Za Hemen U Maan Tiônnongo
Za Hemen U Maan Tiônnongo
“Taver nen ayol a en asema, wasen nen ayol a en.”—1 TES. 5:11.
1. Aluer u ngu or u ken tiônnongo u Kristu yô, u zua a averen a nyi, kpa ka mbamtaver mba nyi alaghga vea bee ga?
ALUER u ngu or u ken tiônnongo u Kristu yô, u ngu a iveren kpegh ga. U ya ikyar i dedoo vea Aôndo. Er u dondon gbendatesen u Mkaanem nam ken uma wou yô, kwagh la wasen we u palegh kwaghbo u ka a due ken aeren a Bibilo i vende la. U ngu a azende a mimi kpishi, a a soo ér we u za ikyura yô. Sha kpôô yô, averen la ngee. Nahan kpa, Mbakristu kpishi mba nôngon a uzayol atô kposo kposo. Alaghga a gba u a wase mbagenev ve vea kav akaacimin a ken Mkaanem ma Aôndo ye. Mbagenev di mba uange shin ve ule, gayô mba yan ican sha ci u ma kwagh u ve tsough u eren sha lan yô. Shi se cii se mba ken tar u u fe Aôndo ga yô.
2. Doo u se er nyi zum u anmgbianev asev ve nyer ken icana, man ka sha ci u nyi?
2 Mô wase môm kpa nan soon u nengen Orkristu ugen yan ican shin shalegh a uma ga. Apostoli Paulu tôô tiônnongo kar sha iyol i or, shi a kaa ér “aluer ican ngi eren ilyeghegh i môm yô, alegh cii aa lu ken ican la imôngo.” (1 Kor. 12:12, 26) Doo u se nôngon u suen anmgbianev asev mba nomso man mba kasev shighe u ve nyer ken mbamlu mbara nahan yô. Ruamabera ôr se kwagh u ior mba yange ve wase mbagenev ken tiônnongo u hemban mbamtaver vev yô. Er se lu timen sha akav ne yô, hen er we kpa u fatyô u nan iwasen sha imba igbenda ne yô. U fatyô u wasen anmgbianev ou mba nomso man mba kasev u vesen ken jijingi, nahan maan tiônnongo u Yehova nena?
“Ve Kua a Na”
3, 4. Akula man Prishila yange ve wase Apolo nena?
3 Zum u Apolo va ken Efese la, vande lun or u tseen ishima kera, “pasen kwaghaôndo vangertiôr.” Ijiir i i er kwagh na ken Aerenakaa a Mbaapostoli la kaa ér: “Er a tseen ishima sha kwagh kpishi yô, a gba ôron kwagh, tesen akaa sha kwagh u Yesu vighe vighe, kpa fa di batisema u Yohane tsô.” Er Apolo fa kwagh u batisema u “ken iti i Ter man Wan man Icighan Jijingi” la ga yô, a shi nan kpa, lu mbahenen mba Yohane u eren Batisema gayô mbadondon Yesu mba ve lu cii man Pentekosti u inyom i 33 la pase un kwaghaôndo ye. Shin er Apolo lu or u tseen ishima nahan kpa, akaa a hange hange agen lu a yange fa ga yô. U lun imôngo a mbananjighjigh mbagenev la wase un nena?—Aer. 1:4, 5; 18:25; Mat. 28:19.
4 Akula vea kwase na, Prishila, mba ve lu Mbakristu la yange ve ungwa Apolo lu lamen ken shinagoge vangertiôr, nahan ve kua a na, ve seer bughun un gbenda u Aôndo wanger wanger. (Ôr Aerenakaa 18:24-26.) Kwagh u ve er ne lu erdoo. Nahan, a shi nan kpa, Akula vea Prishila yange vea lam a Apolo sha kwaghfan, sha gbenda u vea wase un a wase, una hen ér mba puun un a puu ga yô. Kwagh u yange fa kpishi ga yô, lu di yiase i tiônnongo u Kristu u tsuaa la tsô. Akperan nga ga, Apolo yange una wuese akar na a he ne er a pase un akaa a hange hange la vighe vighe nahan. Apolo fe kwagh ne yô, a “wase” anmgbianev nav mba ken Akaya “kpishi je,” lu pasen kwagh sha agee.—Aer. 18:27, 28.
5. Mbapasenkwagh u Tartor mba ne nyi iwasene, man kanyi ka i due ken iwasen ve laa?
5 Ior kpishi ken tiônnongo u Kristu nyian mba a iwuese kpishi hen mba yange ve wase ve u kaven Bibilo la. Mbahenen Bibilo kpishi kôr azende a gbekeke vea mba yange ve tese ve Bibilo la. Cii man u̱ wase or nana fa mimi yô, ashighe kpishi, ka i gba u ú ver shighe, ú lamen vea nan faa faa á kuma iwer imôngo. Nahan kpa, mbapasenkwagh u Tartor ka ve kegh a kegh iyol u eren kwagh ne sha ci u ve fa er i lu kwagh u waren uuma mba iorov yô. (Yoh. 17:3) Ka i saan se iyol kpishi zum u ior ka vea fa mimi, vea dondon un ken uuma vev shi vea na uuma vev sha u eren ishima i Yehova yô!
Í “Wuese Un”
6, 7. (a) Paulu yange tsua Timoteu ér a zenden vea na imôngo sha ci u nyi? (b) Yange i wase Timoteu u zan hemen nena?
6 Shighe u Paulu man Shila za zende ve u mishen u sha uhar ken Lisetera la, ve zua a gumor ugen her, u alaghga lu di anyom ikyundu kar yô, iti na ér Timoteu. “Anmgbianev mba ve lu ken Lisetera man Ikonium lu wuese un.” Ngô u Timoteu, Unise man ngô na u tamen, Loisi lu Mbakristu mba tseghan ayol a ve, kpa ter na lu Orkristu ga. (2 Tim. 1:5) Alaghga tsô Paulu fa tsombor ne shighe u hii zan zende hen ijiir la anyom a karen ken ijime la. Kpa, kwa ne yô, kwagh u Timoteu gba apostoli ne ishima sha ci u Timoteu lu gumor u lun tsera tsera. Nahan, sha iwasen i mbatamen mba Timoteu yô, a hingir ikyar u Paulu u wasen un tom u mishen.—Ôr Aerenakaa 16:1-3.
7 Akaa lu kpishi a Timoteu una hen hen ikyar na u lu tamen a na ne yô. Yange hen akaa ne kpoghuloo je yô, shighe kar yô, Paulu tindi un a vangertiôr ér a sôron atôônanongo, a eren ityom igen sha ci na. Ken anyom 15 a Timoteu lu vea Paulu la, gumor u lu a mfe kpishi ga shi cian ashe ne via je hingir orkuran u fan tom tsema tsema.—Fil. 2:19-22; 1 Tim. 1:3.
8, 9. Mba ken tiônnongo vea fatyô u eren nyi sha u taver agumaior ishima? Tese ikyav.
8 Agumaior man agumaukase kpishi ken tiônnongo u Kristu nyian mba sha ian i seer taver ken jijingi kpen kpen. Aluer mba a azende a lun a gbashima sha akaa a ken jijingi, man azende shon taver ve ishima shi sue ve yô, agumaior ne aa nôngo kwagh kpoghuloo shi aa lumun u eren ityom i vesen ken ior mba Yehova kpaa. Gema nenge ken tiônnongo wou! U nenge a agumaior a aa fatyô u nan ayol a a, er Timoteu nahan kpa? Aluer u taver a ishima yô, aa fatyô u va hingir upania shin mbamishen shin za eren tom shin Betel gayô hingir mbakuran mba ningir sha. Kanyi u fatyô u eren sha er u wase agumaior, aa tsua u eren ityom nee?
9 Anmgbian ugen er tom shin Betel anyom 20, mba yer un ér Martin. Ka i doo un kpishi er kwagh na yange gba ortamen u sôron atôônanongo ugen ishima shighe u ve due kwaghpasen imôngo anyom 30 ken ijime yô. Ortamen la lam sagher sagher sha kwagh u tom na u shin Betel shighe u lu gumor la. A taver Martin ishima ér a nenge aluer ka u un kpa una fatyô u za eren tom shin Betel yô. Martin kaa wener iliam na vea ortamen ne wase un kpishi ken akaa a un va tsua u eren ken uma la. Or fe ga, aluer u ngu lamen a azende a ou a a lu agumaior la sha akaa a ken jijingi, a u tsough u eren yô, alaghga a wase ve kpen kpen.
“Taver Nen Mba Ve Yen Ishima la Asema”
10. Yange lu Epafroditu ken ishima nena, man lu sha ci u nyi?
10 Epafroditu yange er gôgô zende u na un vôr kpishi yô. Yange mough ken Filipi yem ken Roma sha u za nengen a Paulu, u i wuhe un ken gaadi sha ci u jighjigh na u nan la. Orzende ne lu or u lamen sha ityough ki Mbafilipi. Yange tôô di uiyua mba i tindi un a mi sha ci u Paulu la tsô ga, kpa shi wa ishima u lun vea Paulu sha er una wase un sha nyityô kwagh cii ken mlu na u ican la yô. Nahan kpa, er Epafroditu lu ken Roma la, a gba angev “mgbôghom a ku je.” Ishima nyian Epafroditu je a ule, sha ci u lu nengen wener un kanshio u eren tom u un ve u eren la.—Fil. 2:25-27.
11. (a) Aluer mbagenev ken tiônnongo ule yô, doo u a kpiligh se iyol ga sha ci u nyi? (b) Paulu yange kaa ér i er nyi sha kwagh u Epafrodituu?
11 Mbamtaver kpishi ka ve na ior ve ule nyian. Kwaghtôvon u Mzough u Nengen sha Mkpeyol u Tar Cii tese ér, ken atô u hanma iorov utaan sha tar cii yô, shighe ngu u alaghga or môm ken a ve nana ule ken uma u nan yô. Ior mba Yehova kpa mba ulen. Zayol u uange man u nengen sha tsombor man iyolkpen sha ci u mbamyen shin akaa agen aa fatyô u nan or hingir zunguluu. Lu u Mbafilipi vea er nyi sha u wasen Epafrodituu? Paulu nger ér: “Nahan lumun nen un doo doo ken Ter sha iember tsung, waan nen ambaaior la ikyo; gadia shi côhin ma a kpe sha ci u tom u Kristu, a gbihi uma na sha u ivin kwagh u a shi sha iwasen yen i ne wasem la.”—Fil. 2:29, 30.
12. Kanyi ia fatyô u surun mba ve yen ishima la asema?
12 Se kpa doo u se taver anmgbianev mba iyol i kpe ve shin ve ule la asema. Akaa a dedoo ban a se fatyô u ôron sha kwagh u mcivir u ve civir Yehova la ga. Adooga tsô, ve gema uuma vev sha igbenda i vesen sha er vea hingir Mbakristu yô, gayô ve er nahan sha er vea er tom u pasen kwagh hanma shighe la yô. Se wuese iniôngon ve la, nahan se fatyô u taver ve ishima kaan a ve ser, kape Yehova kpa i doo un a ve je la. Aluer iyolbeen shin angev yange mbacivir Yehova mba jighjigh mbagenev u eren tom er yange ve vanden eren nahan la kpa, doo u se na ve icivir sha ci u anyom a ve er tom la. A lu nyi je ia er kpa, kwaghwan u Yehova yô, ér: “Wa nen mba ve eren nzughul nzughul mbara kwagh, taver nen mba ve yen ishima la asema, wasen nen mba ve taver ga yô, waan nen ishima a ior cii.”—1 Tes. 5:14.
‘De Nen Nan . . . Shi Sur Nen Nan Ishima Kpaa’
13, 14. (a) Ka kwagh u hange hange u nyi yange gba u tiônnongo u ken Korinte la una ere, man lu sha ci u nyi? (b) Mdugh u i dugh orsholibo la ken tiônnongo sha la va a nyi kere?
13 Orgen ken tiônnongo u ken Korinte u sha derianyom u hiihii la lu eren idya kpoghuloo, soo u geman ishima ga. Ieren na la na yô, hingir u tiônnongo una kera lu wang ga, shi mbananjighjighga je kpa, kunya kôr ve a imba ieren la. Ka nahan man Paulu na zwa ér i dugh or la ken tiônnongo kera ye.—1 Kor. 5:1, 7, 11-13.
14 Tsaha la va a kwagh u injaa ker. Yange i kura tiônnongo sha kwagh u ma va hôngor un la, shi i wase orsholibo la u kaven isholibo na shi geman ishima sha mimi. Er ieren i or la tese ér a gema ishima sha mimi yô, Paulu kaa ken washika na u sha uhar u a nger hen Mbakorinte la ér ve hide a na ken tiônnongo. Nahan kpa, lu kwagh u gba u a er cii la ga. Shi Paulu kaa a ve ér: “Gema de nen [orsholibo u nan gem ishima] la man shi sur nen nan ishima kpaa sha u ijungwen i tsung la i̱ de hembe nan ga yô.”—Ôr 2 Mbakorinte 2:5-8.
15. Doo u se nengen mba ve er isholibo kpa ve gem ishima shi i hidi a ve ken tiônnongo la nena?
15 Se hen nyi sha kwagh nee? Ka a gba u a dugh mbagenev ken tiônnongo kera yô, i vihi se kpishi. Alaghga yange ve er kwagh u van a ilyahan sha iti i Aôndo shi ve hee tiônnongo kpaa. Shi adooga je yô, ve er se mbagenev kpa kwaghbo. Nahan kpa, zum u mbatamen mba i tsough ve u nengen sha ikyaa la ve dondo atindi a Yehova, man ve kaa ér gba u a hide a orsholibo u nan gem ishima yô, kwagh la tese ér Yehova de nan kwaghbo u nan la. (Mat. 18:17-20) Doo u se ker u kaven Yehova sha imba gbenda ne ga he? Sha mimi yô, aluer se hanger akughur, se venda u den or la kwaghbo yô, se lu hendan kwagh a Yehova. Doo u se ‘lumun’ nen orsholibo u nan gem ishima shi i hidi a nan ken tiônnongo la ‘sha dooshima’ sha er se na bem man mzough ve lu ken tiônnongo u Aôndo shi Yehova kpa a lumun se ga he?—Mat. 6:14, 15; Luka 15:7.
“Ngum a Inja Kpishi Je”
16. Yange ishima vihi Paulu a Marku sha ci u nyi?
16 Ikyav igen kpa ngi ken Ruamabera, i i tese ér doo u se wa kwagh ishima a mba ve er kwagh u vihin se la ga yô. U tesen ikyav yô, Yohane, u i yilan ér Marku la yange er kwagh u vihin apostoli Paulu kpen kpen. Yange er nyi? Shighe u Paulu man Barnaba hii zende ve u mishen u hiihii la, Marku za a ve imôngo. Nahan kpa, Marku za undu akar a na ne ken zende ve la hide hen ya na, man ityôkyaa kpa or fa ga. Kwagh ne vihi Paulu je yô, shighe u lu wan iyol u zan zende u mishen u sha uhar la, a gba ayôôso vea Barnaba ér Marku a de kera ze a ve ityô ga. Paulu kera soo ér Marku a za a ve ityô ga sha ci u kwagh u er a ve shighe u ve lu zan zende ve u mishen u hiihii la.—Ôr Aerenakaa 13:1-5, 13; 15:37, 38.
17, 18. Er nan ve se fe ser Paulu man Marku yange ve sôr zayol u lu hen atô ve laa, man se fatyô u henen nyi sha kwagh ne?
17 Ikyav tese ér Marku de ér iyol i kpe un sha ci u Paulu venda ér una de ze a ve ityô ga yum ga, kpa a za hemen u eren tom mishen hen haregh ugen vea Barnaba. (Aer. 15:39) Kwagh u anyom kar ken hemen ve Paulu va nger sha kwagh Marku la tese ér yange tile sha mimi. Hen shighe u Paulu lu ken purusu la, a nger Timoteu Washika ér a va. Paulu kaa ken washika shon ér: “Kua a Marku, va a na, gadia ngum a inja kpishi sha tom.” (2 Tim. 4:11) Paulu na jighjigh hen shighe la ér Marku taver ken jijingi.
18 Se fatyô u henen kwagh sha kwagh ne. Marku lu a aeren a ormishen u dedoo. Mvende u Paulu venda un kwa u hiihii la na un gbev mbu nôngon ga. Un man Paulu cii ve lu ior mba taver ken jijingi, nahan ve de ér iyongo i lu hen atô ve gbem ga. Shighe kar yô, Paulu kav er Marku lu un a iwasen kpishi yô. Nahan, zum u anmgbianev ve hembe mbamtaver man uzayol ve kera lu ga yô, doo u vea za hemen u wasen mbagenev sha er vea vese ken jijingi yô. U nengen a kwagh u dedoo ken mbagenev la maan a maa tiônnongo.
Tiônnongo man We
19. Ka iwasen i nyi hanma or ken tiônnongo nana fatyô u nan mbageneve?
19 Ken “ashighe a ican” ne, gba u anmgbianev ou mba nomso man mbakasev ken tiônnongo vea wase u shi we kpa u wase ve. (2 Tim. 3:1) Ka hanma shighe Orkristu nana fa kwagh u vough u nana er sha u nôngon a mbamzeyol mba nan tagher a mi ashighe ashighe la ga, kpa Yehova yô lan ga. Nahan una fatyô u yaren tom a ior kposo kposo ken tiônnongo, kua we kpaa, sha u wasen mbagenev u eren kwagh sha inja. (Yes. 30:20, 21; 32:1, 2) Sha nahan yô, ka hange hange u dondon kwaghwan u apostoli Paulu wa ne! A kaa ér: “Taver nen ayol a en asema, wasen nen ayol a en er ne lu eren nahan je.”—1 Tes. 5:11.
U NA MLUMUN WER NYI?
• Gba u a maa mbagenev ken tiônnongo u Kristu sha ci u nyi?
• Ka mbamtaver mba nyi nahan u fatyô u wasen mbagenev sha u ve hemba?
• Gba u mbagenev ken tiônnongo wase vea wase se sha ci u nyi?
[Mbampin Mba Ngeren u Henen]
[Foto u sha peeji 11 la]
Shighe u Orkristu nan lu shalegh a mlu u taver yô, se fatyô u wasen nan
[Foto u sha peeji 12 la]
Agumaior man agumaukase kpishi ken tiônnongo u Kristu nyian mba sha ian i seer taver ken jijingi