“Doo Nen Ayol A En Tsung”
“Doo Nen Ayol A En Tsung”
“Doo nen ayol a en tsung sha dooshima.”—MBAROMANU 12:10.
1, 2. Ka mlu u nyi ormishen ugen u sha ayange ne lu a mi vea anmgbianev nava, man gema apostoli Paulu di ye?
DON er tom mishen ken Kighir i Ityoughkitaregh anyom 43, man ken atô u anyom ne cii, ior mba er tom a ve la fa un ér ka or u sar sar. Er angev va kôr un je ar ken ku yô, ior mba ngise hen Bibilo a ve la kighir mough ken ityar icaa sha u za sughun un, ve lu sughun un ken zwa Korea kaan ér “Kamsahamnida, kamsahamnida!”—inja na yô ér “M sugh ú, m sugh ú!” Erdoo u Don er a ior la kôr ve sha mtema kpen kpen.
2 Ka Don tseegh a ver ikyav i eren erdoo a ior ga. Ken derianyom u hiihii la kpa, ior mba apostoli Paulu er tom sha ci ve la doo un ishima kpishi. Paulu tangen iyol ga, á er tom sha ci ve a asenge iyol shio. Paulu lu or u cighir ishima sha kwagh, kpa shi lu or u een a ee a ior shi eren kwagh a ve bem bem “er ngô ka a uve sha ônov nav nahan.” Á nger washika hen tiônnongo u ken Tesalonika wener: “Se kpaa, er ne sar se yum yô, kera doo se u nan ne Loho u Dedoo u Aôndo tseegh ga, kpa zan zan kua uma wase je kpaa, gadia ne hingir mbadoon se ishima kpishi.” (1 Mbatesalonika 2:7, 8) Ken masejime, Paulu va kaan a anmgbianev nav mba ken Efese ér vea kera nenge a na ga yô, “ve vaa tsung, ve kuve Paulu, ve gba susen un zwa.” (Aerenakaa 20:25, 37) Ikyav tese wang je ér mlu u Paulu a anmgbianev nav mba ken Kristu la yange hemba u gban lun di mbananjighjigh imôngo tseegh tsô la yem ica je. Yange ve doo ayol a ve tsung je.
Ikyo i Wan man Dooshima
3. Asember a ken Bibilo a i gem ér ikyo i wan man dooshima la zua nena?
3 Ken Ruamabera yô, ikyo i wan or man mhôônom ma zungwen zua kôôsôô a dooshima u a lu ieren i Mbakristu i hemban la. (1 Mbatesalonika 2:8; 2 Peteru 1:7) Er iengem i azongo a diamondi la ka a due kposo kposo, kpa a kohol cii a engem i doo nengen nahan, kape aeren a Aôndo a dedoo ne nga a kohol a er tom imôngo ve or lu or u lun a inja i dedoo je la. Aeren ne nga a kporom a Mbakristu ikyua a ayol a ve tseegh ga, nga a kporom a ve ikyua hen Ter ve u sha kpaa. Ka nahan ve apostoli Paulu taver mbananjighjigh a na imôngo ishima ye, wener: ‘Dooshima wen a̱ de lu sha imanger ga. . . . Doo nen ayol a en tsung sha dooshima.’—Mbaromanu 12:9, 10.
4. Ikyav i ishember i ‘ikyo i wan’ la er nyi?
4 Ishember i ken zwa Grika i í gem i̱ ér “ikyo i wan,” i̱ Paulu á er kwagh u i̱ la, í pav i̱ ker avegher ahar, ikyav i vegher ugen la ér huror man ugen la di ér dooshima. Er orgen u timen sha Bibilo á pase nahan, kwagh ne gba u Mbakristu cii “á fa ve ér mba tsombor u ú lu ken mzough man ijoughave shi ú eren kwagh sha dooshima kpaa yô.” We kpa ú nenge anmgbianev ou mba nomso man mba kasev mba ken Kristu wer mba tsombor wou shi ne mba ken mzough shi ú eren kwagh a ve sha dooshima kpa? Mlu u kundu kundu a lu ken tiônnongo u Kristu, hanma or ker cii nana henen ér se mba tsombor môm. (Mbagalatia 6:10) Ka nahan ve, Bibilo i í yer ér The New Testament in Modern English, i J. B. Phillips á gber la i̱ kaa ken takerada u Mbaromanu 12:10, ér: “De se lu nen a dooshima ayol a se tsung er anmgbianev nahan” ye. Bibilo i í yer ér The Jerusalem Bible la di kaa ér: “Doo nen ayol a en tsung er anmgbianev ka ve doo ayol a ve tsung nahan.” Een, Mbakristu mba doon ayol a ve sha ci u doo u vea er nahan kpee ga, kpa ka sha ci u gba u vea er nahan keng keng. Se lu nen a “dooshima u mimi u hen anmgbianev” la, nahan se ‘doo nen ayol a ase ishima tsung je.’—1 Peteru 1:22.
“Aôndo Tese Ne u Doon Ayol a En”
5, 6. (a) Yehova yar tom a mbamkombo mba ityar i ityar u tesen ior nav dooshima u Mbakristu nena? (b) Anmgbianev ka vea lu imôngo shighe gôgônan yô, ve hemba doon ayol a ve nena?
5 Er “dooshima u mbagenev kpishi” a lu ndôhôr ken tar ne nahan kpa, Yehova ngu tesen ior nav mba sha ayange ne ér ve ‘doo ayol a ve.’ (Mateu 24:12; 1 Mbatesalonika 4:9) Mbamkohol mba ityar i ityar mba Mbashiada mba Yehova la ka ian i dedoo i henen ityesen ne. Ken mbamkohol mban, Mbashiada mba hen ityônya ka ve zua vea anmgbianev mba ve mough ken ityar icaa ve ve la, man mbakpishiv ka ve tar anmgbianev mba ve za mough ica ve ve ne ikyagh ki yaven. Ken mkohol ugen u i sember been yô, anmgbianev mbagen va ken ityar i ior ve fe tesen er ishima i lu ve ker ga yô. Orkristu ugen u lu wasen u taren anmgbianev mbagenev ikyagh ki yaven la kaa wener, “Shighe u anmgbianev mban va nyôr hiihii la yô, ve lu cian ashe shi ve lu kususu kpaa. Kpa ayange nga kar ataratar, mba gem u yemen yô, ve man anmgbianev mba ve tar ve ikyagh la cii ve gba vaan kuven ayol a ve. Imba dooshima u Mbakristu u ve tagher a mi ne ka u vea hungur a mi mayange ga.” Aluer se er a anmgbianev asev dedoo, se ver a ver ga yô, nahan kwagh la una na a maa orvannya la iyol a kua orya la kpaa.—Mbaromanu 12:13.
6 U̱vàndè-èrèn mba sha mkohol mban ne doo kpishi kpa, zum u Mbakristu ka vea er Yehova tom imôngo shighe gôgônan yô, kwagh ne ngu a na ve hemba lun kôôsôô cii. Shighe u ka sea fa anmgbianev asev tsembelee yô, aeren a ve a injaa la nga a hemba doon se cii, aeren er mimi man jighjigh man ikyo i wan man erdoo man naagh ku nan man mhôônom ma zungwen man iyoltangen ga la nahan. (Pasalmi 15:3–5; Anzaakaa 19:22) Mark er tom u mishen ken Ityoughkitaregh ki Afrika, á kaa wener: “Tom u eren vea anmgbianev imôngo la ka u iligh se icur i dooshima i or nana fatyô u saghen gagher ga yô.”
7. Kanyi i gbe u se er ve dooshima u Mbakristu una lu ken tiônnongo?
7 Saa anmgbianev mba ken Kristu vea kporom ikyua a mbagenev keng ve vea za hemen u lun a imba dooshima la ken tiônnongo ye. Vea er kwagh ne sha u lun ken mbamkombo mba Mbakristu hanma shighe man shi u taver mdoo u anmgbianev asev mba nomso man mba kasev ve doo se ishima la. A lu sha u lun hen mkombo tseegh ga, kpa a lu sha u lun a ci ker sha mhii zan zan mkur, se lu taver ayol a ase asema u “lun a dooshima man aeren a dedoo.” (Mbaheberu 10:24, 25) Ortamen ugen ken tar u Amerika kaa wener, “m umbur doo doo shighe u m lu wanye la, tsombor wam ú masetyô u duen ken Iyou i Tartor, se ngôôr ker se lamen vea mbagenev sha akaa a injaa.”
Gba u Ú ‘Bugh Ishima’?
8. (a) Kanyi kwagh Paulu lu ôron zum u a taver Mbakorinte ishima wener ve ‘bugh ishima’ laa? (b) Kanyi kwagh se er ve dooshima a hemba lun ken tiônnongo?
8 Aluer se soo u tesen mbagenev ser ve doo se ishima yô, a gba u se ‘bugh asema’ ase se ngohol ve. Apostoli Paulu yange nger washika hen tiônnongo u ken Korinte la, kaa wener: “Ishima yase bugh gbangelaa. Ka ken vese i imbishi ne ga.” Paulu taver ve ishima wener ve ‘bugh ishima’ ve ngohol ior. (2 Mbakorinte 6:11–13) We ú fatyô u ‘bughun ishima’ eren a ior doo doo kpa? De keghen wer saa mbagenev ve vande eren a we doo doo ga. Ken washika u Paulu nger hen Mbaromanu la, á zua ikyo i i gbe u se wa mbagen la sha kwagh wan na ne, ér: “Hemen nen sha u nan ior icivir.” (Mbaromanu 12:10) U̱ nan mbagenev civir yô, vande sughun ve zum u ú ze mbamkombo yô. Shi ú fatyô u lôhôn ve wer ve kohol we ne due kwaghpasen, shin ve kohol we ne wa ago iyol a mkombo imôngo. Aluer ú er kwagh nahan yô, kwagh la una na dooshima una seer vesen a vese.
9. Kanyi kwagh mbagen ve er sha er vea hingir ahuraior a lun kôôsôô a Mbakristu mbagen er ve nahana? (Wa ma ikyav i i er hen ityônya yô ker.)
9 Icombor man ior asange asange ken tiônnongo vea fatyô u ‘bughun asema’ ve, eren a a mbagen doo doo sha u zan ve inya, man alaghga je yô yan kwaghyan imôngo vea ve, shi eren akaa a injaa imôngo kpaa. (Luka 10:42; 14:12–14) Ashighe kpishi anmgbian Hakop yange a sôr ian a ver í un man ior mbagen kpeghee vea er iniongo yô. Á kaa wener, “mbayev man mbaganden kua mbamaren mba ve lu yesen ônov ve mtswen cii yange ve lu her. Hanma or yange nan yem ken ya saan saan, shi kwagh ne a na ior ve hemba kporom ikyua ayol a ve kpaa.” Er se lu Mbakristu yô, doo u se nôngo se lu mbananjighjigh imôngo tseegh tsô ga, kpa se lu ahuraior a mimi kpaa.—3 Yohane 14.
10. Kanyi kwagh i doo u se er zum u se lu a mzeyol vea anmgbianev aseva?
10 Nahan kpa, ashighe agen mbamyina asev vea na a lu se ican kpishi u hiin ijende a mbagenev shi tesen ve dooshima kpaa. Kanyi kwagh se eree? Kwagh u hiihii yô, se er msen ser ma se lu ken dooshima vea anmgbianev asev. Aôndo soo ér mbayev nav ve doo ayol a ve, nahan una ungwa mbamsen vev mba ve lu eren a ishima i môm mbara. (1 Yohane 4:20, 21; 5:14, 15) Shi se kpaa doo u shighe u se er msen yô, se gba teman a tema ga, se er tom sha mbamsen asev. Ric er tom ken Ityoughkitaregh ki Afrika sha indi i orkuran u ningir sha, á umbur kwagh u anmgbian ugen u yange taver u eren tom a mi kpishi sha ci u fa u ôron kwagh a or ken bem ga yô. Ric pase wener, “er yange ma m palegh anmgbian ne yô, m gema m tsua u kporom ikyua a na. Tsô m mase kaven er ter u anmgbian ne yange lu or u lumun beer ga yô. Yange m fe er anmgbian ne lu nôngon tsung ér ma un gem ma un undu tsaha u ter na tsaha un la, shi m fe mzehemen u á zough a mi sha iniôngon na ne yô, kwagh ne doo un kpishi. Nahan se hingir ijende i numben a mi ga.”—1 Peteru 4:8.
Pase Mbagenev Er I Lu Ú ken Ishima La!
11. (a) Kanyi kwagh i gbe u se er ve dooshima una vese ken tiônnongo? (b) Er nan ve u pasen mbagenev er ishima i lu ú ker ga la, i lu kwagh u vihin mlu wase u ken jijingii?
11 Nyian ne ior kpishi ka ve soo u lun kwagh ve, ve soo u biishi a or ga. Kwagh ne vihi kpishi! Gba u imba kwagh ne ia lu ken tiônnongo u Kristu ga. Dooshima u anmgbianev u mimi ka di iliam i gban lamen kundu kundu, shin ka u gban ngoron kuven ior dang dang wer ú ngu tesen dooshima ga. Kpaa, doo u se pase mbagenev er i lu se ken ishima la di er Paulu pase Mbakorinte nahan, shi se tese mbananjighjigh a vese imôngo ser, ka mkpeyol ve se lu keren ye. Shin er marami u mbagen i lu u lamen kpishi ga nahan kpa, u geman di lun ving yum la kpa doo kuma ga. Bibilo wa se kwagh ér: “Or u nan dugh iyol i nan kposo yô, ka isharen i nan iyol i nan, nan keren ye, nahan nan mough num a kwaghfan u mimi cii.”—Anzaakaa 18:1.
12. Er nan ve u ôron kwagh a mbagenev sha mimi la i̱ lu kwagh u hange hange u maan ikyaryan i dedoo ken tiônnongo?
12 Kwagh u vesen ken ikyaryan i mimi yô ka u ôron kwagh a or sha mimi. (Yohane 15:15) Gba u̱ se cii se lu a akar aa se fatyô u pasen ve akaa a ken atô ishima yase man er i lu se ken ishima yô. Heela tseegh ga, shighe u ka sea fa ayol a ase yô, kwagh la ngu a hemba wasen se u eren kwagh sha ishima i orgen la. Shighe u ka sea tese ser kwagh u orgen la hemba gban se ishima yô, ka se na mtem u ken tiônnongo a hemba doon shi se zua a mimi u mkaanem ma Yesu ma á kaa ér: “U nan a na kwagh hembe saan iyol a u ngohol a ngohol kwagh” ne.—Aerenakaa 20:35; Mbafilipi 2:1–4.
13. Kanyi kwagh se er sha u tesen ser anmgbianev asev doo se ishima sha mimi?
13 Aluer se tese dooshima wase sha aeren a ase ga yô, una wase or môm ga. (Anzaakaa 27:5) Shighe u se lu tesen dooshima sha mimi yô, alaghga ishigh yasegh kpaa kia tese dooshima ne, nahan alaghga kwagh ne una na a lu mbagen ken ishima u ve kpa kporom ikyua a vese. Orfankwagh yange nger wener: “Iwanger i ashee ngi ne ishima msaanyol.” (Anzaakaa 15:30) Zum u se hen u eren kwagh a or sha gbenda u dedoo yô, kwagh la kpaa ngu a seer van a dooshima. Lun yô kape or môm nana fatyô u yamen dooshima ga je la, kpa iyua i or ne a ishima i nan la ia fatyô u lun a inja. Aluer or tindi orgen a kaade u ishughun shin washika shin “kwaghôron u sha shighe vough” yô, akaa ne cii aa fatyô u tesen dooshima u a hii ken ishima yô. (Anzaakaa 25:11; 27:9) Nahan zum u se nôngo tegh tegh se ye ikyar a mbagenev kera cii yô, se za hemen u tesen ve ser kwagh ve doo se ishima sha mimi. Se wase ahuraior a ase, hemban cii je yô shighe u kwagh a tser á yô. Bibilo kaa ér: “Huror yô, lu a dooshima gbem, man shi i mar anmgbian sha ci u ayange a ican.”—Anzaakaa 17:17.
14. Kanyi kwagh i doo u se er aluer se tese ser or doo se ishima kpa nan nenge a kwagh la ga yôô?
14 Sha mimi yô, se fatyô u veren ishima ser hanma or ken tiônnongo nan lu ikyua a hanma or cii ga. Mbagen vea hemba lun ikyua a mbagenev, kwagh ne ka sha er Aôndo gba tar je. Nahan aluer mbagen mba ikyua a we er u nenge la ga kpa de kur ikyaa fese wer kwagh za iyol ken a we shin ken or la ga. Shi de nôngon wer u hingir huror u nan sha apera ga. Aluer ú ngu ikyua a nan saa di sha er nan ne u ian la yô, nahan ú ver ian i kper ne fatyô u lun ahuraior yô.
“Ka We Ishima i Doom a We Yum Ye”
15. Ka a wuese or shin ka a wuese nan ga nahan, kwagh ne ngu a bende a nan nena?
15 Ka keng kwagh u Yesu ungwa imo due sha kaa ér, “ka We ishima i doom a We yum ye” sha shighe u i er un batisema i bee kera la na un iember ken ishima kpen kpen! (Marku 1:11) Mkaanem ma i ôr u tesen ér Ter lumun a na la yange ma a wase Yesu u fan ér un doo Ter na ishima. (Yohane 5:20) Kwagh ngu a er i vihi yô, ior mbagenev doo ior ishima shi mba ne ve civir kpaa, kpa mayange je mba a ungwa ior mbara wuese ve sha won ga. Ann kaa wener: “Agumaior a lun er mo nahan kpishi nga aa icombor i í ne jighjigh a atesen a Kristu ga yô. Ka sea hide ken ya yô, ka ipuun tseegh ka se zua a mi ye. Kwagh ne ngu a na se ule kpishi.” Nahan shighe u ve hingir ilegh ki tiônnongo yô, ka ve zua a tsombor u ken jijingi—inja na yô ka uter mba ken tiônnongo kua ungô man anmgbianev mba nomso man mba kasev mba ve eren kwagh a ve kundu kundu yô.—Marku 10:29, 30; Mbagalatia 6:10.
16. Er nan ve ieren i puun a puu mbagenev la i wase ga?
16 Ken aeren a ityôô agen yô, ka i taver u mbamaren man mbaganden man atica a wuese mbayev sha kwagh u ve er u doon la kpen kpen, ka ve hen ér vea wuese ve yô vea nyôr hwer man imanger. Imba mhen la ia fatyô u benden a icombor i Mbakristu man tiônnongo kpaa. Mbaganden ka vea soo u wuese gumor sha kwaghôron u nan ne shin ma iniôngon igen i nan nenge yô, ve kaa ér: “Ú nongo, kpa er i hemba nahan!” Shin sha gbenda ugenegh yô, alaghga vea kohol gumor ugen a ku sha kwagh u ve nenge nan er sha ishima ve ga yô. Ior kpishi hen ér aluer ve er nahan yô mba tuur a tuur agumaior ér á nôngo kwagh i sende ape tahav vev mbu ar la. Kpa ashighe kpishi kwagh ne ngu a wase ga, gadia alaghga agumaior aa kera soo u eren kwagh ga, shin aa hen ér aa fatyô u eren kwagh za aren ape i soo la ga.
17. Er nan ve i doo u se ker igbenda i se wuese mbageneve?
17 Nahan kpa i de wuese agumaior sha shighe u i hii u wan ve kwagh la tseegh ga. Aluer i wuese á sha mimi yô, kwagh la una va a dooshima ken tsombor man ken tiônnongo kpaa, man kwagh ne una taver agumaior asema u za keren kwaghwan hen anmgbianev mba nomso man mba kasev mba ve tse ken tomshiren yô. Nahan u se den ser aeren a ityôô a tese se er se eren kwagh a mbagenev la yô, de se “haa nen orhe iyol u i gbe un sha inja i Aôndo ken perapera u mimi man mtsegh u mimi” la. Wuese nen mbagenev er Yehova kpa a eren nahan.—Mbaefese 4:24.
18. (a) Ne agumaior, doo u ne nenge kwaghwan u mbaganden ve we ne la nena? (b) Er nan ve mbatamen ka ve er msen shi ve gbidye kwar a ishima cii vé ve wa or kwagha?
18 Ne agumaior kpaa, de gbe kuren nen ikyaa tsô ner aluer uigyandenmbaiorov mba kôôm ne shin mba wan ne kwagh sha kwagh u ne er u shami ga yô, nahan ngura tese ér ve kôr ne ihyom je ve ga. (Orpasenkwagh 7:9) Ve kôr ne ihyom ga! Alaghga mba tesen ne ér kwagh wen gba ve ishima shi ne doo ve ishima kpaa. Aluer ka nahan ga yô, er nan ve ve nanden ityou vev u lamen a ven sha ma kwagha? Er mbaganden, hemban cii je yô mbatamen mba ken tiônnongo ve fe kwagh u mkaanem ma a fatyô u eren yô, ka ve tôô shighe u eren msen shi henen sha kwagh u vea wa or la, gadia awashima ve ka u kwagh la a wase or la tseegh.—1 Peteru 5:5.
“Mhôônom Ma Ker Ter” Avese
19. Er nan ve ior mba ve ve ahenge vea fatyô u geman hen Yehova ér a wase ve?
19 Alaghga mbamzeyol mba erdoo a ve mbagenev a mi vea na yô vea yem cian u shi eren a or doo doo ér shi alaghga vea va zua aa aheen. Kwagh ne una na a gba u vea lu a ishimataver man jighjigh u nan tsung ve vea fatyô u shi bughun ishima eren kwagh a mbagenev sha dooshima ye. Kpa mayange ve de hungur er Yehova “A lu ica a hanmô wase ga nahan.” ga. Ngu lôhôn se er se kporom hen a na. (Aerenakaa 17:27; Yakobu 4:8) Shi a fa er se lu cian ser or shi nana va er kwagh u vihin se yô, nahan a er ityendezwa wener una sue se shi una wase se kpaa. Orpasalmi Davidi taver se ishima ér: “TER ngu ikua a mba asema a vihin ve la, yem mba ve lu a ishima i zamber yô.”—Pasalmi 34:18.
20, 21. (a) Se fa ser se fatyô u kôron ikyar kôôsôô vea Yehova nena? (b) Kanyi kwagh i gbe u se er ve se ya ikyar kôôsôô a Yehovaa?
20 Ikyar i yan kôôsôô a Yehova hemba kan kwagh u injaa u i doo u se er yô. Kpa se fatyô u yan ikyar i ngira imba la jee? Een, se fatyô. Bibilo pase er yange nomso man kasev mba perapera lu ikyua a Ter wase u sha ve lu ve yô. I koso akaaôron ve a kundu kundu la ér a na se se de kera cie u kporom ikyua a Yehova ga.—Pasalmi 23, 34, 139; Yohane 16:27; Mbaromanu 15:4.
21 Akaa a Yehova a soo ér se er man ve se lu ikyua ikyua a na la yuhwa gande se vanger ga. Davidi pine ér: “TERE, ka an nana tsa ken tenti Wouwe? . . . Ka u nan zenden jighilaa, nan eren perapera, nan er kwagh sha mimi ken ishima i nan” la. (Pasalmi 15:1, 2; 25:14) Er se nenge ser tom u eren Aôndo ka u ume atam a dedoo ken a vese shi ú tese se gbenda shi ka u kura se nahan, se hingir u fan ser “mhôônom ma ker Ter” a vese.—Yakobu 5:11.
22. Ka ikyar i nyi Yehova a soo ér ior nav ve ya?
22 Se mba a iveren kpishi sha er i sar Yehova u yan ikyar a uumace mba kaka nahan! Nahan se tese se ior mbagenev doo se ishima ga zee? Sha iwasen i Yehova yô, hanmô wase nana fatyô u tesen mbagenev dooshima u anmgbianev, u Mbakristu ve lu a mi la, shi se kpa á fatyô u tesen se dooshima ne. Sha ikyev i Tartor u Aôndo yô, hanma or sha tar cii nana lu ken imba dooshima ne gbem sha won.
Ú Fatyô u Pasen Kpa?
• Ka mlu u nyi nahan i doo u una lu ken tiônnongo u Kristuu?
• Hanmô wase nana er nan ve nana wase u van a dooshima ken tiônnongo?
• Iwuese i sha mimi ka i va a dooshima hen atô u Mbakristu nena?
• Dooshima u Yehova ngu a sue se nena?
[Study Questions]
[Picture on page 27]
Dooshima u Mbakristu la gban kan di kwagh u i gbe u se er tseegh tsô ga
[Pictures on pages 28, 29]
Ú fatyô u ‘bughun ishima’ you eren a ior doo doo kpa?
[Picture on page 30]
Ú puun a puu ior shin ka u taver ve a taver ishima?