Aver yem sha atineakaa

Aver yem sha mver u atineakaa

“Kura Nen Ayol A En Sha Hanma Hua” Cii

“Kura Nen Ayol A En Sha Hanma Hua” Cii

“Kura Nen Ayol A En Sha Hanma Hua” Cii

“Ka sha u ngeen a akaa kpishi la man or nana lu a uma ga.”—LUKA 12:15.

1, 2. (a) U nenge wer ka nyi i hembe gban ior ishima nyiana? (b) Man ieren ne ia fatyô u benden a vese nena?

 IOR kpishi nenge ér aluer or ngu a inyaregh shin ulum shin nan ngu eren tom u zuan a inyaregh kpishi shin nan ngu a tsombor yô, nan za ikyura ken uma shi mlu u nan u ken hemen kpa una doo. Ior mba ken ityar i i lu a kwagh ave man i i lu ken ibanave cii hemba haren ishima ve sha u ombon uyôughyôughmbaakaav shi keren mzehemen ken uma tseegh. Kpa akaa a ken jijingi yô, nga saren ve cuku tsô kpaa ga, mba a saren ve je kpa isharen ve la ngi panden.

2 Ka kwagh u i tsengeôron ken Bibilo vough je la, ér: “Ken ayange a masejime yô, ashighe a ican aa va. Gadia ior vea hingir mbawan ayol a ve ikyo tseegh man mba inyaregh ki doo ve ishima . . . man mba iember i iyolough i hembe doon ve a Aôndo la. Sha ashe yô mba a mlu u civir Aôndo la kpa mba geman mba nyiman agee la.” (2 Timoteu 3:1-5) Er Mbakristu mba mimi ve eren kwagh a amba a ior ne hanma shighe yô, ashighe kpishi ka ve nôngo u lun a imba mhen ne shi eren imba uma ne kpaa. Kpa kanyi ia wase se ve se “hingir . . . inja i môm a tar ne ga”?—Mbaromanu 12:2.

3. Ka kwaghwan u Yesu u nyi se time sha mi hegene?

3 Yesu Kristu u a lu “Orhemen man Orkuren u jighjigh wase u nan” la ver se ikyav i dedoo sha gbar ne. (Mbaheberu 12:2) Sha shighe ugen la, Yesu lu tesen ior gbenda u vea civir Aôndo sha mimi yô. Tsô orgen tôndo un iliam sha zwa, kaa a na ér “Ortesen, kaa anngôm a̱ kar dyako vea mo.” Kpa Yesu gema wa or la kwagh kua mba ve lu ungwan a na la cii. A ta ve icin sha kwagh u hua u eren shi ôr ve injakwagh igen i kôron ken ishima i i tese ér hua doo ga yô. Doo u se er sha kwaghôron u Yesu ne, nahan se nenge er se zua a averen sha u eren sha akaawan la yô.—Luka 12:13-21.

Senegh Ku Vough Ga

4. Gbenda u or la tôndo Yesu iliam sha zwa la lu sha mi ga nena?

4 Yesu lu ôron mbahenen nav man mbagenev kwagh zan a mi ave cii ve or ne va nyôr atô ye. Yange lu ôron ve ér ve de lu mbaatsereghev ga, shi ve taver ishima ve pase Wan u or sha ishigh ki iorough shi ve ngohol iwasen i icighan jijingi kpaa. (Luka 12:1-12) Akaa ne lu akaa a injaa a doo u mbahenen nav vea fa kwagh sha mi yô. Er Yesu lu ôron akaa a kôron ken ishima ne nahan je kpa, or la va tôndo un iliam, soo ér a wasen un u sôron zayol u lu a mi hen tsombor sha kwagh u dyako yô. Nahan kpa, se fatyô u henen kwagh u injaa sha kwagh ne.

5. Kwagh u orgen sôn Yesu la tese ér or shon lu nyi oro?

5 I kaa ér “ashighe kpishi ka i fa inja i or sha akaa a nan lu henen ken ishima shighe u i lu tesen nan kwagh u Aôndo la.” Er Yesu lu ôron mbahenen nav akaa a injaa sha kwagh u mcivir u mimi nahan kpa, or la di lu henen kwagh u una er ve una zua a inyaregh yô. Yange kwagh una za or la iyol sha kwagh u dyako mimi kpa i ôr se ga. Alaghga lu nôngon ér Yesu a yar tom a tahav mbu a lu a mi la a kure isharen na, gadia Yesu fa u ôron uumace ijir tsema tsema. (Yesaia 11:3,4; Mateu 22:16) A̱ lu nan kpa, kwagh u or la yange sôn la tese ér ngu a zayol u vesen, a tese ér mcivir u mimi gba un ishima ga. Kwagh ne ka ityôkyaa i dedoo i tôvon ayol a ase fan inja or i se lu la ga he? U tesen ikyav yô, aluer se kôr ityough shighe se ze mkombo ga yô, se de ishima yase ia yem henen sha akaa agen shin sha akaa a mkombo a bee ve se er yô. Hemba kan a inja u keghen ato shighe u mkombo a lu zan hemen la shi henen sha igbenda i se er sha akaa a se ongo la sha er se sôr mlu wase vea Yehova Aôndo, Ter wase u sha la kua anmgbianev asev mba se civir Aôndo a ve imôngo yô.—Pasalmi 22:22; Marku 4:24.

6. Yesu yange er kwagh u or la sôn un la ga sha ci u nyi?

6 A lu nyi je yange i̱ na ve or la sôn imba kwagh la kpa, Yesu er kwagh u sôn la ga. Kpa gema kaa a na ér: “Nomsoor! Ka an nan verem orjir shin or u karen ne kwara?” (Luka 12:14) Yesu lu ôron kwagh u ior kpishi vande fan yô, sha ci u Tindi u Mose yange kaa ér i veren mbaajiriv ken agar, ve ôron ajir sha ambaakaa la. (Duteronomi 16:18-20; 21:15-17; Rutu 4:1, 2) Kpa Yesu yô, kwagh hemba gban un sha u eren akaa a a hembe lun a inja la, ka u pasen kwagh u mimi u Tartor shi ôron ior awashima u Aôndo je la. (Yohane 18:37) Se mba dondon ikyav i Yesu la sha u haren ishima yase sha akaa a taregh ga, kpa ka se gema se yar tom a shighe wase man agee ase sha u pasen loho u dedoo shi ‘geman akuraior cii hingir mbahenen.’—Mateu 24:14; 28:19.

Kura Iyol You sha Hua

7. Yesu yange nenge a nyi ken kwagh u or la sôn laa?

7 Er Yesu lu a tahav mbu fan kwagh u ken atô u ishima i or yô, kwagh la wase un fa kwagh u or la lu a mi ken ishima yô. Or ne lu sônon ér Yesu a wa ave sha zayol na u hen tsombor tseegh tsô ga. Sha nahan yô, Yesu kera venda a venda a na tseegh ga, kpa ôr ityôkyaa i or la sôn imba kwagh la yô. A kaa ér: “Ver nen ishima, kura nen ayol a en sha hanma hua [shin “mtôm,” NW ]; gadia ka sha u ngeen a akaa kpishi la man or nana lu a uma ga.”—Luka 12:15.

8. Mtôm ka nyi, man ka a na or er nyi?

8 Mtôm gban kan di isharen i or lun a mi ér nana lu a inyaregh kua akaa agen a lun a iwasen tseegh tsô ga. Mtôm ka isharen i bo i ombon akaa shin lun a inyaregh kpishi shin tômon akaa a orgen. Ieren ne wa u hanma shighe yô or tômon akaa a a tsa kpa nana zua a mi ga la, hemban cii je yô akaa a mbagenev. Kwagh ka a gba nan sha akaa a nan lu tômon la keng ga, kpa nan gba soon ér nana lu a mi tsô, nahan nan kera hen er ieren i nan la ia bende a mbagenev ga. Or u eren hua ka nan shi henen sha kwagh u nan lu tômon la shi ieren i nan kpa i tesen nahala, je yô kwagh shon a gema a hingir nan er aôndo nahan. Umbur, apostoli Paulu kaa ér or u eren hua nan ngu kwagh môm a or u civir akombo, u nana ya dyako u Tartor u Aôndo ga la.—Mbaefese 5:5; Mbakolose 3:5.

9. Or nana fatyô u eren hua sha igbenda kposo kposo nana? Tese ikyav.

9 Kwagh ka a er i doo yô, Yesu ta se icin “sha hanma hua [shin “mtôm,” NW ]” cii. Igbenda ngi kpishi i or a fatyô u tômon kwagh yô. Tindi u masetyô ken Atindi a Pue la ter igbenda ne igen. A kaa ér: “De tem ya u or u wan ndor a we ga, shi de tem kwase u or u wan ndor a we ga, shin or u shiren nan tom, shin kwase u eren nan tom, shin bua u nan, shin jaki i nan kpaa, kwagh môm môm u a lu u or u wan ndor a we yô, de tem ga.” (Ekesodu 20:17) Bibilo iv a akav kpishi a ior mba yange ve gba ken kwaghbo u vihin tsung sha ci u hua u eren sha igbenda kposo kposo yô. Or u hiihii u yange nan tôm kwagh u orgen yô, ka Satan. Yange tôm iengem man icivir kua tahav mbu mbu lu sha ci u Yehova tseegh la. (Mpase 4:11) Ifa yange tôm ian i lun sha tseeneke na la, man er i tsugh un yô, a gbihi tsombor u uumace ken isholibo man ku. (Genese 3:4-7) Mbatyomov mbagenev kpa yange “ve kera wa ikyo sha tahav vev mbu i ver ve sha mi hiihii la ga, ve undu ijiir ve i teman jim la” ve va er kwagh u lu sha ci ve ga yô. Mba yer mbatyomov mban ér azôv. (Yuda 6; Genese 6:2) Shi hen sha kwagh u Balaam man Akan man Gehashi kua Yuda kpaa. Er akaa a ve lu a mi la kuma ve ga yô, isharen i bo i tômon akaa a orgen la kar ya tor ken a ve, ve hingir u kera eren tom a tahav mbu ve lu a mi sha ikyev la sha inja ga, man kwagh la mire a ve ken mtim man msaaishe kpaa.

10. Se ‘ver ishima’ er Yesu a we se kwagh nahan la nena?

10 Mkaanem ma Yesu hii icin tan sha kwagh u hua a mi la doo kpen kpen. A kaa ér, “ver nen ishima.” Ma doo sha ci u nyi? Ityôkyaa yô, ior mba ngôôr fan or u wan hua ga, kpa gema ve ayol a ve yô, ka i taver ve u lumun ér ve wa hua. Nahan kpa apostoli Paulu pase wanger wanger ér, “mishe u hanma inja i kwaghbo cii yô, ka inyaregh ki saren.” (1 Timoteu 6:9, 10) Orhenen Yakobu kaa ér zum u isharen i bo ka ia “jile iyol kera yô, i gema i mar isholibo.” (Yakobu 1:15) Nahan Yesu wa se kwagh ér se ‘ver ishima’ se nenge ior mba mkaanem nam ma ker ve la ga, kpa se kar ayol a ase se nenge akaa a se henen ken ishima yase la, sha er se ‘kura ayol a ase sha hanma hua’ yô.

Uma u Ngeen a Akaa Kpishi

11, 12. (a) Ka icintan i nyi Yesu ta sha kwagh u hua u erene? (b) Er nan i doo u se wa icintan ne ikyo?

11 Ityôkyaa igen kpa ngi i i gbe u se palegh hua yô. Umbur kwagh ugen u Yesu ôr ne, ér: “Gadia ka sha u ngeen a akaa kpishi la man or nana lu a uma ga.” (Luka 12:15) Doo u se hen sha kwaghwan ne, gadia se mba ken shighe u ior ve har uma ve jimin cii sha inyaregh ki keren shi ka ve henen ér inyaregh ki ngeen a mi la ki ve a msaanyol man mzehemen yô. Kwaghôron u Yesu la tese wang ér uma u mkpeyol man u mkom har ka sha u lun a akaa shin inyaregh kpishi ga.

12 Kpa mbagenev vea lumun a kwaghôron ne ga. Alaghga vea hen er inyaregh ka ki na i hemba kpen or iyol shi nan ember uma kpaa, nahan vea hen ér ki hemba gban kwagh. Kwagh ne ka a na yô, ve er akaa a aa wase ve u zuan a inyaregh kpishi kua uyôughyôughmbaakaav mba ve soo la cii yô. Ka ve hen ér akaa a ve zough a mi la aa na ve mkpeyol. Kpa aluer or ngu henen nahan yô, nan kav kwagh u Yesu lu pasen la jighilii ga.

13. Se fatyô u lun a mnenge u vough sha kwagh u uma man u lun a akaa kpishi la nena?

13 Yesu yange kera yem pasen ér u lun a akaa kpishi ka shami shin ka shami ga ze, kpa lu pasen wener ka sha u “ngeen a akaa kpishi” man or nana lu a uma ga, inja na yô ka akaa a nan vande lun a mi la. Sha nahan yô, se fa ser saa or a lu a akaa kpishi ve nana fatyô u koson shin kuran uma u nan ga. Ka di kwaghyan kpuaa man akondo kua ijiir i tsan tseegh kwagh a gbe se a mi ye. Mbanyarev ombo akaa ne kpishi mba a mi, kpa atsanaior yô, ka ve nôngon a nôngo ér vea zua a kwaghyan; kpa shighe u ve cii ka vea kpe yô, hanma kwagh cii a saa ishe, mkposo kera lun hen atô ve ga. (Orpasenkwagh 9:5, 6) Nahan yô, uma u injaa u lun a awashima la har sha akaa a or lu a mi la ga. Aluer se hide se hen sha imba uma u Yesu lu ôron la yô, se nenge ser kwaghôron ne ka mimi.

14. Ishemberti i ken Bibilo, i i til sha ityough ki “uma” la tese se nyi?

14 Shighe u Luka lu ngeren kwagh u Yesu ôr ér “ka sha u ngeen a akaa . . . man or nana lu a uma ga” la ken Ivangeli na yô, a ter ishemberti i ken zwa Grika i i til sha ityough ki “uma” yô. Ishemberti shon ér zo·eʹ, man ngi ôron ka kwagh u gbenda u or eren uma u nan la ga, kpa ngi ôron kwagh u uma jim jim. * Yesu lu kaan heen ér sea lu mbanyarev shin sea lu mbaibanave, sea lu a hanma kwagh u se soo cii shin sea nôngon a nôngo a uma kpa, se mba a tahav sha uma u se lu a mi la ga, shi ka sha iniôngon yase man se lu uma kpaa ga. Zum u Yesu lu tesen ior sha Uwo la a kaa ér: “Ka an wen je sha ishima i nyian i nan la, nana fatyô u seer ishiva i môm sha ityaven i nan ase?” (Mateu 6:27) Bibilo tese wang ér ka Yehova tswen a lu “imbor i uma” ye, man shi ka un tseegh una fatyô u nan mbajighjigh “uma u a lu uma jim la” shin “uma u tsôron” u a lu uma u been mayange ga la, sha gayô shin tar ye.—Pasalmi 36:9; 1 Timoteu 6:12, 19.

15. Ior kpishi suur sha uyôughyôughmbaakaav sha ci u nyi?

15 Kwaghôron u Yesu ne tese er i lu ican ga u or lun a mbamnenge mba shami ga sha kwagh u uma yô. Aluer or ngu a inyaregh shin nan ngu a mi ga kpa, uumace cii yina shi ka kwagh môm a tseren ve ye. Mose yange kaa ér: “Ayange a anyom a ase kuma anyom akunduatargber, man aluer ayol ase aa taver kpishi yô, a kuma akunduanyiin je; nahan kpaa ihyagh i a yô, ka zayol man ishima i vihin, gadia nga a kar fefa, se kpaa se kar kera wase.” (Pasalmi 90:10; Yobu 14:1, 2; 1 Peteru 1:24) Sha ityôkyaa ne yô, mbagenev mba ve civir Aôndo ga yô ka ve nyôr iyol ken ieren i apostoli Paulu a er kwagh u i ne, ér “se gbaa yan nen akaa man akaa tsô, gadia kper se mba kpen.” (1 Mbakorinte 15:32) Mbagenev yô, er ve fe ér uma tse ga, ngu a kar kera fefa yô, ve nyôr keren mkor man uma u kundu kundu sha u ombon akaa a iyolough. Alaghga ve hen ér aluer mba a akaa a iyolough kpishi yô, a hemba kpen ve iyol shi vea zua a mkor. Sha nahan yô, ka ve er tom a mmem shio ér vea ombo uyôughyôughmbaakaav, shi ve hen ér ka akaa a a ne or mkor man msaanyol je la.—Pasalmi 49:6, 11, 12.

Uma u Mkpeyol u ken Hemen

16. Uma u injaa har sha nyi ga?

16 Sha kpôô yô, aluer or ngu a inyaregh kpishi shi nan ngu a kwaghyan man akondo man ijiir i tsan kua akaa agen yô, nana fatyô u lun kundu kundu shi nana fatyô u zuan a twersôron u injaa, u ua seer ayange a uma u nan yô. Nahan kpa, imba uma la hemba ngun a inja shi ne or mkpeyolo? A fatyô u karen uma u injaa sha anyom a or tse la shin akaa a nan lu a mi la ga. Apostoli Paulu ôr se kwaghbo u a lu ken ieren i suur sha ambaakaa la yô. A nger Timoteu ér: “Mba ve lu mbanyarev ken tar u ainge ne yô, wa ve kwagh wer, ve̱ de gengese ayol a ve ga, ve de veren ishima sha inyaregh ki i fe kwagh sha min ken hemen ga la ze, kpa ve̱ ver ishima sha Aôndo u A ne se akaa cii wuee sha u se̱ er kwagh a mi yô.”—1 Timoteu 6:17.

17, 18. (a) Ka akav a injaa a nyi sha kwagh u ombon akaa i doo u se dondo? (b) Ka injakwagh i Yesu i nyi se hen ken kwaghhenen u a dondo nee?

17 Ka shami u suur sha akaa a uma ne ga, sha ci u “or fa kwagh u kper ga.” Tertamen Yobu yange lu a inyaregh kpishi, kpa shighe u zayol ta sha a na la inyaregh ki lu a mi la cii fatyô u yiman un ga, akaa a na cica cii saa ishe hen shighe môm. Ka ikyar i dedoo i ya vea Yehova taveraa la yange i wase un u taver ishima ken ican i i tser un la ye. (Yobu 1:1, 3, 20-22) Aberaham yange de ér akaa a un lu a mi kpishi la a yange un u ngohol tom u taver u Yehova na un la ga, sha nahan yô, zua a iveren i hingir “ter u akuraior kpishi.” (Genese 12:1, 4; 17:4-6) Doo u se dondo akav a dedoo ne man agen kpaa. Sea lu mbayev shin mbaganden kpa, doo u se gbidye kwar se nenge kwagh u a hembe lun se kwagh u vesen ken uma la, man kwagh u se suur sha mi la kpaa.—Mbaefese 5:10; Mbafilipi 1:10.

18 Mkaanem ma Yesu yange ôr kpuaa sha kwagh u hua u eren man er i doo u se nengen uma la ma a inja kpen kpen. Kpa Yesu shi lu a kwagh u injaa ugen ken ishima u ôron, nahan a ôr injakwagh i kôron ken ishima sha kwagh u ornyar ugen u lu ibumeor yô. Injakwagh la bende a vese nyian nena, man se hen nyi ken injakwagh laa? I na mbamlumun sha mbampin mban ken kwaghhenen u a dondo ne.

[Footnotes]

^ Ishemberti igen i ken zwa Grika i i gem ér uma yô ka biʹos. Ka ken ishemberti ne i zough a asemberatii agen ken zwa Buter er “biography” man “biology” nahan ye. Takerada u pasen asemberatii u i yer ér Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words la pase ishemberti i biʹos ne ér ka “shighe u or lu uma yô,” shin “gbenda u uma u or” shin “kwagh u ka a wase or nan lu uma.”

U Na Mlumun Wer Nyi?

• Mvende u Yesu venda u eren kwagh u orgen ken ikpelaior sôn un la tese se nyi?

• Er nan ve i doo u se kura ayol a ase sha hua u erene man se er kwagh ne nena?

• Er nan ve se fatyô u kaan ser uyôughyôughmbaakaav mba ne or uma ga?

• Kanyi ia na ve uma u or una lu a inja shi nana zua a mkomo?

[Study Questions]

[Picture on page 21]

Er nan ve Yesu lumun u eren kwagh u orgen sôn un la ga?

[Picture on page 21]

Hua u eren una fatyô u nyôron a or ken kwaghbo u vihin kpishi

[Pictures on page 23]

Aberaham yange tese ér un ngu a mnenge u vough sha uyôughyôughmbaakaav nena?