Aver yem sha atineakaa

Aver yem sha mver u atineakaa

Kura Ishima you

Kura Ishima you

Kura Ishima you

“Hemba kuran ishima you a akaa a u kor a cii, gadia ka ken i uma a dugh ye.”—ANZAAKAA 4:23.

1, 2. Gba u se kura asema a ase sha ci u nyi?

 YANGE tseor ugen ken icile i Caribbean due ken tsum na shighe u ijeverahumbe i̱ va i̱ kar kera cii yô. Ngur yengen nengen akaa a ahumbe shon va vihi hen ningir na la yô, á kav ér zegekon ugen u tsa hen kpehundagar na anyom anyom la kera lu ga. Taver un tsô, a kaa ér: ‘Á er nan ve kwagh a er nahana, er nan anikyonov mba kiriki mban ve wara?’ Gem nengen sha ikpughur i kon u ú gbe la yô, maa a zua a ikyaa. Yange kon la kpen taver ken won, kpa ú gema ú vôngo ken atô cica cii, nahan ahumbe la mase va yegher ivôngon kwagh la di tsô.

2 Shighe u or u civir Aôndo sha mimi u i lu sha ashe inja er nan wa amishe dông ken uma u Orkristu ka nana gba ikyaren i jighjigh u nan u nan yô, aahe la ka a lu u kiriki ga cii. Bibilo kaa shami vough ér: “Mhen u ishima i or ka u bo, hii sha iyev mbu nan je.” (Genese 8:21) Inja na yô, a lu or ngu per sulaa ga yô, ishima i dedoo je kpaa a fatyô u meen i̱ za gban ken kwaghbo. Er ishima i orumace u nan yen ne môm kpa i̱ hembe kwagh u dang tahav ga yô, gba u se wa ikyo sha kwaghwan u i we ne, ér: “Hemba kuran ishima you a akaa a u kor a cii, gadia ka ken i uma a dugh ye.” (Anzaakaa 4:23) Nahan se kura asema a ase a sha injakwagh ne nana?

Ka Hange Hange u Karen I̱ Hanma Shighe

3, 4. (a) Ka mbampin mba nyiiv nahan alaghga or a pine sha kwagh u ishima i oro? (b) Kanyi ia wase se u karen ishima yase i sha injakwagh laa?

3 Aluer ú za hen ortwer sha ci u a̱ kar ú akaa yô, alaghga una kar a kua ishima you kpaa. Mkpeyol wou jimin cii, kua ishima you tese ér ú ngu zuan a kwaghyan u dedoo kpa? Mte u awambe ou a te ken iyol you ndugh ndugh la ngu nena? Ishima you ngi kumen ken vanger her gbugh gbugh, sha utaha kpa? Ú eren anumbe doo doo kpa? Ú na ishima you er tom tume i̱ iyolo?

4 Aluer gba u á kar ishima i or puusu puusu yô, ishima i sha injakwagh la di ye? Yehova karen i̱. (1 Kroniku 29:17) Nahan se kpa kape se kar i̱ je la. Se kar i̱ nena? Sha u pinen mbampin amba ne, ser: Ishima yam i zough a kwaghyan u ken jijingi u kuman ken kwaghhenen u sha tseeneke man mbamkombo mba zan kpa? (Pasalmi 1:1, 2; Mbaheberu 10:24, 25) Loho u Yehova ngu ken atô u ishima yam er “usu u hian, u i cir u ken akuhe am” ú lu mgbeghan mo u pasen ior kwagh u Tartor shi geman ior hingir mbahenen kpa? (Yeremia 20:9; Mateu 28:19, 20; Mbaromanu 1:15, 16) Ishima ngim ker u nôngon kwagh kpoghuloo lun a ci ken ma gbaatom u pasen kwagh hanma shighe u̱ m fetyô la kpa? (Luka 13:24) M pon ishima yam i sha injakwagh ne sha nyi akaa? M keren u kohol imôngo vea mba asema ve a lu kwagh môm ken mcivir u mimi la kpa? (Anzaakaa 13:20; 1 Mbakorinte 15:33) De se kav nen ma myina faa shi se ker gbenda u kôôm un fese kpaa.

5. Mkar u karen jighjigh u nan u or la ka a lu a nyi awashima?

5 Ashighe kpishi jighjigh u nan wase ka a ya gaduga a akaren. Kwagh ne na se ian i se kar mlu u asema ase yô. Mose yange kaa a Mbaiserael mba ve zurum u nyôron ken Tar u Ityendezwa la ér: “TER, Aôndo wou, hemen we anyom akunduahar ken deserti sha u hiren a iyol you ijime man u karen we, sha u fan kwagh u a lu u ken ishima, shin ú waan atindi Na ikoou, shin ú waan a iko gaou.” (Duteronomi 8:2) Ashighe kpishi ka i kpiligh se iyol sha mbamlu man asaren, shin akaa a ka a er shighe u se tagher ishigh a mbamlu mba aburabur shin mba karen se la gaa? Ameen a Yehova a ne ian ér a̱ va sha a̱ vese la ka a na se kav mbamyina asev, shi se seer zuan a ian i kôôm mlu wase kpaa. (Yakobu 1:2-4) Mayange se hungur u gbidyen kwar ken msen sha kwagh u se er a ameen la ga!

Kwaghôron Wase la Pase Nyi?

6. Akaa a a doo se u lamen sha mi la aa pase mlu u asema a ase nena?

6 Se er nan ve se fa kwagh u a gbe se kwagh se lu a mi ken ishima laa? Yesu kaa ér: “Orinjaa ka nan due a kwagh u dedoo ken kwagh u ikoogh u ken ishima i nan je, man orbo kpaa ka nan due di a kwagh u bo ken kwagh u bo u ken ishima i nan je; gadia ka sha m-iv u ken ishima man zwa u er kwagh ye.” (Luka 6:45) Iliam yase ka ikyav i dedoo i tesen kwagh u se we ishima u eren yô. Hanma shighe ka se shi ôron kwagh u uyôughyôughmbaakaav man igwaakaa i ken tara? Shin hanma shighe yô iliam yase man ishimaveren yase ka i har sha akaa a ken jijingii? Se mba gem ishima yase cii se mba haren sha u samber a mbamyina mba ior mbagenevee, shin se mba cirin a cir mbamyina vev mba shon sha dooshima? (Anzaakaa 10:11, 12) Se mba hembe kôson ior shi lamen sha akaa a a lu zan hemen ken uuma vev laa, kwagh hembe gban se u lamen sha akaa a ken jijingi man a sha aeren a injaa? Kwagh ne una fatyô u lun ikyav i tesen ér se mba amber sha akaa a ior mbagenev ga zee?—1 Peteru 4:15.

7. Kwagh u anngôôv mba Yosev mba puev la tese se nyi sha kwagh u kuran asema a ase?

7 Nenge kwagh u yange er ken tsombor u vesen ugen la. Ônov mba Yakob mba vesen “kera fatyô u ôron kwagh” a anngô ve u kiriki Yosev “bem bem ga.” Sha ci u nyi? Lu sha ci u ve lu nôngon un iwuhe ér a hemba doon ter ve ishima yum. Ken masejime Aôndo lamen a Yosev ken mnya, tesen ér ngu sha ishima i un Yehova yô, ve zua a ityôkyaa i “seer kôron un ihom.” (Genese 37:4, 5, 11) Ve tee anngô ve ken kpan sha apera je. Nahan, sha u keren ér vea cir kwaghbo ve la yô, ve tsugh ter ve ér ka inyamkyume i̱ ker Yosev ye. Anngôôv mba Yosev mba puev mbara kera kura ishima ve sha shighe la ga. Aluer se mba sasen a sase u puun mbagenev yô, kwagh la una fatyô u lun ikyav i tesen iyuhe i ken asema a ase shinii? Gba u se lu sulaa sha u karen kwagh u á dugh ken zwa wase la, shi se dugh mbamhen mba dang ken asema a ase sha.

8. Aluer se er aie yô, kanyi ia wase se u karen ishima yase?

8 Shin er ‘Aôndo Una fatyô u eren aie ga’ nahan kpa, uumace mba ve yen mban yô ishima ve ngi sha u eren aie. (Mbaheberu 6:18) Orpasalmi yange vaa iyol ér: “Ior cii ka mbaaiev.” (Pasalmi 116:11) Apostoli Peteru je kpa yange nyiman Yesu ciligh ciligh sha aie kuma kwa tar je. (Mateu 26:69-75) Se palegh aie u eren wang je sha ci u Yehova kôr “nombor u aiegh” ihom. (Anzaakaa 6:16-19) Aluer se er aie yô, de se time sha ityôkyaa la dedoo. Yange lu sha ci u mcie u cian oro? Yange lu u cian mtsaha? Alaghga yange lu sha ci u kuran iti yase shin lu msoo u soon iyol yase tseegh la yange na ve se er aie shono? A lu nyi i nyi je kpa, hemba kan kwagh u shami u gbidyen kwar sha kwagh la shi lumun myina wase a iyol i hiden a mi ijime shi se zamber a Yehova ser a̱ zungwe se mhôônom, shi keren iwasen i hemban myina wase la kpaa! “Mbatamen mba nongo u Kristu” vea hemba lun sha gbenda u nan imba iwasen la.—Yakobu 5:14.

9. Mbamsen asev vea pase mlu u ishima yase nena?

9 Yehova ngur nan gum Tor Solomon mlumun sha kwagh u yange sôn la yô, á kaa ér: “Er kwagh ne a lu u ken ishima, u sen inyaregh shin mkpeyol shin icivir . . . ga . . . yô; yô, mkav man mfe la i na u ve; shi Me na u inyaregh man mkpeyol man icivir” kpaa. (2 Kroniku 1:11, 12) Kwagh u Solomon yange sôn man u yange sôn ga la na yô, Yehova fa ishima i Solomon. Kwaghôron wase a Aôndo pasen ishima yase nena? Mbamsen asev mba tesen er imura i ker se sha kwagh u mfe man kwaghfan man mkav kpa? (Anzaakaa 2:1-6; Mateu 5:3) Akaa a Tartor nga se ken ishima kpa? (Mateu 6:9, 10) Aluer mbamsen asev hingir sha inja i shi-me-er-nena yô, kwagh ne una lu ikyav i tesen ér doo u se ker ian i henen sha aeren a Yehova la. (Pasalmi 103:2) Doo u Mbakristu cii vea lu tsevaa sha u kaven kwagh u mbamsen vev ve lu tesen la.

Ieren Yase Ngi Tesen Nyi?

10, 11. (a) Idya man ijimba mba hiin hana? (b) Kanyi ia wase se ve se ‘er idya ken ishima’ ga?

10 I kaa ér ieren kaa hemba vaa. Aeren a ase nga pasen kwagh u se lu ken atô la kpen kpen. Ikyav i̱ í tese sha kwagh u anza a vough yô, u kuran ishima la ngu a kwagh ker hemba di u palegh ijimba i eren man idya tseegh la. Yange Yesu ôr kwagh ken Ityesen na i sha Uwo la kaa ér: “Hanma or u nana kenger kwase sha u nana tôm un yô, nan er idya a na ken ishima je ve.” (Mateu 5:28) Se er nan ve se palegh u eren idya ken ishima yasa?

11 Tertamen u jighjigh Yobu yange lu ikyav i tesen hen noov man kasev mba Kristu mba ve er ivaa yô. Yange akaaeren a sha ayange ayange la zuan Yobu a igyumukase, shi yange kwagh a̱ tser ve kpa a wase ve. Kpa mhen u lun a isharen i jimbagh a ve la lu kwagh u una va orperapera ne ken ishima ga cii. Sha ci u nyi? Sha ci u yange wa ken ishima na ér una kenger kwase una sôr zwa sha mayange ga. A kaa ér: “M ya ikur a ashe am; nahan á er nan man me kenger sha iniunkwasa?” (Yobu 31:1) Se kpaa se ya nen imba ikyuryan la a ashe ase shi se kura ishima yase kpaa.

12. Ú yar tom a Luka 16:10 sha u kuran ishima you nena?

12 Wan u Aôndo yange kaa ér: “U nan lu jighjigh sha ankwagh u kiriki yô, nana lu jighjigh sha kwagh u vesen kpaa; man shi u nan lu perapera sha ankwagh u kiriki ga yô, kwagh u vesen kpaa nana lu perapera sha mi ga.” (Luka 16:10) Een, gba u se karen inja yase sha akaa a a lu inja er ka a ikyoogh ga a sha hanma iyange la, je kua akaa a a eren ken uya asev myer la kpaa. (Pasalmi 101:2) Ka sea ngure nengen televishen ken iyou yase shin sea bugh Intanet nahan, ka se lu a ishima i umbur kwaghwan u ken Ruamabera la kpa? I kaa ér: “Idya man hanma inja i hôngorough kua hua u eren yô, u teren tsô kpaa, de teren her a ven ga er i kom uicighanmbaiorov yô. Hwanger man kwaghôron u sha beer man asenge a doon ga la cii, a̱ de luun ken ven ga, guda yô, i̱ lu iwuese.” (Mbaefese 5:3, 4) Man gema anumbe a tswam a alaghga a lu tesen sha televishen shin ken vidio la di ye? Orpasalmi kaa ér: “TER ngu karen orperapera kua iferor kpaa; or u ipira i doo nan la yô, A kôr nan ihom.”—Pasalmi 11:5.

13. Kanyi i gbe u se er teghelee shami shighe u se lu gbidyen kwar sha kwagh u a dugh ken ishima yase laa?

13 Yeremia yange ta icin ér: “Ishima i wa atseregh je hemba hanma kwagh cii, i vihi je gande.” (Yeremia 17:9) Alaghga atseregh a ishima i we ne aa va shighe u se lu keren ishô sha akaa a se lu a ibo shami la shin se lu nôngon u panden indi i mbamyina asev shin se lu palegh iyol sha mbamshi asev shin kehen a akaa a se er la yô. Shi ishima i wan atseregh ia fatyô u lun keregh avegher ahar—ka u ôron kwagh sha zwa nyohon, kpa ieren yô geman karen kposo je la. (Pasalmi 12:2; Anzaakaa 23:7) Nenge i lu kwagh u injaa u se tile sha mimi er se lu karen kwagh u á dugh ken ishima yase la sha wono!

Ishe Yase Ngi Dedoo Kpa?

14, 15. (a) Kanyi i lu ishe i “dedoo”? (b) U ishe yase lun dedoo la kor ishima yase nena?

14 Yesu lu kaa wener, “imenger i iyolough ka ishe.” Shi a seer wener: “Nahan aluer ishe you ia lu dedoo yô, iyol you cii kpaa ia iv a iwanger.” (Mateu 6:22) Ishe i i lu dedoo yô ka i kenger sha kwagh shin awashima môm, kwagh danen í shin nzughur a í kpaa ga. Sha mimi yô, se ver ishe yase sha u ‘vanden keren tartor man perapera u Aôndo.’ (Mateu 6:33) Kanyi ia er ishima yase i sha injakwagh la aluer ishe yase ngi dedoo ga yôô?

15 Nenge ase sha kwagh u zuan a kwaghyan la yôô. U nengen sha gbayol u ior mba ken tsombor ka kwagh u hiihii hen Orkristu. (1 Timoteu 5:8) Kpa aluer ishima anger se ker u zuan a kwagh u he, u hemban cii man u ior cii ve lu tan a ve vanger a mi la, a̱ lu kwaghyan shin ikyondo i haan iyol shin ya shin akaa agenegh di ye? Sha mimi yô, kwagh la una fatyô u kôron ishima yase man mhen wase kpan, shi una na mcivir wase una lu asema ahar gaa? (Pasalmi 119:113; Mbaromanu 16:18) Hii nan ve se hingir u wan ityough sha u keren ugbayol mba uma wase je se gem veren ishima sha tsombor wase man kasua kua uyôughyôughmbaakaav tseeghele? Umbur kwaghwan u i ne i nger la, ér: “Ver nen ishima sha ayol a en, asema a en a̱ de yoho sha hua u sha kwaghyan man sha ihundugh man sha akaa a nyian ishima a uma ne ga, iyange la i̱ de va bulun ne er kwaghhônon nahan ga; gadia kape ia va bul a bul mba ve tem sha won cii la.”—Luka 21:34, 35.

16. Yesu yange wa kwagh sha kwagh u ishe ér nyi, man lu sha ci u nyi?

16 Ishe ngi hange hange sha u henen kwagh shi gbidyen kwar a ishima. Kwagh u i ver sha mi la una fatyô u benden a mbamhen asev man mbamlu man aeren a ase taveraa je. Yange Yesu ngur ôron kwaghôron u sha injakwagh yô, a ter tahav mbu imeen i ashee nahan ér: “Aluer ishe you i ken iyan ia na u anzughul yô, dugh i, ta kera; gadia á lu u guda u ilyeghegh you i môm ki saa a u ma i gbihi iyol you jimin ken gehena la.” (Mateu 5:29) Gba u or a yange ishe i nan u kenger akaa a a lu a ikyoogh ga la keng. Ikyav i tesen yô, de lumun wer i̱ kenger akaa a i er a sha u numun shin ngirigh isharen i ijimbagh la ga.

17. U yaren tom a Mbakolose 3:5 la una wase se u kuran ishima yase nena?

17 Nahan kpa, ka mnenge u ashee tseegh a lu kwagh u iyol i fe akaa a a ze hemen ken won ga. Igbenda igen i iyol i fe akaa kpa ngi, amba er u benden a kwagh man m-ongo u ungwan kwagh nahan, akaa ne cii nga a iwasen sha igbenda ve je, shi gba u se ver ishima sha tom u se eren a alegh a iyolough agen la. Apostoli Paulu yange wa kwagh ér: “Nahan yô, wua nen alegh a en a shin tar la kera, ka idya man hôngor man ityoronshima man isharen i bo man hua u eren, ka akombo a civir je la.”—Mbakolose 3:5.

18. Kanyi gbenda i doo u se karen sha kwagh u mbamhen mba ve lu mba injaav ga laa?

18 Isharen i sha inja ga ia fatyô u jilen ken atô u ishima yase. U zeren haren ishima sha ambaakaa la ashighe agen ka a seer isharen i dang i ka i bende a ishima yô. Nahan “zum u isharen ka i jile iyol kera yô, i gema i mar isholibo.” (Yakobu 1:14, 15) Ior kpishi lumun ér ka gbenda u ior ve nzughul a iyol ve hanma shighe je la. Nenge i lu hange hange u se za hemen u ivin asema a ase a mbamgbe mba ken jijingi sha wono! (Mbafilipi 4:8) Man aluer mhen u sha inja ga jile se ken ishima yô, se nôngo se dugh un kera.

“Civir Un a Ishima i Môm”

19, 20. Se fatyô u zan ikyura sha u civir Yehova a ishima i môm nena?

19 Tor Davidi beenyol yô, a kaa a wan na ér: “Nahan yô, we wan wam Solomon, fa Aôndo u teru, civir Un a ishima i môm man ishima i gbar gbar kpaa; gadia TER tev asema cii, man A kav hanma mhen cii. Aluer ú ker Un yô, ú zua a Na; man aluer ú undu Un yô, Una ta u kera, Una hunde ishima a we gbem je.” (1 Kroniku 28:9) Solomon iyol na kpa yange sôn “ishima i fan kwagh.” (1 Utor 3:9) Nahan cii kpa, yange tagher a mtaver ken mlu u yange gba u una lu a imba ishima la her ken uma na cii la.

20 Aluer ka u̱ se za ikyura sha gbaa la yô, gba u se lu a ishima i doon Yehova tseegh ga kpa shi se kura ishima yase shon kpaa. U se̱ er kwagh ne se̱ kure vough yô, saa se koso mbamumbur mba Mkaanem ma Aôndo ken ishima yase—‘ken atô u i.’ (Anzaakaa 4:20-22) Shi i̱ hingir ikye yase u karen a ishima yase, gbidyen kwar ken msen sha kwagh u̱ mkaanem man ieren yase i̱ pase la. Imba kwar gbidyen la ua lu a inja nena aluer se ker iwasen i Yehova a ishima yase cii sha u a̱ wase se u kôôm mbamyina mba se zough a mi la ga yôô? Shi ka a inja u se ver ishima sha kwagh u se nengen shin se ôron shin se ongo la je zua ga! Aluer se mba eren nahan yô, se fa tsô ser “bem u Aôndo u a gande hanma mfe wase cii [la] una kura asema [ase] man mbamhen [asev] ken Kristu Yesu.” (Mbafilipi 4:6, 7) Een, de se kange nen ishima sha u kuran ishima yase je i̱ hemba hanma kwagh cii u se kor yô, shi se civir Yehova a ishima i môm.

Baver We Kpa?

• Hii nan ve i lu kwagh u hange hange u kuran ishima?

• U timen sha kwagh u se er la una wase se u kuran ishima yase nena?

• Er nan ve i gbe u se ver ishe yase “dedoo”?

[Study Questions]

[Picture on page 15]

Kanyi se hembe lamen sha mi shighe u se lu ken kwaghpasen man ken mbamkombo man ken ya?

[Pictures on page 17]

Ishe i i lu dedoo yô, ngi danen ga