev i kwaghbo kpa?—Genese 12:10; Ekesodu 16:2, 3.

2, 3. (a) Aberam yange yer mlu u kwase na jim jim la ér nena? (b) Aberam yange er a kwase na nena sha kwagh nee?

2 I nger ken Genese 12:11-13 nahan ér: “Tsô za mgbôghom u nyôron ken Igipiti yô, a kaa a kwase na Sarai er: Nenge, m fa, u ngu kwase u doon ashe mimi; nahan zum u Mbaigipiti vea za nenge a we yô, vea kaa er: Ka kwase na je; nahan vea gema á wuam, kpa we yô, vea de u uma. Nahan yô, ma u za kaa wer, u ngu anngôm u kwase, sha er á kpem iyol sha ci wou man uma wam kpaa a̱ war sha ci wou” yô. Shin er Sarai yange hemba anyom 65 nahan kpa, yange doo kwase her vindi vindi. Kwagh la ver uma u Aberam sha zongo. * (Genese 12:4, 5; 17:17) Kpa lu awashima u Yehova hemba lun sha zongo ye, sha ci u lu ken vor u Aberam la man akuraior a shin tar cii aa zua a iveren ye. (Genese 12:2, 3, 7) Er Aberam lu a̱ mar wan ga yô, gba keng u una lu her uma.

3 Aberam yange lam a kwase na sha ayom a ve vande gban zwa môm ér vea er la, ér, a̱ kaan ér un ngu anngô na u kwase. Aluer ú nenge yô, shin er yange lu a tahav mbu orhemen nahan kpa, yange nzughul a tahav nav ga, kpa zamber a zamber a na sha er vea lu ken ijoughzwa i môm shi una wase un yô. (Genese 12:11-13; 20:13) Aberam ver noov ikyav i dedoo i hemen sha dooshima sha ieren na ne, man Sarai di kpa tese kasev mbaainge ikyav sha u wan iyol na sha ikyev i nom na.—Mbaefese 5:23-28; Mbakolose 4:6.

4. Mbacivir Aôndo sha mimi ainge ka ve er nena shighe u uma u anmgbianev vev a lu sha zongo yô?

4 Lu u Sarai una kaa ér un ngu anngô u Aberam u kwase sha ci u ve lu anmgbianev mba sha ter. (Genese 20:12) Heela tseegh ga, lu ma tindi u saa a̱ pase ior mba kwagh ve lu sha mi ga la kwagh na ga. (Mateu 7:6) Mbacivir Aôndo sha mimi mba ainge ve̱ kura tindi u ken Bibilo u i we ve ér ve̱ lu a mimi iyol la. (Mbaheberu 13:18) U tesen ikyav yô, mayange ve er aie ken atejir shighe u ve bum u ôron mimi kera la ga. Shighe u uma u anmgbianev vev shin mlu u ken jijingi ka una lu sha zongo inja er shighe u tôvacan man ican i tseren nahan yô, ka ve er sha kwaghwan u Yesu wa ve ér, “lu nen mbafankwagh er iyô nahan, man wang er mkungum nahan” la.—Mateu 10:16; nenge ken Iyoukura (zwa Buter) i Novemba 1, 1996, peeji 18, ikyumhiange 19 la.

5. Er nan ve yange Sarai lumun u ungwan imo i Aberam, eren kwagh u yange kaa la?

5 Yange Sarai er nan sha kwagh u Aberam ôr a na la? Apostoli Peteru pase kwagh u anza a ukase a lun er un nahan la ér ‘ishimaverenkeghen ve ngi sha Aôndo.’ Sha nahan yô, Sarai yange kav er akaa a ken jijingi a bende sha kwagh la yô. Heela tseegh ga, yange nom na doo un ishima shi naan un icivir kpaa. Nahan Sarai tsua u ‘ungwan imo i nom na’ shi yeren mlu na u un lu kwaseyou la. (1 Peteru 3:5) Nahan cii kpa, u eren nahan la yange ver un sha ian i bo. “Aberam za nyer ken Igipiti yô, Mbaigipiti nenge kwase la doo ashe tsung. Mbatarev mba Farao kpaa nenge a na; tsô, ve gba wuese un sha ishigh ki Farao; maa i kua a kwase la, i za a mi hen ya u Farao.”—Genese 12:14, 15.

Myom u Yehova Va a Mi La

6, 7. Ka ican i nyi yange i tser Aberam man Sarai, man Yehova war Sarai nena?

6 Kwagh ne yange una lu Aberam man Sarai haghelaa kpishi! Lu inja er zulum ape a va za vihi Sarai ve yô. Bee kera yô, Farao kera fa ker e̱r Sarai lu kwase u or nahan ga, tsô a na Aberam uiyua kpishi je, “a zua a iyôngo man abua man anomajaki man ikpan i nomso man i ukase man anmgbianajaki man urakumi.” * (Genese 12:16) Uiyua mbara yange vea ndôhôr Aberam ishima je a zua ga! Er yange lu inja er kwagh vihi gba kera nahan kpa, Yehova gbihi Aberam ga.

7 “Kpa TER tsaha tor Farao kua ya na cii, sha atsan a vesen, sha ci u Sarai kwase u Aberam la.” (Genese 12:17) I pase Farao ityôkyaa jighilii i i hii ve “atsan” a tser un la sha gbenda ugen u i fe u ga yô. A er kwagh sha mi fese je: “Nahan Farao yila Aberam kaa er: Ka nyi u er a mo nahana? Inja na nan u kaam er i lu kwase wou ga? Inja na nan, u kaa wer: Ka anngôm u kwase, ve m gem m koo a naa? Yô, kwase wou ngun, kua a na, yem. Farao shi na nomso mbagenev ér ve̱ za ver un gbenda vea kwase na, kua akaa a a lu a mi cii.”—Genese 12:18-20; Pasalmi 105:14, 15.

8. Kanyi mkor nahan Yehova a tendezwa u kuran Mbakristu aingee?

8 Ainge ne, Yehova bum a vese ér una kura se sha ikyev i akaatseren anza er ku man ifer man ijen i gban man aahe u sha igbetar nahan ga. I er ityendezwa a vese ér Yehova una kura se hanma shighe sha akaa a aa fatyô u zan mlu wase u ken jijingi iyol la cii. (Pasalmi 91:1-4) Gbenda u vesen u á eren kwagh ne yô ka kwaghwan u sha shighe vough u a ne ken Mkaanem nam man sha ikyev i “wanakiriki u jighjigh man u fan kwagh” la. (Mateu 24:45) Gema sha kume u tan ér a wua se sha tôvacan la di ye? Shin er Aôndo una na ian ior vea kpe nahan kpa, una na ian ér i̱ tim ior nav shin tar cica cii i̱ bee ga. (Pasalmi 116:15) Man shin aluer ku kôr mbananjighjigh mbagenev je kpaa, se fatyô u lun a vangertiôr sha mnder u a va nder ve shin ku la.—Yohane 5:28, 29.

Naagh ku Nan sha u Bem A̱ Lu

9. Kanyi ikyav i tese ér Aberam yange lu zenden a zende ken tar u Kanaan?

9 Yange ikyav tesen ér a̱ shi nan kpa ijen i yange i gba ken Kanaan la i bee kera yô, “Aberam mough ken Igipiti, gba yemen ken Imbusutariyan [ijiir i waa lun ikpoghonya vegher u shin imbusutariyan i awoo a Yuda la] vea kwase na kua akaa a a lu a mi cii, man Loti kpaa a na imôngo. Aberam lu ornyar, a ngee a uzendenya man azurfa kua zenaria.” (Genese 13:1, 2) Nahan ior mba ve lu hen tar la ve nengen un ér ka or u lun a tahav shi duen iti kpaa, ér ka ityagheror je. (Genese 23:6) Kwagh yange gba Aberam sha u teman inya wan ave sha kwagh u pati u tar u Mbakanaan ga. Kpa, a de “a mough ken Imbusutariyan la, lu tsan gbenda yemen zan zan a za nyôr ken Betel, henpe tenti na lu hiihii, hen harga u Betel vea Ai la; ka henpe a ta atse u nan nagh sha mi hiihii la.” Er kera kpa vande lun ikye i Aberam nahan, hanma ijiir i una za cii mciviraôndo a lu kwagh u hiihii ken uma na.—Genese 13:3, 4.

10. Kanyi mzeyol yange i va hen atô u mbakuranilev mba Aberam man Loti, man er nan ve yange lu hange henge u a kure kwagh la fese?

10 “Loti u a za vea Aberam imôngo la kpaa, lu a iyôngo man abua kua utenti kpaa. Tar la gema yina ve u vea tema ijiir i môm; gadia akaa a ve lu a mi ngee yum, nahan ve kera fatyô u vea lu imôngo ga. Tsô mbakuranilev mba Aberam man mba Loti mough num ayol a ve. Sha ayange la, Mbakanaan kua Mbaperishi lu ken tar la.” (Genese 13:5-7) Kwaghyan man mngerem ma man yange yina ilev mbi Aberam man Loti ken tar la. Ayôôso man ihyom maa hii hen atô u mbakuranilev vev mban. Imba zwa zôhôn la nahan kuma sha ior mba civir Aôndo u mimi ga. Aluer ayôôso la za hemen her yô, alaghga aa va a kwagh u nan ve mpav u una kera bee ga yô. Tsô Aberam una kure kwagh ne nena? Yange ter u Loti kpen je tsô maa tôô Loti, alaghga je yô a koso un vough e̱r ka wan na nahan. Er Aberam lu tamen yô, ka un yange ma vande tôôn kwar sha ci na hiihii ga zee?

11, 12. Kanyi iyua i sha dooshima yange Aberam na Loti, man er nan ve kwagh u yange Loti tsua la lu u sha mfe ga?

11 Kpa “Aberam kaa a Loti er: Ayôôso a̱ de luun mo a we ga, man hen atô u mbakuranilev av a mba ou kpaa ga, gadia se mba anmgbianev je. Tar ne cii, u ngu a ian sha mi gaa? Pav a mo kera tsô; wea zaan ken imese yô, mo me za ken iyan; man wea zaan ken iyan yô, mo me za ken imese.” Ijiir igen ngi ikyua a Betel i i kaa ér ngi “môm ken ajiir a ken Palesetina a hemban doon a tilen yengen kera yemen ica yô.” Alaghga yange lu her je “Loti kende ashe, nenge gburumaa u Yordan cii, lu a mngerem han han kpaa; er TER lu a tim Sodom man Gomora ga la, vegher u zan hen Soar la, lu er sule u TER yô, bee tar u Igipiti” ye.—Genese 13:8-10.

12 Shin er Bibilo i er kwagh u Loti ér yange lu “orperapera” nahan kpa, kwagh u yange na ve er nahan la yô or fa ga, a gba Aberam ikyum ga, shi ikyav tese inja e̱r yange ker kwaghwan u orvesen ne kpaa ga. (2 Peteru 2:7) “Maa Loti tsôr gburumaa u Yordan la cii; tsô Loti hembe, yem vegher u sha ityoughkitaregh; ve pav ayol a ve. Aberam yô, tema ken tar u Kanaan; Loti di tema ken uzegembaagarev mba ken gburumaa u Yordan la; a kporom a utenti nav za sôsom a Sodom.” (Genese 13:11, 12) Gar u Sodom lu yôughyôugh shi lu a mbamtsera mba kuren ugbayol a mi kpishi. (Esekiel 16:49, 50) Shin er i lu u aluer or kpen kwagh u ugbayol yô, a lu nan inja er kwagh u yange Loti tsua la lu u sha mfe nahan kpa, sha gbaa u ken jijingi yô lu nahan ga. Sha ci u nyi? Ityôkyaa yô, Genese 13:13 kaa ér: “Ior i Sodom yô, lu aferaior, lu eren akaabo kpishi sha ishigh ki TER.” Mtsough u Loti yange tsua u yemen heela la lu u ken masejime yô una va va tsombor na a mzungu tsung yô.

13. Ikyav i Aberam la ngi a inja hen Mbakristu mba alaghga vea lu a anzughul a inyar la nena?

13 Kpa Aberam yô, yange tese mne u nan uityendezwa mba Yehova jighjigh ér tar la cii ua va lu u vor na; nahan a gba anyiman sha ma ivurugh kpuaa ki tar la ga. Yange er kwagh sha tindi u i va mase ngeren ken 1 Mbakorinte 10:24 la sha dooshima u ngeen wuee. I nger her nahan ér: “Ma or nana̱ de keren kwagh u doon sha ci u nan iyol i nan tsô ga, kpa i̱ lu kwagh u doon orgen kpaa.” Kwagh ne ka m-umbur u dedoo hen mba alaghga anyiman aa gba ve sha kwagh u inyar vea anmgbian u nan jighjigh a nan imôngo yô. Mbagenev ka ve de u dondon kwaghwan u a lu ken takerada u Mateu 18:15-17 la, ve de ve yila anmgbianev vev ijir ken atejir. (1 Mbakorinte 6:1, 7) Ikyav i Aberam la i tese ér u lahan iti i Yehova shin van a ayôôso ken tiônnongo u Kristu yô, guda inyaregh ki saa se.—Yakobu 3:18

14. Yange lu u a na Aberam iveren sha iyua na i eren mgbeghaa la nena?

14 Lu u a na Aberam iveren sha iyua na i eren mgbeghaa la. Aôndo kaa wener: “Me gema tsombor wou ua hingir er vuulevu u hen inya nahan; aluer or nan fatyô u ôron vuulevu u hen inya yô, ka ape tsombor wou kpaa á ôr u la.” Mpase ne lu kwagh u taver Aberam u lu a wan shio ne ishima kpishi! Ka been heela kera yô, Aôndo kaa a na ér: “Mough, zende tar ne cii, za kighir sha ilihen i u man igbanger i u, gadia nan Yam we u.” (Genese 13:16, 17) Ei, lu u a na Aberam ian ér a̱ tema twev ken mkpeyol u ma gartamen ga. Lu u una lu paleghaa a Mbakanaan. Ainge kpa gba u Mbakristu kpa vea tile paleghaa a tar ne. Ve tôô ayol a ve ér ve hemba mbagen je ga, kpa mba lu paleghaa a nyityô or u nan meen ve ér ve̱ nyôr u hendan a Ruamabera cii.—1 Peteru 4:3, 4.

15. (a) Alaghga zendesha u Aberam la yange lu a inja sha nyi? (b) Kanyi ikyav Aberam a ver icombor i Mbakristu ainge?

15 Sha ashighe a i ngeren Bibilo her ave la yô, or nan vande zenden nengen tar cii man nan ngohol ú ye. Alaghga zende ú Aberam lu zenden sha la lu u zeren umbur un ér yange tar ne ua lu u tsombor na. “Aberam mough a utenti nav yem za tema hen ikon i terebin i Mamre i i lu ken Heberon la. A ta TER atse a nanden nagh sha mi heregh.” (Genese 13:18) Aberam shi kimbir tesen er un ver mciviraôndo hiihii yô. Ú ver kwaghhenen u hen tsombor man msen u eren a tsombor imôngo man mkombo u zan hiihii ken tsombor wou kpa?

Numtan u Orihom La

16. (a) Er nan ve mkaanem ma hiin Genese 14:1 la ma lu a ikyenge i tesen ér ikyaa ngi van inyaa? (b) Ka sha ityôkyaa i nyi ator a anyiin a sha ityoughkitaregh la yange va numu?

16 “Tsô sha ayange a Amrafel tor u Shinar, man Arioki tor u Elasar, man Kedor-laomer tor u Elam, * man Tidal tor u Goim la, ve gba ityav.” Ken zwa Heberu jim jim yô, mkaanem ma i hii ér (“Tsô sha ayange a . . . ”) la ma a ikyenge i tesen ér ikyaa ngi van inya, ikyenge i i lu tesen “shighe u ican i lu kuren ken iveren yô.” (Genese 14:1, 2) Ican la yange i hii zum u ator a anyiin a sha ityoughkitaregh man akumautya a ve va ta num sha tar u Kanaan la. Ishimaveren ve lu nyi? Yange ve soo u been a ahendan a agar a ataan la, ka Sodom man Gomora man Adema man Seboim man tar u Bela je la. Mba been a ahendan a agar la sha yô, “mban cii zua shin pev u Shidim, ka Zegemnger u Bar je la.” Loti man tsombor na lu her ikyua.—Genese 14:3-7.

17. Mker u i kôr Loti i lu yemen a mi uikyangen la yange kar jighjigh u nan u Aberam nena?

17 Ator a Mbakanaan yange hendan a ior mba va tan num sha a ve mbara tsembelee je, kpa ityav hemba ve. “Nahan ve kura akaa a Sodom man Gomora cii, kua akaayan a ve cii kpaa, ve gba yemen. Ve kôr Loti, wan u idyondon u Aberam la kpaa, a akaa a na, ve yem a mi, gadia a lu ken Sodom.” Ica gba ga tsô ibaver i vihin ne va ar a Aberam: “Tsô orgen u a war yô, za ôr Aberam Orheberu u a tema hen ikon i terebin i Mamre, Oramor, wanmgbian u Esekol man u Aner la; ve yô, ve lian a Aberam. [Nahan] Aberam ungwa er i kôr anngô na yô.” (Genese 14:8-14) Yange lu kwagh u karen jighjigh u nan na kpishi! Mase zan yange ishima i lu vihin Aberam a wan u anngô na her sha ci u a tser veghertar u hemban doon yum yôô? Umbur kpaa wer, mbautyaav mban yange ve due ken Shinar, tar u ú lu u̱ na la. U za nôngon ityav a ve la lu u vihin gbenda u yange a tsa una hide a yem ken ya na yô. Heela tseegh ga, Aberam una er ikyumutya i akumautya a Mbakanaan cii kohol kpa fatyô u hemban ve ga la nyi?

18, 19. (a) Yange Aberam fatyô u yiman Loti nena? (b) Ka an yange nan zua a gwa sha ityav mbi hemban mbin ne?

18 Shi kwa ne kpa Aberam suur sha Yehova a ishima i môm. “A mough a ior nav mba fan ityav, mba i mar ve hen ya na yô, ior deri utar man pue kar anigheni, gba tôvon ve hwange zan zan za ar hen Dan. A pav ior nav tugh, lu un kua mbashiren nav, za ta num sha a ve; a hemba ve, a zenda ve zan zan za ar hen Hoba, u a lu Damaseku vegher u imbusutarimese la. Tsô a hide a akaa la cii; man Loti anngô na a akaa a na kpaa, a hide a mi; man kasev kua ior mbagenev kpaa.” (Genese 14:14-16) Aberam tese mne u nan Yehova jighjigh taveraa la, nahan a hemen mbautyaav mba ve yina iyenge sha mbaihyomov vev tsung la ve za hemba ityav, ka waren na Loti a tsombor na la. Aberam maa zua a Melkisedeki, un u lu tor shi lu pristi u Salem la. “Melkisedeki tor u Salem za va a bredi man wain, un lu zegepristi u Aôndo Uhembansha. A ver un doo doo, a kaa er: Aôndo Uhembansha A̱ ver Aberam doo doo, u A gbe Sha man tar la; I̱ wuese Aôndo Uhembansha, u A ne mbaihomov ou sha ikev you yô. Tsô a tsuwa môm-ken-upue ken hanma kwagh, a na un.”—Genese 14:18-20.

19 Een, mhembe lu u Yehova. Jighjigh u nan u Aberam shi na un u zuan a myom sha ikyev i Yehova. Ior mba Aôndo mba nenge ityav mbi iyolough ainge ga, kpa ka ve tagher a akaren man mbamzeyol kpishi. Ngeren wase u a dondo ne una tese er ikyav i Aberam la ia fatyô u wasen se u hendan a akaa la tsembelee yô.

[Footnotes]

^ Sha kwagh u i nger ken takerada u i yer ér Insight on the Scriptures la yô (ka Mbashiada mba Yehova ve er ú ye), “ngeren u sha papiru u mbayiase ôr kwagh ter Farao ugen u yange tindi ior a ikyav mbi tswamev ér ve̱ za wua nom u kwase ugen ve̱ kôr kwase la ve̱ va na un yô.” Nahan Aberam yange gba lun a mciem iyol gbilin gbilin tsô ga.

^ Alaghga Hagar, u yange va hingir kwase u Aberam u sha uikya ken masejime la, yange una lu ken ikpan i ukase i yange i na Aberam hen shighe ne la.—Genese 16:1.

^ Shighe ugen la mbapuunakaa senge ér i gbe je kpa Elam ngu a̱ lu a imba mlu la hen Shinar ga man num u Kedor-laomer la kpaa ka aie ci ca. Aluer ú soo u timen sha akav a mbadughunakaa shin inya ve zough a mi a a sue akaa a i nger ken Bibilo la yô, nenge ken Iyoukura (zwa Buter) i̱ Julai 1, 1989, peeji 4-7 la.

Ú Ver Ishima Kpa?

• Ijen i yange i gba ken tar u Kanaan la lu ikyaren i karen jighjigh u nan u Aberam nena?

• Aberam man Sarai ve ver noov man kasev mba ainge ikyav i dedoo nena?

• Kwagh u yange Aberam er sha u been ayôôso a yange gba hen atô u mbashiren un tom mba mbashiren Loti tom la tese se nyi kwagha?

[Study Questions]

[Picture on page 12]

Aberam yange ver ian na ken hemen ga kpa lu mkpeyol u Loti hemba gban un ishima a u na ye

[Picture on page 14]

Aberam yange tese msuur u suur sha Yehova sha u yiman Loti wan u anngô na