Se Hendan A Azôv Nena?

“Mbatyomov mba Shaav mba ve kera wa ikyo sha tahav vev mbu i ver ve sha mi hiihii la ga, ve undu ijiir ve i teman jim la yô, ngu kuran ve ken uikyangen ken ime i shin, gbem, sha ci u ijir i sha zegeyange la.”—YUDA 6.

1, 2. Ka mbampin mba nyi ve dugh sha kwagh u Satan Diabolo man azôvô?

 APOSTOLI Peteru ta se icin ér: “Lu nen geng ge geng shi kuran nen kpaa, orihom wen diabolo ngu zenden er begha u tan kume nahan, keren or u una ya yô.” (1 Peteru 5:8) Apostoli Paulu di ôr kwagh u azôv ér: “Man sarem u ma ne zough ma ne lu kwagh môm a ujijingi mba bov ga. Ne fatyô u man iyongo i Ter kua i ujijingi mba bov la imôngo ga. Ne fatyô u yan sha tebur u Ter kua sha tebur u ujijingi mba bov la kpaa ga.”—1 Mbakorinte 10:20, 21.

² Ka an jim nan lu Satan Diabolo man ujijingi mba bov mba i ter sha heen nee? Ve due hana, man lu hanma shighe? Ka Aôndo a gbe ve yee? Mba a tahav sha uumace nena? Kanyi ia wase se ve se hendan a ve?

Satan man Azôv Va Hana?

3. Ortyom u Aôndo yange hingir Satan Diabolo nena?

³ Sha shighe u i ver orumace ken sule u Eden la, ortyom u Aôndo ugen hemba ato. Sha ci u nyi? Lu sha ci u tom u i na un ken nongo u Yehova, u u lu sha la kuma un ga. Nahan yange mba gbe Adam man Ifa yô, a zua a ian i una ngohol icivir i ve naan Aôndo la. Er ortyom ne hemba Aôndo ato shi mee iorov mba uhar mba hiihii mbara gba ken kwaghbo yô, a gema iyol na hingir Satan Diabolo. Shighe kar yô, mbatyomov mbagenev kpa kohol un. Ve er kwagh ne nena?—Genese 3:1-6; Mbaromanu 5:12; Mpase 12:9.

4. Cii man Mngerem ma Deemee va sha ayange a Noa yô, mbatyomov mbagenev mba hembanato er nyi?

⁴ I ôr se ken Ruamabera ér sha shighe ugen la, cii man Mngerem ma Deemee va sha ayange a Noa la yô, ônkasev mba shin tar hii u doon mbatyomov mbagenev ishima. Bibilo kaa ér, “ônov mba Aôndo nenge ônkasev mba iorov doo ashe; tsô ve er kasev mba sha asema a ve cii.” Ieren ve ne lu i sha gbaaôndo  ga, nahan ve maa ônov mba cieryol, i yilan ve ér Akôraior. (Genese 6:2-4) Sha nahan yô, mbatyomov mban kohol Satan hemba Yehova ato.

5. Kanyi yange i er mbatyomov mba hemban ato mbara shighe u Yehova tim tar sha Mngerem ma Deemee laa?

⁵ Shighe u Aôndo va a Mngerem ma Deemee sha u timin uumace la, Akôraior la kpe vea ungôôv vev. Mbatyomov mba hemban ato mbara yô gema iyol hide yem ken iamegh ki ken jijingi. Kpa ve kera fatyô u hiden sha “tahav vev mbu [Aôndo] ver ve sha mi hiihii la ga.” A gema a gbihi ve ken “ime [i ken jijingi] i shin, gbem.”—Yuda 6; 2 Peteru 2:4.

6. Azôv nga tsughun ior nena?

⁶ Hii shighe u mbatyomov mbaaferev mbara kera lu sha “tahav vev mbu i ver ve sha mi hiihii la ga” je, ve kohol Satan ve hingir azôv a na, shi mba wasen un u eren aferakaa kpaa. Hii shighe la je, azôv ne kera nga a tahav mbu geman ayol a ve hingir uumace ga. Nahan kpa, mba meen nomso man kasev cii ér ve nyôr iyol ken ijimba i eren atô kposo kposo. Shi gbenda ugen u azôv ne a tsughun uumace yô, ka sha kwagh u mbaimegh, er akombo a yangen man tsav kua ishor i kpehen nahan. (Duteronomi 18:10-13; 2 Kroniku 33:6) Mkur ve ngu kwagh môm vea Diabolo, inja na yô a tim ve, mayange vea kera lu ga. (Mateu 25:41; Mpase 20:10) Kpa er i lu a tim ve ga ne yô, a gba u se tile dông se hendan a ve. Doo u se fa tahav mbu Satan a lu a mi yô, man kwagh u se er ve se hendan a na man azôv a na kpaa yô.

Satan Ngu a Tahav Nan Je?

7. Satan ngu a tahav sha tar ne nena?

⁷ Satan ndera wan Yehova aie iyol hii shighe u uumace hii lun la je. (Anzaakaa 27:11) Shi a mee uumace kpishi ve dondo un. I ôr ken 1 Yohane 5:19 ér, “tar cii ngu sha ikyev i Orbo.” Ka nahan ve Diabolo yange mee Yesu, kaa a na ér una na un tahav kua icivir i “ityartor i sha won cii” ye. (Luka 4:5-7) Apostoli Paulu ôr kwagh u Satan ér: “Aluer ivangeli yase shi ngi ior myer her yô, ka mba ve lu timin la tsô i lu ve myer her ye. Ve yô, ka mbanan jighjigh ga, aôndo u tar u ainge ne pir ve ashe a asema sha u ve̱ de nengen a iwanger i Loho u Dedoo u iengem i Kristu u A lu ibeen i Aôndo la ga.” (2 Mbakorinte 4:3, 4) Satan ka “or u aie shi ka ter u aie kpaa,” kpa ka a gema iyol na er ka “ortyom u iwanger nahan.” (Yohane 8:44; 2 Mbakorinte 11:14) Ngu a tahav mbu pirin ashe a asema a mbahemenev mba tar ne kua mba ve lu sha ikyev ve la kpaa, shi a fa igbenda i una er kwagh ne yô. Ngu tsughun uumace sha konjo u gbidyen man sha atesen a aiegh a kwaghaôndo.

8. Bibilo ôr ér nyi sha kwagh u tahav mbu Satan a lu a mi mbu meen ior laa?

⁸ Kwagh u yange er sha ayange a profeti Daniel anyom er deri utaan nahan Cii man Shighe u Yesu la tese wanger wanger er Satan a lu a tahav shi a meen ior yô. Shighe u Yehova tindi ortyom na ér a za taver Daniel ishima yô, “ortaregh [u ken jijingi] u tartor u Pershia . . . hendan” a na. Ortaregh la yange kôr un lu uikyangen ayange 21 zan zan lu “Mikael, u môm ken mbatarev [mbatyomov] mba vesen” la va wase un ye. Ngeren ne môm môm shi ôr kwagh u “ortaregh [jijingi u bo] u Grika” kpaa. (Daniel 10:12, 13, 20) I yila Satan ken Mpase 13:1, 2 ér “darakon,”  man a ‘gema agee a na man shi ikyônough nagh ki torough man shi tahav mbu vesen kpaa’ a na inyam igen i i til sha ityough ki iniongo i patii yô.

9. Mbakristu mba nôngon ityav a unô?

⁹ Kape i lu ve apostoli Paulu nger mkaanem man ne, ér: ‘Ka awambe man inyam se lu nôngon ityav a ve ga, kpa ka mbatarev man mbautahav man mba ve lu utor sha tar cii mba ime ngin ne, man ujijingi mba aferev mba sha ajiir a Sha.’ (Mbaefese 6:12) Nyian je kpa, azôv a Satan Diabolo a lu hemen a ne nga tuur mbahemenev mba tar ne kua uumace jimin cii ken ijime ér ve er aferakaa a kpilighyol, er inium i nôngon timin ikweior jimin cii man tswam u eren kua iwoo-or nahan. De se nenge ase er se fatyô u hendan a ujijingi mbaageev mban shi hemban ve kpaa yô.

Kanyi Se Lu a Mi i Wasen Se u Hendan a Azôvô?

10, 11. Se hendan a Satan man mbatyomov nav mbaaferev nena?

¹⁰ Sha tahav asev tseegh shin sha mhen wase tseegh yô, se fatyô u hendan a Satan man mbatyomov nav mbaaferev ga. Paulu wa se kwagh ér: “Taver nen ken Ter sha tahav mbu agee a Na.” Gba u se suur sha Aôndo ser a kura se. Paulu shi kaa ér: “Huwa nen ikyav mbi utyav mbi Aôndo cii iyol sha u né fatyô u tilen dông hendan a ayom a diabolo yô . . . Tôô nen ikyav mbi utyav mbi Aôndo cii sha u né fatyô u tilen dông sha iyange i ifer yô, man zum u né kure akaa cii né tile her yô.”—Mbaefese 6:10, 11, 13.

¹¹ Paulu wa Mbakristu kwagh kwa har ér ve huwa ‘ikyav mbi utyav mbi Aôndo cii iyol.’ Ishember i “cii” la tese ér aluer se hendan a azôv a ishima i môm ga yô, se fatyô u hemban a ga. Nahan ka avegher a ikyav mbi utyav mbi ken jijingi mbi Aôndo a nyi i gbe u Mbakristu vea lu a mi nyian keng ve vea fatyô u hendan a azôv nee?

Se “Tile” Dông Nena?

12. Mbakristu vea tsule mimi hen uya nena?

¹² Paulu kaa ér: “Nahan yô, tile nen [dông], tsule nen kwange hen uya, ka mimi je la, har nen perutya iyol, ka perapera je la.” (Mbaefese 6:14) Ikyav mbi utyav mbi ihiar mbi i ter heen yô, ka kwange man perutya. Yange i gba u orshoja nana tsule kwange gbang sha er nana kura iyav mbu nan shi nana zer sanker u nan sha mi yô. Kape i doo u se fa mimi u ken Bibilo, se lu a mi ken ishima je la sha er hanma kwagh u se eren cii una zua sha mi yô. Se sôr shighe se ver se mba er Bibilo hanma iyange kpa? Se mba er Bibilo ne vea tsombor wase jimin cii kpa? Tsombor wase ngu kohol ngu tim sha ivur i sha hanma iyange la kpa? Shi se mba nengen er “wanakiriki u jighjigh man u fan kwagh” a pase ivur shon ken ityakerada i a gber la kpa? (Mateu 24:45) Aluer se mba eren nahan yô, se mba dondon kwaghwan u Paulu la. Aluer se kôr mimi gbang gbang yô, una wase se se tsua akaa sha inja shi se dondo ma ieren i ifer ga.

13. Se kura ishima yase i sha ikyav la nena?

¹³ Perutya ka u kura vanger u orshoja man ishima i nan kua alegh agen a injaa kpaa. Orkristu nana kura ishima i nan i sha ikyav la—ka or u nan u ken atô je la—sha u soon perapera u Aôndo shi dondon atindiakaa  a Yehova a perapera la. Perutya u sha ikyav la ka u wase se sha er se laha Mkaanem ma Aôndo ga yô. Ka sea ‘kôr kwaghbo ihyom man kwagh u dedoo a doo se ishima’ yô, se kôvor angahar ase kera “sha hanma gbenda u ifer” cii.—Amoshi 5:15; Pasalmi 119:101.

14. Inja i u ‘wan akôv shin angahar, a a lu mkoholyol u sha ivangeli i bem la’ ér nyi?

¹⁴ Ushoja mba Roma yange ve wa akôv shin angahar tsembelee sha er vea fatyô u zenden umai uderi imôngo sha igbenda i ken tartor u Roma, i i lu hurugh hurugh la yô. Ishember i “wa nen akôv shin angahar, ka mkoholyol u sha ivangeli i bem je la” la ngi Orkristu a inja nena? (Mbaefese 6:15) Inja na yô, se wa iyol u eren tom u pasen loho u dedoo u Tartor u Aôndo sha hanma ian cii. (Mbaromanu 10:13-15) Loho u dedoo u se pasen hanma shighe ne kpa ngu kor se sha “ayom” a Satan.—Mbaefese 6:11.

15. (a) Kanyi i tese ér akuvautya nga a inja kpishi? (b) Ka “avaan a usu” a nyi aa fatyô u vihin jighjigh u nan wasa?

¹⁵ Paulu shi za hemen ér: “Er ne lu a akaa ne cii yô, shi tôô nen akuvautya, ka jighjigh u nan je la, u né fatyô u pirin avaan a usu a orbo la a mi cii yô.” (Mbaefese 6:16) Paulu hii kwaghwan ne sha ishember i “er ne lu a akaa ne cii yô,” maa a kaa ér tôô nen akuvautya, sha u tesen ér ikyagh kin ki a inja kpishi. Gba u mayange jighjigh u nan wase una gba kpen ga cii. Jighjigh ne ngu er zege akuvautya nahan, man kor se sha ikyev i “avaan a usu” a Satan. Avaan ne tile sha nyi nyiana? Aa fatyô u lun ityuhwanev mbi nyoon tsung man mbaaie kua akaa a kpeegh a  mbaihyomov asev man mbavendan mimi ve ôron sha u vihin jighjigh u nan wase la. Shi “avaan” ne aa fatyô u lun isharen i lun yôughyôugh, i ka i na ve se wa ityough yamen akaa kpishi la; shin i ka i tuur se ér se gba gesa a mba ve uve ityough ken uma u keren uyôughyôughmbaakaav la. Kwagh ugen yô, alaghga se nenge ior maa uzegembaayough mba injaav shi mba a umato mba engem ashe gayô mba huwan akondo a injaa shi zeren asa a taver ishe, nahan sar se. Sea nenge ior vea lu a akaa nan nan shin vea er nyityô kwagh kpa, gba u se lu a jighjigh u a taver yô sha er se fatyô u pirin “avaan a usu” yô. Kpa se er nan ve jighjigh wase una taveraa?—1 Peteru 3:3-5; 1 Yohane 2:15-17.

16. Kanyi se er ve se maa jighjigh wase una taveraa?

¹⁶ Se fatyô u kporom hen Aôndo sha u henen Bibilo hanma shighe shi eren msen a ishima i môm. Aluer se sôn Yehova ser a taver jighjigh u nan wase yô, doo u se eren akaa a suen msen u se er la. U tesen ikyav yô, se mba we ago sha ci u Iyoukura i se Henen ken hanma sati la sha er se na mbamlumun zum u i lu timen sha mi ken tiônnongo kpa? Aluer se mba henen Bibilo kua ityakerada i i pase akaa a ken Bibilo la yô, jighjigh wase una taver.—Mbaheberu 10:38, 39; 11:6.

17. Se tôô ‘agunduutya u myom’ la nena?

¹⁷ Paulu mase kuren kwaghôron na u ikyav mbi utyav mbi ken jijingi la sha kwaghwan ne, ér: “Tôô nen agunduutya u iyôô, ka myom je la; kua sanker u Jijingi, ka mkaanem ma Aôndo je la.” (Mbaefese 6:17) Agunduutya yange a kura ityough ki orshoja man mhirinim ma nan kpaa, gadia ka henpe mhen u or a lu je la. Kape ishimaverenkeghen yase i Mbakristu la kpa i kor mbamhen asev je la. (1 Mbatesalonika 5:8) Doo u se iv asema ase a uyôughyôughmbaakaav mba tar ne ga, kpa se gema se ver ishima sha ishimaverenkeghen i Aôndo a ne se la, vough er Yesu kpa er nahan.—Mbaheberu 12:2.

18. Hii nan ve i doo u se ôron Bibilo hanma shighe sha ian i se ver u ôron i laa?

¹⁸ Kwagh u masetyô u una kura se sha ikyev i Satan man azôv a na yô, ka Mkaanem ma Aôndo shin loho u i nger ken Bibilo la. Ka ityôkyaa igen i i doo u se ver shighe u ôron Bibilo hanma shighe je la. Aluer se fa Mkaanem ma Aôndo tsema tsema yô, ma a kura se sha mbaaie mba Satan man ukonjo mba azôv a gbidi la kua mbaaie mba vihin tsung mba mbavendan mimi ve we se iyol la.

“Eren Nen Msen Hanma Shighe” Cii

19, 20. (a) Kanyi i lu keghen Satan man azôv a na? (b) Kanyi ia seer taver ikyar i se ye vea Aôndo laa?

¹⁹ Shighe u a tim Satan man azôv a na kua tar u ifer ne mgbôghom. Satan “fa er shighe na a kera vese ga yô.” Nahan ishima vihi un a mba ve ‘kor atindi a Aôndo shi ve lu eren shiada sha kwagh u Yesu kpaa’ la. (Mpase 12:12, 17) Ka hange hange u se hendan a Satan man azôv a na.

²⁰ Se wuese kwaghwan u i we se ér se huwa ikyav mbi utyav mbi Aôndo cii iyol ne kpen kpen! Paulu mase kuusu kwaghôron na la sha kwaghwan ne, ér: “Eren nen msen hanma shighe ken Jijingi sha hanma msen man mzamber cii. Luun nen per sha mi sha ishima i taver man sha mzamber sha ci u uicighanmbaiorov cii.” (Mbaefese 6:18) Msen ka a taver ikyar i se ye vea Aôndo la shi a wase se se lu tsevaa kpaa. Nahan se dondo nen kwaghwan u Paulu ne, se eren nen msen hanma shighe cii, gadia una wase se se hendan a Satan man azôv a na.

Ú Hen Nyi?

• Satan man azôv due hana?

• Diabolo ngu a tahav nena?

• Kanyi se lu a mi i ia wase se u hendan a Satan man azôv a na?

• Se huwa ikyav mbi utyav mbi Aôndo cii iyol nena?

[Study Questions]

[Picture on page 16]

“Ônov mba Aôndo nenge ônkasev mba iorov doo ashe”

[Picture on page 18]

U fatyô u teren avegher a ataratar a ikyav mbi utyav mbi ken jijingi la shi pasen inja i a kpa?

[Pictures on page 19]

Aluer se mba eren akaa a i tese ken foto heen ne yô, se fatyô u hendan a Satan man azôv a na nena?