Ka Nyi U Fatyô U Nan Sha U Zuan A Uma U Tsôronô?
Ka Nyi U Fatyô U Nan Sha U Zuan A Uma U Tsôronô?
“Ka nyi kwagh man or nana na sha u paan uma u nan sha mini?”—MAT. 16:26.
1. Er nan ve Yesu venda kwagh u Peteru ôr la sha imo i tavera?
KPILIGH apostoli Peteru iyol a kwagh u ungwa la. A ungwa Orhemen na, Yesu Kristu u doo un ishima tsung la ôr “gbar gbar” ér ica a gba ga tsô Una ya ican Una kpe! Tsô Peteru ta ibalegh a Yesu, gba zôhôn a na kaan ér: “Aôndo A̱ bunde kwagh la, Tere, a̱ de tseren We ga.” A shi nan kpa ôr kwagh ne a awashima u dedoo. Yesu maa gema ijime a Peteru, a gema a kenger mbahenen nav mbagenev mbara. Alaghga ve kpa ve lu a mhen u shami ga ne. Nahan a kaa a Peteru ér: “Hirem ken ijime kera, Satan, u ngum kwagh u nan gbev mbu nôngon, gadia u we ikyo sha akaa a a lu a Aôndo ga, saa a ior tsô.”—Mar. 8:32, 33; Mat. 16:21-23.
2. Yesu yange pase kwagh u i ver ishima ér orhenen u mimi nana er nena?
2 Alaghga mkaanem ma Yesu hide ôr la yange maa wase Peteru u fan ityôkyaa i a venda zehe na la sha imo i taver nahan yô. Yesu “yila ikpelaior man mbahenen Nav her a Na” kaa a ve ér: “Aluer anti or a sar nan pe van a Mo ityô yô, nana̱ nyiman iyol i nan, nana̱ tôô [kon u nan u mtsaha], nana̱ dondo sha a Mo. Gadia hanma or u i sar nan ka yiman uma u nan yô, una saa nan a saa; kpa hanmô u uma u nan una saa nan sha ci Wam man Loho u Dedoo ne yô, nana yima un a yima je.” (Mar. 8:34, 35) Yange lu u ica a gba ga tsô Yesu una na nagh a uma na shi ver ishima ér mbadondon un cii ve kegh iyol u nan uma ve sha ci u tom u Aôndo. Aluer ve er nahan yô, vea zua a injar i vesen.—Ôr Mateu 16:27.
3. (a) Ka mbampin mba nyi Yesu pine mba ve lu ungwan a na laa? (b) Mpin u Yesu u sha uhar la yange una umbur mba ve lu ungwan a na la nyi?
3 Hen shighe shon môm la je Yesu shi pine mbampin mba kôron ken ishima uhar ér: “Aluer or a zua a tar cii, man uma u nan una gema á saa nan yô, á doo nan sha nyi?” man “Ka nyi kwagh man or nana na sha u paan uma u nan sha mini?” (Mar. 8:36, 37) Sha mnenge u orumace yô, mlumun u sha mpin u hiihii la ngu ican ga cii. Aluer or zua a tar cii, kpa nan gema nan saa uma u nan yô, a lu nan a iwasen ga. Aluer or ngu a ikyav kpishi kpa, saa nana lu uma ve mbia lu nan a iwasen ye. Mpin u Yesu u sha uhar u a kaa ér: “Ka nyi kwagh man or nana na sha u paan uma u nan sha mini?” la di alaghga yange una umbur mba ve lu ungwan a na la kwagh u Satan ôr sha ayange a Yobu ér: “Hanma kwagh u or nan lu a mi cii, nana na sha ci u uma u nan” la. (Yobu 2:4) Mbagenev mba ve civir Yehova ga yô, alaghga vea nenge ér kwagh u Satan ôr ne ka mimi. Ior kpishi ka ve er nyityô kwagh i ve soo cii shi ve per nyityô tindi cii sha er vea lu uma yô. Kpa Mbakristu yô, mba a imba mnenge la ga.
4. Mbampin mba Yesu yange pine la mba Mbakristu a inja kpishi sha ci u nyi?
4 Se fa ser Yesu yange va shin tar ne ér una va na se mkpeyol man inyaregh kua uma u lun gbem ken tar ne ga. Kpa yange va sha u va bughun se gbenda u zuan a uma u tsôron ken tar u he, man ishimaverenkeghen i va zuan a uma la ngi se a inja kpishi. (Yoh. 3:16) Orkristu yô nana kav mpin u Yesu u hiihii la ér, “Aluer or a zua a tar cii, kpa nan gema nan ta ishimaverenkeghen i va zuan a uma u tsôron la kera nahan, á doo nan sha nyi?” Mlumun u sha mpin ne ér, mayange a doo nan ga. (1 Yoh. 2:15-17) Kwagh u una wase se u nan mlumun sha mpin u Yesu u sha uhar la yô, ka u pinen ayol a ase ser, ‘Ka nyi kwagh me fatyô u den mer a saam sha er me kôr ave sha ishimaverenkeghen yam i va lun uma ken tar u he la gbang-na?’ Gbenda u se eren uma la ua na mlumun sha mpin ne shi ua pase er ishimaverenkeghen shon i lu se a inja yô.—Nenge Yohane 12:25.
5. Se er nan ve se zua a iyua i uma u tsôron laa?
5 U ngu wer Yesu lu kaan ér se fatyô u zuan a uma u tsôron sha iniôngon yase ga. Uma ka iyua, kua uma u tiônôô u ken tar ne je kpaa. Se fatyô u yamen uma shin zuan a mi sha iniôngon yase ga. Kwagh u se er ve se zua a iyua i uma u tsôron la yô, ka sha “jighjigh u nan u ken Kristu” man ken Yehova, ‘Un u a ne mba ve lu keren Un injar’ la. (Gal. 2:16; Heb. 11:6) Nahan kpa gba u se tese jighjigh u nan wase sha aeren, gadia “jighjigh u nan u lun a aeren ga [ngu] kpenegh.” (Yak. 2:26) Nahan aluer se seer henen sha mpin u Yesu la zulee yô, se hide se time sha kwagh u se fatyô u den ser a saa se ken tar ne man kwagh u se kegh iyol u nan sha ci u mcivir u Yehova sha u tesen ser mimi je jighjigh u nan wase ngu kpenegh ga kpa ngu uma la.
‘Kristu Ker Kwagh u Doon sha ci Na Ga’
6. Lu nyi i hemba gban Yesu ishima?
6 Yesu yange ver ishima sha akaa a tar u sha ayange a na la ua na un la ga, kpa hemba veren ishima sha akaa a a lu a inja la, nahan venda imeen i keren uyôughyôughmbaakaav sha ci u mkpeyol na tseegh la. Yange gema uma na jimin cii na sha u ungwan imo i Aôndo. Yange ker akaa a doon sha ci na ga, gadia a kaa ér: “M eren akaa a doon [Aôndo] gbem.” (Yoh. 8:29) Yesu yange er ishima i Aôndo za kighir nena?
7, 8. (a) Yesu yange na iyol na nena, man i na un injar i nyi? (b) Ka mpin u nyi i doo u se pine ayol a ase?
7 Sha shighe ugen la Yesu kaa a mbahenen nav ér: “Wan u or kpaa A ve, i lu sha u i̱ er Un tom ga, kpa sha u Un Una er mbagenev tom man Una na uma Na a̱ hingir ipaan sha ci u ior kpishi yô.” (Mat. 20:28) Cii man shighe ne yô, Yesu vande ôron a mbahenen nav ér, “Una na uma na,” nahan Peteru kaa a na ér Aôndo a̱ bunde kwagh la. Nahan kpa Yesu yina ishima ga. A gema uma na u vough la a na sha ci u uumace cii. Er Yesu lu a uma u tangen iyol ga yô, mlu na u ken hemen doo. I nder un shin ku shi “i kende Un sha A lu ken uwegh ku yanegh ku Aôndo.” (Aer. 2:32, 33) Sha nahan yô, a ver se ikyav i dedoo kpen kpen.
8 Apostoli Paulu yange wa Mbakristu mba ken Roma kwagh ér ‘ve de keren kwagh u doon ayol a ve tsô ga,’ shi umbur ve ér “Kristu kpaa ker kwagh u doon sha ci Na ga.” (Rom. 15:1-3) Nahan se wa iyol se kegh a kegh u dondon kwaghwan u apostoli ne shi kaven Kristu sha u nan ayol a ase za kighir nena?
Yehova Soo Ér Se Na Un Kwagh u Hemban Doon
9. Orkristu ka nana tsegha iyol i nan sha ci u Aôndo yô, ka nyi jighilii ka nan ere?
9 Tindi u Mose u yange i na Mbaiserael mba sha ayange a tsuaa la kaa ér i pase or u Heberu u nan lu kpan yô, ken inyom i sha utaankaruhar i nan er tom u kpan la shin ken inyom i Jubili. Nahan kpa, yange vea soo u eren nahan ga yô, gbenda ugen kpa lu. Ter u kpan la yange una doo nan ishima kpishi yô, nan tsua u lun vea ter u nan la sha ayange a uma u nan cii. (Ôr Duteronomi 15:12, 16, 17.) Se kpa shighe u ka sea tsegha ayol a ase sha ci u Aôndo la, se tsua u eren kwagh nahan. Se lumun a ishima yase ser se er ishima i Aôndo, se dondo mbamhen asev ga. Sha nahan yô, se tese ser Yehova doo se ishima shi sar se tsung u civir un gbem sha won.
10. Se mba kwagh u Aôndo sha nyi gbenda, man doo u kwagh la una bende a mbamhen asev man aeren ase nena?
10 Aluer u ngu henen Bibilo vea Mbashiada mba Yehova shi u ngu pasen loho u dedoo shin zan mbamkombo mba Mbakristu yô, u kuma iwuese. Se mba a ishimaveren ser ica a gba ga tsô ishima ia mgbegha u u tsegha iyol you sha ci u Yehova shi u pine mpin u ortom ugen ken Etiopia pine Filibu la, ér: “Mngerem kpaa man, man ka nyi je i yange u eren mo batisema?” (Aer. 8:35, 36) Nahan mlu wou vea Aôndo una lu kwaghmôm a u Mbakristu mba Paulu nger kwagh ve ér: “Ne kera mba kwagh wen ayol a en ga. Gadia i yam ne a yam sha ishe je” la. (1 Kor. 6:19, 20) Sea lu a ishimaveren i yemen sha shin va lun shin tar kpa, zum u se tsegh ayol a ase sha ci u Yehova yô, se hingir kwagh na. Sha nahan yô, ka hange hange u se kighir isharen i keren mtsera wase iyol yase la shi se “kera . . . hingir nen ikpan i ior ga”! (1 Kor. 7:23) U civir Yehova sha mimi shi den ser a yar tom a vese er a soo la ka kwagh u civirigh kpen kpen!
11. Ka nagh ku nyi i we Mbakristu kwagh ér ve na, man nagh ku yange i naan sha ikyev i Tindi u Mose la pase inja i kwagh ne jim jim ér nyi?
11 Paulu wa mbananjighjigh a na imôngo kwagh ér: “Gema nen ayol a en na nen nagh ku uma a mi, icighannagh ku doon Aôndo, ka mciviraôndo wen u ken jijingi je la.” (Rom. 12:1) Alaghga kwagh ne yange una umbur Mbayuda iniav mbi ve naan ken mcivir ve cii ve ve va hingir mbadondon Yesu la. Yange ve vande fan ér sha ikyev i Tindi u Mose la yô, uzendenya mba i naan Yehova nagh a mi sha atse a nanden nagh la cii yange i gba u vea lu mba hemban doon cii. Aluer kwagh yina nahan yô, Aôndo una lumun ga. (Mal. 1:8, 13) Kape “nagh ku uma” ku se ne sha iyol yase la kpa se ne ku hemban doon je la. Se mba ne Yehova kwagh u hemban doon, kpa ka zum u se er sha asaren a ase cii la ga. Ka sea tsegha ayol a ase sha ci u Aôndo yô, se na un “uma” wase cii a ishima i môm, kua agee ase man akaa a se lu a mi man mfe wase kpaa. (Kol. 3:23) Se dondo kwagh ne nena?
Er Tom a Shighe Wou sha Inja
12, 13. Ka gbenda môm u nyi se na Yehova kwagh u hemban doonoo?
12 Gbenda môm u se na Yehova kwagh u hemban doon yô, ka u eren tom a shighe wase sha inja. (Ôr Mbaefese 5:15, 16.) Gba u se kôron iyol tsaha ve se fatyô u eren kwagh ne ye. Akaa a danen ior a shin tar ne man dyako u myen u se ye la ka a na yô, ishima i hemba lun se u eren tom a shighe wase sha ci u mkpeyol wase tseegh. Sha mimi yô, “hanma kwagh ngu a [shighe] na,” kua shighe u eren iemberyolough man shighe u eren tom u uke kua shighe u eren tom wase u Mbakristu kpaa. (Orpa. 3:1) Nahan kpa gba u Orkristu u nan tsegh iyol i nan nana ver hanma kwagh sha ian na shi nana er tom a shighe u nan sha inja.
13 Shighe u apostoli Paulu za ken Atene la, a nenge ér: “Mbaatene cii kua mbavannya mba ve lu heregh yô, ma kwagh ugen gba ve ishima ga, saa di u kaan ma kwagh u he shin u ungwan a ungwa kwagh u he tsô.” (Aer. 17:21) Kape nyian kpa ior kpishi ve vihin shighe ve sha agbilinakaa je la. Akaa a danen ior a a lu ainge yô, ka televishen u nengen man anumbe a sha vidio kua u keren akaa sha Intanet. Akaa a danen se, a nan se vihin shighe wase nga seer a seer. Aluer se wa ityough eren akaa ne yô, se kera lu a shighe u eren akaa a aa wase se se seer fan Yehova la ga. Alaghga je yô, se lu henen ser se ngee a akaa a eren nahan gande se u veren ishima sha “akaa a a hembe lun a inja” la, ka akaa a a gbe a zough sha mcivir u Yehova je la.—Fil. 1:9, 10.
14. Ka mbampin mba nyi i doo u se time sha mi vighe vighe?
14 Nahan er u lu or u civir Yehova u u tsegh iyol you sha ci na yô, pine iyol you wer, ‘Akaa a m eren ayange ayange la wa Bibilo i ôron man kwar gbidyen man msen u eren ker kpa?’ (Ps. 77:12; 119:97; 1 Tes. 5:17) ‘M veren shighe u wan ago sha ci mbamkombo kpa? M taver mbagenev asema mer ve naan mlumun ken mbamkombo kpa?’ (Ps. 122:1; Heb. 2:12) Mkaanem ma Aôndo kaa ér Paulu man Barnaba yange ve tôô “shighe kpishi, ve lu ôron kwagh vangertiôr ken Ter.” (Aer. 14:3, NW ) U fatyô u sôron akaa ou veren vough vough sha er u hemba zuan a shighe u eren tom u pasen kwagh, alaghga je yô, tôôn tom pania kpa?—Ôr Mbaheberu 13:15.
15. Mbatamen mba eren tom a shighe ve sha inja nena?
15 Shighe u apostoli Paulu man Barnaba yange ve za sôr nongo u Kristu u ken Antioki la, “ve tsa a mbahenen heregh ayange kpishi je” sha er vea taver ve asema yô. (Aer. 14:28) Mbatamen mba lun a dooshima nyian kpa ka ve tôô shighe kpishi ve taver mbagenev asema. Mbatamen mba eren tom u pasen kwagh tseegh ga, mba eren ityom igen kpaa. Ka ve nôngo kpoghuloo ve nenge sha ikyumile, ve za ker iyôngo i i sar la shi ve wase iyôngo i i gbe angev la shi ve er ityom igen ken tiônnongo. Aluer u ngu anmgbian u nomso u nan er batisema yô, mlu wou na u ian i nôngon wer u zua a aan a tom nee?
16. Ka sha igbenda igen i nyi nahan se fatyô u “eren . . . akaa a doon a . . . mbananjighjigh” a vese imôngo?
16 Mbakpishiv zua a iember kpishi sha u wasen ior mba aahe a vihi ve akaa la. U tesen ikyav yô, ashighe kpishi anmgbian u kwase ugen u hemban anyom 60, u a eren tom shin Betel yô, ka a mough a yem sha ajiir a icaa a za wase mba aahe a vihi ve akaa la. Er nan ve anmgbian ne ka a tôô ian na a za er tom nee? A kaa ér: “Shin er m fe ma tomavee ga nahan kpa, kam kwagh u icivirigh u eren kwagh u m fetyô la cii. Ka mea nenge a jighjigh u taver u anmgbianev mba nomso man mba kasev mba ikyav mbi saa ve la nahan, ishima i taver mo kpen kpen.” Ka un tseegh ga, anmgbianev udubu imôngo tar sha won cii mba wasen u maan Ayou a Tartor man Ayou a Mkohol. Aluer se mba eren ityom ne sha gbashima yô, se lu “eren . . . akaa a doon a . . . mbananjighjigh” a vese imôngo.—Gal. 6:10.
“Me Luun a Ven Ayange Ayange”
17. Kanyi u na sha u zuan a uma u tsôronô?
17 Kera shi ica ga tsô a tim uumace mba ve civir Aôndo ga la. Se fa shighe u kwagh ne una er jighilii ga. Kpa se fa ser, “shighe kera vese ga” shi “mluashe u tar ne ngu karen kera.” (Ôr Mbakorinte 7:29-31.) Kwagh ne seer tan iwanger sha mpin u Yesu pine ne, ér: “Ka nyi kwagh man or nana na sha u paan uma u nan sha mini?” Sha kpôô yô, nyityô kwagh i Yehova a kaa ér se er sha er se zua a “uma u a lu uma jim la” cii, se er. (1 Tim. 6:19) Sha mimi yô, ka hange hange u se dondo kwagh u Yesu a we se ér se ‘dondo sha a na’ shi se ‘vande keren tartor’ la.—Mat. 6:31-33; 24:13.
18. Ka vangertiôr u nyi se lu a mi, man ka sha ci u nyi?
18 Sha mimi yô, u dondon Yesu ka kwagh u kiriki ga, man mbagenev kpishi saa ku shin tar ne sha ci u dondon Yesu, vough er yange tsengaôron ér a lu nahan. Nahan er Yesu yange palegh imeen i keren ér “Aôndo A̱ bunde kwagh” u una va er un la nahan kape se kpa se eren vough je la. Se na ityendezwa i Yesu a er a mbadondon un mba sha derianyom u hiihii mba i shigh ve mkurem la jighjigh. A kaa a ve ér: “Me luun a ven ayange ayange zan zan mkurtar je.” (Mat. 28:20) Nahan se er nen tom a shighe wase man mfe wase er se fetyô la cii sha u eren icighan tom ne. Aluer se er nahan yô, se tese ser se mba a vangertiôr ser Yehova una yima se ken zegecan u a lu van la shi una na se uma ken tar u he la kpaa. (Heb. 6:10) Sha nahan yô, se tese ser iyua i uma la ngi se a inja kpishi.
Ú Na Mlumun Wer Nyi?
• Yesu yange na iyol na gbar gbar u eren ishima i Aôndo shi wasen ior nena?
• Doo u or nana nyiman iyol i nan sha ci u nyi, man nana er kwagh ne nena?
• Ken tar u Iserael u tsuaa la, lu iniaav mbi nyi tseegh Yehova lumunuu, man kwagh la tese se nyi nyiana?
• Ka sha nyi igbenda nahan se fatyô u eren tom a shighe wase sha injaa?
[Study Questions]
[Pictures on page 26]
Yesu eren akaa a doon Aôndo hanma shighe cii
[Picture on page 28]
Mbaiserael mba wuese kwagh yange ve naan kwagh u hemban doon sha u suen mcivir u mimi
[Pictures on page 29]
Se mba eren ishima i Aôndo sha u eren tom a shighe wase sha inja