Ú Fatyô u Lun a Jighjigh U Nan U Mimi

Zum u Sarah Jayne nyôr anyom 19 yô, í pase un ér kyansa mende un sha sagh. Yange mba paven un ka been yô, a zua a mpeveryol nahan lu a ishimaveren je wener mlu u ken hemen una lu u dedoo. Er lu a ishimaveren doo doo yô, va nyer anyom 20 yô, or gba a mi sôôr un, maa gba wan ago a va eren iniongo i ivesegh je. Ken inyom shon la je, kyansa la i hide her, nahan a mase kaven ér ayange na a lun uma mase shin di usati kpuaa tseegh. Cii man Sarah Jayne nyôr anyom 21 yô, a saa ku ken uwer u Jun ken inyom i 2000 la.

KWAGH u yange hemba sagher mba za sôron Sarah Jayne zum u yange i kôr un gambe sha iyouci la ken ishima yô, lu vangertiôr u lu a mi sha kwagh u mlu u ken hemen la, shi jighjigh na u nan taveraa u yange na Aôndo man Bibilo, i i lu Mkaanem nam la. Shin er yange tagher ishigh a aahe u kpilighyol nahan kpaa, lu a ishimaverenkeghen i mnder u shin ku—ér yange shi una va nenge a akar a na cii. (Yohane 5:28, 29) Yange kaa ér: “Me va nenge a ven cii ken tar u he u Aôndo la.”

Mbagenev gema ijime a imba jighjigh u nan la ér ka gbilinkwagh. Ludovic Kennedy yange pine ér: “Uma shon u i gimin iyol a mi ér or a kpe cii kpa nana zua a mi la yô kanyi, kera ka di jighjigh u nan u kwagh ka una tser or ve nan na jighjigh ér zum u ikpamkor i masetyô la ia gba imo yô, ior vea lu a ityom i saan iyol vea lu yan mkule-mkule shi vea lu ken sule u Eden u hômon ikya gese gese, vea za ember a mba ve vande yemen a ve la kua mba vea va va ken ijime la ga zee?” Nahan, se fatyô u pinen mpin u hendan a kwaghôron ne nahan ser: Kanyi kwagh i hembe doon u nan i jighjighi—ka u se na jighjigh ser “uma yô ka cii cii je ne, se nôngo se er kwagh u se fetyô cii er se lu uma ne” e̱r Kennedy a kaa nahan shinii, ka u se na Aôndo jighjigh kua ityendezwa  na i mnder u shin ku laa? Sarah Jayne yange tsua kwagh u masetyô ne. Yange maa jighjigh u nan na la nena?

‘Ker Aôndo . . . shi Zua a Na Kpaa’

U we maan jighjigh u nan shi suur sha or yô, a gba u ú fa nan shi ú fa gbenda u nan henen kwagh shi nan eren kwagh la. Gbenda u eren kwagh ne kua ishima man mhen u ken vanger la ker. Zum u i ve sha mnenge u nôngon nan Aôndo jighjigh sha mimi kpaa, ka kwagh shon môm tsô. A gba u ú nôngo ú fa kwagh na shi ú hen kwagh sha kwagh u anza man aeren a na sha u fan er akaa a a ôr shi a er cii a kom u nan á jighjigh shi suur sha á yô.—Pasalmi 9:10; 145:1-21.

Mbagenev nenge ér or a fatyô u eren kwagh ne ga. Mba shi kaan ér Aôndo ngu ica hiinii je, shi kwagh na cimin gande u fan—shin una lu je kpaa. Ornahantar ugen pine ér: “Luun er Mbakristu na jighjigh ér Aôndo ngu jim jim er Sarah Jayne kpa na jighjigh nahan yô, er nan ve á kera pase iyol na hen se mbagenev ga?” Kpa sha jighilii yô, Aôndo ngu ica gande shi ka u a fatyô u timen sha kwagh na gaa? Ken kwagh u apostoli Paulu ôr a mbafankwagh tsura man mba bughun ashe mba ken Atene la yô, a kaa ér: “Aôndo u A er tar man akaa a a lu kimi cii” la er hanma kwagh u kwagh a gbe ior sha mi sha u vea nenge ker ‘vea ker un . . . sha er vea zua a Na kpaa’ yô. Paulu mase kuren ér: “Shin er A lu ica a hanmô wase ga nahan kpaa.”—Aerenakaa 17:24-27.

Kpa, ú fatyô u ‘keren Aôndo . . . shi zuan a na’ jim jim nena? Mbagenev er kwagh ne sha u dughun ashe nengen akaa a i gbe a lu sha won a a lu hen ningir ve la. Hen mbagenev kpishi yô, kwagh la tseegh kpa tese ikyav i i kom ve yô, ér a̱ shi nan kpa Orgbanakaa ngu keng. * (Pasalmi 19:1; Yesaia 40:26; Aerenakaa 14:16, 17) Mba a mnenge u Paulu kpa yange lu a mi la, ér: “Hii sha igbetar je mba nengen a mlu [u Aôndo] u i nengen a mi sha ashe ga la, inja na yô, ka agee a Na a tsôron man mlu Na u sha inja i Aôndo la, mba nengen a mi sha ashe a ishima ken aeren a Na” la.—Mbaromanu 1:20; Psalm 104:24.

Gba u Ú Lu a Bibilo

U or a̱ maa jighjigh u nan u nan ne Orgbanakaa la yô, a gba u nana lu a kwagh u a ne la. Kwagh shon kanyi? Ka Bibilo—Mkaanem ma Aôndo a ne i nger ma ma pase akaa a a soo man awashima na ker la. (2 Timoteu 3:16, 17) Mbagenev vea kaa ér: “Kpa tile yôô, akaa a kpilighyol a ior mba ve senge ér mba dondon akaawan a Bibilo ve eren la nahan, a er nan ve or nana gba nan di jighjigh a hanma kwagh u Bibilo i ôr tsôô?” Sha kpôô yô, Mbakristu Mbaaiev zua aa gwa u ieren i sha atseregh man i tswam u eren man dang u eren kpaa. Nahan kpa, antior u nan lu orfankwagh yô, nana nenge e̱r mdondo u Mbakristu Mbaaiev ve dondon Bibilo la i lu ikpamberashe di tsô yô.—Mateu 15:8.

Bibilo iyol i i̱, i̱ ta se ikyur ér ior kpishi vea senge ér ve mba civir Aôndo kpa, sha mimi yô, “Ter u A paa ve la je kpaa vea nyiman Un.” Apostoli Peteru kaa ér: “Ka sha ci ve je man á teren gbenda u mimi ne sha dang ye.” (2 Peteru 2:1, 2) Yesu Kristu yange kaa ér ve mban ka “mbavendanatindi” mba a fatyô u fan ve sha aeren a ve a ifer la yô. (Mateu 7:15-23) U vendan Mkaanem ma Aôndo sha ci u gwa u bo u Mbakristu Mbaaiev la ka inja er ka washika u ikyar ú u ishima shima a nger a ne ér i̱ va na ú kpa ú gem un ú vishigh kera sha ci u ieren i bo i or u í tindi nan a mi ér nana̱ va na ú la nahan.

A Mkaanem ma Aôndo shio yô, a taver u maan jighjigh u nan u mimi la. Ka ken Bibilo tseegh Yehova a er kwagh na sha u i̱ ungwa imo na ye. Á ta iwanger sha mbampin mba ve zeren van ior ken asema gbem la, inja er, er i hii man a ne ican iyan man mnyoon ian, man kwagh u una va er sha akaa ne yô. (Pasalmi 119:105; Mbaromanu 15:4) Yange Sarah Jayne va hingir u nan jighjigh ér Bibilo ka Mkaanem ma Aôndo a ne i nger yô. (1 Mbatesalonika 2:13; 2 Peteru 1:19-21) Sha nyi gbenda? Yange lu sha ci u mbamaren nav ôr un yum ga, kpa yange ker shighe kpe iyol tôv sha hanma ikyav i i tese ér Bibilo ka mpase u a dugh hen Aôndo yô. (Mbaromanu 12:2) Ikyav i tesen yô, yange nenge a tahav mbu Bibilo i er ken uuma mba ior mba ve dondo atindi a i̱ la. Shi sha iwasen i amba a ityakerada er ú i yer ér The Bible—God’s Word or Man’s?  * la yô, yange shi time sha  akaa a vesen agen a a tese ér ka Aôndo a ne i nger i̱ yô.

“Jighjigh u Nan Ka sha M-ongo”

U lun a Bibilo shin nan jighjigh ér í na ve i nger i̱ la tseegh yô, kuma ga. Apostoli Paulu nger ér, “jighjigh u nan ka sha m-ongo.” (Mbaromanu 10:17) Kwagh u a maan jighjigh u nan yô, ka u ungwan kwaghôron u Bibilo la, ka u gban lun a i̱ tseegh tsô ga. Ka or “ungwa” kwagh u Aôndo a ôron la sha u ôron Mkaanem mara shi timen ken ma kpaa. Mbayev mbakiriki je kpa vea fatyô u eren kwagh ne. Paulu kaa ér “hii iyev je” ngô u Timoteu u kiriki man u tamen tese un “icighanruamabera.” Kwagh ne tese ér yange i kua zwa nyohon kereghee? Ei! Yange i bume Timoteu shin i tsugh un sha ma gbenda môm ga. Yange i “tese” un akaa a yange ungwa shi ôr la cii.’—2 Timoteu 1:5; 3:14, 15.

Kape Sarah Jayne kpaa yange i tese un sha imba gbenda shon je la. Er ior i Berea mba sha derianyom u hiihii la nahan, yange “rumun kwaghôron [u sha ikyev i mbamaren nav kua mbatesen mbagenev] la sha gbashima.” Er yange lu wanye yô, gba suur sha kwagh u mbamaren nav ôr un la a ishima môm tsô. Kpa hie yô, gba di ngohol shin rumun a hanma kwagh u i tese un la ashe ikyusu tsô ga. Yange ‘timen ken icighanruamabera ayange ayange sha u nengen shin akaa la aa lu nahan yô.’—Aerenakaa 17:11.

Ú Fatyô u Maan Jighjigh u Nan u Mimi

We kpaa ú fatyô u maan jighjigh u nan u mimi la—imba jighjigh u nan u apostoli Paulu yange pase ken washika u a nger hen Mbakristu mba ve lu Mbaheberu la. Yange kaa ér imba jighjigh u nan la “ka u fan kwagh u ishimaverenkeghen yase i lu sha mi la dedoo a akpelan a tan ga, ka ikav i akaa a i nengen a mi ga la.” (Mbaheberu 11:1, ka se se nger i yier ye.) Aluer ú ngu a imba jighjigh u nan la yô, ú lu a vangertiôr wer ishimaverenkeghen man akaa a ú ver ashe gbenda a mi la kua ityendezwa i Aôndo i mnder u shin ku la ia bunde ga. Lu a vangertiôr wer amba a ishimaverenkeghen la har sha ibumun i mimi, ka sha mtôm u gban tômon tsô la ga. Ú fa e̱r mayange Yehova a de uityendezwa nav ér ve̱ bunde ga yô. (Yosua 21:45; 23:14; Yesaia 55:10, 11; Mbaheberu 6:18) Ityendezwa i Aôndo i tar u he la ia lu ú kwagh u jim jim inja er i̱ vande van kera je ve yô. (2 Peteru 3:13) Shi ú nenge sha ashe a jighjigh u nan la er Yehova Aôndo a lu jim jim kua Yesu Kristu man Tartor u Aôndo kpaa, i lu aiegh ga yô.

Sha mfe wou tsegh yô, ú fatyô u maan jighjigh u nan u mimi la ga. Dugh u Yehova nan sha u Mkaanem nam ma̱ ngee la kera je kpa, shi a ver  tiônnongo u Mbakristu tar sha won cii sha u wasen ior mba ve lu a asema a mimi la sha u ve̱ maa jighjigh u nan ve hen Aôndo. (Yohane 17:20; Mbaromanu 10:14, 15) Ngohol iwasen i Yehova a lu nan sha ikyev i nongo na la cii. (Aerenakaa 8:30, 31) Man er jighjigh u nan a lu ityamegh ki jijingi u Aôndo yô, er msen taveraa jijingi la a̱ wase ú u lun a jighjigh u nan u mimi la.—Mbagalatia 5:22.

Ishima i̱ de yen ú sha tarnahan u mbanahantar ve nahan mba ve tesen ér ve na Aôndo man Mkaanem nam jighjigh la ga. (1 Mbakorinte 1:18-21; 2 Peteru 3:3, 4) Sha kpôô yô, jighjigh u nan u mimi la ngu a inja kpishi sha u nyôôso we u hendan a numtan la. (Mbaefese 6:16) Kape Sarah Jayne kpaa yange nenge je la, ka nahan man hanma shighe yô, a shi taver mba ve za sôron un ken iyouci la ishima ér ve̱ maa jighjigh u nan ve la ye. Yange a kaa ér: “Gema nen mimi a̱ hingir u wen. Time nen ker Mkaanem ma Aôndo. Lu nen ikyooso kyooso a nongo u Aôndo. Eren nen msen nduuruu. Lu nen tsevaa u eren tom u Yehova.”—Yakobu 2:17, 26.

Er yange kwase twer ugen nenge er a na Aôndo jighjigh kua mnder u shin ku yô, a kaa ér: “Sha kpôô yô, ú na kwagh ne jighjigh, ú ungwa zee?” Zum u yange i pine un kwagh u a ne ve a lu a imba ishimaverenkeghen ngila nahan, shin er a lu ken ican nahan je kpaa yô, a kaa ér: “Ka jighjigh u m ne Yehova la. Ka huror wam u jim jim shi a doom ishima kpishi.”

[Footnotes]

[Picture on page 6]

“Hii iyev je” ngô u Timoteu u kiriki man u tamen ve tese un “icighanruamabera”

[Picture on page 6]

Yange i wuese ior i Berea sha ci u ve timen ken Ruamabera ayange ayange

[Credit Line]

I zua a mi ken “Photo-Drama of Creation,” 1914 (Foto u Inumbe i Kwagh u Igbetar, 1914)

[Pictures on page 7]

Ka m-ongo u ungwan shi eren sha kwagh u Bibilo i ôr la a maan jighjigh u nan u or ye, ka u lun a i̱ tsegh tsô ga

[Picture on page 7]

“Me va nenge a ven cii ken tar u he u Aôndo la”