Aver yem sha atineakaa

Aver yem sha mver u atineakaa

Ve Kegh Mesiya

Ve Kegh Mesiya

Ve Kegh Mesiya

“Tsô nongo la cii lu veren ashe, lu henen ken asema a ve sha kwagh u Yohane er, shin ka Kristu je neou?”—LUKA 3:15.

1. Ka loho u sagher iyol u nyi yange ortyom ôr mbakuranileve?

 YANGE tugh ile, shi mbakuranilev lu ken toho, lu nengen sha ilev vev. Ica gbe ga yô, ortyom u Yehova va ande hen a ve, nahan iwanger mondo kase ve cii! Cier ve iyol, kpa ve kegh ato a loho u sagher iyol u ortyom ne ôr ve la ér: “De cie nen ga, gadia m va ne a loho u dedoo u iember i vesen u ua lu sha ci u ior cii; gadia i mar ne Oryiman ken gar u Davidi nyian, ka Kristu Ter je la.” Wanikyundan u ortyom la lu ôron kwagh na la lu un u una va hingir Kristu shin Mesiya la. Ortyom la kaa a mbakuranilev mbara ér vea fatyô u nengen a wanikyundan la shin anar u haan ilev kwaghyan hen geri ugen ikyua a ve. Fese nahan mbatyomov mba shaav kpishi za va. Ve gba wuese Yehova, kaan ér: “I̱ wuese Aôndo Sha, shin tar yô, bem a̱ lu sha ior mba i doon Un a ve la.”—Luka 2:8-14.

2. Inja i “Mesiya” ér nyi? Yange lu u ior a fa or u nan lu Mesiya kpôô kpôô la sha nyi?

2 Yange ve fa er inja i “Mesiya” shin “Kristu” ken zwa Heberu i lu “U [Aôndo a] Shigh Un Mkurem” la yô. (Eks. 29:5-7) Nahan a er nan ve mbakuranilev mban vea seer fan kwagh u wankyundan ne shi vea wase mbagenev kpaa, vea fa ér Yehova tsua wanikyundan ne ér a lu Mesiyaa? Hiihii yô, gba u vea time sha akaaôron a profeti a ken Ruamabera, a a er kwagh u Mesiya la, shi vea nenge aluer akaa ne kure sha wan ne shighe u una lu uma la yô.

Er Nan Ve Ior Lu Keghen Mesiyaa?

3, 4. Se kav kwagh u i nger ken Daniel 9:24, 25 la nena?

3 Anyom nga kar kpishi yô, Yohane u Eren Batisema hii tom na u pasen kwagh. Akaa a á er shi a ôr la na yô, ior hii u henen ér alaghga tsô una lu Mesiya. (Ôr Luka 3:15.) Kpa kwaghôron u profeti ugen ôr kwagh u ulahadi 70, man a wase ior u fan shighe u Mesiya una va la. Kwaghôron u profeti la kaa ér: “Hii sha mdugh u tindi sha u sôron man u maan Yerusalem zan zan ar hen u i shigh Un mkurem, ka Tor je la, á lu ulahadi utaankaruhar; man ulahadi akunduatar kar uhar, á maa un a ityembe man ukpekpe, kpa a lu sha shighe u ican je.” (Dan. 9:24, 25) Mba timen sha akaa a ken Bibilo kaa ér, ulahadi mban ka ulahadi mba ayange ataankarahar ga, kpa ka ulahadi mba anyomov. Sha nahan yô, hanma lahadi ken ulahadi mban yô lihe kuma anyom ataankarahar. Bibilo i i yer ér Revised Standard Version la kaa ér: “I ver ulahadi mbaanyomov akunduatargber.”

4 Nyian ne, ior mba Yehova fa er ulahadi mba 69, shin anyom 483, a i er kwagh u a ken Daniel 9:25 la yange hii ken inyom i 455 C.S.Y. (Cii man Shighe u Yesu), zum u Artashaseta, Tor u Mbapershia na Nehemia ian ér a hide a za sôr gar u Yerusalem shi a maa un la. (Neh. 2:1-8) Anyom a nga kar 483 yô, ulahadi mbara bee ken inyom i 29, shighe u i er Yesu u Nasareti batisema shi i tsegha un sha icighan jijingi, maa hingir Mesiya la.—Mat. 3:13-17. *

5. Ka akaaôron a profeti a nyi se time sha mi hegene?

5 Hegen se pande se time sha akaaôron a profeti agen a sha kwagh u Mesiya a a kur sha kwagh u mmar u Yesu man iyev nav kua tom na u pasen kwagh la. Se er nahan yô, kwagh la una seer taver jighjigh u se ne mkaanem ma profeti ma Aôndo la. Shi ikyav ia tese wang ér mimi je, Yesu lu Mesiya u ior lu keghen un la.

I Tsengaôron Kwagh u Iyev Nav

6. Kwaghôron u profeti u ken Genese 49:10 la yange kure nena?

6 Lu u a mar Mesiya ken kwe u Yuda u ken Iserael la. Shighe u tertamen Yakob sôôn u kpen ve a yav sha gambe na, lu veren ônov nav doo doo la, a tsengaôron ér: “Tôgh kua kar hen Yuda kera ga, gbough ku ortaregh kpaa kua kar hen atô u angahar a na kera ga, zan zan Un u ku lu ku Nagh la, Una va; ka Un akuraior aa ungwan imo Na ye.” (Gen. 49:10) Mbayuda kpishi mba ve fa takerada sha ayange a tsuaa la na jighjigh ér Yakob lu ôron kwagh u Mesiya. Kpa lu nyi Yakob lu ôronoo? Se fa ser lu ôron kwagh u tor, sha ci u tôgh kua gbough ku ortaregh ka akaa a tor ka nan kôr ken uwe sha u tesen ér nan ngu a ian i hemen ior shi nan ngu a tahav mbu wan ve atindi yô. Sha nahan yô, kwaghôron u profeti ne tese ér lu u tor, u a lu a ian i hemen la una due ken kwe u Yuda. Tor u hii duen ken Yuda yô, lu Davidi, Sedekia gema lu tor u masetyô ken kwe u Yuda shin tar. Kpa kwaghôron u profeti u Yakob la ôr kwagh u tor ugen u nana due ken Yuda, shighe u Sedekia una kar kera yô. Tor la nana lu tor gbem sha won. A yila iti i tor la ér Shilo, inja na yô, ka “Un u ku lu ku nagh la.” Aôndo yange kaa a Sedekia ér ka tor la jim jim tôgh ku torough ku lu ku nagh ye. (Esek. 21:26, 27) Cii man i mar Yesu yô, ortyom Gaberiel kaa a Maria ér: “Ter Aôndo kpaa Una na Un ikyônough ki torough ki Ter Na Davidi. Una lu tor ken ya u Yakob gbem sha won; tartor Na kpaa ua bee mayange ga.” (Luka 1:32, 33) Yesu yange due ken tsombor u Davidi, ken kwe u Yuda. Gema lu Yesu tseegh lu or u due ken tsombor u Davidi, u Yehova tôndo zwa u nan un ian i lun tor ye. Sha nahan yô, Shilo lu Yesu Kristu, lu ma orgen kposo ga.—Mat. 1:1-3, 6; Luka 3:23, 31-34.

7. Kwaghôron u profeti sha kwagh u mmar u Mesiya la yange kure vough nena?

7 Lu u a mar Mesiya hen ijiir igen, i i yilan ér Betelehem yô. Profeti Mika yange nger ér: “Kpa we Betelehem-efarata, er u lu kpeghee ken ikwe i Yuda, nahan kpaa ka ken a we or una duem, u una lu Orkurantar ken Iserael ye, mdugh Na hii tsuaa je sha ayange a ngise ngise la.” (Mika 5:2) Kwaghôron u profeti la kaa a vese ér lu u a mar Mesiya ken Betelehem. Ijiir ne lu geri ugen ken Yuda, u yange i yilan un ér Efarata yô. Kpa Maria, u lu ngô u Yesu la vea nom na, Yosev ve lu hen geri ugen, u i yilan ér Nasareti yô. Yange ka zurum u a mar Yesu yô, tor u Roma kaa ér ior ve hide sha ajiir a i mar uter vev yô, sha er a nger ati a ve yô. Nahan Maria man Yosev ve hide ve yem ken Betelehem, ape Maria za mar Yesu la. (Mat. 2:1, 5, 6) Nahan i mar Yesu vough er kwaghôron u profeti la tese nahan.

8, 9. Kwaghôron u profeti kaa ér nyi sha kwagh u mmar u Mesiya, man lu u nyi ia er shighe u a mar un laa?

8 Lu u iniunkwase ia mar Mesiya. (Ôr Yesaia 7:14.) Ivur ne kaa ér lu u iniunkwase ia mar wannomso. Icighan jijingi u Aôndo yange mgbegha Mateu nger ér Yesaia 7:14 yange kure shighe u i mar Yesu la. Mateu vea Luka mba ve nger Ivangeli la yange ve kaa ér, Maria lu iniunkwase shi yange wa iyav sha icighan jijingi u Aôndo.—Mat. 1:18-25; Luka 1:26-35.

9 Lu u a wua mbayev shighe u a mar Mesiya yô. Lu imba kwagh i yange i vande eren uderimbaanyomov imôngo cii ve i va mase maren Mesiya je ne. Farao, tor u Igipiti na zwa ér ior nav ve gbihi anikyundanev mba nomso mba ve lu Mbaheberu cii shin Ifi u Nil. (Eks. 1:22) Kwaghôron u profeti ugen ken Yeremia 31:15, 16 kaa ér, “Rahel ngu vaan ônov nav” sha ci u mbaihyomov kôr ve yem a mi. Yange ior za ungwa mliam ma Rahel la ica, ken Rama, u yange lu ken Benyamin, ken Imbusutarimese i Yerusalem la. Mateu kaa a vese ér kwaghôron u profeti ne yange kure shighe u Tor Herode na zwa ér i wua anikyundanev mba nomso mba ken Betelehem cica cii la. (Ôr Mateu 2:16-18.) Nenge er ior yange vea zungwe la sha wono!

10. Pase er kwagh u i er ken Hosea 11:1 la yange kure sha Yesu yô.

10 Lu u a yila Mesiya ken Igipiti, er Mbaiserael nahan. (Hos. 11:1) Cii ve Herode na zwa ér i wua anikyundanev yô, ortyom vande kaan a Yosev ér a tôô Maria man Yesu ve yem ken Igipiti. Ve za lu ker “zan zan Herode kar kpen, sha er kwagh u Ter lu kaa sha ikyev i profeti [Hosea] la a̱ kure sha mi vough yô, er: Ka ken Igipiti man M yila Wan Wam ye.” (Mat. 2:13-15) Yesu iyol na yô, yange ma fatyô u nan ér akaa a i tsengaôron sha kwagh u mmar na man iyev nav la a kure vough ga.

Mesiya Hii Tom Na!

11. Yange i sôr gbenda cii ve u Aôndo Shighe Un Mkurem la va nena?

11 Yange lu u a sôr gbenda cii ve u Aôndo a Shigh Un Mkurem la una va ye. Malaki yange tsengaôron ér “profeti Eliya” una er tom ne, una sôr asema a ior sha ci u mve u Mesiya. (Ôr Malaki 4:5, 6.) Yesu iyol na yange pase ér “Eliya” ne ka Yohane U Eren Batisema. (Mat. 11:12-14) Shi Marku tese ér tom u Yohane ér la kure kwaghôron u profeti u Yesaia la. (Yes. 40:3; Mar. 1:1-4) Lu Yesu tindi Yohane ér a va er tom er Eliya nahan sha u yôôn angwe na ga. Yange i er tom u “Eliya” u i tsengaôron kwagh na ne sha awashima u Aôndo, sha u tesen or u nan lu Mesiya la.

12. Ka tom u nyi yange u wase ior u fan Mesiyaa?

12 Tom u Aôndo na la wase ior u fan Mesiya. Yange Yesu tile ken shinagoge u ken Nasareti, ape i yese un la ôr ihyurenruamabera u Yesaia. A gema a kaa ér mkaanem mara ôr kwagh na, ér: “Jijingi u Ter ngu sha a Mo, sha ci u A shighem mkurem, A tindim er M̱ yôô Loho u Dedoo hen mbaatsanev, M̱ yôô, i̱ pase mbakwarev, i̱ tuhwa, i̱ bugh mbaapirashe ashe, man M̱ pase mba i nzughul a ve ve gbe caver yô, M̱ tuhwa, shi M̱ yôô inyom i erdoo u Ter.” Er mimi je Yesu lu Mesiya yô, a kaa ér: “Nyian i kure icighanruamabera ne ken ato a en ve.”—Luka 4:16-21.

13. Yesaia yange ôr ér nyi sha kwagh u mhii u tom u Yesuu?

13 Kwaghôron u profeti pase se ape Mesiya una hii tom na yô. Yesaia yange tsengaôron kwagh u “Sebulon” man “Nafetali” man “Galilia u akuraior.” A nger ér: “Ior mba ve zenden ken ime, ve nenge a iwanger i vesen; mba ve tema ken tar u mure u kuugh la kpaa, iwanger ta sha a ve.” (Yes. 9:1, 2) Yesu yange hii tom na u pasen kwagh la ken Galilia, ken gar u Kapernahum. Shi a tese ior ken vegher u Sebulon man u Nafetali kpaa. Yesu wase ior mba sha ajiir ne sha u tesen ve akaa a mimi, nahan ve zua a iwanger sha akaa a ken jijingi wang. (Mat. 4:12-16) Lu ken Galilia Yesu tese ior Ityesen i sha Uwo la shi tsua mbaapostoli nav shi er ivande na i hiihii ye. Shi lu ken Galilia kpa Yesu ande hen mbahenen mba hemban 500, zum u a nder shin ku la ye. (Mat. 5:1–7:27; 28:16-20; Mar. 3:13, 14; Yoh. 2:8-11; 1 Kor. 15:6) Kwaghôron u profeti u Yesaia la yange kure sha mi shighe u Yesu pase kwagh ken “tar u Sebulon man tar u Nafetali” la. Shi Yesu pase loho u dedoo u Tartor u Aôndo la sha ajiir agen kpaa ken tar u Iserael.

I Tsengapasen Ityom Igen I Mesiya Una Er Yô

14. Pasalmi 78:2 yange kure nena?

14 Lu u Mesiya una ôron ior kwagh sha anzaakaa. Asav yange wa icam ken pasalmi na ugen kaa ér: “Me bugh zwa wam me ôr injakwagh.” (Ps. 78:2) Mateu pase se er kwaghôron u profeti ne yange kure yô. Hanma shighe u Yesu yange una tesen ior yô, a lam a ve sha anzaakaa man akav a tesen. Mateu nger injakwagh i Yesu ôr sha kwagh u ishange i masetadi man kwa, shighe u lu tesen ior kwagh u Tartor u Aôndo yô. A nger ér: “Gbaa ôron ve ma kwagh ga, saa sha injakwagh; sha u kwagh u i ôr sha ikyev i profeti Yesaia la yô, a̱ kure sha mi vough, er: Me bugh zwa Wam Me ôr anzaakaa. Me pase akaa a a lu myer er i gba tar je la.” (Mat. 13:31-35) Anzaakaa a Yesu ôron la wase ior kpishi u fan mimi sha kwagh u Yehova.

15. Kwaghôron u profeti u ken Yesaia 53:4 la yange kure nena?

15 Lu u Mesiya una bee ior iangev. Yesaia tsengaôron ér: “Mimi je, ka angev asev je A tee sha iyol Na ye, atsan ase kpaa A tôô a.” (Yes. 53:4) Zum u ngôkem u Peteru lu dedoo ga la, Yesu bee un angev. Eren nahan yô, ior mbagenev kpishi va a iangev vev hen ya u Peteru, nahan ve kpa Yesu bee ve iangev vev. Mateu kaa ér kwagh u Yesu er la kure kwaghôron u profeti u Yesaia ôr ne, ér: “Un iyol Na ngohol ukorkor asev, A tôô angev asev kpaa.” (Mat. 8:14-17) Kpa lu kwa ne tseegh Yesu bee ior angev ga. Bibilo ôr kwagh u ashighe kpishi a Yesu bee ior angev yô.

16. Kanyi apostoli Yohane yange nger i tese ér kwagh u i nger ken Yesaia 53:1 la lu sha kwagh u Yesuu?

16 Er Yesu er akaa a dedoo nahan kpa, ior kpishi na jighjigh ér ngu Mesiya ga. (Ôr Yesaia 53:1.) Apostoli Yohane kaa ér kwaghôron u profeti ne yange kure nahan vough. A nger ér: “Shin er A er uivande kpishi sha ishiv vev, nahan kpaa ve na Un jighjigh ga, sha er kwaghôron u profeti Yesaia lu ôr la a̱ kure sha mi vough yô, er: Tere, ka an je nan ne kwagh u i ongo hen vese la jighjighii? Man i pase uwegh ku Ter hen ana?” (Yoh. 12:37, 38) Anyom yange kar imôngo je kpa, shighe u Paulu lu pasen loho u dedoo la, lu ior kpuaa tseegh na jighjigh ér Yesu lu Mesiya ye.—Rom. 10:16, 17.

17. Kwaghôron u profeti u i nger ken Pasalmi 69:4 la yange kuren nena?

17 Ior kôr Mesiya ihyom a ityôkyaa shio. (Pasalmi 69:4) Yesu kaa ér: “Aluer Mea eren ityom her a ve i mô gen nan er ga yô, ma ve lu a isholibo ga; kpa hegen yô, ve nenge i, shi ve kôrom ihyom kua Terem kpaa. Kpa i er kwagh ne sha er kwagh u i nger ken atindi a ve la, a̱ kure sha mi vough er: Ve kôrom ihyom lu sha ityôikaa ga.” (Yoh. 15:24, 25) “Atindi” a i er kwagh u a heen ne ka Ruamabera u yange lu sha shighe ve la jimin cii. (Yoh. 10:34; 12:34) Kwagh u se er ken ityakerada i Ivangeli sha kwagh u Yesu la tese ér, yange ior kpishi kôr Yesu ihyom, hemban je yô mbahemenev mba kwaghaôndo u Mbayuda. Shi Kristu kaa ér: “Tar fatyô u kôron ne ihyom ga; kpa Mo yô, u kôrom ihyom sha ci u M pasen kwagh u u Mer, aerenakaa a u ka a bo yô.”—Yoh. 7:7.

18. Kanyi se lu timen sha mi ken ngeren u dondon nee?

18 Mbahenen mba Yesu mba sha derianyom u hiihii la yange ve na jighjigh ér Yesu lu Mesiya. Yange ve fa er akaaôron a profeti a sha kwagh u Mesiya a ken Ruamabera u ken zwa Heberu la cii kure sha Yesu yô. (Mat. 16:16) Ken ngeren ne, se nenge er akaaôron a profeti a sha kwagh u iyev mbu Yesu man tom na la a kur sha mi vough yô. Kpa akaaôron a profeti agen kpishi nga ken Bibilo, a a tese or u nan lu Mesiya yô. Se time sha akaaôron a profeti shon ken ngeren u a dondo ne. Aluer se gbidye kwar sha akaaôron a profeti ne tsembelee yô, mayange se nyiman ser ka Yesu a lu or u Yehova a tsough un ér a lu Mesiya la ga.

[Ngeren u shin kpe]

^ Wea soo u seer fan kwagh u “ulahadi akunduatargber” la yô, ôr ityough 11 ki takerada u Pay Attention to Daniel’s Prophecy! la.

Ú Na Mlumun Wer Nyi?

• Ka akaaôron a profeti a nyi yange kure sha kwagh u mmar u Yesuu?

• Yange i sôr gbenda sha mve u Mesiya nena?

• Ka akaaôron a profeti a nyi nahan i er ken Yesaia ityough 53, a kur sha Yesuu?

[Mbampin mba ngeren u henen]