Aver yem sha atineakaa

Aver yem sha mver u atineakaa

U Ôron Takerada u Hagai man Sekaria Asav-asav

U Ôron Takerada u Hagai man Sekaria Asav-asav

Mkaanem ma Yehova Ma Uma Je

U Ôron Takerada u Hagai man Sekaria Asav-asav

MBAYUDA yange ve due ken uikyangen ken tar u Babilon ve hide ken Yerusalem ve va wa imaagh ki tempel u Yehova. Er anyom kar puetaratar nahan kpa ve lu a bee tempel shon ga, shi i cir tom u maan tempel la kpaa. Mba ker ken inyom i 520 C.S.Y. (Cii man Shighe u Yesu) la yô, Yehova tindi profeti Hagai ér a pase ior kwaghôron Na, shi iwer ngi karen ihiar yô a tindi profeti Sekaria kpaa.

Hagai man Sekaria lu a awashima môm. Awashima ve yô, lu u taver ior asema ér ve hide ve hii u maan tempel. Iniôngon i uprofeti mban saa ishe ga, gadia i maa tempel shon i bee ken anyom ataan. I nger akaa a Hagai man Sekaria pase ior la ken ityakerada i i yer sha ati a ve la. I nger takerada u Hagai i bee ken inyom i 520 C.S.Y. la, u Sekaria di i bee u ken inyom i 518 C.S.Y. la. Se kpa Aôndo na se tom vough er uprofeti mban nahan, man gba u se er tom ne se bee cii mkur u tar ne ye. Tom shon yô, ka u pasen ior kwagh u Tartor shi geman ior hingir mbahenen. De se nenge er se time ken takerada u Hagai man u Sekaria ve ishima ia taver se yô.

“VER ISHIMA, NENGE NEN SHA AKAA A [A] LU TSEREN NE YÔ”

(Hagai 1:1–2:23)

Ken ayange 112 tseegh, Hagai pase ior ilyoho i kôron ken ishima inyiin. Ka loho u a hii pasen ior je ne: “Ver ishima, nenge nen sha akaa a [a] lu tseren ne yô. Unde nen sha uwo, za tôô nen ikyon, va maa nen iyou ne, Mo kpaa i̱ saan Mo iyol a i, M̱ zua a icivir, kape TER A kaa ne.” (Hagai 1:7, 8) Ior ungwa loho ne, shi er sha mi kpaa. Loho u sha uhar la ka ityendezwa, u kaa ér: “Me iv iyou ne a iengem, kape TER u akum a Sha A kaa ne.”—Hagai 2:7.

Loho u sha utar u Hagai pase la lu sha kwagh u m-de u ve de u maan tempel la, sha ityôkyaa ne yô, ve man ‘tom u ave a ve’ cii kera lu wang ga. Nahan kpa, mba hiin u maan tempel la yô, Yehova ‘ver ve dedoo.’ Hagai pase loho u sha unyiin la ér Yehova una “tim tahav mbu ityartor i akuraior kera,” una gema a ver Serubabel, u lu gomna la ér a “hingir iyôgh ki ken uwe ki veren ikyav a min.”—Hagai 2:14, 19, 22, 23.

Mbamlumun sha Mbampin mba sha Akaa a ken Ruamabera:

2:6, 7, 21, 22—Ka an nan lu tenger akuraior ciili, man kanyi i lu erenee? Ka Yehova a lu tenger akuraior cii ye. Ngu tenger akuraior ne sha loho u Tartor u i lu pasen tar sha won cii ne. Tom u pasen loho u dedoo ne ngu kohol “akaainjaa a akuraior cii” ken iyou i Yehova, nahan iyou i Yehova ngi ivin a iengem. “TER u akum a Sha” ngu “tenger Sha man tar man zegemnger man iombortar,” kwagh ne na yô, tar u bo ne ngu tenger.—Mbaheberu 12:26, 27.

2:9—“Icivir i iyou ne i masetyô ia hemba i tsuaa la” sha nyi gbenda? Iyou i masetyô la ia hemba i tsuaa la sha igbenda itiar. Gbenda u hiihii yô, ia hemba tsan a i tsuaa la, ú sha uhar yô, Ortesen Uhemban una tese ior ken iyou shon, u sha utar yô, ior kpishi vea civir Yehova ker. Icighan tempel u Solomon maa la tsa anyom 420, hii ken inyom i 1027 C.S.Y. la zan zan 607 C.S.Y. la. Kpa ‘iyou i masetyô’ la yô i tsa je hemba anyom 580, hii shighe u i maa i̱ í bee ken inyom i 515 C.S.Y. la zan zan shighe u i kar yôhôr i ken inyom i 70 la. Kwagh ugen yô, Yesu Kristu u lu Mesiya la tese ior ken ‘iyou i masetyô’ la, shi ior kpishi hemba civir Aôndo ken iyou i masetyô la a i “tsuaa la.”—Aerenakaa 2:1-11.

Ityesen hen Avese:

1:2-4. Aluer ior mba hendan a vese ken tom u pasen kwagh kpa, doo u se yem keren akaa a ase ga kpa se za hemen u ‘vanden keren tartor’ u Aôndo.—Mateu 6:33.

1:5, 7. Doo u se ‘ver ishima sha akaa a a lu tseren’ se la shi se henen er aeren a ase a benden a mlu wase vea Aôndo yô.

1:6, 9-11; 2:14-17. Mbayuda mba sha ayange a Hagai la yange ve er tom kpoghuloo sha ci u mkpeyol ve, kpa ve zua a kwagh môm ga. Kwagh tsô gba ve u civir Aôndo ken tempel ga, nahan Aôndo de u veren ve doo doo. Doo u se hemba veren ishima sha ityom i Aôndo shi se civir un a ishima i môm, nahan se umbur ser sea lu a kwagh ave ga kpa “iveren i TER ngi ve a inyaregh.”—Anzaakaa 10:22.

‘KA SHA UTAHA GA, KPA KA SHA JIJINGI WAM’

(Sekaria 1:1–14:21)

Sekaria yange hii tom na u profeti la sha u lôhôn Mbayuda ér ve ‘hide hen TER.’ (Sekaria 1:3) Mbampase mba sha mnenge anieni mba Sekaria mase ôron la tese er Aôndo sue tom u maan tempel la yô. (Nenge Akwati u “Sekaria Nenge Mbampase mba sha Mnenge Anigheni” la) ‘Lu sha agee shin sha utaha’ man á bee tempel la ga, ‘kpa lu sha Jijingi u TER.’ (Sekaria 4:6) Or u i yer un ér icerenkon la “una maa tempel u TER” shi una hingir “pristi sha ikyônough nagh ki torough” kpaa.—Sekaria 6:12, 13.

Ior mba Betel yange ve tindi or hen upristi ér nana za fa ayange a zungwen mtim u Yerusalem. Nahan Yehova kaa a Sekaria ér una gema ayange a anyiin a zungwen mtim u Yerusalem la aa hingir ‘msaanyol man iember man uiniongo mba dedoo.’ (Sekaria 7:2; 8:19) Akaaôron a profeti ahar a Sekaria mase ôron la wa mtim u akuraior man uprofeti mbaaiev ker, shi a wa kwagh u Mesiya man kwagh u mhidi u ior mba Aôndo ken tar ve la kpa ker.—Sekaria 9:1; 12:1.

Mbamlumun sha Mbampin mba sha Akaa a ken Ruamabera:

2:1—Or ngu karen Yerusalem a kor sha ci u nyi? A shi nan kpa kwagh ne tese m-maa u a maa girgar u taver a kase Yerusalem la. Ortyom la kaa a or u karen kwagh la ér á seer maan Yerusalem shi Yehova una kura un kpaa.—Sekaria 2:3-5.

6:11-13—Yange i na Yosua Pristi u Tamen maa hingir tor man pristi jee? Ei, Yosua yange due ken tsombortor u Davidi ga. Mne u i na un pristi la tile sha ityough ki Mesiya. (Mbaheberu 6:20) Kwaghôron u profeti u sha kwagh u “Icerenkon” la kure sha Yesu Kristu, u a lu Tor man Pristi la. (Yeremia 23:5) Er Yosua er tom u pristi u tamen ken tempel u i hide i maa la sha ci u Mbayuda mba ve hide ken tar ve la nahan, kape Yesu kpa a lu Pristi u Tamen u mcivir u mimi ken tempel u Yehova u ken jijingi je la.

8:1-23—Akaaôron a profeti a pue a i ter ken avur ne la kure hanma shighe? Hanma kwaghôron u profeti ne yô i hii un ér, “TER u akum a Sha ngu kaan nahan er,” man akaaôron ne ka ityendezwa i bem i Aôndo er a ior nav yô. Akaaôron ne agen yange kure ken derianyom u sha ataratar C.S.Y. la, kpa hii ken inyom i 1919 la je, akaaôron ne cii hii u kuren shin nga kuren hegen. *

8:3—Er nan i yer Yerusalem ér “Gar u mimi”? Cii man í tim Yerusalem ken inyom i 607 C.S.Y. yô, lu “gar u ahendanegh,” u iv a uprofeti man upristi mba ve eren kwagh sha icugh kua ior mba mimi ga yô. (Sefania 3:1; Yeremia 6:13; 7:29-34) Nahan kpa, er i hide i maa tempel shi ior hide lu civir Yehova yô, ior hide lu ôron kwagh u mcivir u wang, nahan gba u a gema yilan Yerusalem ér “Gar u mimi.”

11:7-14Gbough ku i yer ér “Mzough” man ku i yer ér “Dooashe,” ku Sekaria kever la tile sha ityough ki nyi? I ôr kwagh u Sekaria ér ka or u í tindi un ér a za ‘kura iyôngo i á va sôngo i’ la, iyôngo shon ka i mbakuranilev ve nzughul a í yô. Er Sekaria lu Orkuran ilev yô, a tile sha ityough ki Yesu Kristu, u i tindi un hen ior mba Aôndo ya ikyur a ve, kpa ve venda un la. Gbough ku “dooashe” ku i kever la tese ér Aôndo una kure ikyuryan i sha Tindi i ya a Mbayuda la, nahan una de u eren kwagh a ve ken bem. Gbough ku “Mzough” ku i kever la di tese ér Yuda man Iserael vea kera kohol ijiir i môm vea civir Aôndo ga.

12:11—Kanyi i lu “ijungwen i Hadadi-rimon shin pev u Megido”? Farao Neko, tor u Igipiti yange wua Yosia, tor u Yuda ken utya shin “pev u Megido,” nahan i vaa ku na sha “Ukwelegh” anyom imôngo. (2 Kroniku 35:25) Nahan alaghga “ijungwen i Hadadi-rimon shin pev u Megido” la ka ijungwen i vaan ku u Yosia.

Ityesen hen Avese:

1:2-6; 7:11-14. Hanmaor u nan gem ishima nan lumun tsaha shi nan hidi hen Yehova sha u civir un a ishima i môm cii á soo kwagh u nan shi ka a lumun nan a ishima i môm kpaa. Nahan kpa, mba ‘ve vende u ungwan un, ve yoghol akende shi ve cir ato a ve sha u vea ungwa’ loho na ga yô wasen ve ga.

4:6, 7. Jijingi u Yehova hemba hanma kwagh u soo u yangen tom u maan tempel la cii. Nahan aluer se na Yehova jighjigh er se lu civir un yô, se hemba nyityô mzeyol u se tagher a mi cii.—Mateu 17:20.

4:10. Er Yehova wase Serubabel yô, un man ior nav ve maa tempel la ve bee er Aôndo tese ér i maa nahan. Er se uumace se yen nahan kpa, se fatyô u eren akaa a Yehova a soo la vough.

7:8-10; 8:16, 17. Saa se eren kwagh a ior sha mimi shi se eren a mbagenev doo doo shi se zungwen mhôônom shi se ôron kwagh sha mimi ve Yehova una lumun se ye.

8:9-13. ‘Ave a ase ka a̱ taver’ sha tom u Yehova a ne se ér se er la yô, á ver se doo doo. Averen shon yô, ka bem man mkor man mzehemen u ken jijingi.

12:6. Ior mba Yehova a tsough ve ér ve kuran ior nav cii gba u vea hingir er “ikyaghusu” nahan, inja na yô, vea eren tom u i ne ve la sha gbashima.

13:3. Hemba doon u suur sha Aôndo man nongo na a u suur sha ior mba se we ndor a ve la.

13:8, 9. Ior mba vendan mimi mba Yehova venda ve la lu kpishi, ve ngee je kuma akum ahar ken tar la. Lu ikyum i sha utar la tseegh í wanger i̱ er ka ken usu nahan ye. Nyian kpa Yehova venda ikpelaior i i lu ken Mbakristu Mbaaiev, i i sengen ér mba Mbakristu la. Ka Mbakristu mba i shigh ve mkurem, ve vese iyenge ga la tseegh ve lu ‘yilan sha iti i Yehova’ shi ve ne ayol a ve ér i kar ve er azurfa nahan ye. Ve man akar a ve a ve civir Aôndo imôngo la mba Mbashiada mba Yehova mba ken iti tseegh ga.

Ishima i Mgbegha Se u Eren Aôndo Tom sha Gbashima

Loho u Hagai man Sekaria pase la bende a vese nyian nena? Ka sea nenge er loho ve la yange u taver Mbayuda ishima u veren ishima sha tom u maan tempel la nahan, ishima ka i mgbegha se u eren tom u pasen kwagh u Tartor shi geman ior hingir mbahenen la ga he?

Sekaria tsengaôron ér Mesiya una “henda jaki” shi a tee un sha “agbenger a azurfa ikyundugber” shi a gbidye un, nahan “iyôngo [ia] sambe.” (Sekaria 9:9; 11:12; 13:7) Er se gbidi kwar sha akaaôron a profeti a a kur sha Mesiya, a Sekeria a er ne nahan, jighjigh wase taver ga he? (Mateu 21:1-9; 26:31, 56; 27:3-10) Shi jighjigh u se ne Mkaanem ma Yehova kua akaa a a ne sha u se zua a myôm la kpa seer taver.—Mbaheberu 4:12.

[Footnote]

^ Ôr Iyoukura [zwa Buter] i Janawari 1, 1996 peeji u sha 9-22 la.

[Box on page 19]

SEKARIA NENGE MBAMPASE MBA SHA MNENGE ANIGHENI

1:8-17: Mpase ne tese ér a maa tempel a kure shi a ver Yerusalem man agar a tamen a Yuda agen kpa doo doo.

1:18-21: Aôndo tôndo zwa ken mpase ne ér a kar a ‘akor a anyiin a a sambe Yuda’ la kera, ka ugomoti mba ve hendan a mcivir u Yehova je la.

2:1-13: Mpase ne shi tese ér a seer maan Yerusalem shi Yehova una hingir un “girgar u usu, á kase un á tser,” inja na yô una kuran un.

3:1-10: Shi a tese ér Satan lu yangen tom u maan tempel la shi í yima Zegepristi Yosua shi i wanger un asorabo kpaa.

4:1-14: Aôndo tôndo zwa heen ér a shambe mbamzeyol mba ve taver er uwo nahan la shi Gomna Serubabel una maa tempel una kure kpaa.

5:1-4: A wa mbaaferev mba i tsaha ve ga mbara ifan.

5:5-11: Mpase ne tsengaôron mtim u mbaaferev.

6:1-8: Aôndo tôndo zwa ér mbatyomov vea hemen ior nav shi vea kura ve kpaa.

[Picture on page 16]

Awashima u loho u Hagai man u Sekaria la lu nyi?

[Picture on page 18]

Ior mba i tsough ve ér ve lu mbakuran ior mba Aôndo la mba er “ikyaghusu” nahan nena?