Iwanger I Aôndo Ngi Samben Ime!
Iwanger I Aôndo Ngi Samben Ime!
“TER wanger ime yam.”—2 SAMUEL 22:29.
1. Iwanger bende a uma nena?
“AÔNDO kaa er: Iwanger i̱ lu; maa iwanger lu je.” (Genese 1:3) Mkaanem ma injaam ma kwaghngeren u igbetar u ken Genese man tese ér, ka Yehova a lu imbor i iwanger ye, a í shio yô, uma una lu shin tar ga. Shi Yehova ka imbor i iwanger i ken jijingi i i lu hange hange sha u tesen se gbenda u uma yô. (Pasalmi 43:3) Tor Davidi yange tese er iwanger i ken jijingi man uma ve zough la shighe u a nger nahan la, wener: “Ka her a We imbor i uma i lu ye; ka ken iwanger You man se nenge a iwanger ye.”—Pasalmi 36:9.
2. E̱r yange Paulu tese nahan, iwanger zua kpian a nyi kwagha?
2 Apostoli Paulu yange ôr kwagh ter kwaghngeren u igbetar la shighe u ayange a Davidi kar kuma er anyom dubu môm nahan la. Ngur ngeren kwagh hen tiônnongo u Kristu u ken Korinte la yô, a kaa wener: “Ka Aôndo u A kaa er, iwanger i̱ wanger ken ime” la. Paulu maa tese er iwanger i ken jijingi la í zough kpian a mfe u a dugh hen Yehova la yô, a seer ér: ‘A lu tan iwanger ken asema ase, sha u mkav u iengem i Aôndo i sha ishigh ki Kristu la i̱ wanger se yô.’ (2 Mbakorinte 4:6) Iwanger ne ngi aren a vese nena?
Ka Bibilo I̱ Samber a Iwanger Ye
3. Ka iwanger i nyi Yehova a ne se ken Bibilo?
3 Sha jighilii yô Yehova samber a iwanger i ken jijingi la ken Mkaanem nam ma á ne i nger ken Bibilo la. Nahan e̱r se lu henen Bibilo shi se lu zuan a mfe hen Aôndo yô, se mba nan ian ser iwanger na la i̱ wanger sha avese. Ka sha ikyev i Bibilo Yehova a te iwanger sha mbaawashima nav shi á pasen se e̱r se fatyô u eren ishima na ye. Kwagh ne na uuma asev mba a awashima, shi á wase sha u kuren ugbayol asev mba ken jijingi mbara kpaa. (Orpasenkwagh 12:1; Mateu 5:3) Yesu ôr var var ér saa se wa ikyo sha ugbayol asev mba ken jijingi zum u lu ôron kwagh teren Tindi u sha Ikyev i Mose la, a kaa wener: “I nger er: Ka sha bredi tseegh or á lu uma ga, kpa ka sha hanma kwaghôron u a dugh sha zwa u Aôndo yô.”—Mateu 4:4; Duteronomi 8:3.
4. Yesu “ngu iwanger i tar” sha nyi gbenda?
4 I tôô Yesu i gbir ihyan i môm a iwanger i ken jijingi la. Sha kpôô yô, un iyol na yange kaa wener un “ngu iwanger i tar,” shi kaa kpaa ér: “Or u nan dondo sha a Mo yô, nana zende ken ime ga, kpa nana lu a iwanger i uma.” (Yohane 8:12) Mkaanem man wase se u kaven tom u vesen u Yesu a lu eren sha u pasen orumace mimi u Yehova la. Aluer ka u se palegh ime shi se zende ken iwanger i Aôndo la yô, a gba u se ungwa hanma kwagh u Yesu a ôr cii, shi se dondo ikyav na man ityesen na la kpirididi er i nger ken Bibilo nahan.
5. Kanyi tom mbadondon Yesu yange ve lu a mi sha ikyev shighe u a kpe kera laa?
5 Yesu shi kimbir ôron kwagh teren ér un ngu iwanger, e̱r ayange mase shin cuku a una kpe yô, á kaa a mbahenen nav ér: “Iwanger hira ngi her a ven anyangem kpeghee; zende nen er ne lu a iwanger her ne, sha u ime i̱ de kohol ne ga yô. U nan zenden ken ime yô, nan fe hen ape nan ze ga. Er ne lu a iwanger her ne, na nen i jighjigh sha u né hingir ônov mba iwanger yô.” (Yohane 12:35, 36) Mba yange ve hingir ônov mba iwanger yô, ve hen “kwaghôron u dedoo” u ken Bibilo la. (2 Timoteu 1:13, 14) Shi ve yar tom a kwaghôron u dedoo ne sha er vea due a mbaasemaamimi mbagenev kpaa ken ime vea va a ve ken iwanger i Aôndo yô.
6. Ka mimi u vesen u nyi se zough a mi sha kwagh u iwanger man ime ken 1 Yohane 1:5?
6 Yange apostoli Yohane nger wener: “Aôndo ka iwanger je, ime ngi ken a Na ciôn tsô kpaa ga.” (1 Yohane 1:5) Ver ishima sha mkposo u a lu hen atô u iwanger man ime i heen ne. Iwanger i ken jijingi due hen Yehova, man ime i ken jijingi di yô, a fatyô u zuan í sha a na ga. Nahan, ka ana nan lu imbor i ime?
Hen Ape Ime I Ken Jijingi Í Dugh La
7. Ka an nan lu ken ijime i ime i ken jijingi i tar nee, man nan ngu tulugh a mbagen nena?
7 Apostoli Paulu yange ôr kwagh u “aôndo u tar u ainge ne.” Kwaghôron la tese ér yange lu ôron lu kwagh u Satan Diabolo. A za hemen a kaa ér un shon ne ‘pir ve mbananjighjigh ga la ashe a asema sha u ve̱ de nengen a iwanger i Loho u Dedoo u iengem i Kristu u A lu ibeen i Aôndo la ga’ yô. (2 Mbakorinte 4:4) Ior kpishi kaa ér ve na Aôndo jighjigh, kpa ve gema ve na jighjigh ér Diabolo ngu ga. Sha ci u nyi? Ve soo u lumun ér tahav mbu bov mbu hemban or agee mbu mape, shi mbu a fatyô u benden a gbenda u ve henen kwagh la ga. Nahan kpa, Diabolo ngu, er Paulu a tese nahan, man nzughul a ior sha er vea nenge a iwanger i mimi la ga yô. Á fatyô u nengen a tahav mbu Satan a lu a mi mbu nzughul a mhen u orumace la ken kwaghôron u profeti u a pase kwagh na ér ka “un . . . a lu tsughun tar cii la.” (Mpase 12:9) Ityom i Satan la í na yô, kwagh u profeti Yesaia yange tsengaôron la ngu ivin sha uumace cii, sar di mba ve lu civir Yehova la tseegh. Yange kaa ér: “Nenge, ime ia cir tar, man angôghime kpaa una cir akuraior.”—Yesaia 60:2.
8. Ka sha nyi igbenda nahan mba ve lu ken ime i ken jijingi la ve tese ér ve mba ken mtsumu?
8 Se fatyô u nengen a ma kwagh môm ken angôghime ga. Or ka nan saa shin nan tsume ker fele je. Kape mba ve lu ken ime i ken jijingi la kpa mfe a yen ve, ka ve tsume fele sha gbenda u ken jijingi je la. Vea kôr cio u paven mimi a icugh, shin kwagh u dedoo a kwagh u bo ga. Profeti Yesaia yange ôr kwagh u mba ve lu ken imba ime la, a nger ér: “Kwagh á tser mba ve yer ifer er, kwagh u dedoo, man kwagh u dedoo yô, ve gem ve yer er ifer la; mba ve gem ime i̱ hingir iwanger, shi ve gem iwanger i̱ hingir ve ime la; man ve ver myough er ka mnyohom, man mnyohom di er ka myough la!” (Yesaia 5:20) Satan Diabolo u a lu aôndo u imegh la ngu tulugh a mba ve lu ken ime i ken jijingi la cii, man sha nahan yô mba paleghaa a imbor i iwanger man uma.—Mbaefese 4:17-19.
Mzeyol u A Lu sha u Duen ken Ime Van ken Iwanger La
9. Pase gbenda u mbaeren akaabo ve ye ikyar a ime i kpôô kpôô man í ken jijingi kpaa la.
9 Or u jighjigh Yobu yange hôn uwegh sha isharen i mbaeren akaabo ve lu a mi sha ime kpôô kpôô la, a kaa wener: “Ishe i idyaor ka i keghen aôndoaimegh, nan kaan er: Ma ishe ia nenge a mo ga; nan cir ishigh ki nan kpaa.” (Yobu 24: 15) Mbaeren akaabo mbá ken ime i ken jijingi la kpaa, man imba ime ne ia fatyô u hemban ve tahav. Apostoli Paulu yange ôr wener ijimba i eren man iv man hua man msôrom ma hunden man ityuhwanev kua gbenda numun kpaa dumbur ken ve mba ve gbe ken imeen i ime shon la. Kpa hanma or u nan nyer ken iwanger i Mkaanem ma Aôndo yô, nana fatyô u geman. Paulu yange pase ken washika na u a nger hen Mbakorinte la wang wener imba mgem la ia fatyô u van. Mbakristu mba ken Korinte kpishi yange ve eren ityom i ken ime, kpa Paulu kaa a ve wener: “Kpa i ôô ne, i tsegha ne, i na ne ishô ken iti i Ter Yesu Kristu man sha Jijingi u Aôndo wase.”—1 Mbakorinte 6:9-11.
10, 11. (a) Yesu yange tese ikyo i wan hen or u yange bugh ashe na la nena? (b) Er nan ve ior kpishi ve tsough iwanger ga?
10 Zum u or nan dugh ken angôghime nan nyer ken iwanger yô, alaghga a tôô anshighe kpuaa ve ashe a nan aa lian a iwanger ye. Yesu yange bugh orapirashe ugen ashe ken Betesaida, kpa e̱r kwagh ne kure kure sha ikyo i wan. “A kôr orapirashe la sha uwe, A due a na ken akôngo; tsô hee un ijer sha ashe, shi pende un ave sha ityou yô, A pine un er: U ngu nengen a ma kwagh kpa? A kenger sha, a kaa er: M ngu nengen a ior, gadia m ngu nengen a ve er ka ikon nahan, mba zenden. Tsô A shi A penda un ave sha ashe. A gba nengen dedoo. Maa i bee un; tsô a nenge akaa cii wanger wanger.” (Marku 8:23-25) Alaghga yange Yesu bugh or la ashe tegh tegh sha er a lian un iyol a iwanger i iyange yô. Se fatyô u gbidyen kwar nengen iember i or la yange una lu a mi shighe u a bugh ashe la.
11 Nahan cii kpa, iember i mba i wase ve u duen ken ime í ken jijingi sha alô alô maa ve nyer ken iwanger i mimi la, hemba i or la yange lu a mi la. Shighe u se nenge a iember ve la yô, alaghga a lan se ishima er i hii ve ior kpishi iwanger ne i sar ve ga yô. Yesu na ityôkyaa wener: “Man ngin ka ijirôron ne: iwanger va nyôr shin tar man ime gema hemba doon ior a iwanger, gadia aeren a ve lu a bo je. Gadia hanma or u nan eren kwaghbo yô, ka iwanger je nan vende ye, man shi nan ve hen iwanger kpaa ga, sha ci u i̱ de vende aeren a nan ga yô.” (Yohane 3:19, 20) Een, ‘akaabo’ a eren doo ior ishima—amba er dang u eren man mkighir man aie u eren man ieren i sha icugh kua iv mbu iin—man ime i ken jijingi i Satan la ka ijiir i vough í vea er sha ishima ve yô.
U Zan Hemen ken Iwanger
12. Ka sha igbenda i nyi nahan sé zough a iwasen sha u van ken iwangere?
12 Hii shighe u se zua a mfe u iwanger la je, ka mbamgem mba nyi nahan se nenge a mi ken avese? Ashighe kpishi ka i doo u se nengen ken ijime se timen sha mzehemen u ken jijingi u se zough a mi la. Ka anza a bo a nyi nahan se dugh ken avese kera? Ka mbamzeyol mba ken uma wase mba nyi se fetyô u sôrono? Ago ase a wan sha ci u mlu u ken hemen la gema nena? Sha tahav mbu Yehova man sha iwasen i icighan jijingi na yô, se za hemen u geman mlu wase man gbenda u se henen kwagh la sha er ua tese ér se mba ngohol iwanger yô. (Mbaefese 4:23, 24) Paulu ôr kwagh ne nahan ér: “Tsuaa la yô, ne lu ime kpa hegen yô, ne mba iwanger ken Ter. Zende nen er ônov mba iwangerev nahan. Gadia ityamegh ki iwangeregh yô, ki ken hanma kwagh u doon, man kwagh u perapera man kwagh u mimi cii.” (Mbaefese 5:8, 9) U den ser iwanger i Yehova i̱ hemen se la ne se ishimaverenkeghen man awashima, shi wasen uuma mba ior mba ve lu avese la kpaa. Ka i saan ishima i Yehova iyol sha mbamgem mba se lu van a mi la!—Anzaakaa 27:11.
13. Se fatyô u tesen iwuese i se lu a mi sha iwanger i Yehova la nena, man kanyi i lu hange hange sha imba gbenda nee?
13 Se mba tesen iwuese i se lu a mi sha uma u a hembe lun u saan saan ne sha u yaren tom a iwanger i Yehova—sha u karen kwagh u se hen ken Bibilo la a mba ken tsombor wase man ahuraior ase kua mbawanndor avese kpaa. (Mateu 5:12-16; 24:14) Kwaghpasen wase kua shi ikyav i tesen yase i sha gbenda u uma u Orkristu la, ka kwaghwan hen mbara mba ve vende u ungwan la. Paulu pase wener: “Karen nen faan nen kwagh u a doo Ter ishima yô. Man de nyer nen nongo a aeren a imegh a a lu a inja ga la ze, kpa guda yô, pase nen a ken igbar.” (Mbaefese 5:10, 11) Gba u se lu a ishimataver ve se wase mbagen u gbihin ime geman tsuan iwanger ye. U hemban lun a inja je yô, ka u se lu a mhôônom man ikyo i wan sha mbagen kua isharen i ken atô ishima u ma se te ve iwanger i mimi sha ci u iwasen ve i tsôron la.—Mateu 28:19, 20.
Kura Iyol You sha Iwanger Í Í Lu Hôn La!
14. Ka icintan i nyi se yar tom a mi sha kwagh u iwangere?
14 Hen mba ime i kohol ve ken zegemnger yô, nyityô iwanger cii ka i lu ve a iwasen. Ken ashighe a karen la, yange i tsar usu i ver sha avande a taven ken tar u Ingila sha u tesen ijiir i waren uraahumbe la. Yange í doo mbanahan agirgiamnger shighe u iwanger ne ia hemen ve a̱ za a ve hen ahongo a agirgi tilen her a vea war yô. Nahan kpa, iusu igen yange i lu hôn. U ma ve zough a ihongo i vea tile her vea war yô, yange i tsume a utso kpishi i ur ve sha avande a sha kpemnger hen ape yange í ii akaa a shimi la. Gba u se ver ishima ken tar u icugh i ngee ne, sha er se gba ken imeen i iwanger i í lu hôn, i ia fatyô ú urun tso wase u ken jijingi la ga yô. I ôr se ér, “Satan je kpaa ka a gema iyol na er ka ortyom u iwanger nahan.” Mbashiren un tom kua mbavendan mimi kpaa “ka mbatomov mba icughuv,” mba ve kpaa “ve lu geman ayol a ve er ka mbatyomov mba perapera” nahan yô. Aluer se ngohol mbamhen mbaaiev mban yô, vangertiôr u se lu a mi sha Bibilo i i̱ lu Mkaanem ma Yehova ma mimi la, una hide ijime man jighjigh u nan wase kpaa una ndôhôr.—2 Mbakorinte 11:13-15; 1 Timoteu 1:19.
15. Kanyi ia wase se u̱ tilen sha gbenda u u ze sha uma laa?
15 Orpasalmi yange nger wener: “Mkaanem Ou ka imenger i angahar a am, man iwanger i gbenda wam kpaa.” (Pasalmi 119:105) Een, Yehova, Aôndo wase u dooshima la, ta iwanger wang sha ‘gbenda u u imbishi u ze sha uma la,’ man “sar Un u ior cii ve̱ war ve̱ ar sha mfe u fan mimi la.” (Mateu 7:14; 1 Timoteu 2:4) U yaren tom sha akaawan a Bibilo la una kura se sha er se kaha se undu gbenda u ú imbishi ne se yem sha igbenda i imegh la ga yô. Paulu yange nger ér: “Gadia icighanruamabera cii ka Aôndo A ne i nger ye. Ngu a inja sha ityesen man sha mkôôm man sha myange man sha myese u ken perapera kpaa.” (2 Timoteu 3:16) Mkaanem ma Aôndo ka ma tese se er se lu vesen ken jijingi yô. Se fatyô u yaren tom a iwanger i Mkaanem ma Aôndo sha u kôôm ayol a ase, shi aluer gba keng yô, mbakuranilev sha dooshima mba ken tiônnongo vea kôôm se. Kape se fatyô u zuan a iwasen sha myange shi ngohol myese u ken perapera a iyol hiden a mi ijime kpaa je la, sha e̱r se za hemen u zenden sha gbenda u mimi la yô.
Zende ken Iwanger a Iwuese
16. Se fatyô u tesen iwuese sha iwanger i kpilighyol i Yehova a ne se ne nena?
16 Se fatyô u tesen iwuese sha iwanger i kpilighyol i Yehova a ne se ne nena? Yohane ityough 9 kaa a vese ér zum u Yesu bugh or u í mar un a ashe a pirin la ashe yô, ishima sagher or la ker u nan iwuese. Yange er nena? Yange na Yesu jighjigh ér ka Wan u Aôndo, shi pase ken igbar ér, “ka profeti je.” Heela tseegh ga, yange ôr kwagh a mba yange ve lu lahan ivande i Yesu la vangertiôr. (Yohane 9:17, 30-34) Apostoli Peteru yila mba i shigh ve mkurem ve lu ken tiônnongo u Kristu la ér ka “nongoior u Aôndo jim.” Sha ci u nyi? Ka sha er ve kpaa ve lu a ishima i tesen iwuese, di vough er or u i mar un a ashe a pirin kpa i bugh un a la nahan. Ve tese iwuese hen Yehova, Orwasen ve la, ‘sha u yôôn aeren a Na a ageegh, Un u A yila ve ken ime, A va a ve ken iwanger Na i kpiligh iyol la.’ (1 Peteru 2:9; Mbakolose 1:13) Ve mba ve lu a ishimaveren i lun shin tar ne la kpaa mba a ishima i tesen iwuese, man mba suen anmgbianev vev mba i shigh ve mkurem la, sha u pasen ‘aeren a ageegh’ a Yehova la gbar gbar. Nenge imba ian i civirigh i Aôndo a ne se uumace mba se yen ne sha wono!
17, 18. (a) Kanyi tom hanma or nan lu a mi u erene? (b) I taver hanma Orkristu ishima ér nana̱ palegh nyi sha u dondon ikyav i Timoteu laa?
17 Ka hange hange u lun a iwuese i ken atô ishima yase sha ci u iwanger i mimi la. Umbur wer, i mar mô wase a mfe u mimi ga. Mbagen hen ka ken ganden, man ve nenge a mhembe u iwanger i hembe ime la fele je. Mbagenev mba a zege ian i civirigh i lun a mbamaren mba cian Aôndo mba ve yese ve yô. Alaghga á lu ican ga u amba ne a̱ tôô iwanger ne inja er ka beerkwagh nahan. Kwaseshiada ugen u yange mbamaren nav lu civir Yehova cii ve mar un yô, lumun ibo wener yange tôô un shighe kua iniôngon tsung u kaven inja man mdoo u mimi jimin cii, u yange i hii u tesen un iyev la. (2 Timoteu 3:15) Ka u hanma wase nana lu a iwuese tsung sha mimi u Yehova a pase se la, sea lu iyev shin sea beeyol je kpaa.
18 Ka gbashima u Timoteu yange lu a mi ken tom na tseegh la yange na ve gumor ne hingir Orkristu u vian ye, shin er yange i tese un “icighanruamabera” hii iyev je nahan kpaa. (2 Timoteu 3:15) Ka sha shighe ne man yange kuma u una wase apostoli Paulu, un shon u a wa un kwagh la ye, ér: “Nôngo sha gbashima u veren iyol you sha ishigh ki Aôndo er or u i kar nan nan kom yô, ortom u i gba u nana ya kunya ga yô, or u nan pasen kwaghôron u mimi la jighilii.” Er Timoteu kpa lu er nahan, se cii se palegh u eren kwagh u se ya kunya—shin u se na kunya ua kôr Yehova avese la!—2 Timoteu 2:15.
19. (a) Ka nyi kwagh se cii se lu a ityôkyaa u ôron, er Davidi nahana? (b) Kanyi a time sha mi ken kwaghhenen u a dondon laa?
19 Se mba a hanma ityôkyaa i wuese Yehova, un ua ne se iwanger na i mimi la. Se kpa se kaa ikyaa i Tor Davidi la, ser: “Gadia U ngu imenger yam TERE; TER wanger ime yam.” (2 Samuel 22:29) Nahan kpa, ka mlu wase man una kuma se ga, sha ci u u eren nahan la una na se hide se gba ken ime i i war se ker la. Sha nahan yô, kwaghngeren u dondon ne una wase se u gbidyen kwar nengen mluainja u mimi u Aôndo la ken uuma asev.
Ú Hen Nyi Kwagha?
• Yehova ne se iwanger i ken jijingi nena?
• Ime i ken jijingi i í kase se ne í va a nyi mtavere?
• Ka akaabo a nyi i gbe u se palegha?
• Se tese iwuese yase sha iwanger i mimi la nena?
[Study Questions]
[Picture on page 19]
Yehova ka imbor i iwanger i kpôô kpôô man i ken jijingi kpaa
[Picture on page 21]
E̱r Yesu yange bugh orapirashe ashe kure kure nahan, kape se kpa a lu wasen se u duen ken ime i̱ ken jijingi je la
[Picture on page 22]
U tsumen ken iwanger i aiegh í Satan la, ve a tso u urun ken jijingi