Venda “Agbilinakaa”
Venda “Agbilinakaa”
“Or u nan zenden sha agbilinakaa yô, nan kav kwagh je ga.”—ANZ. 12:11.
1. Se mba a akaa a injaa a nyi, man se yar tom a mi nena?
SE MBAKRISTU cii se mba a akaa a injaa atô kposo kposo. Alaghga akaa a injaa ne aa kua mkpeyol wase man tahav man mfe u sha marami kua inyaregh yasegh kpa ker. Er Yehova a doo se ishima yô, saan se iyol u yaren tom a akaa a ase a injaa ne sha u civir un, sha nahan yô se mba dondon kwaghwan ne, ér: “Civir TER sha inyaregh yough.”—Anz. 3:9.
2. Bibilo ta se icin sha kwagh u agbilinakaa nena, man icintan ne ka kwagh u mimi nena?
2 Nahan kpa, Bibilo ôr kwagh u agbilinakaa, shi i̱ ta se icin ér se de vihin akaa a ase a injaa sha u zendan agbilinakaa ityô ga. Sha nahan yô, de se time nen sha mkaanem ma ma lu ken Anzaakaa 12:11 ne, ma kaa ér: “Or u nan kaha sule u nan yô, nana lu a kwaghyan kpishi, kpa or u nan zenden sha agbilinakaa yô, nan kav kwagh je ga.” Sha kpôô yô, mkaanem man ka ma mimi. Aluer or ngu eren tom kpoghuloo sha er nana nenge sha tsombor u nan yô nana lu a inyaregh ki kuren mbamgbe mba hen tsombor u nan. (1 Tim. 5:8) Kpa aluer nan vihi inyaregh ki nan sha u zendan agbilinakaa ityô yô, nan ngu tesen ér nan “kav kwagh je ga,” inja na yô, mfe yina nan. Imba or la nana lu ken ibanave.
3. Icin i Bibilo i te sha kwagh u agbilinakaa la gba zua sha mcivir wase nena?
3 Se fatyô u yaren tom a kwaghwan u a lu ken anzaakaa la ken mcivir wase kpaa. Aluer se er nahan yô se nenge er Orkristu u nan civir Yehova a ishima i môm shi nan eren nahan sha jighjigh la nana zua a mkor u mimi yô. Imbaor la nana fatyô u lun a vangertiôr ér hegen je kpa Aôndo una ver nan doo doo, shi ken hemen kpa nana lu a ishimaverenkeghen i bunden mayange ga la. (Mat. 6:33; 1 Tim. 4:10) Kpa Orkristu u nan zendan agbilinakaa yô, nan ngu vihin ikyaryan i nan vea Yehova kua ian i nan lu a mi i va zuan a uma u tsôron la kpaa. Se palegh imba kwagh la nena? Doo u se fa asaren a ase a a lu “agbilinakaa” la nahan se venda a.—Ôr Titu 2:11, 12.
4. Kanyi i lu agbilinakaa?
4 Nahan kanyi i lu agbilinakaa? Nyityô kwagh i ia fatyô u yangen se u civir Yehova a ishima i môm cii ka agbilinakaa. Ikyav i tesen yô, akaa ne kua akaa a se eren sha ian yase i memen la. Nahan kpa, anumbe a eren akuma akuma ka kwaghbo ga. Kpa aluer se tôô ian i ma se lu civir Aôndo la se mba eren “anumbe” yô, anumbe a eren aa hingir gbilinkwagh u una fatyô u vihin ikyar i se ye vea Aôndo la. (Orpa. 2:24; 4:6) Orkristu nana palegh imba kwagh ne sha u eren kwagh sha kwaghfan shi veren ishima sha gbenda u nan vihin shighe u nan u injaa la. (Ôr Mbakolose 4:5.) Nahan kpa, agbilinakaa agen nga a a hembe vihin a anumbe a eren yô. Môm ken a yô ka mbaaôndo mbaaiev.
Venda Mbaaôndo Mbaaiev
5. Ashighe kpishi Bibilo ka i yar tom a ishember i “agbilinakaa” la nena?
5 Kwagh ka a er yô, ajiir a Bibilo i yar tom a ishember i “agbilinakaa” la kpishi, ka i lu mbaaôndo mbaaiev i̱ ôron kwagh ve ye. U tesen ikyav yô, Yehova yange kaa a Mbaiserael ér: “De eren nen mbaaôndo mba gbiliniv ga, shi de gbe nen eev timin nen mbu sha ga, shin ityôgh ki iwenegh kpaa ga, shi de timin nen ma iwen i i lu a eev sha mi ken tar wen ner, né guren né civir i ga.” (Lev. 26:1) Tor Davidi nger ér: “TER hemba cii, A kuma iwuese kpishi je; A hemba cier iyol a mbaaôndo mbagenev cii. Gadia mbaaôndo mba akuraior cii, ka agbilinakaa tsô; kpa TER gba Usha.”—1 Kron. 16:25, 26.
6. Mbaaôndo mbaaiev mba a iwasen ga sha ci u nyi?
6 Er Davidi a tese nahan, akaa nga kpishi a a tese ér Yehova hemba yô. (Ps. 139:14; 148:1-10) Sha kpôô yô, ikyar i Mbaiserael ya vea Yehova la lu ian i civirigh kpishi. Yange ve er kwagh sha ibume kpishi, gadia ve undu un ve hingir u civir ieev man mtôm ma awenem. Mbaaôndo vev mbaaiev mbara lu a iwasen shin agee a yiman ayol a ve kua mba ve civir ve la sha ashighe a ican ga.—Mbaj. 10:14, 15; Yes. 46:5-7.
7, 8. “Inyaregh” kia fatyô u hingir aôndo nena?
7 Ken ityar igen nyian kpishi, ior mba civir ieev her man ieev mbira mbi a iwasen ga er lu sha ashighe a tsuaa la nahan. (1 Yoh. 5:21) Nahan kpa, Bibilo tese ér ka ieev tseegh mbi lu mbaaôndo ga. Ikyav i tesen yô, nenge ase kwagh u Yesu ôr ne, ér: “Or môm môm ngu u nana fatyô u eren uter uhar tom ga; gadia nana kôr ugen ihyom, ugen á doo nan ishima, shin nana var ken ugen, nana laha ugen. Ne fatyô u eren Aôndo tom kua inyaregh kpaa ga.”—Mat. 6:24.
8 “Inyaregh” kia fatyô u lun er aôndo nahan nena? Ikyav i tesen yô, hen ase sha kwagh u awen a ken tar u Iserael u tsuaa la. Yange i maa iyou shin igyar a awen ne. Kpa shighe u a tim awen ne aa hingir ‘mtôm ma awenegh’ shin ‘awen a lun a ieev sha mi’ yô, a hingir kwagh u nan ior mba Yehova gbev mbu nôngon. (Lev. 26:1) Inyaregh kpa ki hange hange, kpa gba u se eren kwagh a mi sha inja. Inyaregh ki kor se man se fatyô u yaren tom a ki sha inja sha u civir Yehova. (Orpa. 7:12; Luka 16:9) Kpa aluer se de ser inyaregh ki keren ki yange se u eren ityom i Mbakristu yô, kia hingir aôndo hen a vese. (Ôr 1 Timoteu 6:9, 10.) Gba u se lu a mnenge u vough sha kwagh u inyar ken tar u inyaregh ki keren ki hembe gban ior kwagh ne.—1 Tim. 6:17-19.
9, 10. (a) Mbakristu mba nengen makeranta u henen nena? (b) Ka akaabo a nyi a lu ken yunivasiti i henene?
9 Kwagh u injaa ugen u una fatyô u hingir gbilinkwagh yô, ka makeranta u henen. Se soo ser mbayev asev ve hen makeranta sha er vea fatyô u koson ayol a ve yô. Kwagh u hemban yô, Orkristu u nan hen makeranta yô ka nan hemba kaven kwagh u Bibilo i er yô, shi ka nan hemba fan u gbidyen kwar sha mbamzeyol nahan nan fa kwagh u injaa u nana er yô shi nan hemba fan u tesen ior mimi u ken Bibilo sha gbenda u ua wanger ve shi a kuma ve kpaa yô. Makeranta u henen ka u tôô shighe, kpa kwagh u ka a due ker la ka i lu u injaa.
10 Gema yunivasiti i henen di yee? Ior kpishi hen ér yunivasiti i zan ka mzehemen. Nahan kpa, ior kpishi mba ve ze yunivasiti yô, hingir u hôngor mbamhen vev sha kwaghfan u taregh. Makeranta u henen ne ka u vihi anyom a uye a agumaior ma a civir Yehova a mi la. (Orpa. 12:1) Ken ityar i ior kpishi ve ze yunivasiti yô, ka ior kpuaa tseegh ve ne Aôndo jighjigh ye. Mbakristu mba keren mkor sha u zan yunivasiti ga kpa mba suur sha Yehova.—Anz. 3:5.
De Deen Asaren a Iyolough a Hingir We Aôndo Ga
11, 12. Paulu ôr kwagh u mbagenev ér: “Aôndo ve yô, ka iyav vev” sha ci u nyi?
11 Ken washika u apostoli Paulu nger Mbafilipi la, a ôr kwagh ugen u una fatyô u hingir aôndo yô. A ôr kwagh u mbagenev mba ve vanden civir Aôndo yô, a kaa ér: ‘Gadia mbagenev kpishi mba zenden — m vande ôron ne kwagh ve. Hegen shi m ngu ôron ne a mliam ashe je mer, mba zenden, ka mbaihyomov mba kon u mtsaha u Kristu. Mkur ve yô, ka mtim, aôndo ve yô, ka iyav vev, . . . ka akaa a taregh ve veren ishima sha mi ye.’ (Fil. 3:18, 19) Iyav mbu or mbua fatyô u hingir aôndo u nan nena?
12 Ikyav tese ér mba Paulu lu ôron kwagh ve ne hemba veren ishima sha asaren a iyolough a u civir Yehova vea Paulu imôngo. Alaghga mbagenev yange ve ya kwagh kpishi shi ve ma msôrom kpa kpishi nahan ve hingir mbaeren hua man mba hunden msôrom kpaa. (Anz. 23:20, 21; nenge Duteronomi 21:18-21.) Alaghga mbagenev yange ve tsua u eren tom a aan a injaa a sha derianyom u hiihii la, nahan kwagh ne yange ve u civir Yehova. Mayange se de ser asaren a ase a keren uma u mkpeyol la a na se hide jime ken mcivir u Yehova ga.—Kol. 3:23, 24.
13. (a) Kanyi i lu huaa, man Paulu pase kwagh u hua nena? (b) Se palegh hua u eren nena?
13 Paulu shi ôr kwagh u mcivir u aiegh ken gbenda ugen kpaa. A kaa ér: ‘Nahan yô, wua nen alegh a en a shin tar la kera, ka idya man hôngor man ityoronshima man isharen i bo man hua u eren, ka akombo a civir je la.’ (Kol. 3:5) Hua ka u lun a isharen kpishi sha kwagh u a lu u wase ga yô. Isharen ne ia fatyô u lun sha uyôughyôughmbaakaav shin sha idya i eren kpaa. (Eks. 20:17) Sha kpôô yô, asaren ne ka mcivir u aôndo u aiegh. Yesu pase wang er i doo u se nôngo sha afatyô wase cii se palegh imba isharen i bo ne sha hanma ian cii yô.—Ôr Marku 9:47; 1 Yoh. 2:16.
Palegh Alam a Gbilinigh
14, 15. (a) Ka “gbilinkwagh” u nyi yange na ior kpishi mba sha ayange a Yeremia la gbev mbu nôngono? (b) Mkaanem ma Mose la lu a inja sha ci u nyi?
14 Agbilinakaa aa fatyô u kuan alam kpa ker. U tesen ikyav yô, Yehova yange kaa a Yeremia ér: ‘Uprofeti mba pasen kwagh ken iti Yam sha aie; M tindi ve ga, M na ve zwa ga, M ôr kwagh a ve kpaa ga; mba pasen ne kwagh nengen a mi, u aiegh, man mtsengeôron u gbilinigh kua icugh i ken asema ve.’ (Yer. 14:14) Uprofeti mbaaiev mbara yange ve senge ér ve mba ôron kwagh ken iti i Yehova, kpa lu mbamhen vev shin kwaghfan ve ve lu ôron ye. Sha nahan yô, mkaanem vem mara lu ma “gbilinigh.” Akaaôron a ve lu a gbilinigh shi a vihi ior mba Aôndo mbagenev kpaa. Ken inyom i 607 C.S.Y. (Cii man Shighe u Yesu) la, shoja i Babilon wua ior kpishi mba ve dondo akaaôron a gbilinigh la.
15 Kpa Mose yô yange kaa a Mbaiserael ér: “Ver nen ishima sha akaaôron a m pase ne nyian ne cii . . . Gadia á lu ne kwagh u gbilinigh ga, kpa ka uma wen je; ka sha kwagh ne je man á seer ne ayange ken tar u né peren Yordan sha u za ngohol u la ye.” (Dut. 32:46, 47) Ka Aôndo yange na Mose mkaanem mara ye. Mkaanem man lu a inja sha ci u mkpeyol u ikyurior la. Mba yange ve ungwa mkaanem man cii tsa uma shi kpe ve iyol kpaa. Nahan se venda nen akaaôron a gbilinigh sha hanma ian cii, se dondo nen akaaôron a mimi.
16. Se nenge mkaanem ma mbatôvonkwaghfan u sangen yeke ma ma nyiman Mkaanem ma Aôndo la nena?
16 Se mba ongo akaaôron a gbilinigh nyian kpaa? Een se mba ongo. U tesen ikyav yô, mbatôvonkwaghfan u sangen yeke kaa ér mhen u hanma kwagh gba duen la man akaa agen a mbatôvonkwaghfan u sangen yeke ve lu duen a mi la tese ér ityôkyaa ngi i nan Aôndo jighjigh ga, gadia akaa a a lu eren la tseegh kpa aa wase se u fan hanma kwagh. Doo u se lumun a akaaôron a sha igbongor nee? Mayange ga cii! Kwaghfan u Aôndo kaha kposo a u uumace. (1 Kor. 2:6, 7) Shi se fa dedoo ser hanma shighe u atesen a uumace ka a̱ kaha a atesen a Aôndo yô, i lu atesen a uumace la a lu sha mi ga ye. (Ôr Mbaromanu 3:4.) Er mbatôvonkwaghfan u sangen yeke ve lu zan ikyura sha akaa agen nahan kpa, kwagh u Bibilo i er sha kwagh u kwaghfan u uumace la ka u mimi. I̱ kaa ér: “Kwaghfan u tar ne ka Aôndo ibumekwagh je.” Aluer se tôô kwaghfan u taregh ne se kar sha kwaghfan u Aôndo, u a gande ôron la yô, kwaghfan u taregh la ka gbilinkwagh je.—1 Kor. 3:18-20.
17. Doo u se nenge mkaanem ma mbahemenev mba Kwaghaôndo u Aiegh man ma ior mba vendan mimi nena?
17 Se zua a ikyav igen i kwaghôron u gbilinigh hen mbahemenev mba Kwaghaôndo u Aiegh. Ka ve senge ér mba ôron kwagh ken iti i Aôndo, kpa mba haren mkaanem vem sha Ruamabera ga shi akaa a ve ôron la kpa ka a gbilinigh. Ior mba vendan mimi kpa mba er agbilinakaa, ka ve senge ér kwaghfan ve hemba u “wanakiriki u jighjigh man u fan kwagh.” (Mat. 24:45-47) Nahan cii kpa, mkaanem vem mara ka ma gbilinigh, ka ma na mba ve keghen ato a ve la gbev mbu nôngon tsô. (Luka 17:1, 2) Se er nan ve vea tsume a vese ga?
Er Se Venda Akaaôron a Gbilinigh Yô
18. Se dondo kwaghwan u ken 1 Yohane 4:1 la nena?
18 Apostoli Yohane u beeyol la wa se kwagh sha gbar ne doo kpen kpen. (Ôr 1 Yohane 4:1.) Ka se dondo kwaghwan u Yohane la sha u taver mba se zough a ve shighe u se dugh kwaghpasen la asema ser ve tôô akaa a i tesen ve la ve kar sha Bibilo. Man ka kwagh u i doo u se kpa se er je la. Se mba gbe lumun hanma kwagh u se ongo i er a kaha a mimi u se vande fan shin ma kwagh u i er sha iyol i tiônnongo shin mbatamen shin anmgbianev asev la tsô ga. Kpa ka se gema se pine ayol a ase ser: “Or u nan lu samber a imba kwagh ne nan ngu eren sha kwagh u Bibilo i er la kpa? Akaa a i lu ôron la sue awashima u Yehova kpa? Nga seer van a bem ken tiônnongo kpa?” Hanma kwagh u se ongo man a lu vihin a vihi mzough u anmgbianev yô, ka gbilinkwagh.—2 Kor. 13:10, 11.
19. Mbatamen ka ve ver ishima ér mkaanem vem ka ma gbilinigh ga nena?
19 Mbatamen kpa ka ve hen kwagh u injaa sha kwagh u akaaôron a gbilinigh la. Ka a gba u vea wa or kwagh yô, ve umbur ér ve kpa mba a mbamyen vev nahan ve kera wa nan kwagh sha mbamhen vev tseegh ga. Kpa hanma shighe yô ve tesen nan kwagh u Bibilo i er yô. Mkaanem ma apostoli Paulu man ma a wase mbatamen kpishi, ma kaa ér: “De karen akaa a i nger la ken inya ga.” (1 Kor. 4:6) Mbatamen mba karen akaa a i nger ken Bibilo la ken inya ga. Shi mba karen akaawan a a lu ken ngeren mba wanakiriki u jighjigh man u fan kwagh la ken inya ga.
20. I wase se u vendan agbilinakaa nena?
20 Agbilinakaa cii, a̱ lu “mbaaôndo mba aiev” shin akaaôron shin nyityôkwagh cii kpa, ka a bo. Sha ityôkyaa ne yô, ka se sôn ser Yehova a wase se sha er se kav agbilinakaa ne yô, shi ka se ker iwasen hen a na sha er se venda a yô. Ka sea er nahan yô, se lu kimbir mkaanem ma orpasalmi man ser: “Gemam ashe kera sha u kenger gbilinkwagh, man taver uma wam u zan sha igbenda You.” (Ps. 119:37) Ngeren u a dondo ne una seer pasen er i doo u lumun iwasen hen Yehova yô.
Ú Fatyô u Pasen Kpa?
• Ka “agbilinakaa” a nyi i doo u se vendaa?
• Kanyi ia wase se ve inyaregh kia hingir se aôndo ga?
• Asaren a yolough aa fatyô u hingir akombo a civir nena?
• Se venda akaaôron a gbilinigh nena?
[Study Questions]
[Picture on page 3]
Yange i wa Mbaiserael kwagh ér ve ‘kaha sule ve’ ve de zende agbilinakaa ityô ga
[Picture on page 5]
Mayange de den wer isharen i ombon uyôughyôughmbaakaav la i yange ú u eren Yehova tom sha gbashima ga
[Picture on page 6]
Mkaanem ma mbatamen ma a wase se kpishi