Sé Zende Ken Iti I yehova Gbem Sha Won!
Sé Zende Ken Iti I yehova Gbem Sha Won!
“Sé zende ken iti i TER, Aôndo wase, gbem sha won.”—MIKA 4:5.
1. Ka ilyoho i nyi i lu ken Mika ityough 3 zan zan 5 naa?
YEHOVA ngu a kwagh u ôron ior nav, nahan a tindi profeti na Mika hen a ve. Aôndo wa ishima u tsahan mba ve eren akaabo la. Una tsaha Iserael sha ci u akombo na a civir la. Nahan kpa, kwagh ngu a er i doo yô, Yehova una gema a ver mba ve zenden ken iti na mbara doo doo. Ilyoho ne due tseer tseer ken ityough ki sha u 3 zan zan 5 ki kwaghôron u profeti u yange i na Mika nger ne.
2, 3. (a) Doo u mbahemenev mba Iserael ma ve tese ieren i nyi, kpa kanyi kwagh tativ ve gem ve lu eren a eree? (b) Ú pase ikyokwaghôron i i yar tom a mi ken Mika 3:2, 3 la nena?
2 Profeti u Aôndo pase wang wener: “Shi ungwa nen, ne mbahemenev mba Yakob, man mbatarev mba hen ya u Iserael kpaa! Kera ka u ne̱ fa ijirôron i mimi gaa?” Een, gba u ma ve fe, kpa sha mimi yô, ve fa jee? Mika za hemen kaa wener: “Ne mba ne ker kwagh u dedoo ihom man kwagh u bo a gem a doo ne, ne mba ka ne hua ior kwavyolough kera, kua inyam ve kpaa sha akuhe a ve kera; ne mba ne ye inyam i ior Av, man ne hoo ve kwavyolough kera, man ne hembe ve akuhe, man ne tende ve avur avur er ka inyam shin itye nahan, man er inyam i shin kwese nahan” ne.—Mika 3:1-3.
3 Uwu, mbahemenev mban gema mba nan a na atsanaior a á lu a mpe shio, a lu er ka iyôngo ne atsan! Ikyokwaghôron i̱ í er heen ne i̱ taver mba ve lu ungwan a Mika la u kaven ga cii. Ka a̱ sôngo iyôngo kera cii a̱ soo u jiidi i̱ yô, i vande huan i̱ ikyôvough shi burun i̱, cii ve i mase jiidi aci a i̱ ye. Ashighe agen yô ka i hembe akuhe a i̱ sha er mshiam ma kimi mara maa due yô. Inyam i elen la man akuhe la cii ka i kohol i í jiidi shin ityegh ki vesen, imba i Mika a ôr kwagh a ter la. (Esekiel 24:3-5, 10) Nenge er injakwagh ne i tese ican i yange mbahemenev mba vihin tu mbara lu eren ior vev sha ayange a Mika la sha wono!
Yehova Ver Ishima Ér Se Ôron Ijir sha Mimi
4. Ka mkposo u nyi a lu hen atô u Yehova man mbahemenev mba Iseraele?
4 Mkposo u vesen u kpilighyol ngu hen atô u Yehova, Orkuranilev u lun a dooshima ne, man mbahemenev mba Iserael. Gadia ve ôron ijir sha mimi ga, nahan ve kan shio u eren tom u i we ve u kuran ilev la. Kpa, ve de mba huan a hua iyôngo i sha injakwagh ne akôv, mba vendan u ôron ve ijir sha mimi, mba geman haan ve a haa “awambe” inya, er Mika 3:10 a ôr nahan. Ka ityesen i nyi se zough a mi ken kwagh nee?
5. Yehova ver ishima ér ior mba ve ker ityom ave ken atô u ior nav yô, ve er nan?
5 Aôndo ver ishima ér mba ve ker ityom ave ken atô u ior nav yô, ve̱ ôron ijir sha mimi. Man ka kwagh u mbacivir Yehova sha mimi ve eren nyian vough je la. Shi kwagh ne zua sha kwagh u Yesaia 32:1 a ôr la, i kaa her ér: “Nenge, tor ugen una tema tor sha perapera, atiator kpaa aa kura tar sha ijirôron i mimi.” Kpa sha ayange a Mika la yô, lu nyi i̱ lu zan hemene? Mba ‘ve ker kwagh u dedoo ihom man kwagh u bo a gem a doo ve’ la, yange ve nômbo ikyôr u nzughul a ijirôron i mimi je ve hide ijime ga.
Mba Ongo Mbamsen Mba Unô?
6, 7. Ka kwagh u vesen u nyi i te iwanger sha mi ken Mika 3:4?
6 Aferaior a sha ayange a Mika la aa fatyô u veren ishima ér Yehova á er kwagh a ve sha inja doo doo je kpa? Mayange ga! Mika 3:4 kaa ér: “Vea vaa a TER, kpa Una wa ve iko ga; Una yer ve ishigh Nagh hen shighe la, sha ci u aferakaa a ve er la.” Kwagh ne due a kwagh u vesen ken igbar.
7 Aluer se mba eren isholibo yô, mayange Yehova una ungwa mbamsen asev ga. Kwagh la una lu nahan aluer uma wase ngu igbenda ihiar, se mba yeren kwaghbo u se eren la, kpa geman eren kwagh inja er se mba civir Aôndo sha perapera yô. Sha kwagh u i nger ken Pasalmi 26:4 yô, Davidi yange wa icam kaa ér: “M tem a ugbilinmbaiorov imôngo ga; lun yam a mbaayomov imôngo kpaa ga.” Yehova je yô, ungwan mbamsen mba ior mba ve peren Mkaanem nam sha apera la mayange ga cii!
Jijingi u Aôndo Na Un Tahav
8. Yange i ta uprofeti mbaaiev mba sha ayange a Mika mbara icin sha nyi kwagha?
8 Nenge imba akaa a hôngorough a mbahemenev mba ken Iserael ve lu eren la sha wono! Uprofeti mbaaiev na ior mba Aôndo tsume ken jijingi mba zenden wue wue. Mbahuav genger imo mba yôôn kaan ér, “Bem,” kpa mba yôôn ityav sha ma nyi or u nan we ve kwaghyan ken zwa ga la cii. Yehova gema kaa ér: “Nahan yô, á hingir tugh her a ven, né kera lu a mpase ga, á hingir ime her a ven, né kera tsengafan kwagh ga; iyange ia mire uprofeti, sev kpaa mbua hingir ve ime. Mbanengen mbampase vea va ahenge, man mbatsenganôron akaa kpaa, kunya á kôr ve; vea cir mbaakuzwa vev.”—Mika 3:5-7a.
9, 10. Ikyav i ‘cir akuzwa’ la ér nyi, man er nan ve Mika lu a ityôkyaa i eren imba kwagh ngira ga?
9 Er nan vé vea “cir mbaakuzwa” veve? A lu kunya ua kôr ior mba sha shighe u Mika mban vé, vea er kwagh nahan ye. Man gba u kunya ma u ker aferaior ne kpee. Gadia sha mnenge u mbaaferev mban yô, “mrumun kera va sha Aôndo ga.” (Mika 3:7b) Yehova keghen ato ongo mbamsen mba mbaimangerev mbaaferev ga.
10 Mika ti yô ityôkyaa ngi i una ‘cir akuzwa’ na ga. Kunya kôr un ga. Yehova ongo mbamsen nav. Ver ishima sha kwagh u i nger ken Mika 3:8 la, hen ape profeti u jighjigh la a kaa nahan la, ér: “Mo yô, m iv a agee, sha Jijingi u TER kua mimi man tahav kpaa.” Mika ngu a iwuese kpishi, gadia ken tomshiren na u a er anyom imôngo la cii, a “iv a agee, sha Jijingi u TER”! Kwagh ne na un tahav mbu “pasen Yakob atindi a peren a na man Iserael kpaa isholibo na.”
11. Uumace mba ve zua a tahav mbu yôôn ilyoho i Aôndo la nena?
11 Yange gba u Mika una lu a agee a hemba a orumace nan lu a mi la ve, una kôr cio u yôôn loho u Aôndo u ijirôron i mtim la ye. Yange gba u una lu a jijingi u Yehova keng keng. Nahan, se di ye? Se fatyô u eren tom u i ne se u pasen kwagh la kuren ú doo doo ga, saa Yehova una taver se sha icighan jijingi na. Aluer se mba eren asorabo her yô, nahan iniôngon yase i nôngon ser se pase kwagh la cii ia lu gbilin tseegh. Sea er msen ser Aôndo a̱ na se agee sha u se er tom na kpa, una ungwa msen la ga. Mayange se fatyô u yôôn loho u ijirôron i Ter wase u sha la ga, saa “Jijingi u TER” una lu sha avese. Ka er ka a̱ ungwa mbamsen asev, shi cighan jijingi una wase se nahan ve, se fatyô u ôron mkaanem ma Aôndo a mciem shio er Mika nahan ye.
12. Er nan ve mbahenen mba Yesu mba tsuaa mbara lu ‘ôron mkaanem ma Aôndo vangertiôro’?
12 Alaghga ú umbur kwagh u i nger ken Aerenakaa 4:23-31 la. Tôô ase wer we kpa ú ngu môm ken mbahenen mba Yesu sha derianyom u hiihii la. Mbatoronasema mba tôvon ior a ican mbá keren u cirin mbadondon Kristu ijô. Kpa mbaishôôv mba ungwan tindi mban sôn Ter Uhembancii, zamber kaa ér: “Tere, nenge myange ve ne, yô, na ikpan You ne ve̱ ôr kwagh vangertiôr.” Maa nyi i ere? Tsô mba eren msen kera yô, ijiir i ve kohol her la, i tenger, ve cii i iv ve a icighan jijingi man ve gba ôron mkaanem ma Aôndo vangertiôr. Se kpa se har nen sha Yehova sha msen u eren tsung, shi se har sha iwasen i a ne se sha ikyev i icighan jijingi na la sha er se er tom wase, se kure ú doo doo yô.
13. Kanyi ia er Yerusalem man Samaria, man er nan ve kwagh a lu nahana?
13 Hide hen ase sha shighe u Mika la. Sha kwagh u i nger ken Mika 3:9-12 yô, mbahemenev mba yan ibo i awambe mbara yange ve ngohol ingyatu ve kuren ajir, shi upristi kpa ve tesen sha tôndo, shi uprofeti mbaaiev mbara kpa ve tsenganpasen akaa sha inyar. Kape i lu je ve Aôndo yange kaa wener una gema Yerusalem, gartamen u Yuda la, una “hingir atihi a alôgh” ne! Er mcivir u aiegh man aeren a hôngorough yange dumbur ken Iserael yô, nahan i na Mika mpase u sha mnenge ér a̱ ta icin, a̱ kaa ér Aôndo una gema Samaria una hingir ‘tihi alôgh.’ (Mika 1:6) Sha kpôô yô, profeti ne yange lu uma her zan zan kar nengen mtim u mbautyaav mba Ashiria tim Samaria ken inyom i 740 C.S.W. la. (2 Utor 17:5, 6; 25:1-21) Ikyav tese ér ilyoho i ageegh i yange i ôr sha ityough ki Yerusalem man Samaria lu kwagh u or a gba ôron ga saa sha tahav mbu Yehova tseegh.
14. Kwaghôron u profeti u i nger ken Mika 3:12 la kure nena, man doo u kwagh ne una bende a vese nena?
14 Mayange je Yuda una war ijir i ôron i Yehova la ga. Er mkaanem ma i nger ken Mika 3:12 mara ma vande ôron nahan, á “tsôghol Shion . . . er sule nahan.” Hegen u se lu ken derianyom u sha 21 ne yô, se fa er akaa ne yange er zum u ior i Babilon va ta num sha Yuda man Yerusalem, tim ve ken inyom i 607 C.S.W. la nahan. Mika yange ôr kwaghôron u profeti anyom kar kpishi cii ve, kwagh ne mase eren ye, kpa Mika fa dedoo ér mtim la una va kpee a bunde ga. Sha kpôô yô, kape i doo u se kpa se lu a vangertiôr ser a va tim botar ne ken “iyange i Aôndo” i̱ í tsengaôron kwagh u i̱ ne je la.—2 Peteru 3:11, 12.
Yehova Ngu Veren Akaa Vough
15. Sha mkaanem ou yô, ú pase kwaghôron u profeti u i nger ken Mika 4:1-4 la nena?
15 Aluer se gbidye kwar se nenge yô, se kav ser Mika shi yôô loho u kpilighyol u nan ishimaverenkeghen kpaa. Nenge imba mkaanem ma kundun ken ishima ma i nger ken Mika 4:1-4 la, ma kaa ér: “Sha ayange a masetyô la, á ver uwo u ya u TER sha ityough ki iwoov, á kende a u sha, ua kar agungu; akuraior aa ur yemen her; . . . Una ôr ijir hen atô u ior kpishi, Una kure ijir i akuraior a taver a ken ica, aa gema usanker mba a, aa var induhar a mi, man awange a ve kpaa aa hingir ahô a sôron ikon a min; ma ikurior ia kera tsuwa sanker a ikur igen ga, man shi aa kera hen ityav kpaa ga. Kpa hanmô ve nana tema shin itine i kon u wain u nan, man shin itine i kon u tur u nan, ma or nana kera ta ve mciem iyol ga; gadia ka zwa u TER u akum a Sha je, u kaa nahan ye.”
16, 17. Mika 4:1-4 ngu kuren nyian nena?
16 Ka unô ve lu “ior kpishi” man “akuraior a taver” aa i er kwagh u á heen ne? Ior mban ka akuraior man ugomoti mba tar ne ga. Kpa kwaghôron u profeti ne ngu ôron kwagh u ior asange asange mba ken akurarior cii mba ve lu ken mzough ve lu eren Yehova icighan tom sha uwo u mcivir u mimi la.
17 Er kwaghôron u profeti u Mika la a tese nahan, shi ica ga tsô, mcivir u wang u Yehova una tser tar cii. Nyian ne mbá tesen ior “mba i ver ve sha u ve̱ zua a uma u tsôron” mbara igbenda i Yehova. (Aerenakaa 13:48) Yehova ngu ôron ijir shi ngu kuren ijir kpaa ken jijingi hen mbananjighjigh mba ve til ken vegher u Tartor shon ne. Vea war “zegecan” la, vea lu ken “zegeikpelaior” la. (Mpase 7:9, 14) Er ve gem usanker vev ve var induhar a mi yô, nyian je kpa mba ken bem a mba ve lu Mbashiada mba Yehova a ve imôngo la, shi mba ken bem a mbagenev kpaa. Nenge er i doo kpishi u lun ken atô ve sha wono!
Se Kange Ishima Ser Se Zende ken Iti i Yehova
18. U ‘or teman shin itine i kon u wain u nan, man shin itine i kon u tur’ la ikyav ne ér nyi?
18 Sha ayange a ase a mciem ma cir sha tar er ka ibeenegh ne, doo se kpen kpen er ior kpishi ve lu henen igbenda i Yehova yô. Se mba tômon ser shighe u a kera shi ica ga ne a̱ va, zum u mba Aôndo a doo ve ishima cii vea de a de u henen ityav tseegh ga, kpa hanmô ve nana tema shin itine i kon u wain u nan, man shin itine i kon u tur u nan kpaa yô. Ken ityar i Bibilo i er kwagh u í la, ashighe kpishi yange i lôô kon u tur ken sule ikyon. (Luka 13:6) U or teman shin itine i kon u wain u nan, man shin itine i kon u tur u nan la, tese mbamlu mba ken bem man mzehemen man mkor kpaa. Hegen ne je kpaa, ikyaryan yase a Yehova ngi ne se bemshima man mkor u ken jijingi. Zum u mbamlu mban nahan vea lu sha shighe u hemen u Tartor la, mayange se kera cia kwagh je ga, se lu ken mkor.
19. Ikyav i u se zenden ken iti i Yehova la ér nyi?
19 Aluer ka u se ember mlumun u Aôndo la yô, saa se lu zenden ken iti i Yehova. I pase kwagh ne gbar gbar ken Mika 4:5, profeti la kaa hen ijiir la ér: “Ior cii mba zenden hanmô ve ken iti i aôndo u nan, man se yô, sé zende ken iti i TER [Yehova], Aôndo wase, gbem sha won.” U ngu wer u zenden ken iti i Yehova la ka u gban kaan di tsô wer ka un a lu Aôndo wase ga. Kwagh ngu hemba di u se lun a ci ken mbamkombo mba Kristu man tom u pasen kwagh u Tartor la, lun yô ka ape ityom ingira kpaa i lu hange hange je la. Aluer se mba zenden ken iti i Yehova yô, kwagh la tese ikyav ér se tsegha iyol yase sha ci na shi se mba nôngon ser se er un tom sha jighjigh sha ci u a doo se ishima a ishima yase cii yô. (Mateu 22:37) Man er se lu mba civir un yô, hange se u zenden ken iti i Yehova Aôndo wase gbem sha won!
20. Kanyi kwagh yange i tsengakaan ken Mika 4:6-13?
20 De se time ase sha mkaanem ma profeti mà má lu ken Mika 4:6-13 la. “Wankwase u Shion” la una due una yem “zan zan hen Babilon je.” Shi ka kwagh u yange er mba ve lu ken Yerusalem ken derianyom u sha utaankaruhar Cii Shighe Wase la vough je la. Nahan kpa, kwaghôron u profeti u Mika la tese ér, asande aa hide ken Yuda, shi Yehova una hiden a veren Shion her yô, una nenge ér i hembe mbaihomov nav cii avur avur.
21, 22. Kwaghôron u ken Mika 5:2 la kure nena?
21 Mika ityough 5 shi pase mbamzehemen mbagenev mba kpilighyol. U tesen ikyav yô, ver ase ishima sha kwagh u i ôr ken Mika 5:2-4 ne. Mika ôr kwaghôron u profeti kaa ér Orhemen, u i lu Aôndo je a ver un—shi “mdugh Na [a] hii tsuaa je sha ayange a ngise ngise”—la, una due ken Betelehem. Una koso ikyumuile “ken agee a TER.” Heela tseegh ga, Orhemen ne una hemba, kpa a lu ken Iserael tseegh ga, mhembe na la una yem “zan zan á za ar sha akighir a tar je.” Alaghga a tsume tar u fan un shon ne, kpa se yô ngu myer hen avese ga cii.
22 I gbe je, ka an yange i mar nan ken Betelehem man nan hembe ciilii? Shi ka an nana “hemba zan zan á za ar sha akighir a tar je”? Ma orgen ngu ga, saa Mesiya, Yesu Kristu tseegh! Yange Herode u Tamen pine upristi mba tamen man mbangeren ér ve̱ ôr un ijiir i a mar Mesiya yô, ve kaa ér: “Ka ken Betelehem u ken tar u Yudia” la. Shi ve kimbir mkaanem ma i nger ken Mika 5:2 la kpaa. (Mateu 2:3-6) Ishamior igen je kpa yange í fa kwagh ne, gadia Yohane 7:42 kimbir mkaanem vev ma ve lu ôron la, ér: “Icighanruamabera kera kaa er: Kristu Una due ken tsombor u Davidi man ken gar u Betelehem ape Davidi lu la gaa?”
Ior Vea Zua a Myôhôryol u Mimi
23. Kanyi kwagh i lu eren i tesen ér Mika 5:7 ngu kuren hegene?
23 Mika 5:5-15 ôr kwagh ter mnyer u Ashiria una nyôr aa num, kpa una hemba sha anshighe kpuaa tseegh la, shi ijiir ne ôr ér Aôndo una tsaha akuraior a a ongo kwagh ga la. Mika 5:7 tôndo zwa ér a hide a asande a Mbayuda a yange shi her la ken tar ve, kpa mkaanem man shi ma sha ci wase nyian kpaa. Mika kaa wener: “Asande a Yakob a a shi her la, aa lu ken atô u akuraior kpishi er avure a a dugh hen TER nahan, man er aber a ura sha toho nahan.” Mika yar tom a ikyokwaghôron ne sha u tsenganpasen ér asande a Yakob shin Iserael u ken jijingi la, aa lu iveren í Aôndo a ve a mi sha ior nav yô. Doo “iyôngo igen” i Yesu i í lu a ishimaveren i yan dyako shin tar ne la kpishi u eren tom ikyooso ikyooso vea asande a “Iserael u ken jijingi” u ainge ne, sha u wasen u nan ior mbagenev myôhôryol u ken jijingi la. (Yohane 10:16; Mbagalatia 6:16; Sefania 3:9) Sha gbaa ne kpaa, ishember igen ngi i̱ se time sha mi yô. Er se lu mba yôôn Tartor yô, doo u se cii se lu a iwuese sha ian i civirigh i se lu a mi i van mbagenev a myôhôryol u mimi ne.
24. Ka atôakaa a nyi a dugh ken Mika ityouv 3 zan zan 5 naa?
24 Nahan, kanyi ú zough a mi ken kwaghôron u profeti u Mika ityough ki sha u 3 zan zan 5 nee? Alaghga ka atôakaa a ú zough a mi je ne: (1) Aôndo soo ér mba i ver ve ér ve hemen ior nav mbara ve̱ ôron ijir sha mimi. (2) Aluer se mba eren isholibo sha apera, se gema ishima ga yô, mayange Yehova una ungwa mbamsen asev ga. (3) Se fatyô u eren tom u pasen kwagh u i ne se la kuren ú doo doo ga, saa Aôndo una taver se sha icighan jijingi na. (4) Aluer se soo ser Yehova a̱ lumun avese yô, saa se zende ken iti na se kaha mape ga. (5) Er se lu mba yôôn Tartor yô, doo u se lu a iwuese sha ian i civirigh i se lu a mi i van mbagenev a myôhôryol u mimi ne. Alaghga ú zua a asember agenegh kpaa a á doo u tsung yô. Kpa shi kanyi igenegh kpaa se fatyô u henen ken takerada u profeti u ken Bibilo nee? Ngeren u ken hemen la una wase se u zuan a mbamtsera mba wasen se ken ityouv ihiar mbi masejime mbi kwaghôron u profeti u Mika u taver jighjigh wase la.
Ú Na Mlumun Wer Nyi?
• Kanyi kwagh Aôndo á keren hen ior mba ve lu hemen ken atô u ior nava?
• Er nan ve msen man icighan jijingi a lu hange hange ken tom wase u se lu eren Yehova ne yumu?
• Ior ka ve ‘zende ken iti i Yehova’ nena?
[Study Questions]
[Picture on page 9]
Ú fatyô u pasen injakwagh i Mika sha kwagh u ityegh ki jiidi kwagh la kpa?
[Pictures on page 10]
Se mba shiren tom wase sha gbashima di vough er Mika nahan