Aver yem sha atineakaa

Aver yem sha mver u atineakaa

M Zua a Mbamtsera sha u Geman Uma Wam

M Zua a Mbamtsera sha u Geman Uma Wam

M Zua a Mbamtsera sha u Geman Uma Wam

Kwaghôron u James A. Thompson

Shighe u i marem ken imbusutariyan i tar u Amerika ken inyom i 1928 la, i wa tindi ér kwagh a de zough ioril a abuter ga. Yange or a per tindi ne yô, i wuhe nan ken purusu shin i na nan mtsaha u vihin hemban ngula.

HEN shighe la, yange gba u sha ajiir agen ken tar u Amerika, Mbashiada mba Yehova vea lu a atôônanongo man uningir kua uharegh sha ci u ioril kposo a abuter. Ken inyom i 1937 la, terem hingir ortamen u wasen mzough u mbatamen tom (hen shighe la i yilan ortamen u wasen mzough u mbatamen tom ken zwa Buter ér company servant) ken tiônnongo u ioril u ken gar u Chattanooga, ken kpentar u Tennessee. Henry Nichols di lu ortamen u wasen mzough u mbatamen tom ken tiônnongo u abuter.

M umbur shighe u yange m lu iyev ve m tema sha varenda tugh, m lu ungwan iliam i terem vea Anmgbian Nichols nahan i doom kpen kpen. Shin er m kav hanma kwagh u ve lu ôron la ga nahan kpa, yange doom u teman ikyua a terem er un vea Anmgbian Nichols ve lu lamen sha u keren gbenda u vea hemba pasen kwagh ken mlu u ve lu ker la ve, a hemba doon la.

Cii man shighe ne yô, ken inyom i 1930 la, aahe er tsombor wase. Ngôm u lu anyom 20 tseegh la kpe. Mase shin terem, lu nengen sha Doris, anngôm u kwase u lu anyom anyiin la man mo ye, shighe ne m lu anyom ahar tseegh. Shin er i er Terem batisema ica lu a gba ga nahan kpa, yange vese ken jijingi fele fele.

Ior Mba Ve Na M Gema Uma Wam La

Ken inyom i 1933 la, terem zua a anmgbian u kwase u tseen ishima ugen, i yilan iti na ér Lillie Mae Gwendolyn Thomas, ica gba ga tsô ve vôso ayol a ve. Terem man Ngôm cii, ve vande veren mo vea Doris ikyav i dedoo i civir Yehova sha mimi.

Ken inyom i 1938 la, i kaa a atôônanongo a Mbashiada mba Yehova ér a̱ sue iceghzwa i í er ér a kera lu atôônanongo a hen ityônya aa tsuan mbatamen ga, kpa a lu afishi a shin tine a ken Brooklyn, ken gar u New York la aa geman tsuan mbatamen ye, la. Shighe u mbagenev ken tiônnongo u ken gar u Chattanooga soo u lumun a mgem ne ga la, Terem pase wener un yô, un sue mgem u nongo u Yehova u ve a mi ne. Ieren na i tilen sha mimi man gbenda u ngôm sue un a ishima na i môm la wasem zan zan nyian.

Batisema man Tom u Pasen Kwagh Hanma Shighe

Ken inyom i 1940 la, ior kpishi ken tiônnongo wase za cata bôôsu yem mkohol u i er ken gar u Detroit, ken kpentar u Michigan la. Iorov kpuaa ken mba ve nyôr bôôsu wase la za er ve batisema sha mkohol la. Kpa gema kpiligh mbagenev iyol er hii ve mo m er batisema ga yô, gadia m hii u pasen kwagh shighe u m lu anyom ataan la je, shi m pasen kwagh sha gbashima kpaa.

Mba pinim kwagh sha mi yô, m kaa mer, “M fa hanma kwagh sha kwagh u batisema ga.” Terem ta ato ungwa, nahan kpiligh un iyol. Hii shighe la je, gba nôngon kpoghuloo sha u wasen mo ér m fa inja i batisema shi m fa iwasen na kpaa. Iwer ngi kar inyiin yô, sha iyange i Oktoba 1, 1940 la, i erem batisema shin ityungu igen ken won u Chattanooga, ndôhôr sha iyange la kpen kpen.

Shighe u m lu anyom 14 la, m hii u eren pania shighe u a̱ na se memyol ken makeranta sha shighe u iceenyolough yô. M pasen kwagh ken ugeri mba kiriki ken Kpentar u Tennessee man kpentar u Georgia, u wa ndor a vese la kpaa. Yange m nder tsuaa m tôô kwagh u me za ya atetan yô, maa m nyôr igirgirdogo gayô bôôsu u a lu moughon sha ahwa 6:00 pepe yô, m yem hen haregh wam u pasen kwagh. Yange m hide er ahwa 6:00 aikighe nahan. Kwaghyan u m tôô la, yange a bee ica i gba cii ve, shighe u yan kwagh atetan a mase kuman ye. Shin er m luun a inyaregh nahan kpa, i lu kwagh u me fatyô u nyôron mape môm yamen kwagh ga, sha ci u m lu oril. Kwagen la m nyôr ken shôôpu igen mer me yam kwagh, kpa i zendam ér mo m due kera. Kwase Buter ugen u fa kwagh kpishi yô, va nam kwagh u m soo la ken won.

M nyer kôleeji yô, iniongo i keren u nan or ian i eren kwagh u nan soo la hii u taver ken imbusutariyan i tar u Amerika. Mbamzough, amba er NAAP (National Association for the Advancement of Colored People) (Mzough u Keren Mzehemen u Ior Mba Lun Kwavyolough Kposo) la nahan lu taver mbayevmakeranta asema ér ve nyôr mzough ne. Yange i kaa a vese ér se hingir alegh a mzough ne. Imakeranta i ioril kpishi, kua u m zaan la soo ér hanma wanyemakeranta cii nana nyôr mzough ne. I lu tuur mo ér m “sue ikyurior yase,” er ve ôron hen shighe shon la. Kpa m venda, m kaa mer Aôndo ka u sangen a sange ga, nahan a hemba soon ma ikyurior igen a igen ga. Tsô m lu veren ashe a Aôndo sha u a kar a mnzughul u i u nzughul a vese la kera. —Yoh. 17:14; Aer. 10:34, 35.

Yange m bee kôleeji, ica i gbe ga yô, m tsua mer me mough me yem ken gar u New York. Nahan kpa, er m lu yemen sha gbenda la, m tile ken gar u Philadelphia, ken kpentar u Pennsylvania sha u sôron azende am agen, a m vande zuan a á sha mkohol u vesen yô. Lu tiônnongo u hen gar ne, ioril man abuter cii lu ker imôngo, u m hii zan je la. Shighe u ortamen u ningir sha ugen va sôr tiônnongo shon yô, a ta ibalegh a mo, a za kaa a mo ér mba nan mo tom ken mkombo u una va la. Kwagh la na yô, hemba lun mo zange u tsuan mer me lu her.

Môm ken ior mba m kôr ijende a ve ken gar u Philadelphia la yô, lu anmgbian u kwase ugen, u i yilan un ér Geraldine White, gumkwase u m va hingir u yilan un mer Gerri la. Yange fa Bibilo tsembelee shi fa u lamen a mbayaav ken kwaghpasen u sha uya uya la kpishi. Kwagh u na ve kwagh na hemba doon mo je yô, un kpa soo u va hingir pania er mo nahan. Yange se vôso ayol a ase sha iyange i Aipor 23, 1949.

I Lôhôm Makeranta u Gileadi

Sha mhii je, awashima wase lu u zan makeranta u Gileadi, nahan hingir mbamishen za pasen kwagh ken tar u ken won. Yange doo se u geman mbamlu asev sha er se kuma u zan makeranta u Gileadi yô. Ica i gbe ga yô, i kaa ér se yem ken gar u Lawnside, ken kpentar u New Jersey; se mba moughon heela yô, se yem ken gar u Chester, ken kpentar u Pennsylvania; shi se va mase yemen ken gar u Atlantic City, ken kpentar u New Jersey. Er se lu ken gar u Atlantic City la, se kuma u zan makeranta u Gileadi, se vôso ayol a ase kuma anyom ahar hen shighe ne. Kpa i venda ér i de lehe se makeranta ne ga. Lu nyi i na ve i venda?

Ken mhii u kwavanyom u 1950 la, i lu kighir agumaior kpishi ér a̱ nyôr shoja, a̱ za nôngo ityav mbi i lu nôngon ken tar u Korea la. Mba ve lu ityough sha kwagh u kighir ior ér ve nyôr shoja la, soo kwagh u Mbashiada mba Yehova ga, sha ci u mtil wase u paleghaa la. Ken masejime yô, jôôji ugen kaa a mo ér dasenda mba i yer ve ér FBI mbara tôv sha kwagh u mtil paleghaa wam la yô, ve lumun ér kwagh u m kaa mer m tile paleghaa la ka mimi. Nahan er m lu or u pasen loho u dedoo yô, sha iyange i Janawari 11, 1952 la, i kaa a mo ér mo m ngu a ian i vendan u nyôron shoja.

Ken uwer u Agusutu ken inyom shon la, i lôhôm vea Gerri ér se za makeranta u Gileadi, klase u sha 20, u hii ken uwer u Setemba la. Shighe u se lu henen kwagh la, se lu veren ishima ser a va tindi se ér se za pase kwagh ken tar u ken won. Anngôm u kwase, Doris yange bee klase u sha 13 u makeranta u Gileadi la, lu pasen kwagh ken tar u Brazil. Mo man Gerri cii yange kpiligh se iyol kpishi er i tindi se ér se za sôron atôônanongo a ioril ken kpentar u Alabama yô! Kwagh la yange war nan se iyolkpen, sha ci u ishima yase cii lu u za pasen kwagh ken tar u ken won.

Tiônnongo u hiihii u se sôr yô, lu hen gar u Huntsville. Se mba za nyer yô, se yem hen ya u anmgbian u kwase u gba u se tsaan her la. Se mba ngur dughun ikyav yasev yô, se ungwa lu kaan a or sha telefon ér, “Mbayev mban va nyôr ve.” Yange se lu anyom 24 tseegh, shi ken ashe yô se yina sha anyom la. Iti-kwav i Mbayev Mban la maa hoghol se zum u se lu sôron atôônanongo a hen ningir shon la.

Yange i nengen imbusutariyan i tar u Amerika ér ka Ijiir i Bibilo, sha ci u ior kpishi tôô ér Bibilo ka takerada u eren asenge a mi ga. Nahan se ngôôr hiin iliam a ior sha atôakaa a atar ne ga:

(1) Se tsever ôron kwagh u mlu u tar.

(2) Myôhôryol u Bibilo ia va a mi la.

(3) Kwagh u Bibilo i kaa ér gba u se er keng la.

Maa se na nan takerada u henen Bibilo u ú doo sha ci u nan yô. Er gbenda u pasen kwagh ne za ikyura yô, yange i nam tom sha mkohol u i er ken inyom i 1953 ken gar u New York, u lu a itinekwagh ér New World Society la. Yange m tese ikyav i nengen sha atôakaa a atar ne sha mkohol la.

Ica i gba ga maa i tsuam ken inyom i 1953 la ér m lu ortamen u sôron uningir mba ioril, hen imbusutariyan i tar u Amerika la. Haregh wase yange gbanger, hii ken kpentar u Virginia yem ken Florida, hide yem vegher u shin ityôtar i tar u Amerika, za ar ken kpentar u Alabama, man u Tennessee. Yange i gba u mbatamen mba ningir sha vea lu ior mba tsenger kwagh ga. U tesen ikyav yô, ashighe kpishi yange se tsa ken uya mba pom u mnger lu ken ayou ga yô, nahan se ôô iyol shin zwar mnger ken ijime i kicin. Kpa kwagh gema er doo yô, yange i lu vegher u hemban tseen ken iyou cii je la!

Mpav u hen Atô u Abuter man Ioril la Yange Va a Mtaver

Yange i gba u or a gbidyen kwar sha kwagh tsembelee shi nana lu a kwaghfan ve nana fatyô u eren tom ken imbusutariyan i tar u Amerika ye. Yange i lumun ér ioril ve kire akondo shi ve uma á sha ajiir a i wa umashin mba kilen shi uman akondo la ga. Nahan Gerri a za her a za kaa ér un va sha u va ôôn shi uman akondo a “Kwase u Thompson.” Ior kpishi yange ve hen ér “Kwase u Thompson” ka kwaseya u a tee un tom hen ya na yô. Shighe u mbatamen mba nengen sha haregh lu tesen tser u vidio i i yer ér The New World Society in Action la, yange m yila ior mba nengen sha ma shôôpu i ior gohon akaa her yô, m kaa a ve mer ve ver televishen u vesen môm sha ci u “Orvesen Thompson.” Shighe a karen yô, m za hen shôôpu la m za tôô. Yange se naan ior icivir sha mkaan kua sha ieren kpaa, nahan kwagh la wase se kpishi u pasen kwagh a ayôôso shio.

Hide ken imbusutariyan i tar u Amerika di yô, gema lu ioril soo kwagh u abuter ga ye. Sha shighe ugen la, pipaabaver igen due a ibaver ér James A. Thompson, Jr., u a eren tom vea Watchtower Bible and Tract Society of New York la, una lu lamen a ior sha mkohol ugen. Ior mbagen ôr kwagh ne yô, ve hen ér mo m ngu or u ken New York, nahan er i vande nan se ian ér se kumba ken zege iyou hen makeranta ugen nahan kpa, i hide i venda. Nahan m za hen mbahemenev mba makeranta la m za pase ve mer yange m za makeranta ken gar u Chattanooga. Maa i na se ian i eren mkohol wase u ningir.

Ken atô u kwavanyom u 1950 la, mpav u hen atô u abuter man ioril la taver kpishi, shi ashighe agen i er ipila kpaa. Ken inyom i 1954 la, Mbashiada mbagenev vihi ishima sha mbamkohol mba vesen mba i er ve oril môm na kwaghôron sha mi ga la. Kpa se wa anmgbianev asev mba ve lu ioril mbara kwagh ser ve wa ishima. Mba ker ken inyom igen yô, i nam kwaghôron sha mkohol. Maa i hii u nan anmgbianev kpishi mba ve lu ioril ken imbusutariyan i tar u Amerika la akaaôron sha mbamkohol.

Shighe kar yô, mpav u lu hen atô u ioril vea abuter imbusutariyan i tar u Amerika kpoghuloo la pande, kure kure tsô atôônanongo hii u eren kwagh ken mzough. Kwagh ne na yô, gba u a musan mbapasenkwagh vea yem ken atôônanongo kposo kposo, shi a sôr haregh u tiônnongo shi a musan ityom i anmgbianev mba ve lu hemen ken atôônanongo la kpaa. Abuter agen kua ioril mbagen kpa, mgem u he ne yange doo ve ga. Kpa mbakpishiv lumun a gbenda u eren kwagh a msange shio ne, di er Ter wase u sha la nahan. Jighilii yô, mbakpishiv yange ve lu azende a kôôsôô, shin er ve lu kwavyolough kwaghmôm ga nahan kpaa. Shighe u m lu vesen a vese ken kwavanyom u 1930 man u 1940 la, tsombor wase lu a azende a kôôsôô kpishi, a á lu abuter yô.

I Nam Tom u He

Ken uwer u Janawari 1969 la, i kaa a mo vea Gerri ér se yem ken tar u Guyana, ken Imbusutariyan i tar u Amerika, nahan doo se, se lumun tom ne. Hiihii yô, se yem ken Brooklyn, ken kpentar u New York, ape i za tsaase mo u nengen sha tom u pasen kwagh ken tar u Guyana la. Yange se nyôr ken Guyana ken uwer u Julai, 1969. Se mba eren tom u ningir sha la anyom 16 yô, gba u se tema inya biishii, man kwagh ne lu mgem u kiriki ga. Gerri yange hemban eren tom u mishen u pasen kwagh la, mo di m eren tom shin afishi a branci.

Yange m eren hanma inja tom cii, m paan toho sha injin shi m nengen sha mgbe u kwagh gba atôônanongo 28 a ityakerada la, shi m lamen a afishi a shin tine a ken Brooklyn la, shi afishi la kpa lamen a mo. M eren tom ahwa 14 shin 15 nahan hanma iyange. Tom u mo man Gerri se eren ne lu tom u taver, kpa se lu eren u saan saan. Shighe u se za ken Guyana la, mbapasenkwagh lu ker 950, kpa nyian ne mbapasenkwagh mba ker hemba 2,500.

Shin er mndôhôr u tar la man mtsee u ú yange doo se, kua atam a ikyon man ikyaiue i ker nahan kpa, kwagh u hemba nan se iember yô, lu ior mba hiden a ayol a ve ijime, mba mimi u Bibilo gba ve ishima shi ve lu henen mimi u sha kwagh u Tartor u Aôndo la. Ashighe kpishi Gerri yange a hen Bibilo a iorov 20 ken hanma kasua, man mbakpishiv ken a ve za hemen zan zan ve kar eren batisema. Shighe kar yô, mbagenev hingir upania man mbatamen mba ken tiônnongo, shi mbagenev je yô, za makeranta u Gileadi za hingir mbamishen kpaa.

M Tagher a Mbamtaver, Hemban cii Je Yô, Angev

Ken inyom i 1983 la, gba u a nenge sha mbamaren av mba ve lu ken tar u Amerika la. Mo man Doris man Gerri cii, se zua imôngo se er mhen sha kwagh ne. Doris, u lu kwase mishen, pase kwagh ken tar u Brazil anyom 35 la, tsua u hiden za nengen sha a ve. A kaa ér, hemba doon u or môm za nengen sha a ve, a u kaan ér mbamishen uhar ve de tom u mishen ve za nengen sha a ve la. Mbamaren asev yange mba kpen kera yô, Doris maa hide ngu hen gar u Chattanooga, ngu eren tom u ikpur pania her.

Yange i zuam a kyansa sha ikpamnyande ken inyom i 1995, nahan gba u me hide ken tar u Amerika. Se hide se tema ken gar u Goldsboro, ken kpentar u North Carolina, sha ci u gar ne ngu hen atô u kpentar u Tennessee ape tsombor wam u lu la, man kpentar u Pennsylvania, ape tsombor u Gerri u lu la. Kyansa yam la pande kpishi, nahan se mba hen tiônnongo ugen ken Goldsboro, se mba eren tom u ikpur pania mba lun kor kor.

Ka mea hide mea hen sha anyom 65 a se er tom u pasen kwagh hanma shighe la nahan, m wuese Yehova kpishi er a verem kua Gerri doo doo, sha ci u se gema uma wase sha u se civir un yô. Mkaanem ma Davidi man ka ma mimi kpôô, ma kaa ér: “Or u mimi yô, U tese nan mimi Wou je”!—2 Sam. 22:26.

[Ufoto mba sha peeji 3 la]

Terem vea Anmgbian Nichols ve verem ikyav i dedoo

[Ufoto mba sha peeji 4 la]

Mo vea Gerri ken inyom i 1952, se wa iyol i yemen makeranta u Gileadi

[Ufoto mba sha peeji 5 la]

Se mba been makeranta u Gileadi yô, i tindi se ér se er tom u ningir sha ken imbusutariyan i tar u Amerika

[Foto u sha peeji 6 la]

Mbatamen mba ningir sha vea kasev vev mba wan iyol i zan mkohol u vesen u abuter man ioril cii imôngo ken inyom i 1966

[Foto u sha peeji 7 la]

Tom u mishen ken tar u Guyana na se iember