Mkaanem ma Yehova Ma Uma Je

U Saven Ôron Asember ken Takerada u Samuel u Sha Uhar

SAA or nana kuran atindi a Yehova vough a mshi shio ve nana tese ér nan lumun hementor na yee? Or u perapera nan eren kwagh u vough sha ishigh ki Aôndo hanma shighe ciilii? Ka unô nahan ve lu ‘sha ishima i Aôndo voughloo’? (1 Samuel 13:14) Takerada u Samuel u sha Uhar la, na se mbamlumun mba kuman ken ato sha mbampin mban.

Ka uprofeti uhar mba vé luun a Tor Davidi, u tar u Iserael u ngise la yange ve nger takerada u Samuel u sha Uhar ne ye. Ve yô lu Gadi man Natan. * Vé nger ú vé bee ken inyom i 1040 C.S.W., sha shighe u mkur u mtemtor u Davidi u anyom 40 la. Takerada ne hemba ôron kwagh u Davidi man ikyaryan na a Yehova. Takerada u ú er se akaa a doon yum ne, pase se kwagh u ikyurior igen i̱ yange i̱ lu ken mzeyol, kpa i̱ va hingir tartor u lun yôughyôugh sha ikyev i tor u taver ishima ugen yô. Akaa shon a doon tsung a ú er se ne ka a sha kwagh u mlu u ior, man ú pase akaa ne vighe vighe kpen kpen.

DAVIDI “YEM HEMEN HEMEN”

(2 Samuel 1:1–10:19)

Kwagh u Davidi er zum u á ungwa ku u Saulu man Yonatan la pase se er ishima lu un ker a ve man a Yehova kpaa yô. Í kôr Davidi tor sha kwe u Yuda ken gar u Heberon. Ishibosheti, wan u Saulu di gema tema tor sha ikwe i Iserael igen la cii. Davidi “yem hemen hemen,” anyom nga kar er ataankarahar man tiôn nahan yô maa á ya tor sha Iserael cii.—2 Samuel 5:10.

Davidi ye tor kera yô maa á ngohol Yerusalem sha ikyev i Mbayebushi, á gema gar la hingir gartamen u tartor na. Davidi nôngo wener una tôô areki a yem a mi ken Yerusalem, kpa kwagh gema due ker u vihin kpen kpen. Kpa, shighe va kar yô i̱ tôô areki ne i yem a mi a mzeyol shio, tsô Davidi vine amar sha iember. Ayange nga kar yô, Yehova ya ikyur i tartor a Davidi. Aôndo za hemen u lun a Davidi, nahan á hemba mbaihyomov nav cii.

Mbamlumun sha Mbampin mba sha Akaa a ken Ruamabera:

2:18—Er nan ve í yilan Yoabi man anngôôv nav mbauhar mbara í suur sha ngô ve Seruya? Ruamabera u ken zwa Heberu la hemba ôron kwagh u icombor ken vegher u uter. Alaghga nom u Seruya yange kpe kôugh, shin alaghga í nenge un ér á kuma u á ter iti na ken Icighanruamabera ga. Shi kwagh ugen yô, Seruya lu ingyôr i Davidi i sha ngô shin i sha ter, alaghga lu nahan ve í yilan ônov nav mban í suur sha na ye. (1 Kroniku 2:15, 16)  Ijiir igen i môm tsô kpa í kera ôr kwagh í tér ter u Yoabi man anngôôv nav ga, saa pe í ôr kwagh u uwar na u ken Betelehem la tseegh.—2 Samuel 2:32.

5:1, 2—Yange i wua Ishibosheti anyom kar á me cii ve Davidi mase hingir tor u Iserael ciilii? Se fatyô u kaan ser Saulu yange kpen a kpe nahan maa Ishibosheti tema tor, tsa sha ikyon kuma anyom ahar. Man lu shighe u Davidi kpa tema tor ken Heberon je la. Davidi hemen ipaven i Yuda ken Heberon kuma anyom ataankarahar man tiôn. Yange mba ker un tor sha Iserael cica cii yô maa á gema Yerusalem hingir gartamen u tartor na. Nahan yô, í wua Ishibosheti anyom kar kuma er ataan nahan cii ve Davidi mase yan tor sha Iserael cii ye.—2 Samuel 2:3, 4, 8–11; 5:4, 5.

8:2—Mbaiserael yange ve nôngo ityav a Mbamoabi, ve wua ve kuma iorov ú me? Er yange ma í ôr iyenge í mba í wua la môm môm sha er á fa yô, alaghga yange í tôô ikyaren í kar ve cii ve í fa iyenge ve ye. Ka inja er Davidi yange er Mbamoabi mban yav inya sha nongo vough vough, maa tôô kor kar nongo la a mi nahan. Ikyav tese ér, á kar Mbamoabi mban uikyaren utar, á wua ve uikyaren uhar, kpa mba ken ikyaren u môm la yô á de ve uma.

Ityesen hen Avese:

2:1; 5:19, 23. Davidi yange vande pinen Yehova ér una kôndo a̱ za tema ken Heberon shin una de kôndon ga, cii ve mase kôndon ye. Shi yange una soo u nôngon ityav a mbaihyomov nav yô á vande pinen Yehova. Se kpa hanma kwagh u se soo u eren u á bende a mlu wase u ken jijingi di tsô yô, doo u se pine Yehova cii man se er un ye.

3:26–30. Iyev i oron i ve a kwaghbo.—Mbaromanu 12:17–19.

3:31–34; 4:9–12. Davidi lu or u oron iyev ga, shi eren kwagh sha tswam kpaa ga, nahan á ver se ikyav i dedoo.

5:12. Mayange je i̱ de hungur se er í lu Yehova á tese se igbenda na ve se zou a ian i yan ikyar a na kangenaa ga.

6:1–7. Shin er awashima u Davidi lu u dedoo nahan kpa, mne u á na zwa í tôô Areki í penda sha ikyekye í lu yemen a mi la lu shami ga. Yange per tindi u Aôndo, ka nahan ve í fatyô u yemen a Areki shon doo doo ga ye. (Ekesodu 25:13, 14; Numeri 4:15, 19; 7:7–9) Usa kpa uwegh ku á za sha Areki, á kôr un ve á kpe la tese ér aluer se mba a awashima u dedoo sha kwagh je kpa, kwagh la tseegh maa una gema tindi u Aôndo ga.

6:8, 9. Ishima yange i hii vihin Davidi ker sha mzeyol u a tagher a mi la, den ishima vihin yô maa mciem gba un iyol—alaghga je yô á na Yehova ibo sha aahe u er la. Aluer se per atindi a Yehova, nahan ikyaa ngi zan a vese yô, doo u se wa ikyo tsung hen shighe la sha er se na un ibo ga yô.

7:18, 22, 23, 26. Davidi lu or u hiden a iyol ijime, civir Yehova a ishima na i môm, shi gba un ishima u kenden a iti i Aôndo sha kpaa. Doo u se kav aeren a na ne.

8:2. Kwaghôron u profeti u yange í ôr un anyom 400 ken ijime yô kure sha mi vough. (Numeri 24:17) Mkaanem ma Yehova ma gbe inya ma shighe môm ga.

9:1, 6, 7. Davidi kure ityendezwa na. Se kpa zum u se tende zwa a or yô se er sha ityendezwa yase la.

YEHOVA NA KWAGHBO MOUGH SHA OR U Á VER UN TOR LA

(2 Samuel 11:1–20:26)

Yehova kaa a Davidi wener: “Nenge, Me na kwagh u bo una mough ken ya wou una tser u, Me tôô kasev ou sha ashe ou je, Me na orwanndor a we, nana yav a kasev ou atetan ken igbar je.” (2 Samuel 12:11) Er nan ve Yehova kaa ér una er kwagh a na nahana? Lu sha ci u idya i Davidi er a Betesheba la. Shin er Davidi gema ishima, í de un kwaghbo na la nahan kpa, á sunda injar i isholibo na la.

Hiihii yô, wan u Betesheba mar a na la kpe. Ka been heela yô, Amnon, wan u Davidi kôr iniunkwase Tamar, ingyôr na i sha ter, yav á na sha apera. Ishima vihi anmgbian u Tamar,  Abesalom ker a Amnon kpishi, nahan á wua un. Ayange nga kar yô, Abesalom mough ahendan a ter na, á yôô iyol na ér un tema tor ken Heberon. Davidi yevese un due Yerusalem imbusu. Abesalom maa yav a kasev mba sha uikya mba ter na pue, mba á undu sha u ve̱ kuran ya la. Mba woo Abesalom yô maa í hide a tor u Davidi i na un. Ayange nga kar yô, or u ken kwe u Benyamin ugen shi mough ahendan, i yilan un ér Sheba, kpa í wua un kera.

Mbamlumun sha Mbampin mba sha Akaa a ken Ruamabera:

14:7—Inja i ishember i “anikausu u a shim her” la ér nyi? I yar tom a ishember i anikausu u a shi her, a lu yeghen kure kure la sha u ôron kwagh u wan u a lu uma her yô.

19:29—Er nan ve Davidi ôr kwagh a Mefibosheti nahana? Er Davidi ungwa kwagh u Mefibosheti ôr un la bee cii yô, mase kaven er un lumun kwaghôron u Shiba la í lu shami ga nahan. (2 Samuel 16:1–4; 19:24–28) A̱ shi nan kpa, kwagh ne vihi Davidi kpishi, nahan á kera soo u ungwan kwagh sha mi ga.

Ityesen hen Avese:

11:2–15. M-er u Bibilo i er se kwagh u asorabo a Davidi vighe vighe la tese ér Bibilo ka Mkaanem ma Aôndo a ne i nger yô.

11:16–27. Aluer se er isholibo i vesen yô, doo u se ker gbenda u cirin isholibo yase la er Davidi er nahan ga. Kpa, doo u se pase Yehova isholibo i se er la, shi se ker iwasen hen mbatamen mba ken tiônnongo kpaa.—Anzaakaa 28:13; Yakobu 5:13–16.

12:1–14. Natan ver ikyav i dedoo sha ci u mbatamen mba ken tiônnongo. Mbatamen mba a tom u wasen mba ve gbe ken isholibo sha er vea hide a tile sha angahar a ve her yô. Doo u mbatamen vea er tom u ve lu a mi ne sha kwaghfan.

12:15–23. Davidi lu a mnenge u vough sha kwagh u er un la, ka nahan ve á er kwagh sha inja ye.

15:12; 16:15, 21, 23. Er lu inja er Abesalom sôôn hingir tor yô, imanger man hangeshima u Ahitofel, or u fankwagh u henen kwagh a Davidi imôngo la mgbegha un tsô á undu Davidi á kohol Abesalom. Aluer se mba a mfe, kpa se mba hiden a iyol ijime ga shi se mba eren kwagh sha mimi ga yô, se gba ken to hônon.

19:24, 30. Mefibosheti wuese erdoo u Davidi a na kpishi. Á lumun ijir i Davidi kure sha kwagh na vea Shiba la ave ahar. Iwuese i se lu a mi hen Yehova man nongo na la i̱ tuur se u wan ayol a ase sha ikyev na.

20:21, 22. Kwaghfan u or môm tseegh kpa una fatyô u yiman ior kpishi.—Orpasenkwagh 9:14, 15.

 “YÔ, SÉ GBA SHA IKEV I TER TSÔ”

(2 Samuel 21:1–24:25)

Ijen yange i gba anyom atar, sha ci u ibo i awambe i Saulu va a mi sha u wuan Mbagibeon la. (Yosua 9:15) Mbagibeon yange ve soo ér vea or iyev i ibo awambe la, nahan ve kaa ér i̱ na ve ônov mba Saulu utaankaruhar vea sende ve. Tsô Davidi kôr ve na sha ikyev i Mbagibeon, lu hen shighe la ura hide gba nôôn ye. Ayange nga kar yô, “Davidi man mbayev nav wua” akôraior a Mbafiliti unyiin.—2 Samuel 21:22.

Davidi er isholibo i vesen sha u nan zwa ér i̱ ôr ior iyenge. Kpa á gema ishima. Nahan a̱ tsuwa ér guda una “gba sha ikev i TER.” (2 Samuel 24:14) Sha nahan yô, Aôndo tindi bouange wua ior je kuma iorov 70,000. Davidi er kwagh u Yehova kaa un yô, maa bouange la bee.

Mbamlumun sha Mbampin mba sha Akaa a ken Ruamabera:

21:9, 10—Risepa yange kura akom a ônov nav uhar man ônov mba wan u Saulu utaan mba Mbagibeon sende ve la kuma shighe nena? Í wua ve mba utaankaruhar mbara cii “sha shighe u sundan iyiav”—ken uwer u Maaci shin Aipor. Í undu akom a ve cii sha uwo. Risepa lu kuran akom ve atetan man tugh zan zan shighe u iyugh i Yehova kar hiden ijime ve icegh bee la. A̱ shi nan kpa, ura yange u nôô ga zan zan shighe u sunda kar been ken uwer u Oktoba. Nahan, alaghga Risepa kura akom a ve ne kuma iwer itian shin ataratar nahan. Davidi maa na zwa í kura akuhe a nomsombaiorov mban cii í za ii.

24:1—Er nan ve m-er u Davidi ôr iyenge i ior la lu kwaghbo u vesene? Tindi yange venda iyenge i ôron ga. (Numeri 1:1–3; 26:1–4) Bibilo ôr se awashima u Davidi lu a mi ve ôr iyengeior ga. Kpa, 1 Kroniku 21:1 kaa ér ka Satan yange tor un ityô ve er kwagh ne ye. Aluer ka nyi je i̱ er kpa, Yoabi, kurutya u Davidi kav er iyenge ôron i Davidi soo ér i̱ ôr la lu shami ga yô, nahan á venda a na.

Ityesen hen Avese:

22:2–51. Icam i Davidi pase se sha gbenda u doon tsung er Yehova a lu Aôndo u mimi, shi á kom u se suur sha na yô!

23:15–17. Davidi waan tindi u Aôndo sha kwagh u uma man awambe la ikyo tsung je, ka nahan ve u eren a er kwagh u a war lun inja er ka u peren tindi ne kpa yange venda ye. Se kpa doo u se lu a inja na ne sha kwagh u atindi a Aôndo cica cii.

24:10. Imoshima i Davidi mgbegha un gema ishima. Imoshima yase ngi eren tom her sha imba gbenda ne kpa?

24:14. Davidi fa dedoo ér mhôônom ma zungwen ma Yehova hemba ma orumace yem zende zende. Se se na jighjigh nahala kpa?

24:17. Davidi vaa afanyô kpishi sha ican i yan i isholibo na la va Mbaiserael jimin cii a mi la. Aluer or er isholibo, nan gema ishima je kpa, doo u nana vaa afatyô sha iti vihin i nan ve a mi sha tiônnongo jimin cii la.

Se Fatyô u Lun ‘Or u sha Ishima i Aôndo Vough’

Tor u Iserael u sha uhar ne yange lu ‘or u sha ishima i Yehova vough.’ (1 Samuel 13:14) Mayange je Davidi lu a akperan sha kwagh u atindi a Yehova a perapera ga, shi á nôngo wener una undu Aôndo una lu sha tseeneke na kpaa ga. Ashighe a Davidi er isholibo cii, á lumun ibo, shi á lumun tsaha, shi á sôr igbenda na kpaa. Davidi lu or u eren kwagh sha mimi. Doo u se kpa se er kwagh er un nahan, man hemban je yô shighe u se er isholibo ga he?

Kwagh u uma u Davidi la tese se vighe vighe ér, saa se lumun atindiakaa a Yehova, aa sha kwagh u dedoo man u bo la, shi se tesen mimi wase sha u eren á kpoghuloo ve kwagh ne una tese ér se lumun hementor na ye. Se fatyô u eren kwagh ne. Se mba a iwuese sha akaa a dedoo a takerada u Samuel u sha Uhar ú tese se ne! Sha kpôô yô, mkaanem ma Aôndo á ne í nger ken takerada ne la ma uma je, ma tema gbilin ga.—Mbaheberu 4:12.

[Footnote]

[Picture on page 28]

Davidi umbur kwagh u un u a ver un tor la, nahan á hide a iyol ijime

[Pictures on page 30]

“Nenge, Me na kwagh u bo una mough ken ya wou una tser u”

Betesheba

Tamar

Amnon