Lu Nen Mbatomov Mba Zan Ikyura Shi Geman Nen Igbenda Yen I Pasen Kwagh
Lu Nen Mbatomov Mba Zan Ikyura Shi Geman Nen Igbenda Yen I Pasen Kwagh
“Ior cii m hingir ve hanma kwagh cii, sha u a lu nan nan kpaa, me yima mbagenev yô.”—1 MBAKORINTE 9:22.
1, 2. (a) Ka sha nyi igbenda nahan apostoli Paulu yange lu or u fan tomo? (b) Paulu nenge tom u i na un la nena?
YANGE cian u lamen a mbafantakerada ga. Shi atsanaior a eren tenti kpa lamen a ve doo doo. Yange ôr kwagh a ashagbaior a Mbaromanu kôr ve ken asema kua atsanaior a ken tar u Fergia kpaa. Shi akaangeren a na taver Mbagrika mba ngohol mbavannya man Mbayuda mba dondon aeren a ityôô asema kpen kpen. Yange fa u tôvon sha kwagh a ior, shi una ôr kwagh yô i doo ior je i gande u vea huna kwaghôron na la. Shi soon u ôron kwagh u mbagenev kpa ve lumun a mi sha er una wase ve ve dondo Kristu yô.—Aerenakaa 20:21.
2 Or u se lu ôron kwagh na heen ne ka apostoli Paulu. Sha mimi yô, lu or u fan tom shi za ikyura sha tom na kpaa. (1 Timoteu 1:12) Yesu na un tom u ‘zenden a iti i Kristu sha ishigh ki atôatyev man utor kua Mbaiserael kpaa.’ (Aerenakaa 9:15) Paulu nenge tom ne nena? A kaa ér: “Ior cii m hingir ve hanma kwagh cii, sha u a lu nan nan kpaa, me yima mbagenev yô. M er akaa cii sha ci u Loho u Dedoo sha u me zua a kwar sha mi yô.” (1 Mbakorinte 9:19–23) Ikyav i Paulu ne tese se nyi? Man kwagh ne una wase se u fan tom u pasen ior kwagh shi tesen ve la tsema tsema nena?
Or u Geman Ishima Ugen Er Tom u Taver
3. Shighe u Paulu lu a gema ishima ga la nengen Mbakristu nena?
3 Paulu lu or u wan ishima, u eren kwagh a ior kundu kundu hanma shighee? Shi yange kuma u eren tom u i na un laa? Mayange ga! Saulu (kape ngise i yilan Paulu je la) lu or u tseen ishima sha kwaghaôndo na, nahan kwagh ne na yô lu ipilaor u tôvon mbadondon mba Kristu a ican. Yange lumun ku u Sefanu shighe u lu gumor la. Mba woo Sefanu yô, Paulu mough gba tôvon Mbakristu a ican kpoghuloo. (Aerenakaa 7:58; 8:1, 3; 1 Timoteu 1:13) Lu zan hemen u “tan kume sha mbahenen mba Ter man shi u wuan ve kpaa.” Er lu eren mbananjighjigh ican ken Yerusalem nahan kpa kuma un ga, a mough a ihyom na la a tôv ve ityô, a yem Damaseku, vegher u ken imbusutarimese la.—Aerenakaa 9:1, 2.
4. Yange gba u Paulu una nôngo tsung una er nyi ve una er tom u i na un laa?
4 Shi alaghga Paulu hen ér jighjigh u he u Mbakristu la una nungwa aeren a atôatyev a doon ga la sha kwaghaôndo u Mbayuda, ka nahan ve kôr Mbakristu ihyom yum ye. Gadia un lu “Orfarishi,” man inja i ishember ne ér “u i ver nan kposo” yô. (Aerenakaa 23:6) A shi nan kpa, yange kunda Paulu iyol kpishi shighe u Aôndo tsua un ér a za pase Atôatyev kwagh u Kristu la je zua ga, gadia ior lu kpishi mba Aôndo ma tindi un hen a ve yô, kpa lu Atôatyev keng tindi un hen a ve ye! (Aerenakaa 22:14, 15; 26:16–18) U yan a ya kwagh tsô kpa Mbafarishi yaan kwagh a mbaasorabo ga! (Luka 7:36–39) Sha kpôô yô, yange gba u Paulu una nôngo tsung una gema mnenge na shi una er kwagh sha ishima i Aôndo, sha ci u sar Aôndo u ior cii ve̱ war.—Mbagalatia 1:13–17.
5. Se dondo ikyav i Paulu sha gbenda u se eren tom wase u pasen kwagh la nena?
5 Adooga a gba u se kpa se er nahan. Er se lu zuan a atôatyev kposo kposo hen uharegh asev sha tar jimin yô, doo u se time sha ieren yase, se dugh hanma kwagh u a tese ér se mba sangen a sange sha dooshima cii ken a vese kera. (Mbaefese 4:22–24) Sea fa shin sea fa ga kpa hanma wase yô, ieren i hen ijiir i nan kua akaa a i tese nan la bende a nan. Nahan alaghga se lu a mbamnenge man aeren a tesen msange u sha dooshima shi se lu mba norom sha kwagh kpaa. Aluer se soo u zuan a mba lun er ka iyôngo nahan, mba se wase ve yô, gba u se dugh aeren angan nahan ken avese kera. (Mbaromanu 15:7) Ka kwagh u Paulu er vough je ne. A lumun tom u i na un ér a pase ior kwagh kpoghuloo la. Dooshima mgbegha un, nahan a nôngo a zua a mfe u tesen ior kwagh sha igbenda kposo kposo i se kpa se fatyô u dondon yô. Sha mimi yô, aluer se time sha tom u i na Paulu ér a “lu apostoli u atôatyev” la yô, se mase kaven ser yange veren ishima sha kwagh shi geman gbenda na u pasen ior kwagh, shi fa kwaghpasen kua ityesen kpaa. *—Mbaromanu 11:13.
Er Paulu Geman Gbenda Na u Pasen Ior Kposo Kposo Kwagh Yô
6. Paulu veren ishima sha kwagh u mlu u mba yange lamen a ve la nena, man kanyi i due ken kwagh nee?
6 Paulu lu or u veren ishima fan akaa a mba yange pasen ve kwagh na a jighjigh la, shi yange a nôngo u fan mlu ve kpaa. Sha shighe ugen la, er lu ôron kwagh a Tor Agripa u sha Uhar yô, a kaa ér tor ‘fa aeren man akpelanakaa a a lu hen Mbayuda cii yô.’ Nahan kwagh ne wase Paulu u lamen a tor Agripa sha kwaghfan sha akaa a tor fa tsembelee la. Iliam i Paulu la wanger ken ato kpen kpen shi lam gbar gbar kpaa, tsô gande Agripa kaa ér: “Sha ankwaghôron wou u kpuaa ne tsô, ka u ka geman mo, m̱ hingir Orkristu!”—Aerenakaa 26:2, 3, 27, 28.
7. Paulu yange gema gbenda na u pasen kwagh zum u lu pasen ikpelaior i ken Lisetera kwagh nena?
7 Paulu shi geman gbenda na u pasen ior kwagh la kpaa. A lu ú nenge yô, gbenda u Paulu ôr kwagh a ikpelaior i ken gar u Lisetera zum u ve soo u civir un kua Barnaba ér ka mbaaôndo la kaha kposo. Ior mban lamen zwa u Likaonia. I kaa ér ve lu ior mbafantakerada ga shi ve hemba akuraior agen tsav mbu civir. Aerenakaa 14:14–18 kaa ér, Paulu ôr ve kwagh u akaa a Aôndo a gbe man akaa a dedoo a igbetar a ve zough a mi la sha u tesen ér Aôndo u mimi hemba cii. Kwaghôron na ne wanger, nahan alaghga lu kwaghôron shon ‘yange ikpelaior ér i̱ de ne’ un man Barnaba “nagh ku sôngon ga ye.”
8. Er ishima yange i vihi Paulu ker ashighe agen nahan kpa, a geman gbenda na u pasen kwagh nena?
8 Paulu lu a mbamyina nav, nahan ashighe agen yange ishima i vihi un ker sha akaa agenegh. Ikyav i tesen yô, sha shighe ugen la i hee un shi i nzughul a na, nahan a laha Oryuda ugen, i yilan un ér Anania. Kpa er i ôr un ér á tuhwa zegepristi sha lan yô, a zamber fese je. (Aerenakaa 23:1–5) Sha shighe ugen la kpa er za zende ken gar u Atene yô, “ishima vihi un tsung sha ci u a nenge gar la mgbough a akombo.” Kpa Paulu tese ishima vihin na ne zum u lu ôron kwagh a ior sha Igyungu igen i i yer ér Mars la ga. Kpa a gema a gba zwa môm sha kwaghôron na a mkohol u Mbaatene; a kaa ér í nger sha atse a ve agen ér, “Ka sha ci u aôndo u i fe un ga la,” shi a ôr kwagh u or ve ugen u dughun atsam kpaa.—Aerenakaa 17:16–28.
9. Paulu ôron kwagh a ior kposo kposo sha kwaghfan nena?
9 Shi Paulu yange una ôron kwagh a ior kposo kposo yô a er kwagh sha kwaghfan kpen kpen. Yange waan aeren a mba a lu lamen a ve la ikyo shi nôngon u fan mlu u hen ajiir a ve u a bende a mbamnenge vev la kpaa. Er lu ngeren Mbakristu mba ken Roma washika yô, a umbur er ve lu ken gartamen u tar u yange u hemba agee sha won cii sha shighe la yô. Paulu pase ken washika u a nger Mbakristu mba ken Roma la ér tahav mbu nagh ku ipaan ku Kristu la vihi tahav mbu isholibo i Adam i lu a mi u hôngor or la. Lu jindikwagh u a ôr ve ken washika na je ne. A ôr kwagh a Mbakristu mba ken Roma kua mbagenev mba ve lu a ve la sha gbenda u kwaghôron la una kôr ve ken asema yô.—Mbaromanu 1:4; 5:14, 15.
10, 11. Paulu ôron anzaakaa a na sha kwagh u ior ve vande fan nena? (Nenge ngeren u shin kpe la kpaa.)
10 Paulu yange una soo u pasen ior akaa a mimi a ken Bibilo nahan, a er nena? Yange ôron anzaakaa a taver ga, a ior vea ngôôr fan ga, sha er una pase ve akaa a cimin a ken jijingi yô. Ikyav i tesen yô, Paulu fa dedoo ér ior mba ken gar u Roma fa kwagh u ikpan i teen er ngise i eren ken Zegetartor u Roma la nahan. Adooga mba yange nger ve washika la kpishi lu ikpan. Nahan Paulu ôr kwagh u tom u kpan sha u pasen wanger wanger er or lu a ian i ungwan isholibo shin perapera yô.—Mbaromanu 6:16–20.
11 Takerada ugen kaa ér, “Mbaromanu mba lun a ikpan yange vea soo yô, ve pase kpan ve ve tuhwa shin kpan la nan yam iyol i nan. Shi yange a gema kpan a na ma aôndo yô, kpan shon a hingir u lun sha tseeneke na.” Kpan u i pase i tuhu la una soo yô, a za hemen u eren orvesen na tom sha tôndo. A shi nan kpa, ka kwagh u Paulu lu ôron zum á nger ér or nana fatyô u lun sha ikyev i isholibo shin perapera je ne. Yange i pase Mbakristu mba ken gar u Roma sha ikyev i isholibo i tuhwa, nahan ve lu sha ikyev i Aôndo. Ve lu a ian i eren Aôndo tom, kpa aluer ve soo yô vea hide a er ter ve u tse la tom, ka isholibo je la. Injakwagh i taver ga, i Mbakristu mba ken gar u Roma lan ga ne yange ia mgbegha hanma ve nana pine iyol i nan ér, ‘Ka hanma ter m lu eren un tomo?’ *
Dondo Nen Ikyav i Paulu La
12, 13. (a) Gba u se nôngo kwagh nyian tsung sha er se ôr kwagh una kôr ior kposo kposo ken asema nena? (b) Kanyi ú nenge wer ngi wasen we u pasen ior mba sha ajiir kposo kposo kwagh tsema tsemaa?
12 Gba u se kpa se veren ishima sha kwagh shi se geman igbenda yase i pasen ior kwagh shi se fa tom er Paulu nahan, sha er se ôr kwagh a ior kposo kposo una kôr ve ken asema yô. Aluer se soo ser loho u dedoo u se pasen ior la u wanger ve yô, gba u se er kwagh a hemba u gban zan di ve inya shin u ôron ve loho u se vande wan agoyol sha mi kua u nan ve ityakerada i i har sha Bibilo tseegh tsô la. Se mba nenge ser se fa mbamgbe vev kua mbamzeyol vev man akaa a ve soo man a ve soo ga la man mciem kua ihyom i ve ker mbagenev la kpaa. Er i gbe u se tôv sha inja ve shi se nôngo tsung ve se fa í nahan kpa, ka kwagh u mbapasenkwagh u Tartor kpishi sha tar cii ve lu eren sha gbashima je ne. Ikyav i tesen yô, afishi a Mbashiada mba Yehova a ken tar u Hungary kaa ér: “Anmgbianev wa aeren kua gado u atôatyev agenegh ikyo kpishi. Ve ver ishima ér atôatyev ne a dondo aeren a ase ga.” Ka kwagh u Mbashiada mbagenev kpa ve eren sha ajiir agen kpaa je ne.
13 Kwagh hemba gban ior mba ken tar ugen sha Ityoughkitaregh ki Ashia sha kwagh u mkpeyol ve man ônov mba yesen kua makeranta u henen kpaa. Nahan mbapasenkwagh mba ken tar shon ne kpa ka kwagh u ve hembe ôron ior kwagh sha mi je ne; mba fe ôron akaa agen a a lu vihin tar shin mbamzeyol mbagen mba cimin mba ior ve tagher a mi sha ajiir agenegh la ga. Mbapasenkwagh mba ken gar u vesen ugen ken tar u Amerika kpa nenge ér ishima hemba nyian ior mba hen haregh ve ugen sha kwagh u anyighe man mngee u akaahendan kua ifer kpaa. Nahan ka kwagh u Mbashiada mban kpa ve hiin kwaghôron a ior sha mi ken Bibilo je ne. Mbatesen Bibilo mba fan ityesen mba er kwagh a ior sha gbenda u taver ve a taver asema, ka a lu nyi je vea ôron a ve kpaa. Ka ve pase iwasen i or a zua a mi hegen aluer nan ngu kuran atindiakaa a Bibilo kua akaa a nan ior msaanyol aa Aôndo una va a mi ken hemen la kpaa.—Yesaia 48:17, 18; 52:7.
14. Pase igbenda i se fatyô u geman kwagh pasen wase sha er una zua sha mlu u ior yô.
14 Shi ka a inja tsung u geman gbenda u se pasen ior kwagh la kpaa, gadia aeren a ior nga kposo kposo shi mfetakerada ve man ukwaghaôndo vev kpa mba kwagh môm ga. Aluer or na Bibilo jighjigh ga, kpa nan gema nan na Un u a gbe akaa cii la jighjigh yô kwaghôron wase a nan una kaha kposo a or u nan kaan ér Aôndo ngu ga kuaa yô. Shi gbenda u se lam a or u nan hen ér ityakerada i kwaghaôndo cii ka gbenda u samber a atesen a kwaghaôndo la kpa ua kaha kposo a or u nan lumun atesen a Bibilo yô. Shi se mbá lamen a ior mba mfetakerada ve a lu kwagh môm ga yô, nahan sha gbaa ne kpa gba u se geman gbenda u se pasen ior kwagh la. Mbatesen mba fan ityesen mba er kwagh a ior sha alô sha alô shi mba er anzaakaa a a zough sha kwagh u ve lu ôron la kpaa.—1 Yohane 5:20.
Wasen Nen Mbatomov mba Hev
15, 16. Er nan ve i gbe u a tese mbatomov mba heve?
15 Kwagh yange gba Paulu sha u nyôôso gbenda na u tesen ior kwagh tseegh ga. A nenge wener doo u una tsaase agumaior er Timoteu man Titu nahan, shi una wa ve agoyol sha er vea hingir mba fan tom yô. (2 Timoteu 2:2; 3:10, 14; Titu 1:4) Nyian kpa, hingir kpee u a tsaase mbagenev fefa je.
16 Ken inyom i 1914 la iyenge i mbapasenkwagh u Tartor kuma er iorov 5,000 nahan sha tar jimin cii; nyian ne, hanma sati yô ka i er mbahev batisema i kuma iorov er 5,000 nahan! (Yesaia 54:2, 3; Aerenakaa 11:21) Ka i doo u a tese mbahev mban zum u ka vea hii u kohol imôngo a tiônnongo u Kristu shi vea soo u hiin tom u pasen ior kwagh la. (Mbagalatia 6:6) Ka a inja u se yar tom a igbenda i Orvesen wase Yesu kpa yar tom a mi sha u tesen mbahenen shi tsaase ve la. *
17, 18. Se wase mbahev vea cian u pasen ior kwagh ga nena?
17 Yesu yange gba tôôn mbaapostoli nav tsô za a ve hen ikpelaior ér ve za pase ve kwagh ga. Yange hii ôron ve iwasen i kwaghpasen shi taver ve ishima ér ve eren msen sha kwagh u tom ne hanma shighe. Maa a na ve akaa atar a wasen ve: A na hanma ve ikyar i tom man ijiir i vea pase kwagh yô kua loho u vea pase kpaa. (Mateu 9:35–38; 10:5–7; Marku 6:7; Luka 9:2, 6) Se kpa se fatyô u eren nahan. Aluer se mba wasen wan wase shin orhenen u he shin or u nan mem tom u kwaghpasen anshighe a kar kpaa, doo u se tese nan sha imba gbenda ne.
18 Gba u se wase mbahev kpoghuloo sha er vea cian u pasen ior loho u Tartor ga yô. Ú nenge wer doo u ú wase ve u henen mkaanem ma taver ga, ma ma doo tsung ma vea za pase ior ga zee? Zum u u dugh kwaghpasen a ve yô, pase kwagh hen adôaya kpuaa ve nenge. Ú fatyô u eren kwagh u Gidion kpa yange er zum u a kaa a mbautyaav nav ér: “Nengen nen sha a mo, kwagh u me er yô, ne kpaa er nen nahan” la. (Mbaajiriv 7:16, 17) Vea nengen er u lu pasen ior kwagh cii yô maa na ve ian ve kpa ve pase. Wuese mbahev kpishi sha iniôngon ve, shi aluer ú nenge wer doo u ú wa ve kwagh yô, wa ve kwagh tiônôô sha er vea er a hemba nahan yô.
19. Er ú lu nôngon wer ú er ‘tom wou u ivangeli u kure u doo doo’ nahan, ú kange ishima wer ú er nyi?
19 Se soo ser ‘se er tom wase u ivangeli, se kure u doo doo,’ nahan yô se̱ kange ishima ser se geman gbenda wase u pasen kwagh la hanma shighe, shi se soo ser se tese mbatomov mba hev kpa ve eren nahan. Awashima wase yô ka u se wase ior sha u ve zua a mfe u Aôndo u una na ve myom la. Ka sea nenge er awashima wase ne a lu a inja nahan, se na jighjigh ser iniôngon i se lu nôngon kpoghuloo ser se ‘hingir ior cii hanma kwagh cii, sha u a lu nan nan kpaa, se yima mbagenev’ la ia sar gbilin ga.—2 Timoteu 4:5; 1 Mbakorinte 9:22.
[Footnotes]
^ Aluer ú soo u fan er Paulu yange er akaa ne cii ken tom na u pasen ior kwagh yô, ôr Aerenakaa 13:9, 16–42; 17:2–4; 18:1–4; 19:11–20; 20:34; Mbaromanu 10:11–15; 2 Mbakorinte 6:11–13.
^ Zum u Paulu lu pasen kwagh u ikyar i Aôndo sember yan vea “ônov” nav mba i shighe ve mkurem sha icighan jijingi la kpa á ôr kwagh u tindi lumun a mi, u ior mba ken Zegetartor u Roma mba á nger ve washika la lan ga yô. (Mbaromanu 8:14–17) Takerada ugen u i yer ér St. Paul at Rome la kaa ér, “sha ayange a Mbaroma la ior hingir ônov mba ior mbagenev, nahan Mbaroma yange vea ôron kwagh u tsombor yô ve ter ieren ne kpaa.”
^ Atôônanongo a Mbashiada mba Yehova nga eren kwagh u i yer ér Upania Wase Mbagenev la zan a mi ave. Mbapasenkwagh hanma shighe mba ve fe tom tsema tsema mba wasen mbapasenkwagh mba ve lu a via tsembelee ga yô.
Ú Umbur Kpa?
• Ka sha nyi igbenda nahan se dondo ikyav i Paulu ken tom wase u pasen kwagh laa?
• Ka ieren yase i nyi nahan alaghga a gba u se gemaa?
• Se er nan ve loho wase ua lu u taver ior asema?
• Se wase mbatomov mba hev vea cian u pasen ior kwagh ga nena?
[Study Questions]
[Blurb on page 25]
Apostoli Paulu yange veren ishima sha kwagh shi geman gbenda na u pasen ior kwagh shi fa kwaghpasen kua ityesen kpaa
[Blurb on page 27]
Yesu na mbahenen nav akaa atar a wasen ve: ikyar i tom man ijiir i pasen kwagh kua loho u vea pase kpaa.
[Pictures on page 24]
Paulu geman gbenda na u pasen ior kwagh, nahan a kôr cio u ôron kwagh a ior kposo kposo
[Picture on page 26]
Mbatomov mba fan tom mba we aeren a mba ve pasen ve kwagh la ikyo
[Picture on page 27]
Mbatomov mba zan ikyura mba wasen mbahev u wan ago a za pasen ior kwagh