Kwaghyan U Ter La Ngu a Inja Kpishi hen A We

KWAGHYAN u Ter la ngu a inja hen a we sha gbenda u vesen man u been mayange ga kpa? Sha er se zua a mlumun sha mpin ne yô, de se vande nengen nen inja i icighan iniongo ne er Yesu Kristu iyolna yange nenge i la.

Hen aikighe u Nisan 14 inyom i 33 S.W. la, Yesu kohol imôngo a mbaapostoli nav mba 12 la ken kpoyou u sha ken Yerusalem sha u eren iniongo i Paseka i yange i er kwa môm ken inyom la. Mba ye kwaghyan u Paseka la mba been kera yô, Yuda u lu or u nengen mker la undu iyou la yem sha u una nenge mker sha Yesu yô. (Yohane 13:21, 26-30) Yesu yange tese mbaapostoli nav mba 11 mba ve shi her la u eren iniongo i “kwaghyan u umbur Ter” la. (1 Mbakorinte 11:20) Ka i yila iniongo ne kpaa ér M-umbur, gadia Yesu wa mbadondon nav tindi ér: “Eren nen kwagh ne sha u umbur Mo.” Ka cii iniongo i i we Mbakristu tindi ér ve umbur je ne.—1 Mbakorinte 11:24.

Sha ajiir kpishi ior ka ve maa iyou i m-umbur shin ve ver icighan iyange i umbur or shin ma kwagh u vesen. Ka sha imba gbenda ne yange Yesu ver kwaghyan u m-umbur la ye—lu kwaghyan u una lu m-umbur yô, nahan una wase mbahenen nav u umbur akaa aa a lu a inja kpishi aa yange er sha iyange i hange hange ne. Hen ikov i ia va ken hemen la cii yô, kwaghyan u m-umbur ne una umbur mba eren i̱ la cii er kwagh u Yesu yange er hen tugh mbura la a lu a inja kpishi yô, hemban je yô, akaa a yange yar tom a mi aa a lu ikyav la. Ka akaa a sha ikyav a nyi Yesu yange yar tom a mi, man inja i á ér nyi? De se nenge nen ngeren u ken Bibilo u a ôr kwagh u yange za hemen hen tugh mbu inyom i 33 S.W. la.

Uicighan Mbaakaa mba sha Ikyav

“A tôô bredi, sughun Aôndo yô, A coon, A na ve, A kaa er: Ngun ka [ikyav i] iyol Yam je ne, i i ne sha ci wen; eren nen kwagh ne sha u umbur Mo.”—Luka 22:19.

Zum u Yesu tôô bredi, kaa ér, “ngun ka [ikyav i] iyol Yam” la, lu tesen ér bredi u lun a kwa ga la tile sha ityough ki iyol na i i lu a isholibo ga la, i yange na “sha ci u uma u tar” cii la. (Yohane 6:51) Shin er mbamgem mba Bibilo mbagenev ve kaa ér, “ngun ka [es·tinʹ, zwa Grika] iyol yam” nahan kpa, mgem u Thayer Greek-English Lexicon of the New Testament kaa ér ikyav i ishemberti i tesen ieren ingin ne ashighe agen yô, ka i lu “kwagh u a til sha ityough ki kwagh ugen, shin á lu ikyav i kwagh ugen, shin á tese kwagh ugen kposo yô.” Ishember  ne tese kwagh u a til sha ityough ki ugen shin a lu ikyav i kwaghgen yô.—Mateu 26:26.

Iyongo i wain la kpa lu nahan vough. Yesu kaa ér: “Iyongo ne ka [ikyav i] ikuryan i he i ken awambe Am a i hee sha ci wen ne.”—Luka 22:20.

Ken ngeren u Mateu la, Yesu yange ôr kwagh u iyongo la nahan ér: “Ka [ikyav i] awambe Am a ikuryan je ne, a i hee a sha ci u ior kpishi sha u den asorabo.” (Mateu 26:28) Yesu yange yar tom a wain u shin iyongo la u tilen sha ityough ki awambe a na, shin lun ikyav i awambe a na. Awambe na a yange i haa á inya la gba u a lu sha á una er “ikuryan i he” a mbahenen nav mba i shigh ve mkurem sha jijingi, mba vea tema tor sha imôngo a̱ na sha u hemen tar ne la ye.—Yeremia 31:31-33; Yohane 14:2, 3; 2 Mbakorinte 5:5; Mpase 1:5, 6; 5:9, 10; 20:4, 6.

Shi wain u shin iyongo la ngu a umbur se ér, ka sha awambe a Yesu aa i hee á inya la a ‘de se asorabo’ ye, man kwagh ne una bugh gbenda u á yila mba ve ye kwaghyan ne sha u ve za lu uma sha, ve lu mbayandyako a Kristu imôngo kpaa. Sha nahan yô, ka mba i yer ve u yemen sha—mba ve lu ingyegh kpuaa—la tseegh ka ve ya bredi ne shi ve ma wain u M-umbur ne ye.—Luka 12:32; Mbaefese 1:13, 14; Mbaheberu 9:22; 1 Peteru 1:3, 4.

Kpa gema mbadondon mba Yesu mbagenev mba ve lu ken ikyuryan i he ne ga la ye? Mban ne ka “iyôngo igen” i Ter, í yô, ngi a ishimaverenkeghen i yemen sha za teman tor a Kristu imôngo ga, kpa ia ember uma u tsôron shin tar u paradiso. (Yohane 10:16; Luka 23:43; Mpase 21:3, 4) Ka i doo “zegeikpelaior” i Mbakristu mbajighjigh mba ve “lu eren [Aôndo] tom ken tempel Na tugh man tetan kpaa” ne kpen kpen je u teman nengen a nenge iniongo i Kwaghyan u Ter la a iwuese. Kwaghôron ve kua ieren ve ngi i yôô ér: “Myom ka u Aôndo wase u A tem sha ikônough ki torough la man shi Waniyôngo kpaa.”—Mpase 7:9, 10, 14, 15.

A Er I̱ Kwa Me?

“Eren nen kwagh ne sha u umbur Mo.”—Luka 22:19.

Doo u a eren iniongo i M-umbur ne kwa me sha er a za hemen u umbur ku u Kristu? Yesu yange pase jighilii ga. Nahan kpa, er yange ver iniongo i Kwaghyan u Ter u Aikighe ne sha iyange i Nisan 14, aikighe u iniongo i Paseka i Mbaiserael yange ve eren kwa môm ken inyom la yô, a shi nan kpa, Yesu yange wa ishima ér i eren iniongo i M-umbur ne sha gbenda shon ne môm. Mbaiserael yange ve̱ er iniongo kwa môm ken inyom u ember myom u yange i yima ve ken uikyangen ken Igipiti la, kpa Mbakristu yô, ka ve gema ve er iniongo i myom u i yima ve sha ikyev i isholibo man ku la kwa môm ken inyom.—Ekesodu 12:11, 17; Mbaromanu 5:20, 21.

M-er u eren ma zege iniongo kwa môm ken inyom la sha kpôô yô, ka kwagh u he ga. Ikyav i tesen yô, shighe u nom man kwase ve er iniongo i umbur iyange i ve vôso ayol a ve la, shin zum u ma tar u umbur ma zege kwagh u yange er ken tar shon yô. Kera cii yô, ka i er iniongo ne kwa môm ken inyom sha iyange i kwagh shon yange er la. Kwagh gema er doo di yô, er Kristu kpe kera uderimbaanyomov kar imôngo la je kpa i yilan Mbakristu kpishi ér Quartodecimans, ikyav na yô, ka “Mba Ayange Pue kar Unyiin,” sha ci u yange ve umbur ku u Yesu kwa môm ken inyom sha uwer u Nisan 14 la.

 Iniongo Ne Ngi Kperegh Kperegh Ga, kpa Ngi a Inja

Apostoli Paulu yange pase wener u eren iniongo i Kwaghyan u Ter ne una wase mbahenen mba Yesu u ‘yôôn ku u Ter.’ (1 Mbakorinte 11:26) Nahan, iniongo ne ia har sha kwagh u vesen u Yesu a er la, ka ku na u yange kpe, ú ú wase u kuren awashima u Aôndo la.

Jighjigh u yange Yesu Kristu lu a mi zan zan ku na la, kende a Yehova Aôndo sha, un u a lu Orgbanakaa u lun a kwaghfan man dooshima la shi a lu Tor u perapera u hembancii la. Yesu yange lu er Adam nahan ga, un yange er kwagh u a kaha kposo a ishenge i Satan la, a tese ér orumace nana ya ican nan nan je kpa nana fatyô u lun a jighjigh u nan hen Aôndo her.—Yobu 2:4, 5.

Kwaghyan u Ter la shi ngu a na i za hemen u umbur dooshima u Yesu u tangen iyol ga la aa iwuese. Shin er Yesu ya ican kpoghuloo nahan kpaa, a za hemen u ungwan imo i Ter na sha gbenda u vough. Sha nahan yô, á fatyô u nan uma na u vough u orumace la sha u been a akaa a vihin tsung a isholibo i Adam i ve a mi la. Er Yesu iyol na a vande pasen nahan, yange va sha u una na “uma Na a̱ hingir ipaan sha ci u ior kpishi yô.” (Mateu 20:28) Sha nahan yô, mba ve ne Yesu jighjigh cii a de ve asorabo a ve shi vea ngohol uma u tsôron vough er Yehova yange wa ishima sha hiihii ér una er a orumace nahan.—Mbaromanu 5:6, 8, 12, 18, 19; 6:23; 1 Timoteu 2:5, 6. *

Akaa ne cii shi tese erdoo u Yehova a lu a mi kpishi la man mrumun na u sha mhôôn sha er a ser gbenda a ver u yiman orumace yô. Bibilo kaa ér: “Ka sha kwagh ne man i pasen dooshima u se doo Aôndo ishima la ye, er Aôndo tindi Wan Na u môm môm shin tar, sha u se̱ lu uma sha a Na. Ka hen ape dooshima a lu ne: ka Aôndo man A doo se ishima ga, kpa ka se, se doo Aôndo ishima ye, man A tindi Wan Na hingir iwom sha asorabo ase.”—1 Yohane 4:9, 10.

Een, iniongo i M-umbur ne ka iniongo i doon je gande! Ngi a akaa kperegh kperegh ga, shi ngi sha gbenda u ior ken mbamlu kposo kposo tar sha won cii vea fatyô u umbur i̱ yô, nahan kpa ngi a ikyav i i kom i̱ ia za hemen u lun m-umbur u injaa sha shighe gôgônan je yô.

Ikyav i Iniongo Ne Hen A We

Ku u Ter Yesu Kristu u nan naagh la lu kwagh u sha ishe i taver hen a na kua hen Ter  na Yehova kpaa. Er Yesu lu or u vough yô, yange kpe ku u isholibo er se kpen nahan ne ga. (Mbaromanu 5:12; Mbaheberu 7:26) Yange ma za hemen u lun uma gbem sha won. Yange ma i fatyô u wuan un ga, sha apera je ma i fatyô ga, luun er yange una ne iyol na ga yô. A kaa wener: “Ma or kpaa nan ngu ngohol [uma wam] ga, kpa ka Mo iyol Yam je M lu nan un ye.”—Yohane 10:18.

Nahan kpa, Yesu yange na naagh a uma na u vough la sha ishima na je, sha er “ka sha ku man Una vihi agee a un u a lu a tahav mbu kuugh la kera ye, ka diabolo je la, man sha er Una pase ve cii Una tuhwa, ka ve mba ve lu ken uikangen sha mciem ma kuugh la er i mar ve la je.” (Mbaheberu 2:14, 15) Dooshima u Kristu u tangen iyol ga la shi hemba duen tseer tseer sha gbenda u yange na iyol na i wua un la. Yange fa gbenda u a tôv un a ican shi a wua un la ken ishima na doo doo je.—Mateu 17:22; 20:17-19.

Iniongo i M-umbur ne shi ka i umbur se dooshima u hemban cii u i gbe je Yehova Ter wase u sha a tese yô. Lu kwagh u vihin kpishi u un u a lu a ‘mhôônom ma kôron shi a zungu mhôônom’ la nengen shi ungwan ‘uzamber mba sha imo i genger genger man mliam’ ma Yesu ken sule u Gesemane la, kua gbidiv mbu i gbidye un kpoghuloo shi i mande un sha kon sha gbenda u nyoon tsung man ku u nyoon kpishi u yange kpe kure kure la. (Yakobu 5:11; Mbaheberu 5:7; Yohane 3:16; 1 Yohane 4:7, 8) Nyian u uderimbaanyomov ve kar imôngo ne je kpa, ka sea hide sea gbidye kwar sha ku na la nahan ka i nyoon se ken ishima kpen kpen je.

Hen ase ken ishima you yôô, Yehova man Yesu Kristu ve kimbi imba injar i taver ishe ne sha ci u se mbaasorabo! (Mbaromanu 3:23) Hanma sev yô, ka se tagher a akaa a vihin aa mlu wase u isholibo ne man mbamyen asev. Nahan kpa, sha u nan jighjigh ken naagh ku ipaa ku Yesu la yô, se fatyô u zamber a Aôndo ser a de se asorabo a ase. (1 Yohane 2:1, 2) Kwagh ne ngu a na se lu a vangertiôr hen Aôndo shi imo yase i ken ishima kpa i lu wang. (Mbaheberu 4:14-16; 9:13, 14) Kpa shi ka cii la ga, se fatyô u veren ashe u va lun uma ken paradiso shin tar gbem sha won. (Yohane 17:3; Mpase 21:3, 4) Kwagh u Yesu er u hembancii a iyoltangen shio la va a akaa ne man averen agen kpishi.

U Tesen Iwuese sha Kwaghyan u Ter La

Ikyav tese wang ér Kwaghyan u Ter la ka gbenda u kpilighyol u tesen “mrumun u sha mhôôn u Aôndo u a ngee” yum la. Man mserakaa u Yehova Aôndo u naagh ku ipaa—ku Yesu a ne sha ci u dooshima na u tangen iyol ga la—sha kpôô yô, ka “iwua Na i i gande u ôron” yô. (2 Mbakorinte 9:14, 15) Igbenda wue wue i Aôndo a tese erdoo sha ikyev i Yesu Kristu ne nahan i mgbegha ú u lun a iwuese man ishughun gbem sha won ga he?

Se mba a vangertiôr ser i mgbegha ú? Sha nahan yô, se mba lôhôn we saan saan ser, va kohol imôngo a Mbashiada mba Yehova sha u eren iniongo i M-umbur u ku u Yesu ne. Ken inyom ne a lu eren M-umbur ne sha iyange i Tomatar, Aipor 16, sha shighe u iyange ia mire kera yô. A doo Mbashiada mba Yehova mba hen ningir wou la u ôron we shighe u a er iniongo i hange hange ne jighilii yô kua ijiir i a er í la kpaa.

[Footnote]

[Box/Pictures on page 6]

“NGUN KA IYOL YAM” SHIN “NGUN KA IKYAV I IYOL YAM,” KA U HAN A LU SHAMI?

Or môm je kpa yange nan hen ér Yesu ngu hunda kpôô kpôô shin ngu kon u wain kpôô kpôô zum u yange kaa wener, “Mo M ngu hunda” shi kaa ér, “Mo M ngu kon u Wain” la ga. (Ka se se nger i yier ye; Yohane 10:7; 15:1) Nahan kape zum u Bibilo i ôr mkaanem ma Yesu yange kaa wener: “Iyongo ne yô, ka Ikyuryan i he” la yô (Ka se se nger i yier ye), ka u se kure ser iyongo ne ka ikyuryan i he la jighilii ga. Ikyav ngi tseer tseer ér shighe u yange kaa wener bredi la “ka” iyol na la kpaa, kwagh ne lu tesen ér bredi la ka ikyav shin á tile sha ityough ki iyol na. Sha nahan yô, mgem u Charles B. Williams la kaa ér: “Ngun ne tile sha ityough ki iyol yam.”—Luka 22:19, 20.

[Picture on page 5]

Bredi man wain mba ve lu a kwa ga la ka akav a vough aa a tile sha ityough ki iyol man awambe a Yesu aa i hee inya a lu a isholibo ga la

[Picture on page 7]

Iniongo i M-umbur la ka kwagh u umbur se dooshima u vesen u Yehova Aôndo man Yesu Kristu ve tese la