Aver yem sha atineakaa

Aver yem sha mver u atineakaa

Ikyaior, Nôngo Nen Ior Cii Ve Nenge Mzehemen Wen

Ikyaior, Nôngo Nen Ior Cii Ve Nenge Mzehemen Wen

Ikyaior, Nôngo Nen Ior Cii Ve Nenge Mzehemen Wen

“Nôngo sha akaa ne, penda ishima sha mi sha u ior cii vea nenge mzehemen wou yô.”—1 TIM. 4:​15.

1. Kanyi Aôndo a soo sha ci u ikyaioro?

 TOR u fan kwagh Solomon, u hemen Mbaiserael sha ayange a tsuaa la nger ér: “Ember, wanyekwaor, sha iyev ou, ishima kpaa i̱ lu u saan saan sha ayange a u lu iyev yô.” (Orpa. 11:⁠9) Yehova Aôndo u loho ne u dugh her a na jighilii la soo ér i saan ne ikyaior iyol sha ayange a ne lu iyev ne tseegh ga, kpa kua shighe u ne va hingir mbaganden la kpaa. Nahan kpa, ka shighe u or lu iyev la je ka nan hemba nzughul kwagh sha gbenda u anzughul la aa fatyô u benden a msaanyol u nan ken hemen ye. Ka nahan ve orjighjigh Yobu kpa yange vaa afanyô sha ci u ‘lanegh ku iyev nav la’ ye. (Yobu 13:26) Shighe u or hian a hia man shighe u or we ikyondo pav la ka shighe u wanyekwaor u Mimi nana tsua akaa a injaa a nana er ve a wase uma u nan ken hemen je la. Kpa aluer nan er nahan hen shighe la ga yô, a saan nan iyol ga, shi nana nyôr ken mbamzeyol mba vea bende a nan ken uma u nan jimin cii yô.​​—⁠Orpa. 11:⁠10.

2. Ka kwaghwan u Bibilo u nyi una wase ikyaior ia kera eren akaa nzughul nzughul ga?

2 Nahan kpa, gba u ikyaior ia yaren tom a mkav u ken ishima sha u tsuan akaa a dedoo a vea er yô. Nenge ase kwaghwan u apostoli Paulu yange wa Mbakorinte ne. A nger ér: “De kera luun nen yev yev sha mhen wen ga . . . Kpa sha mhen yô, lu nen mbavesen.” (1 Kor. 14:20) Aluer ikyaior ngi eren sha kwagh u i we ve ér ve henen kwagh er mba mbaganden nahan la yô, vea kera eren akaa nzughul nzughul ga.

3. U er nyi ve u henen kwagh sha inja man sha kwaghfana?

3 Wea lu wanyekwaor yô, umbur wer gba u ú nôngo kwagh kpoghuloo ve u henen kwagh sha inja man sha kwaghfan kpaa ye. Paulu wa Timoteu kwagh ér: ‘Ma or nana̱ de lahan we er u ngu wanye ga, kpa hingir mbananjighjigh ikyav sha kwaghôron man sha zende man sha dooshima man sha jighjigh u nan man mlu u wang kpaa. Ver ishima u ôron ior Bibilo man u wan kwagh man shi u tesen . . . Nôngo sha akaa ne, penda ishima sha mi sha u ior cii vea nenge mzehemen wou yô.’ (1 Tim. 4:​12-15) Gba u ikyaior i ken Kristu ia vese ken mimi sha er ior cii vea nenge mzehemen ve yô.

Mzehemen Kanyi?

4. U or zan hemen ken mimi la wa nyi man nyi kere?

4 U zan hemen ka “u vesen shi geman hingir sha mlu u hemban doon.” Paulu yange lu wan Timoteu kwagh ér a ver ishima a za hemen sha kwaghôron man sha zende man sha dooshima man sha jighjigh man sha mlu u wang man sha u tesen ior Bibilo kpaa. Yange lu u Timoteu una nôngo a gema uma na una hingir mbananjighjigh ikyav i dondon. Nahan gba u una za hemen sha u vesen ken mimi.

5, 6. (a) Ka hanma shighe yange ior hii u nengen a mzehemen u Timoteu? (b) Wanyekwaor nana dondo Timoteu hegen nan ve nana za hemen ken mimi?

5 Shighe u Paulu nger kwaghwan ne shin inya ken atô u inyom i 61 man 64 la, Timoteu lu iyev ken tom u ortamen ga. Yange hii a hii u zan hemen ken mimi ga. Alaghga Timoteu kuma er anyom 20 nahan ken inyom i 49 shin 50 la; hen shighe la, “anmgbianev mba ve lu ken Lisetera man Ikonium” vande nengen a mzehemen na ken mimi, nahan ve “lu wuese un.” (Aer. 16:​1-5) Lu hen shighe la Paulu kua a Timoteu ve yem tom mishen ye. Er Timoteu lu vea Paulu iwer imôngo man Paulu nenge ér a seer zan hemen ken mimi yô, a tindi un ken Tesalonika sha u a̱ taver Mbakristu mba ve lu ken gar la asema shi a̱ nyôôso jighjigh ve u nan kpaa yô. (Ôr 1 MbaTesalonika 3:​1-3, 6.) Ikyav tese wang je ér ior hii u nengen a mzehemen u Timoteu ken mimi shighe u lu iyev la je.

6 Ne ikyaior i ken tiônnongo cii, ker nen u lun a aeren a a na ne mzehemen ken mimi la hegen, sha er ior vea nenge a mzehemen wen ken Kristu wang shi vea nenge er ne kom u tesen mimi yô. Yesu kpaa yange kom anyom 12 yô, a “lu yemen hemen hemen sha mfe.” (Luka 2:52) De se time nen sha igbenda itiar i ior vea fatyô u nengen mzehemen wen ken mimi sha ayange a uma wen yô: ka (1) shighe u ú tagher a mbamzeyol la man (2) shighe u ú soo u eren ivaa la man (3) shighe u ú lu nôngon wer u lu “[orpasenkwagh] u dedoo” la.​​—⁠1 Tim. 4:⁠6.

Nôngo a Mbamzeyol Ou sha “Kwaghfan”

7. Mbamzeyol mba nan ishimanyian vea bende a ikyaior nena?

7 Wanyekwase ugen ken Kristu u lun anyom 17, mba yer un ér Carol, yange kaa ér: “Shighe gen ishima ka i vihim ker je sev a av kpa, i lum pe moughon hen gambe sha ga.” * Er nan ve ishima za un iyol yum nahana? Shighe u Carol lu anyom pue la, mbamaren nav pav ivaa, nahan gba u una lu vea ngô na, man ngô na waan atesen a Bibilo a sha kwagh u aeren a wang la ikyo ga. Alaghga tsô we kpa u tagher a mbamzeyol mba vea pever we shin ishima shighe môm ga, er Carol nahan.

8. Ka mbamzeyol mba nyi Timoteu yange tagher a mini?

8 Timoteu kpa yange wa ishima a mbamzeyol kpishi shighe u lu vesen ken mimi la. Ikyav i tesen yô, iyav yange mbu zaan un iyol, nahan ‘ukorkor kenden un ken iyol sha ashighe ashighe.’ (1 Tim. 5:23) Shighe ugen la, ior mbagenev ken tiônnongo u ken Korinte lu puun mbaapostoli, nahan Paulu tindi Timoteu ér a za sôr mzeyol la. Er Paulu lu tindin Timoteu ken Korinte yô, a wa tiônnongo la kwagh ér, zum u Timoteu una va hen a ve yô, ve̱ nôngo Timoteu a̱ de lu ken a ve a “mciem iyol ga.” (1 Kor. 4:17; 16:​10, 11) A shi nan kpa Timoteu yange lu wanyekwaor u cian ashe, shin nengen ér un yina.

9. Kwaghfan kanyi, man ngu kposo a kwaghcian nena?

9 Paulu yange ôr kwagh u taver Timoteu ishima kaa ér: ‘Ka jijingi u cian kwagh, Aôndo A ne se ga, kpa ka u ageegh man u dooshima man u kwaghfan.’ (2 Tim. 1:⁠7) Inja i “kwaghfan” yô, ka u̱ eren kwagh tsev tsev, kua u̱ zan hemen ken mimi, shin a lu sha ian i doon ga je kpaa. Ikyaior igen ka jijingi u cian kwagh la i lu a mi ye, nahan ka ia nôngon ér mbamzeyol vev ve pever ve ken ishima yô, ve nyôr mnyam ma yaven a yav kyamaa shin televishen i nengen kpesee man u menan mcimbim ma bov shin man msôrom hunden man u zan uiniongo, gayô ijimba i eren. I wa Mbakristu kwagh ér ve “venda mwe u i wa Aôndo ikyo ga la man asaren a taregh kpaa, [ve̱] zenden [sha kwaghfan] man sha jighjigh man sha mciviraôndo kpaa ken tar u ainge ne.”​​—⁠Titu 2:⁠12.

10, 11. Kwaghfan una wase se u suur sha tahav mbu Aôndo nena?

10 Bibilo wa “mbayevikyaior” kwagh ér “ve̱ lu tsev tsev sha akaa cii.” (Titu 2:⁠6) Gbenda u ungwan kwaghwan ne yô, ka u eren msen shi suur sha tahav mbu Aôndo. (Ôr 1 Peteru 4:⁠7.) Aluer u ngu eren nahan yô, u lu a vangertiôr “sha agee a Aôndo A ne” la.​​—⁠1 Pet. 4:⁠11.

11 Lu sha kwaghfan man msen u eren Carol zua a iwasen ye. A kaa wener: “Uma u ijimbagh u ngôm eren la yange zam iyol kpishi. Kpa msen u eren wasem kpen kpen. M fa mer Yehova ngu a mo, nahan kwagh môm kera zam iyol ga.” Umbur wer, mzeyol una na u hemba sôron mlu wou shi una na u agee kpaa. (Ps. 105:​17-19; Ukwe. 3:27) Hanma mzeyol u ú tagher a mi cii kpa, Aôndo una undu u ga. Una ‘wase u.’​​—⁠Yes. 41:⁠10.

U Wan Iyol i Va Eren Ivaa

12. Doo u Orkristu u nan we iyol i eren ivaa nana er tom sha kwaghwan u a lu ken Anzaakaa 20:25 la sha ci u nyi?

12 Mbayevikyaior mbagenev hia wa ikyondo ica ngi a gba, maa ve sase eren ivaa. Ve hen ér ivaa ia na ve msaanyol, shi vea kera lu tswen ga shi uma a kera due ve ishima ga shi vea sôr mbamzeyol mba hen ya kpaa. Nahan kpa, ityendezwa i ivesegh ka kwagh u numben sha mi ga. Ior mba sha ayange a i ngeren Bibilo la mbagenev yange ve hen kwagh u a lu ken ityendezwa i ve lu eren ga maa ve tôndo zwa u eren icighan kwagh gagher. (Ôr Anzaakaa 20:25.) Shighe ugen mbayevikyaior ka ve kera wa ikyo u keren gbenda u vea nôngo ve ivaa ve ia doo ga. Shighe a karen yô, ve mase kaven er ivaa i lu kwagh u kôron uwegh môm ga yô.

13. Ka mbampin mba nyi i doo u mba ve soo u vôson ayol a ve la vea time sha mi, man vea zua a kwaghwan hana?

13 Nahan yô, cii man u hii kwase u sôôr yô, pine iyol you wer: ‘Er nan ve m soo u eren ivaa? Ka akaa a nyi nahan m lu veren ishima u zuan a mi ken ivaa yama? Ka or shin kwase u m soo u vôson nee? M kuma u me er ivaa nahan me eren ityom i i lu sha ci wam ken ivaa la kpa?’ “Wanakiriki u jighjigh man u fan kwagh” nger akaa sha itinekwagh ne jighilii sha u wasen we ér u time sha mlu wou tsemberee. * (Mat. 24:​45-47) Fa wer, ngeren mbara ka kwaghwan u Yehova a lu nan we yô. Nahan ver ishima, gbidye kwar sha mi shi er tom a mi kpaa. Mayange de lu “er nyinya shin alfadari, mba ve lu a kwaghfan ga nahan ga.” (Ps. 32:​8, 9) Zua a kwaghfan sha kwagh u ivaa i kuma u. Aluer u nenge wer u kuma u sôôr kwase yô, umbur u lun mbagenev “ikyav . . . [sha] mlu u wang.”​​—⁠1 Tim. 4:​12.

14. Mzehemen wen ken mimi una wase ne shighe u ne vese ayol a en la nena?

14 Aluer ne vôso ayol a en kera man ne mba vesen ken mimi yô, ivaa yen ia doo. Orkristu u nan vie ken mimi ka nan nôngon ér nana ar sha “ikyaren i mluyol u m-iv u Kristu la.” (Ef. 4:​11-14) Ka nan nôngon kpoghuloo je ér nana eren kwagh sha inja i Kristu. Kristu u a ver se ikyav i dondon la yange “ker kwagh u doon sha ci Na ga.” (Rom. 15:⁠3) Nahan aluer ikyar ú u ken ivese nan ngu keren kwagh sha ci u nan iyol i nan tseegh ga, kpa ka sha ci u ikyar i nan kpaa yô, ivaa la ia doo shi ia hôm kpaa. (1 Kor. 10:24) Nom nana tese kwase u nan dooshima u tangen iyol ga la, kwase di kpa nana kange ishima u ungwa imo i nom u nan, vough er Yesu kpa a ongo imo i Aôndo u a lu Ityough nagh la nahan.​​—⁠1 Kor. 11:3; Ef. 5:⁠25.

“Er Tom u [Kwaghpasen], Kure u Doo Doo”

15, 16. Ú er nan ve ior vea nenge mzehemen wou ken tom u pasen kwagh laa?

15 Er ishima lu Paulu sha tom u vesen u Timoteu lu eren la yô, a nger un ér: “M ngu wan we kwagh sha ishigh ki Aôndo man Kristu Yesu . . . yôô kwaghôron Na wa iyol sha mi keghen a kegh.” A seer kaan a na ér: “Er tom u [Kwaghpasen], kure u doo doo.” (2 Tim. 4:​1, 2, 5) Yange gba u Timoteu una “[ide] sha akaaôron a sha jighjigh” ve una er tom la ye.​​—⁠Ôr 1 Timoteu 4:⁠6.

16 Or nana fatyô u “[iden] sha akaaôron a sha jighjigh” nena? Paulu nger ér: “Ver ishima u ôron ior Bibilo man u wan kwagh man shi u tesen. Nôngo sha akaa ne, penda ishima sha mi.” (1 Tim. 4:​13, 15) Ka kwaghhenen u sha tseeneke a ne or ze hemen ken mimi ye. Ishember i “penda ishima” la i̱ tese u or nan ishima i nan jimin cii sha u eren ma kwagh. Ú henen kwagh sha tseeneke kpa? Ú pendan ishima sha “akaacimin a Aôndo” kpa? (1 Kor. 2:10) Shin ka u nôngo di sha icia i tan tsô maa u de kera. Aluer u ngu gbidyen kwar sha kwagh u ú hen la yô, ishima ia tsuwe u ker u eren sha akaa a u hen la.​​—⁠Ôr Anzaakaa 2:​1-5.

17, 18. (a) Ka akaa a nyi nahan i doo u or a hen u erene? (b) U lun a imba ishima i Timoteu lu a mi la una wase u ken tom u pasen kwagh nena?

17 Wanyekwase ugen u a lu pania yô, mba yer un ér Michelle, a kaa wener: “M soo u fan tom u pasen kwagh la tsembelee, nahan m henen kwagh sha tseeneke wam sha aan a m ser m ver la vough vough, shi m bundu mbamkombo ga. Sha ityôkyaa ne yô, m ngu vesen ken mimi ayange ayange.” Sha mimi yô, tom u pania ua na a kera taver we u yaren tom a Bibilo ken tom u pasen kwagh ga, shi ua na u za hemen ken mimi kpaa. Nôngo fa u ôron takerada tsembelee shi naan mbamlumun mba injaav ken mbamkombo mba Mbakristu kpaa. Er u lu wanyekwaor u nan vie ken jijingi yô, a doo ú u tesen mzehemen wou ken mimi sha u wan iyol sha kwaghôron u i ne u ken Makeranta u Henen Tom u Hemen u Aôndo la tsembelee, shi dondon kwagh u i nger la lianaa kpaa.

18 “Tom u pasen kwagh” la ka gbenda u tsaase kwaghpasen wou shi wasen mbagenev kpa ve zua a myom. Nahan gba u ú fa “ityesen” ve u kôr cio u eren kwagh ne ye. (2 Tim. 4:⁠2) Aluer u sôr ian sha u nyôron iyol ken tom u pasen kwagh vea mba ve vie ken tom ne tsemberee la yô, u fa er ka i pase kwagh yô, vough er Timoteu kpa yange fa kwaghpasen tsema tsema sha u eren tom vea Paulu imôngo nahan. (1 Kor. 4:17) Paulu ôr kwagh u mba yange wase ve u fan mimi la kaa wener, yange un na ve loho u dedoo u Aôndo tseegh ga, kpa zan zan kua ‘uma na’ kpaa, shin un yar tom a uma na jimin cii sha u wasen ve, gadia ve hingir mbadoon un ishima kpishi. (1 Tes. 2:⁠8) Gba u ú lu a ieren i Timoteu lu a mi la ve u fatyô u dondon ikyav i Paulu la ken tom u kwaghpasen ye; Timoteu yange wa mbagenev ikyo sha mimi shi ‘er tom sha ci u loho u dedoo.’ (Ôr Mbafilipi 2:​19-23.) Ú ngu eren er Timoteu nahan ken kwaghpasen wou kpa?

Mzehemen u Mimi Ne Msaanyol

19, 20. U nôngon wer u za hemen ken mimi la ngu a na msaanyol sha ci u nyi?

19 Ka ican kpishi u zan hemen ken mimi. Kpa aluer u ngu nôngon fan igbenda i tesen mimi yô, u va zua a ian i civirigh i “geman mbagenev kpishi hingir mbanyarev,” nahan vea hingir ‘iember you shin tsar wou u ihyagh u sha ityou.’ (2 Kor. 6:10; 1 Tes. 2:19) Orgen u a pasen kwagh hanma shighe yô, mba yer un ér Fred, a kaa wener: “M hemba zuan a shighe sha u wasen mbagenev cii. Sha kpôô yô, u nan a na kwagh la hembe saan iyol a u ngohol a ngohol kwagh.”

20 Wanyekwase ugen ngu pania, mba yer un ér Daphne, a ôr kwagh u iember na man msaanyol u un zough a mi er un lu vesen ken mimi yô, a kaa wener: “Er m seer henen kwagh u Yehova yô, m hemba yan ikyar a na kôôsôô cii. Ka wea nôngon sha afatyô wou cii wer u eren kwagh sha ishima i Yehova nahan i saan we iyol kpen kpen!” Alaghga uumace vea nengen a mzehemen u or ken mimi hanma shighe ga, kpa Yehova yô, nengen shi ka kwagh u injaa sha ishigh nagh. (Heb. 4:13) Akperan nga ga, ne ikyaior i ne lu ken mimi cii ne fatyô u van Ter wase u sha la a iengem man iwuese. Er ne nôngon ner ior ve nenge mzehemen wen ken mimi nahan, za nen hemen a iniôngon yen la, i saan Yehova iyol.​​—⁠Anz. 27:⁠11.

[Ngeren mba shin kpe]

^ I gema ati agen.

^ Ôr itinekwagh i i kaa ér “Is This Person Right for Me?” ken takerada u Questions Young People Ask​​—⁠Answers That Work, Volume 2 man “Kwaghwan u Aôndo sha u Tsuan Or u Ú Vôso Yô,” ken Iyoukura i Jun 1, 2001, kua “How Wise Is a Teenage Marriage?” ken Awake! u Setemba 22, 1983 la.

Ú Hen Nyi?

• U zan hemen ken mimi la wa nyi man nyi kere?

• Ior vea nenge mzehemen wou ken mimi . . .

shighe u ú tagher a mzeyol la nena?

shighe u ú we iyol i eren ivaa la nena?

ken tom u pasen kwagh nena?

[Mbampin Mba Ngeren u Henen]

[Foto u sha peeji 15]

Msen u eren una wase ú u nôngon a mzeyol

[Foto u sha peeji 16]

Mbayevikyaior mba pasen kwagh vea fa igbenda i dedoo i pasen kwagh nena?