Pase Kwagh A Awashima U Geman Ior Hingir Mbahenen
Pase Kwagh A Awashima U Geman Ior Hingir Mbahenen
“A gba ôron kwagh vangertiôr ken shinagoge. Kpa er Prishila vea Akula ve ungwa kwaghôron na yô, ve kua a na, ve seer bughun un gbenda u Aôndo wanger wanger.”—AERENAKAA 18:26.
1. Er Apolo ‘tsee ishima ker’ nahan kpa, kanyi yange gba u una seer fanaa?
PRISHILA vea nom na Akula lu Mbakristu mba sha derianyom u hiihii, ve ungwa kwaghôron u Apolo na ken shinagoge ken gar u Efese la. Kwaghôron u Apolo u fan man tahav nav mbu sendegh kwagh a ior sha gbenda u a kuma ve la na yô, ior kegh ato sha kwaghôron na la. Yange ‘tsee ishima ker nahan a gba ôron kwagh, tesen akaa sha kwagh u Yesu vighe vighe.’ Nahan kpa, ikyav tese wanger wanger ér Apolo “fa di batisema u Yohane tsô.” Kwagh u Apolo lu pasen sha kwagh u Kristu la lu kwagh u mimi kpa mfe gema yina un. Fa kwagh u Kristu kuma un ga. Gba u Apolo ma seer lun a mfe sha kwagh u tom u Yesu Kristu lu a mi u eren sha er awashima u Yehova una kure vough vough la.—Aerenakaa 18:24-26.
2. Prishila man Akula lumun u eren tom u taver u nyi?
2 Prishila man Akula timbir ga cii, ve wase Apolo hingir or u ‘kuran akaa cii’ a Kristu wa ve kwagh sha mi la. (Mateu 28:19, 20) Bibilo kaa ér ve kua a Apolo “ve seer bughun un gbenda u Aôndo wanger wanger.” Nahan kpa, akaa agen lu a a pase kwagh u Apolo aa ma na Mbakristu mbagen ma ve venda u tesen un yô. Kanyi akaa? Iniôngon i Prishila man Akula nôngo sha u tesen Apolo Ruamabera la tese se nyi kwagha? Er nan ve u hiden timen sha akaa a ngise i nger la una wase se u haren ishima sha u hiin Bibilo i henen a ioro?
Ver Ishima sha Ior
3. Er nan ve ijiir i Apolo due her la yàngè Prishila man Akula u tesen un kwagh ga?
3 Apolo lu Oryuda, ikyav tese ér á vese ken gar u Alekesanderia. Alekesanderia lu ijiir i shin tine i tar u Igipiti shi makeranta u vesen lu her, i fa u sha ikyumen iyou i koson ityakerada i i lu her la. Mbayuda dumbur ken gar ne kpishi, mbafantakerada kpa lu ker. Nahan lu her kpa i gema shi i gber Ruamabera u ken Zwa Heberu la ken zwa Grika i yilan ér Septuajinta ye. Kape i lu je ve Apolo “lu a kwaghfan ken icighanruamabera kpishi” ne! Prishila man Akula eren utenti. Iliam i fan i Apolo la i ta ve mciem iyolo? Mayange ga. Dooshima mgbegha ve ve wa or ne ikyo shi ve nenge sha mbamgbe nav shi ve ker gbenda u vea wasen un kpaa.
4. Ka hana Apolo zua a iwasen i yange gba u una zua a mi la man a zua a iwasen ne nena?
4 Apolo una fa iliam nan nan je kpa, gba u una ngohol ityesen. Iwasen i yange gba u a na un la lu kwagh u una zua a i ken ma yunivasiti i môm ga, kpa gema zua a i hen ior mba ken tiônnongo u Kristu mba ve civir Aôndo a na imôngo la. Apolo kôr sha gbenda hegen, lu u kwagh u i tese un ne una wase un u seer lun a mfe u vough sha mserakaa u Aôndo a ser a ver u waren uuma mbaiorov la. Prishila man Akula “ve kua a na, ve seer bughun un gbenda u Aôndo wanger wanger.”
5. Kanyi kwagh u fatyô u ôron sha mlu u ken jijingi u Prishila man Akulaa?
5 Prishila man Akula ve taver ken jijingi gbang shi ve lu a jighjigh u nan dông kpaa. Alaghga tsô ve ‘waan ago iyol ve veren a ver sha u vea na imo sha mpin u hanma or u nana pine ve ityôkyaa i ishimaverenkeghen’ ve cii, aluer ka orinyar shin ka icanor shin ka or u fan takerada shin ka kpan kpaa. (1 Peteru 3:15) Akula vea kwase na ve fatyô u ‘pasen kwaghôron u mimi la jighilii.’ (2 Timoteu 2:15) Ikyav tese ér ve lu ior mba henen Ruamabera kpoghuloo. Ityesen i i har sha “mkaanem ma Aôndo, ma ma tem gbilin ga” la kôr Apolo ken ishima kpen kpen.—Mbaheberu 4:12.
6. Er nan ve se fe ser iwasen i yange i na Apolo la doo unu?
6 Ikyav i atica a Apolo lu tese la doo un kpishi, nahan un kpa hingir u hemban fan tom u geman ior mbahenen la. A yar tom a mfe na u yôôn loho u dedoo la kpen kpen, kpa hemban cii je yô lu hen Mbayuda. Apolo hemba lun sha kwarkyaa cii sha u geman Mbayuda sha ci u Kristu. ‘Kwaghfan u ken Icighanruamabera’ u a fa la wase un u tesen ve cii wener uprofeti mbatsev je kpa lu keghen mve u Kristu la. (Aerenakaa 18:24) Bibilo seer ér Apolo mough yem ken Akaya, keera kpaa “a wase mbananjighjigh sha mrumun u sha mhôôn u i ne un la kpishi je. Gadia a hemba Mbayuda kwaghôron sha agee, lu ken igbar je, lu tesen ken icighanruamabera er Yesu ka Kristu je.”—Aerenakaa 18:27, 28.
Hen Kwagh sha Ikyav i Mbatesen Mbagenev Ve Ver La
7. Prishila man Akula hingir atica a fan tom vindi vindi nena?
7 Prishila man Akula hingir atica a fan Mkaanem ma Aôndo tsembelee nena? Dugh kwaghhenen u sha tseeneke ve man mbamkombo mba ve zaan la sha yô, mlu u ve lu vea apostoli Paulu kôôsôô la kpa wase ve. Paulu lu hen ya u Prishila man Akula ken Korinte je kuma iwer 18. Ve lu eren tom u sôron shi eren utenti imôngo. (Aerenakaa 18:2, 3) Hen ase ken ishima er vea lamen sha akaa a ken Ruamabera a zan shimi yô. Man nenge er mlu ve vea Paulu la na ve u seer taver a taver ken jijingi sha wono! Anzaakaa 13:20 kaa ér: “Zende a mbafankwagh imôngo, nahan we kpaa ú hingir orfankwagh.” Ikyaryan i dedoo i yange ve ya a na la wase u maan aeren a dedoo a ken jijingi ken ve.—1 Mbakorinte 15:33.
8. Kanyi Prishila man Akula hen ken tom u ve nenge Paulu lu eren laa?
8 Shighe u Prishila man Akula nenge Paulu lu eren tom u yôôn angwe u Tartor yô, ve nenge a ikyav i tica u fan tom tsema tsema. I nger tom u Paulu ken takerada u Aerenakaa la ér, “hanma iyange i memen [yô,] a lu tesen ken shinagoge [ken Korinte], lu nôngon u geman Mbayuda man Mbagrika kpaa.” Shila man Timoteu mba va kohol Paulu ken masejime yô, “Paulu maa wa iyol sha kwaghôron la je lu pasen Mbayuda sha agee ér Yesu ka Kristu.” Prishila man Akula nenge a kwagh u Paulu er zum u a nenge wener kwagh gba ior mba ken shinagoge a loho na ga yum yô, á due a ityesen na ken shinagoge á yem a mi hen ya u lu a shinagoge kighikiki hen ape nenge wener ior a hemba keghen ato a loho na la yô. Ka heela la Paulu wase Krisepu, “orvesen u shinagoge” la hingir orhenen ye. A shi nan kpa, Prishila man Akula ve nenge a mzehemen u va hen haregh la sha shighe u i gema Krisepu hingir orhenen la. Ngeren la kaa ér: “Krisepu, . . . na Ter jighjigh a ya na cii; ior kpishi ken Korinte kpaa, zum u ve ungwa yô, ve na jighjigh, i er ve batisema kpaa.”—Aerenakaa 18:4-8.
9. Prishila man Akula er nan sha ikyav i Paulu ver laa?
9 Mbayôôn angwe u Tartor mbagenev er Prishila man Akula nahan dondo ikyav i kwagh u Paulu eren ken tom u pasen kwagh la. Apostoli ne taver Mbakristu mbagenev asema wener: “Lu nen mbakaven mo er mo kpaa, m kaven Kristu nahan.” (1 Mbakorinte 11:1) Prishila man Akula er kwagh ier i Paulu sha u wasen Apolo ér a seer fan atesen a Mbakristu sha inja. Un Apolo di shi gema wase mbagenev. Ikyav tese ér Prishila man Akula wase u geman ior mbahenen ken Roma man Korinte man ken Efese kpaa.—Aerenakaa 18:1, 2, 18, 19; Mbaromanu 16:3-5.
10. Kanyi kwagh u hen ken Aerenakaa ityough 18 u una wase ú u eren tom u geman ior mbahenene?
10 Kanyi se hen sha u timen ken takerada u Aerenakaa ityough 18 laa? Er Prishila man Akula kpa alaghga ve hen kwagh sha ikyev i Paulu nahan, se kpa se fatyô u seer fan u eren tom u geman ior mbahenen la sha u dondon ikyav i ior mba tesen Mkaanem ma Aôndo mba ve fe ityesen la. Se fatyô u nungwan vea ior mba ve ‘we iyol sha kwaghôron la’ shi se dondo ior mba ve lu ‘pasen mbagenev kwagh vindi vindi’ la. (Aerenakaa 18:5, Kingdom Interlinear Translation) Se fatyô u nengen er ka ve sendegh kwaghôron a ior sha kwaghfan zan zan tsô kwagh la a kôr ve ken asema la. Imba kwaghôron u fan nahan la una wase se u geman ior mbahenen. Zum u se lu henen Bibilo a or yô, se na nan mhen ser nana lôhô ior mba hen tsombor u nan mbagenev shin ior mba wanndor a nan ve kohol nan ken kwaghhenen la. Gayô se pine nan nana ôr se ior mbagenev mba se fatyô u za henen Bibilo a ve yô.—Aerenakaa 18:6-8.
Sôr Aan Ver a U Pase Ior Kwagh Yô
11. Ka hana se fatyô u zuan a ior mba se gema ve mbahenene?
11 Paulu man Mbakristu mbagenev a na imôngo ker u geman ior mbahenen sha u pasen kwagh sha uya uya man ken ityembe i kasua man sha akômaigbenda man sha hanma ijiir cii. Er ú lu ortom u Tartor u tseen ishima, u nôngon wer ú gema ior mbahenen yô, ú fatyô u seer ci wou ken tom u pasen kwagh ne kpa? Ú fatyô u yaren tom a aan a u zough a mi la sha u keren ior mba injaav pasen ve kwagh kpa? Ka igbenda nyi mbapasen loho u dedoo avese imôngo mbagen ve yar tom a mi u geman ior mbahenene? De se hii nengen sha kwaghpasen u sha telefon.
12-14. Pase vàndè-èrèn u ú zough a mi sha kwaghpasen u sha telefon shin pase vàndè-èrèn môm ken uvàndè-èrèn mba i nger ken akumahiange a a dondon sha heen ne.
12 Kwase Kristu ugen u se yer iti na ser Maria la lu pasen kwagh sha uya uya ken tar u Brazil, tsô a za zua a gumkwase ugen mough hen ya lu duen sha won, nahan a na un antakerada u kiriki. Maria yar tom a itinekwagh i antakerada la sha u hiin iliam a na, a pine kwase la wener: “Ú Soo u Fan Kwagh u Bibilo Seer Kpa?” Kwase la na un ikyar kaa wener: “A doom kpishi. Kpa mzeyol wam yô, m ngu tica man tom u tesen mbayev la ngu ne m ian cuku i eren kwagh ugen ga cii.” Maria kaa a na wener vea time sha akaa a ken Bibilo la sha telefon. Tsô, kwase la na Maria namba u telefon na, hen aikighe shon la je ve hii u henen kwagh sha telefon ken antakerada u Kanyi Aôndo a Soo her Avese? la. *
13 Kwase u pasen kwagh keke ugen ken tar u Etiopia lu eren shiada sha telefon, zum u lu lamen a orgen sha telefon yô, a ungwa kwagh er ayôôso gbugu nahan lan un ishima kpishi. Or la kaa a kwase ne wener a tamber tsô una hide a yila un. Zum u anmgbian u kwase ne hide yila or la yô, or shon zamber a na ér a ya un anyi shi kaa a na wener sha shighe u shen a yer un la un vea kwase na ve lu eren num kpoghuloo je. Kokombo maa per sha ijime i nor, anmgbian u kwase ne tese or ne kwaghwan u dedoo u Bibilo i we sha kwagh u been a mbamzeyol mba hen tsombor la. A kaa a na wener icombor kpishi ngi zuan a iwasen sha takerada ugen u Mbashiada mba Yehova ve gber yô, mba yer u ér Kwaghmyer u Msaanyol hen Tsombor. Anmgbian u kwase ne tindi or shon a takerada ne ayange nga karen kpeghee yô, a shi a gbidye or la waya. Or la kaa a na wener: “Takerada ne yima m gayô ivaa ma i saam ishe!” Kwagh ne na yô, or ne gbihi mzough u tsombor na cii ér una tese tsombor na akaa a dedoo a un zough a mi ken takerada ne yô. I hii Bibilo i henen a or ne man hegen ngu zan mbamkombo mba Mbakristu hanma shighe.
14 Or u yôôn angwe u Tartor ken tar u Denmark u á hii u henen Bibilo a or sha telefon kaa wener: “Ortamen u nengen sha Iertom la taver mo ishima wener mo m lu a ci ken kwaghpasen u sha telefon la. Sha hiihii la, kwagh ne taver mo, nahan m nyula m hide ijime.’ Nahan kpa sha iyange igen yô, m kange ishima tsô maa m hii gbidyen waya hen ya ugen. Sonja tôô telefon, se mba lamen ka ze deghôô yô, a lumun wener i tindi un a takerada u ú har sha Bibilo yô. Aikighe ugen se mba ngur lamen sha itinekwagh i igbetar yô, a kaa wener un soo wener ma un er takerada u i yer u ér Life—How Did It Get Here? By Evolution or by Creation la. * M kaa a na mer a doom kpishi aluer se tema se lam sha itinekwagh ne imôngo yô. A rumun. Er m za nôôr yô, Sonja tema lu keghen mo a kegh ér mo m va se lam sha kwagh la, hii shighe la je se mba henen kwagh sha hanma sati.” Anmgbian wase u kwase ne mase kuren wener: “M er msen anyom ngee mer ma m shi zough a or u me hen Bibilo a nan yô, kpa m fa mer me zua a or u henen kwagh a nan sha kwaghpasen u sha telefon ga.”
15, 16. Ka uvàndè-èrèn mba nyi ú fatyô u pasen sha er ú tese mtsera ua lu sha u lun tsevaa sha igbenda kposo kposo i hiin Bibilo i henene?
15 Ior kpishi mba zuan a mzehemen sha ci u ve ngohol mbamhen mba i ne ve ér ve pase ior kwagh hanma ijiir i ve zough a ve la. Kwase Kristu ugen ken tar u United States yange za ver mato na ikyua ikyua a mato u teen ikyav ugen hen ijiir i í veren umato yô. Anmgbian u kwase ne due za pase kwase u yange lu shin mato u teen ikyav la kwagh u tom u tesen ior Bibilo la. Kwase la ungwa kwagh ne nahan doo un, tsô a due shin mato u teen ikyav la a dondo anmgbian ne ve yem hen ape ngura ver mato na la. A kaa wener: “Doom kpishi er u til u lamen a mo nahan. M kera ôr ityakerada yen i i har sha Bibilo ne ga je shighe lihe hegen. Bee kera yô, m soo u hiden shi hiin Bibilo i henen. Nahan u fatyô u henen Bibilo a mo kpa?” Anmgbian wase u kwase ne sôr ian doo doo ver i tesen un loho u dedoo ne.
16 Kwagh u i nger a dondo heen ne ka kwagh u yange er anmgbian u kwase ugen ken tar u United States zum u a za u za sôron ior ken iyaav mbi nengen sha uigyanden mbaiorov yô: A za hen iyaagh ki gen nahan a za nenge a ortom u nengen sha akaa agen a hen ijiir la. A kaa a or la wener un soo ér una naan ior mba hen ijiir la iwasen sha mbamgbe vev mba ken jijingi. Anmgbian wase u kwase ne seer wener a doo un kpishi u van sha hanma sati va henen Bibilo gbilin a ior mba ve lumun la cii. Ortom la na un ian ér a za nenge a ior ken ayou a ve kposo kposo. Ica gba ga tsô a hii u henen Bibilo kwa tar ken sati môm a iorov 26, môm ken a ve ngu zan mbamkombo nduuruu hegen.
17. Kanyi gbenda nahan ka i wase shighe ugen u hiin Bibilo i henen a oroo?
17 Mbayôôn angwe u Tartor mbagen yô, ka ve zua a mtsera sha u kaan a or sha kwa u hiihii u ve zough a nan la ér vea hen Bibilo a nan. Yange sev av sha iyange igen nahan, tiônnongo ugen u lun a mbapasenkwagh 105 nôngo sha u kaan a hanma or u vea zua a nan cii ér nana lumun yô, vea hen Bibilo a nan. Mbapasenkwagh 86 due kwaghpasen sha iyange la, mba pasen kwagh ka kom ahwa ahar nahan yô, ve kav er ve ker cio u hiin Bibilo i henen a iorov 15 yô.
Za Hemen u Keren Ior Mba Injaa
18, 19. Ka gbenda u injaa u Yesu a tese se u nyi se lu a mi ken ishima, man kanyi se kange ishima u eren sha er se er kwagh u a tese se la se kure voughlo?
18 Er ú lu or u yôôn angwe u Tartor yô, alaghga a lu u pe karen mbamhen mba i ter ken ngeren ne ne. Nahan kpa shighe u ú lu nengen sha igbenda i eren shiada ne yô, umbur aeren a ior mba hen ijiir you. Kpa hemban cii yô, de se lu nen a kwaghwan u Yesu wa ér se ker ior mba injaa shi se wase ve ve hingir mbahenen la.—Mateu 10:11; 28:19.
19 Er i gbe u se er kwagh ne nahan yô, se lu nen mba “pasen kwaghôron u mimi la jighilii.” Se fatyô u eren kwagh ne sha u sendegh kwaghôron a or ken Ruamabera sha gbenda u se gema nan la. Kwagh ne una wase se se bende a asema a ior mba ve lu asema legh legh la nahan se mgbegha ve u eren kwagh sha kwagh u ve ongo la. Er se har sha Yehova a msen zwa yô, se fatyô u wasen ior mbagenev, nahan ve kpa vea hingir mbahenen mba Yesu Kristu. Man kwagh ne ka tom u lun a iwasen kpen kpen! Nahan de se ‘nôngo sha gbashima u veren iyol yase sha ishigh ki Aôndo er ior mba i kar ve ve kom yô,’ se civir nen Yehova hanma shighe, se lu nen mbayôôn angwe u Tartor sha gbashima, mba ve lu pasen kwagh a awashima u geman ior hingir mbahenen yô.—2 Timoteu 2:15.
[Footnotes]
^ Ka Mbashiada mba Yehova ve gber ye.
^ Ka Mbashiada mba Yehova ve gber ye.
Baver We Kpa?
• Er nan ve yange i gba u a bugh Apolo gbenda u Aôndo wanger wangera?
• Ka sha nyi gbenda Prishila man Akula ve hen kwagh sha ikyev i apostoli Paulu?
• Kanyi ú hen sha kwagh u geman ior hingir mbahenen ken Aerenakaa ityough 18?
• Ú sôr ian ú ver i u gema ior mbahenen nena?
[Study Questions]
[Picture on page 14]
Prishila vea Akula ve kua a Apolo, “ve seer bughun un gbenda u Aôndo wanger wanger”
[Picture on page 16]
Apolo hingir u fan tom u geman ior mbahenen tsembelee
[Picture on page 17]
Paulu pase kwagh hanma ijiir i yange una za cii
[Pictures on page 19]
Sôr ian ver i pasen ior kwagh