Shighe u Mlu Wou a Gem Je Kpa Za Hemen u Eren Akaa a Aôndo Una Lumun We Yô

KA MBAMGEM mba nyi u lu tagher a mi ken uma wouwe? Ka taver we u lumun mbamgem mba shonoo? Se kpishi se vande tagher a mbamgem mban shin se va tagher a mi ken hemen. Mbamgem mba ior yange ve tagher a mi ken uuma vev la vea fatyô u wasen se u fan aeren a se lu a mi ve aa wase se tagher a mbamgem yô.

Ikyav i tesen yô, time ase sha kwagh u Davidi kua mbamgem mba tagher a mi ken uma na la. Shighe u Samuel shighe Davidi mkurem ér a va lu tor ken hemen la, Davidi lu di anye u kuran ilev tsô. Er lu gumor her la je, a lumun u nôngon ityav a Goliati u lu ikyôror u Mbafilipi la. (1 Sam. 17:26-32, 42) Yange i yila gumor Davidi ér a va lu ken ya u Tor Saulu, shi i tsua un lu kurutya u mbautyaav cii. Davidi yange hen ér mbamgem mban cii vea va ken uma na tsô kpaa ga, shi yange fa kwagh u una va er un ken hemen kpaa ga.

Kpa ikyaryan i Davidi vea Saulu va vihi vindi vindi. (1 Sam. 18:8, 9; 19:9, 10) Nahan Davidi hingir or u zenden a zende anyom kpishi, sha er una war uma na sha ikyev i Saulu yô. Shighe u tema tor sha Iserael la je kpa, mbamlu nav kôr gema gaegh, hemban je yô, shighe u er idya shi wua or kighir sha mi sha er una cir isholibo na la. Asorabo a na la na yô, a lu a mbamzeyol kpishi ken tsombor na. Akaa agen kpishi kpa er un, kua ihyembeato i wan na, Abesalom, i̱ tagher a mi la kpaa. (2 Sam. 12:10-12; 15:1-14) Nahan cii kpa, yange Davidi gem ishima sha isholibo na, i a er idya shi a wua or la yô, Yehova de un kwaghbo shi hide lumun un kpaa.

Mbamlu ou kpa alaghga vea gema. Ican i inyar shin angev shin mbamzeyol mba hen tsombor kua akaa agen a se ayol a ase se er la, aa fatyô u van a mbamgem ken uuma asev. Ka aeren a nyi nahan se lu a mi ve se hemba wan ishima a mbamtaver mbara tsembelee?

Iyol i Hiden a Mi Ijime Ngi Wasen Se

Iyol i hiden a mi ijime wa u wan ayol a ase sha ikyev i mbagenev la kpa ker. U hiden a iyol ijime sha mimi la una wase se u nengen ayol a ase er se lu jim jim la shi nengen mbagenev er ve kpa ve lu la. Aluer se mba kenger aeren a mbagenev man akaa a ve ker  cio u eren la ashe ashe ga yô, se hemba fan ve man akaa a ve eren la kpaa. Nahan, alaghga kape iyol i hiden a mi ijime ia na se kav er i hii ve ma kwagh a er se kua er se nenge sha kwagh shon kpaa je la.

Wan u Saulu, Yonatan, ver ikyav i dedoo. Yange lu a tahav mbu kôôm akaa a yange za hemen ve gema mbamlu nav la ga. Shighe u Samuel kaa a Saulu ér Yehova una ngohol tartor hen a na kera la, yange kaa ér Yonatan una tema tor sha ityough ki Saulu ga. (1 Sam. 15:28; 16:1, 12, 13) Aôndo yange tsua Davidi ér a lu tor u Iserael u sha uhar, lu Yonatan ga. Ihyembeato i Saulu la yange i bula Yonatan sha igbenda igen. Shin er ihyembeato i Saulu la lu ibo i Yonatan ga nahan kpa, yange gba u una kar a tema tor sha ityough ki ter na ga. (1 Sam. 20:30, 31) Yonatan yange er nena sha kwagh nee? Ishima yange i vihi un ker, nahan hingir u gban Davidi iyuhe sha ci u i nyume un tor yum shinii? Ei. Shin er Yonatan lu tamen a Davidi shi hemba un mfe nahan kpa, a lumun u wan iyol na sha ikyev i Davidi. (1 Sam. 23:16-18) Iyol i hiden a mi ijime wase un u fan or u Aôndo tsegha nan u lun tor la, nahan a kera ‘nenge sha mlu na hemba er ma nenge la ga.’ (Rom. 12:3) Yonatan yange kav kwagh u Yehova soo hen a na la shi lumun kwagh u Yehova tsua u eren la kpaa.

Sha mimi yô, mbamgem mbagenev kpishi vea fatyô u van a an-mtaver. Sha shighe ugen la, Yonatan gema eren kwagh vea nomsombaiorov uhar mba ve lu ikyua a na yô. Môm ken a ve yô lu ijende na Davidi, u Yehova tsua un sha u a lu tor ken hemen la. Ugen la di lu ter na Saulu u Yehova venda un, nahan kpa er lu tor yô, lu hemen her la. A shi nan kpa kwagh ne na hingir Yonatan ken ishima hang er lu nôngon wener una za hemen u lun or u Yehova a lumun nan la. Alaghga se kpa mbamgem mba se tagher a mi la vea va se a ishimanyian man mciem. Kpa aluer se mba nôngon ser se kav mnenge u Yehova sha kwagh yô, se fatyô u zan hemen u civir un sha mimi zum u se lu wan ishima a mbamgem yô.

Mluainja u u̱ Eren Kwagh Akuma Akuma

U eren kwagh akuma akuma la wa u fan mbamyen asev kpaa ker. U eren kwagh akuma akuma man u hiden a ayol a ase ijime la ka kwagh môm ga. Alaghga or u hiden a iyol i nan ijime nana fa mbamyen mba nan tsembelee ga.

Davidi lu or u eren kwagh akuma akuma. Shin er Yehova tsua Davidi ér a lu tor nahan kpa, anyom yange kar kpishi je kpa lu a hii u hemen ga. Bibilo ôr kwagh môm u tesen ér Yehova yange pase Davidi ityôkyaa i í na ve gba u shighe a kar gôgônan nahan ga. Er kwagh ne lu kwagh u van a iyolkpen nahan kpa, yange de ér kwagh shon a za un iyol ga. Yange fa mbamyen nav shi kav ér Yehova u de ér kwagh la a za hemen la fa kwagh u lu eren yô. Sha nahan yô, a venda u wuan Saulu sha u una war uma na yô, shi yange ikyar na Abishai u wuan Saulu.—1 Sam. 26:6-9.

Ashighe agen kwagh una er ken tiônnongo u adooga se kav inja na ga shin sha mnenge wase yô, i nenge sha ikyaa shon sha gbenda u u hembe lun vough ga yô. Se fatyô u eren kwagh akuma akuma sha u tesen ser se kav ser ka Yesu a lu Ityough sha tiônnongo ye shi ngu yaren tom a  mzough u mbatamen u i tsough un ér a hemen la kpa? Se fatyô u eren kwagh akuma akuma sha u fan ser, cii man Yehova a lumun se yô, gba u se keghen un sha u a hemen se sha ikyev i Yesu Kristu kpa? Se fatyô u eren kwagh akuma akuma sha u wan ishima aluer taver se u eren nahan kpaa je he?—Anz. 11:2.

Ishima i Legh Legh Ia Wase Se u Lun a Mnenge u Vough

Inja i ishima i legh legh yô ka u eren kwagh a mbagenev sha gbenda u kundu kundu. Ishima i legh legh ia wase se u wan ishima shighe u i er a vese dang la, a u se vihin ishima shin oron iyev shio. Ishima i legh legh ka ieren i í taver u lun a mi yô. Kwagh gema er doo yô, ken ivur Bibilo igen i lôhô “mbaasemaleghlegh mba sha tar cii” ér ve ‘ker ishima i legh legh.’ (Sef. 2:3) Ishima i legh legh gba zua a iyol i hiden a mi ijime man ieren i eren kwagh akuma akuma la tseegh ga, kpa shi i wa aeren agen er erdoo man u eren kwagh a mbagenev sha gbenda u kundu kundu la nahan kpa ker. Or u lun ishima legh legh ka nan de ér mbagenev ve tese nan shi ve wa nan kwagh sha er nana vese ken jijingi yô.

Ishima i legh legh ia wase se u nengen sha mbamgem mba ve ve ken uma wase la nena? A shi nan kpa u vande kaven er ior kpishi ve nengen akaa a á gem ken uma ve la sha gbenda u bo tseegh yô. Kpa sha mimi yô, mbamgem mba ne se aan a Yehova una seer tsaase se yô. Uma u Mose tese kwagh ne.

Mose yange vande lun a aeren a dedoo shighe u lu anyom a 40 la. Yange wa ikyo sha mbamgbe mba ior mba Aôndo shi tese ieren i tangen iyol ga kpaa. (Heb. 11:24-26) Nahan kpa, cii man Yehova wa Mose tom u hemen Mbaiserael duen a ve ken Igipiti kera yô, gba u una tagher a mbamgem mba ve tsaase ishima i legh legh na yô. Lu u una undu Igipiti una yem una za lu ken tar u Midian anyom 40, una er tom u kuran ilev, nahan una kera lu sha kwarkyaa ga. Lu nyi i due kere? Mgem ne yange wase un hingir or u hemban doon inja cii. (Num. 12:3) Yange hen u veren akaa a ken jijingi hiihii, lu mbamgbe nav ga.

Se fatyô u tesen ikyav i ishima i legh legh i Mose la sha u timen sha kwagh u yange er shighe u Yehova kaa ér Una de kwagh u ikyurior i Iserael i hembanato la, kpa una gema a er tsombor u Mose ua hingir ikyurior i hemban iyenge man i agee kpaa la. (Num. 14:11-20) Mose yange lam sha ci u ikyurior i Iserael. Mkaanem nam tese ér lu iti i Aôndo man mkpeyol u anmgbianev nav kwagh hemba gban un sha mi ye, lu mkpeyol na ga. Tom u Mose u hemen ikyurior shi lun orhimen la, lu or u lun a ishima i legh legh nana fatyô u eren ye. Miriam man Aron yange ve er un ivever, kpa Bibilo kaa ér Mose “lu or u ishima legh legh je zua ga, hemba hanma or sha won cii.” (Num. 12:1-3, 9-15) A shi nan kpa Mose yange wa ishima a ityuhwanev vev mbira sha ci u ishima i legh legh i lu a mi la. Mose yange una lu or u ishima legh legh ga nahan, kwagh ma za nena?

Sha shighe ugen la, jijingi u Yehova sen tema sha nomsombaiorov  mbagen, nahan ve gba ôron kwaghôron u profeti. Wanakiriki u Mose, Yosua yange nenge ér Mbaiserael mbara mba eren kwagh u shami ga. Kpa Mose ti yô, gema lu a mnenge u Yehova sha kwagh ne shi ishima za un iyol ér or nana ngohol un tahav kpaa ga. (Num. 11:26-29) Luun er Mose lu or u ishima legh legh ga nahan, yange ma lumun a mgem u va ken akaa a Yehova sôr ver la kpa?

Ishima i legh legh yange wase Mose u yaren tom a tahav mbu vesen mbu Aôndo na un la doo doo shi eren tom u i wa un la kpa vough. Yehova yange kaa a na ér a unde a yem sha Uwo u Horebi, nahan a tile sha ishigh ki ior. Aôndo lam a Mose sha ikyev i ortyom shi tsua un ér a lu orhimen u ikyuryan. Ishima i legh legh i Mose la wase un u lumun a mgem u va sha ian na i utaha la shi za hemen u lun or u Aôndo lumun un yô.

Hide se di ye? Ishima i legh legh ka kwagh u hange hange u una wase se asange asange se za ikyura yô. Mba i ne ve ityom shi ve lu a tahav sha ior mba Aôndo cii gba u vea lu mbaasemaleghlegh. Ishima i legh legh ia yange se u gengese iyol shighe u akaa a gem ken uma wase la shi ia wase se u nôngon a mbamtaver sha gbenda u vough kpaa. Gbenda u ka se er kwagh shighe u kwagh wase a gem la kpa ka kwagh u hange hange. Se fatyô u lumun a kwagh u a gem la kpa? Se fatyô u nengen mgem la ér ka kwagh u nan se hiden sôron inja je he? Alaghga kwagh la una na u ian i hemban doon cii i tesen ishima i legh legh!

Mbamgem vea za hemen u van ken uuma asev. Ashighe agen a taver se u kaven ityôkyaa i í ne ve akaa a eren nahan la. Alaghga mbamyen asev man hang u ken ishima vea na a taver se u zan hemen u nengen akaa er Yehova a nengen la. Aluer ka nahan je kpa, u lun a aeren a dedoo er iyol i hiden a mi ijime man u eren kwagh akuma akuma shi lun a ishima i legh legh la vea wase se u lumun a mbamgem asev shi zan hemen u lun mba Aôndo a lumun ve yô.

[Mkaanem ma sha peeji 4 la]

U hiden a ayol a ase ijime sha mimi la ngu a wase se se fa anza a ior a se lu kpôô kpôô yô

[Mkaanem ma sha peeji 5 la]

Ishima i legh legh ka kwagh u hange hange u una wase se asange asange se za ikyura yô

[Foto u sha peeji 5 la]

Mose yange tagher a mbamtaver mba ve tsaase ishima i legh legh na yô