Inja I Kwaghyan U Ter U Aikighe La Hen A We Yô Ér Nyi?
Inja I Kwaghyan U Ter U Aikighe La Hen A We Yô Ér Nyi?
“Hanma or u nana ya bredi ne shin nana ma iyongo i Ter sha dang yô, nana lu a ibo sha iyol i Ter man sha awambe a Na kpaa.”—1 MBAKORINTE 11:27.
1. Ka iniongo i̱ i̱ hembe lun a inja cii i̱ nyi í we ishima u va umbur ken inyom i̱ 2003 la, man yange iniongo ne hii nena?
ÁER iniongo i̱ i̱ hembe lun a inja cii i̱ í we ishima u eren ken inyom 2003 la sha iyange i Aipor 16 sha shighe u iyange ia mire kera yô. Mbashiada mba Yehova vea kumba sha iyange la sha u umbur iniongo i M-umbur u ku u Yesu Kristu la. Er í tese ken kwaghngeren u a kar la nahan, Yesu yange ver iniongo i̱ í yer i̱ kpaa ér Kwaghyan u Ter u Aikighe la shighe u un man mbaapostoli nav ve ember iniongo i Paseka sha iyange i Nisan 14, 33 S.W. la ve bee kera yô. Bredi u i we kwa shami ga kua wain u nyian u M-umbur u a lu ikyav la cii tile sha ityough ki iyol i Kristu i i lu a isholibo ga la man awambe na a i hee inya la—ka cii naagh ku kua yima orumace sha ikyev i dyako u isholibo man ku je la.—Mbaromanu 5:12; 6:23.
2. Ka icintan i nyi i nger ken 1 Mbakorinte 11:27?
2 Gba u mba vea ya bredi shi vea ma wain u M-umbur la cii vea er nahan sha mimi. Apostoli Paulu yange pase kwagh ne wang zum u a nger Mbakristu mba ken Korinte u sha ayange a tsuaa la, ape yange i eren iniongo i Kwaghyan u Ter u Aikighe sha gbenda u vough ga la. (1 Mbakorinte 11:20-22) Paulu nger ér: “Hanma or u nana ya bredi ne shin nana ma iyongo i Ter sha dang yô, nana lu a ibo sha iyol i Ter man sha awambe a Na kpaa.” (1 Mbakorinte 11:27) Inja i kwaghôron ne ér nyi?
Mbagenev Er M-umbur Ne sha Dang
3. Mbakristu mba ken Korinte kpishi yange ve eren nena sha shighe u eren iniongo i Kwaghyan u Ter u Aikighe laa?
3 Mbakristu mba ken Korinte kpishi yange ve ya kwaghyan u M-umbur la sha dang. Mbampav yange ve lu hen atô ve, shi sha shighe u mkombo ne, mbagenev yange ve va a kwaghyan u aikighe u ve yôr ken ya la ve va ya cii man mkombo a hii ye, gayô ve ya shighe u i lu eren mkombo la, ashighe kpishi ve ya kwagh shi ve ma kwagh je i kar ikyaa inya. Yange ve lu per ken mhen shin ken jijingi kpaa ga. Kwagh ne na yô ve “lu a ibo sha iyol i Ter man sha awambe a Na kpaa.” Mbagen mba yange ve ya kwagh aikighe ga yô, ve lu ijen nahan ve kera fatyô u veren ishima sha ma kwagh ga. Een, ior kpishi yange ve ya kwaghyan u iniongo ne sha civir ga shi ve kav mluainja u iniongo la vindi vindi kpaa ga. Ka nahan ve yange ve va a ijirôron sha ayol a ve ye!—1 Mbakorinte 11:27-34.
4, 5. Er nan ve i lu hange hange u mba ve ye bredi shi ve me wain u M-umbur la vea gbidye kwar a ishima ve vea nengee?
4 Ken hanma inyom yô, er M-umbur ne ka una nguren mgbôghom tsô i hingir hange hange u mba ve ye bredi shi ve me wain la cii vea gbidye kwar a ishima ve vea nenge vea kuma u yan shi maan yô. Mba ve lu yan kwaghyan u bem ne cii, gba kpee u vea lu uange ken jijingi ga. Or u nan laha shin nan lu a icivir sha naagh ku Yesu ga yô, nana nyôr iyol ken kwaghbo u á ‘dugh nan ken nongo u [Aôndo] kera’ yô, di vough er yange i er a ma or u Iserael u nan lu wang ga man nan ye naagh ku bem kura la nahan.—Levitiku 7:20; Mbaheberu 10:28-31.
5 Paulu tôô M-umbur ne kar sha naagh ku bem ku yange i naan ken Iserael u ngise la. Á ôr kwagh u mbayan kwaghyan ken Kristu imôngo la, á kaa ér: “Ne fatyô u man iyongo i Ter kua i ujijingi mba bov la imôngo ga. Ne fatyô u yan sha tebur u Ter kua sha tebur u ujijingi mba bov la kpaa ga.” (1 Mbakorinte 10:16-21) Aluer or u kera je nan ye bredi shi nan me wain u M-umbur la nan er isholibo i vihin tsung yô, nana pase i hen Yehova shi nana ker iwasen i ken jijingi hen mbatamen mba ken tiônnongo. (Anzaakaa 28:13; Yakobu 5:13-16) Aluer nan gema ishima sha mimi shi nan ume atam a a kom mgemshima yô, nana kera lu yan kwaghyan la sha dang ga.—Luka 3:8.
U Za Teman Ving Nengen a Nenge
6. Aôndo ver ian i yan kwaghyan u Ter u Aikighe la sha ci unô?
6 Doo u mba hegen ve lu eren doo doo a asande a mba 144,000 mba ve lu anmgbianev mba Kristu la vea ya kwaghyan u Ter u Aikighe nee? (Mateu 25:31-40; Mpase 14:1) Ei. Aôndo ver ian i civirigh la sha ci u ior mba á tsough ve sha icighan jijingi na sha u ve lu “mbayandyako a Kristu imôngo” la. (Mbaromanu 8:14-18; 1 Yohane 2:20) Gema di mba ve lu a ishimaverenkeghen i va lun uma gbem sha won ken paradiso shin tar sha hemen u Tartor la di yô, kanyi i lu sha ci ve? (Luka 23:43; Mpase 21:3, 4) Er ve lu mbayandyako a Yesu a ishimaverenkeghen i sha la ga yô, ka ve za M-umbur la ve tema ving ve nenge a nenge tseegh.—Mbaromanu 6:3-5.
7. Er nan ve Mbakristu mba sha derianyom u hiihii la yange ve fa ér gba u vea ya bredi shi vea ma wain u M-umbur laa?
7 Yange i shighe Mbakristu mba mimi mba sha derianyom u hiihii la mkurem sha icighan jijingi. Ve kpishi yange ve yar tom a iyua i môm shin uiyua atô kposo kposo mba ken jijingi mba i na ve sha ivande la, inja er u lamen ken ijô kposo kposo nahan. Nahan yange ma lu kwagh u taver ve u fan ér i shighe ve mkurem sha jijingi shi gba u vea ya bredi shi vea ma wain u M-umbur la ga. Nahan kpa sha ayange ne yô, mkaanem ma Aôndo a ne i nger la ma a wase or u kaven ér i shighe nan mkurem, inja er ma má kaa ér: “Ve mba Jijingi u Aôndo A hemen ve la cii, ka ônov mba Aôndo je la. Gadia ne ngohol jijingi u kpan u né shi né cia kwagh ga kpa ne ngohol jijingi u mlu u wan, ka sha mi je se yer ser Aba, Tere, ye” la nahan.— Ka se se nger i yier ye; Mbaromanu 8:14, 15.
8. Ka unô ve til sha ityough ki “uwua,” man “ivor i bo” i í ter ken Mateu ityough 13 laa?
8 Ken uderimbaanyomov mba ve kar la, ve mba i shigh ve mkurem sha mimi mbara yange ve vese er “uwua” nahan ken atô u sule u “ivor i bo,” shin Mbakristu mba aiegh. (Mateu 13:24-30, 36-43) Hii ken kwavanyom u 1870 la je “uwua” la seer duen ken igbar, shi anyom yange nga karen yô i kaa a Mbakristu mba ve lu mbatamen mba i shigh ve mkurem la ér: “Mbatamen ve . . . tese mba ve kohol imôngo [sha ci u iniongo i M-umbur] la akaa a a lu hange hange ne,—(1) u nan awambe a [Kristu] jighjigh; man (2) u tseghan iyol sha ci u Ter man sha ci u tom na zan zan aren ken ku je kpaa. Nahan ve lôhô mba ve kpa ve lu a imba jighjigh u nan ne shi ve tsegh ayol a ve la cii ér ve kohol imôngo u umbur ku u Ter la.”—Studies in the Scriptures, Series VI, The New Creation, peeji 473 *
U Keren “Iyôngo Igen”
9. Yange i ta iwanger sha kwagh u “zegeikpelaior” ken inyom i 1935 nena, man kwagh ne yange bende a mbagenev mba yange ve yaan bredi shi ve maan wain u M-umbur la nena?
9 Shighe yange karen yô, nongo u Yehova hii u veren ishima sha u keren mbagenev, kera lu mbadondon Kristu mba i shigh ve mkurem la tseegh ga. Mzehemen u vesen yange va sha kwagh ne ken kwavanyom u 1930 la. Cii man shighe la yô, ior mba Aôndo yange ve hen ér “zegeikpelaior” i í tér ken Mpase 7:9 la ka nongo u sha uhar u ken jijingi, u ua za lu sha vea 144,000 mba i shigh ve mkurem, mba i nder ve shin ku la imôngo—er ka anuunaukase a shiren kwasehe shin akar a kwasehe u Kristu nahan. (Pasalmi 45:14, 15; Mpase 7:4; 21:2, 9) Kpa ken Mei 31 ken inyom i 1935 la i na kwaghôron sha mkohol u vesen u Mbashiada mba Yehova ken gar u Washington, D.C., ken tar u U.S.A, nahan i pase ken Ruamabera vindi vindi ér “zegeikpelaior” (“ikyumior i vesen,” King James Version) la ka “iyôngo igen” i i lu uma ken shighe u mkur ne. (Yohane 10:16) Mkohol u vesen la yange kuusu yô, ior mbagen mba tsuaa tsuaa ve yaan bredi shi ve maan wain u M-umbur la de u yan shi man sha ci u ve kav ér ishimaverenkeghen ve ka i shin tar ne, ka i sha ga.
10. Ú pase ishimaverenkeghen man ityom i “iyôngo igen” i lu eren sha ayange ne nena?
10 Yange i hii u keren mba ve lu “iyôngo igen” la hemban cii yô, ken inyom i 1935 la, ve mba shon mba ve ne ipaa la jighjigh shi ve tsegh ayol a ve sha ci u Aôndo shi ve sue mba i shigh ve mkurem, ve mba ve lu “anikumuile u kpeghee” ken tom u pasen kwagh u Tartor la. (Luka 12:32) Iyôngo igen ne ngi a ishimaverenkeghen i̱ va lun uma shin tar ne gbem sha won, kpa ken igbenda igen yô, mba er asande a mbayandyako u Tartor sha, mba ve shi shin tar nyian ne nahan. Er sha shighe u Iserael u tsuaa la ushirmbaiorov civir Yehova shi kuran Tindi nahan, nyian ne kpaa iyôngo igen la lumun u eren ityom i Mbakristu igen inja er u pasen loho u dedoo vea nongo u Iserael u ken jijingi la nahan. (Mbagalatia 6:16) Nahan kpa, or môm ken iyôngo igen ne nana fatyô u hemen sha Tartor u sha la shin lun ken nongo u upristi kpaa ga, vough er mayange je lu u shiror nana lu tor u Iserael shin pristi kpaa ga nahan.—Duteronomi 17:15.
11. Er nan ve iyange i or tsegha iyol i nan la ia fatyô u benden a ishimaverenkeghen i nan lu a mi la?
11 Ken kwavanyom u 1930 la iwanger hii u tan kure kure, nahan í kav ér sha kpôô yô, i tsua nongo u mba yemen sha la kera bee. Mba keren iyôngo igen i i lu a ishimaverenkeghen i̱ lun shin tar ne la kuma upuembaanyomov imôngo hegen. Aluer ma or u i shigh nan mkurem nan tese m-ban u jighjigh u nan yô, ashighe kpishi ka i hemba lun or u ken iyôngo igen u nan civir Aôndo sha jighjigh ica i gbe yô ka i tsua nan ér nana iv ian i i dugh ivegher ken iyenge i mba 144,000 la ye.
Er Nan Ve Mbagenev Ve Hen sha Lan Ér Ve Mba Yemen Sha
12. Ka nyi nahan ia na a gba u or nana de u yan bredi shi man wain u M-umbur laa?
12 Mbakristu mba i shigh ve mkurem la mba a vangertiôr ér i yila ve ér ve yem sha. Kpa aluer mbagenev mba i yer ve u yemen sha ga la mba ye bredi shi mba me wain u M-umbur la di ye? Hegen u ve va kav ér mayange je i yila ve u yemen sha ga ne yô, ka keng imoshima ve ia kighir ve ér ve de u yan. A doo Aôndo a or u nan fe ér mimi je i yila nan u yemen sha ga man nan tsua iyol i nan ér i yila nan u za lun tor man pristi sha la, ga. (Mbaromanu 9:16; Mpase 20:6) Yehova yange wua Kora u lu Orlevi la sha er yange er kwagh sha iyolgengese, ker wener una ngohol tom u pristi u ken tsombor u Aron la yô. (Ekesodu 28:1; Numeri 16:4-11, 31-35) Aluer ma Orkristu nan kav ér nan ya bredi shi nan ma wain u M-umbur la sha mimi ga yô, nana de u yan shi nana de u man, nahan nana er msen hen Yehova a iyol hiden a mi jime sha u a de nan a kwaghbo u nan yô.—Pasalmi 19:13.
13, 14. Ka akaa a nyi nahan alaghga aa na ve mbagenev vea lu henen sha lan ér i yila ve myer u yemen sha?
13 A er nan ve alaghga mbagenev vea hen sha lan ér i yila ve myer u yemen sha? Alaghga ku u ma ikyar ve shin ma aahe una na uma a due ve ishima. Shin alaghga a sar ve u lun a ishimaverenkeghen i môm a ma huror ve u ishima ishima u nan kaa ér nan ngu Orkristu u i shigh nan mkurem la kpa nan lu a mi yô. Sha mimi yô, Aôndo tsua ôr môm ér nana taver mbagenev asema u keren ian i civirigh ne ga. Shi tsough mbayandyako u Tartor la sha u nan ér ve ungwan ilyoho i tesen ér i tsegha ve ga.
14 Mhen u aiegh u ukwaghaôndo ve lu a mi ér ior mba dedoo cii vea yem sha la kpaa alaghga una na mbagenev vea hen ér i yila ve u yemen sha. Sha nahan yô, gba u se kura iyol yase sha mbamhen mba shami ga mba yange se vande lun a mi yô shin sha akaa agen sha er aa tsume a vese ga yô. U tesen ikyav yô, doo u se mbagenev se pine ayol a ase ser: ‘M me mcimbim mbi ka mbi bende a mbamhen av yôô? M ngu or u henen akaa karen ikyaa inya je u aa fatyô u tsumen a mo yôô?’
15, 16. Ka akaa a nyi nahan aa na ve alaghga mbagenev kpuaa vea kure ikyaa sha mlan ér mbá mba i shigh ve mkureme?
15 Mbagenev di yô, vea pine ayol a ve ér: ‘Hangem u lun or u duenti? Sarem u ma m lu sha iaven i vesen hegen shin ma m va lu or u yan dyako a Kristu?’ Zum u yange i yila mbayandyako ken derianyom u hiihii la, lu ve cii ve lu sha aan a tom a vesen ken tiônnongo ga. Shi mba i yer ve u yemen sha la mba keren gwa shin mba gengese iyol sha ci u i shighe ve mkurem yum ga. Mba hiden a iyol jime er i gbe u mba ve lu a “mhen u Kristu” vea hide a mi la nahan.—1 Mbakorinte 2:16.
16 Alaghga mbagenev vea kure ikyaa ér i yila ve ér ve yem sha sha ci u mfe u ve zough a mi ken Bibilo kpishi la. Kpa u shighen or mkurem sha jijingi la ne or ihyemban mfe ga, gadia Paulu yange tese mbagenev mba i shigh ve mkurem la shi wa ve kwagh kpaa. (1 Mbakorinte 3:1-3; Mbaheberu 5:11-14) Aôndo sôr gbenda ver ú nan ior nav cica cii kwaghyan u ken jijingi. (Mateu 24:45-47) Nahan ma or môm nana de henen ér er nan lu Orkristu u i shigh nan mkurem yô, nan ngu a kwaghfan je hemba u mba ve lu a ishimaverenkeghen i lun shin tar ne la, ga. Ka sha mfe u or lu a mi u nan mbamlumun sha mbampin mba i pin sha kwagh u Ruamabera shin pasen kwagh shin nan akaaôron ken Bibilo tsema tsema la i fe ér i shighe or mkurem ken jijingi ga. Mbakristu mbagen mba ve lu a ishimaverenkeghen i lun shin tar ne kpaa ka ve er doo doo sha igbenda ne.
17. Mshigh u shighen or mkurem ken jijingi la har sha nyi kwagha, man ka ana a shighe nan ma?
17 Aluer or u civir a vese imôngo pine kwagh sha kwagh u myer u yemen sha la yô, ma ortamen shin Orkristu ugen u nan vie yô nana fatyô u lamen a nan sha kwagh ne. Nahan kpa, or môm nan ngu u nana fatyô u tsuan kwagh u i gbe u orgen nana er sha kwagh ne ga. Or u i yer nan u yemen sha sha mimi yô, gba u nana pine mbagenev sha u fan aluer nan ngu a ishimaverenkeghen ne yô, ga. Mba i shigh ve mkurem la “i mar [ve] hegh lu sha vor u hôôn la ga, kpa lu sha u hôôn ga la, lu sha mkaanem ma Aôndo ma ma lu uma man ma lu ma tsôron kpaa” la. (1 Peteru 1:23) Aôndo ka a lôô “vor” u ka u “gba [or] hegh” nan lu a ishimaverenkeghen i yemen sha la sha ikyev i jijingi na man Mkaanem nam. (2 Mbakorinte 5:17) Nahan ka Yehova ka a tsua or u a nenge i doo un la ye. Mshigh u shighen or mkurem la “ka kwagh u or u i sar nan la shin or u nan nenge kwagh ngeegh la ga, kpa ka sha mhôônom ma Aôndo.” (Mbaromanu 9:16) Nahan a er nan ve or nana lu a vangertiôr ér mimi je i yila nan ér nana yem sha?
Er i Hii Ve Ve Lu a Vangertiôr Ér Ve Mba Yemen Sha Yô
18. Jijingi u Aôndo ka a er shiada a jijingi u mba i shigh ve mkurem la nena?
18 Shiada u jijingi u Aôndo ngu a er la ka a na Mbakristu mba i shigh ve mkurem la ve lu a vangertiôr ér mba a ishimaveren i̱ yemen sha la. Paulu yange nger ér: “Ne ngohol jijingi u mlu u wan, ka sha mi je se yer ser Aba, Tere, ye. Ka Jijingi iyol Na A lu eren shiada vea jijingi wase imôngo er, se mba ônov mba Aôndo ye. Aluer se mba ônov yô, se mba mbayandyako kpaa, ka mbayandyako u Aôndo man mbayandyako a Kristu imôngo kpaa, aluer sea ya ican a Na imôngo sha u shi á na se iengem a Na imôngo kpaa yô.” (Ka se se nger i yier ye; Mbaromanu 8:15-17) Sha tahav mbu icighan jijingi la yô, jijingi shin ieren i i hembe lun tseer tseer i ve mba i shigh ve mkurem la ka i mgbegha ve u tôôn kwagh u Ruamabera a er sha kwagh u ônov mba Yehova mba ken jijingi la kuren sha ayol a ve. (1 Yohane 3:2) Jijingi u Aôndo ngu a na ve fa ér ve mba ônov mba Aôndo shi a shiishi ishimaverenkeghen i tseer tseer ne ken a ve. (Mbagalatia 4:6, 7) Een, uma u tsôron u ior vea lu a mi shin tar ne gbem sha won vea lu uumace mba vough shi tsombor ve man akar a ve aa lu a ve imôngo la ka kwagh u doon kpen kpen je, kpa ka ishimaverenkeghen i Aôndo a ne mba yemen sha la ne ga. Sha tahav mbu jijingi na yô, Aôndo na ve ishimaverenkeghen i sha la ngi ken a ve taveraa, je yô, ve wa ikyo u undun akaa a i hoghol ve a mi shin tar ne kua ishimaveren i ve lu a mi sha akaa a shin ú la kpaa ga.—2 Mbakorinte 5:1-5, 8; 2 Peteru 1:13, 14.
19. Kanyi tom ikyuryan i he ne i lu a mi ken uma u Mbakristu mba i shigh ve mkurem laa?
19 Mbakristu mba ishigh ve mkurem la fa kpôô ér ve mba ishimaverenkeghen i yemen sha shi ve fa e̱r i we ve ken ikyuryan i he la yô. Yesu yange ôr kwagh tér ikyuryan ne shighe u ver iniongo i M-umbur la, á kaa ér: “Iyongo ne ka ikuryan i he i ken awambe Am a i hee sha ci wen ne.” (Luka 22:20) Mba ve lu ken ikyuryan i he ne yô, ka Aôndo man mba i shigh ve mkurem la. (Yeremia 31:31-34; Mbaheberu 12:22-24) Yesu di gema ka orhimen. Er i ye ikyuryan ne sha awambe a Kristu a i hee inya la yô, ikyuryan i he shon ne va a ior sha ci u Yehova ken Mbayuda tseegh ga kpa kua ken akuraior cii ve hingir “vor” u Aberaham. (Mbagalatia 3:26-29; Aerenakaa 15:14) “Ikyuryan i tsôron” ne bugh gbenda ú á nder ior mba ve lu Iserael u ken jijingi la cii shin ku, a na ve uma u vea lu sha vea kera kpe mayange ga yô.—Mbaheberu 13:20.
20. Ka ikyuryan i nyi Kristu a ye vea mba i shigh ve mkurem laa?
20 Mba i shigh ve mkurem la mba a vangertiôr sha ishimaverenkeghen ve la. I seer yan ikyuryan igen a ve, ka ikyuryan i Tartor je la. Yesu ôr kwagh tér mlu u ve lu a Kristu imôngo la, á kaa ér: “Ka ne je ne taver ishima ne lu a Mo ken ameen a i lu meen Mo la cii ye. Nahan M ver ne tartor er Terem kpaa A verem nahan.” (Luka 22:28-30) Ikyuryan i Kristu a ye a mba vea tema tor a na la cii ia za hemen gbem sha won.—Mpase 22:5.
Shighe u Iniongo i M-umbur Ne —Ka Shighe u Injaa
21. Se zua a mtsera mgbeghaa shighe u iniongo i M-umbur ne nena?
21 Averen nga kpishi sha shighe u iniongo i M-umbur ne. Ka se zua a mtsera sha u ôron Bibilo sha ashighe a i ser i ver u ôron i̱ hen shighe ne la. Shi hemba kan shighe u injaa cii sha u eren msen shi timen sha uma u Yesu man ku u a kpe shin tar ne, shi eren tom u pasen kwagh u Tartor la kpaa. (Pasalmi 77:12; Mbafilipi 4: 6, 7) M-umbur la shi ka a umbur se dooshima u Aôndo man Kristu ve tese sha gbar u naagh ku ipaa ku Yesu a ne la. (Mateu 20:28; Yohane 3:16) Mserkwagh ne na se ishimaverenkeghen man ishimasurun, shi a nyôôso mkange u se kange ishima ser se dondo ieren i Kristu la. (Ekesodu 34:6; Mbaheberu 12:3) M-umbur ne shi a taver se ishima u eren sha iyoltseghan i se tsegh u lun mbatomov mba Aôndo shi lun mbadondon mba wan na u ishima ishima la.
22. Ka iyua i hemban cii i nyi Aôndo a ne orumace, man ka gbenda môm u nyi se tese iwuese sha iyua laa?
22 Nenge imba er Yehova a ne se uiyua mba dedoo ne sha wono! (Yakobu 1:17) Se mba a Mkaanem nam sha u hemen se man iwasen i jijingi na man ishimaveren i uma u tsôron. Iyua i hemban cii i Aôndo a ne yô, ka naagh ku Yesu a ne sha ci u asorabo a mba i shigh ve mkurem mbara man sha ci u ior mbagenev mba ve ne jighjigh la. (1 Yohane 2:1, 2) Nahan ku u Yesu yange kpe la ngu a inja hen a we nena? Ú lu môm ken mba vea tese iwuese sha u̱ kohol imôngo shighe u iyange ia mire sha iyange i Aipor 16, 2003 ne sha u eren iniongo i Kwaghyan u Ter u Aikighe ne kpa?
[Footnote]
^ Ka Mbashiada mba Yehova ve gber ú ye, kpa kera ngu hegen ga.
Ú Na Mbamlumun Wer Nyi
• Ka unô i gbe u vea ya bredi shi vea ma wain u M-umbur laa?
• Er nan ve “iyôngo igen” la ka i za iniongo i Kwaghyan u Ter u Aikighe la i tema ving i nenge a nengee?
• Mbakristu mba i shigh ve mkurem la ka ve fa ér gba u vea ya bredi shi vea ma wain shighe u M-umbur u ku u Kristu la nena?
• Shighe u M-umbur la ka shighe u injaa u eren nyi?
[Study Questions]
[Graph/Pictures on page 14]
Ingyegh Ki Mba Van Iniongo i M-umbur
KEN UMILIÔN
15,597,746
15
14
13,147,201
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4,925,643
4
3
2
1
878,303
63,146
1935 1955 1975 1995 2002
[Picture on page 14]
Ú lu hen iniongo i Kwaghyan u Ter u Aikighe la ken inyom ne kpa?
[Pictures on page 17]
Shighe u M-umbur ka shighe u injaa u seer ôron Bibilo shi eren tom u pasen kwagh u Tartor kpaa