1, 2. Yehova lamen a ior nav nena?

SHA ayange a i lu ngeren Bibilo la cii, Yehova hemen ior nav sha igbenda kposo kposo. Mbagenev yô, Aôndo yange pase ve akaa a ken hemen sha ikyev i mbatyomov, mbagenev di lu ken mbampase mba sha mnenge, shi mbagenev di lu ken mnya, pase ve ye. Yehova shi yange na ve ityom jighilii i vea er yô. (Num. 7:89; Esek. 1:1; Dan. 2:19) Ashighe agen Aôndo ka a tindi or ér nana za pase ior nav kwagh u un soo ér ve fa la. Hanma gbenda u Yehova a pase ior nav kwaghôron na cii kpa, mba ve ongo un shi ve dondo kwaghôron shon yô, ka ve zua a iveren.

² Nyian ne, Yehova ngu hemen ior nav sha ikyev i Bibilo man icighan jijingi na kua tiônnongo. (Aer. 9:31; 15:28; 2 Tim. 3:16, 17) Kwaghwan na la wanger wang je yô, ka inja er ‘ato ase nga ungwan kwaghôron ken ijime yase u kaan er: Ka gbenda je ne, za nen sha u’ nahan. (Yes. 30:21) Shi se mba ungwan imo i Yehova sha ikyev i Yesu kpaa. Yesu di gema ngu hemen tiônnongo sha ikyev i “wanakiriki u jighjigh man u fan kwagh.” (Mat. 24:45) Gba u se dondo kwaghwan man hemen u wanakiriki u jighjigh man u fan kwagh ne sha gbashima, sha ci u saa se er nahan keng ve se zua a uma u tsôron ye.—Heb. 5:9.

3. Ka nyi ia fatyô u yangen se u ungwan imo i Yehova vindi vindii? (Nenge foto u a lu sha mhii u ngeren ne la.)

³ Satan Diabolo fa er kwaghwan u Yehova la una war uma yô, nahan a soo ér se de dondon kwaghwan la ga. Heela  tseegh ga, ishima yase i i ‘we atseregh’ ne kpa ka i soo u ungwan imo i Yehova vindi vindi ga. (Yer. 17:9) Ken ngeren ne, se tôv se fa er se hemba akaa a yangen se u ungwan imo i Aôndo la yô. Shi se nenge er u ungwan imo i Yehova shi lamen a na ken msen la una wase se u lun a na kôôsôô, a lu nyi je ia er kpaa yô.

4. Satan ka a nôngo ér una kôôm gbenda u ior ve henen kwagh la nena?

⁴ Satan ka a er tom a akaaôron a mimi ga kua mbaagwe mba aiegh sha er una kôôm gbenda u ior ve henen kwagh la yô. (Ôr 1 Yohane 5:19.) Mba samber a abaver sha tar cii ken upipaabaver man ityakerada man umagazin man sha redio man televishen kua Intanet. Alaghga se zua a kwagh u injaa ken abaver ne, nahan kpa, ashighe kpishi nga a samber a aeren a a kaha kposo a atindi a perapera a Yehova. (Yer. 2:13) U tesen ikyav yô, ka i shi ôron ken abaver ér ka kwaghbo u nomsoor vôson nomsoor ugen shin kwase vôson kwase ugen ga. Kwagh ne na yô, ior kpishi gema nengen ér tindi u Bibilo i we sha kwagh u nomso yaven a nomso la taver yum.—1 Kor. 6:9, 10.

5. Se er nan ve mbaaie mba Satan a lu samber a mi la vea hôngor mbamhen asev ga?

⁵ Ior mba ve soo atindi a perapera a Yehova yô, mba lumun ér Satan a kôôm mbamhen vev sha mbaaie nav mbara ga. Vea pav kwagh u dedoo a u bo nena? “Ka sha u wan mkaanem [ma Aôndo] ikyo”! (Ps. 119:9) Mkaanem ma Aôndo a ne i nger la ka ma wase se u paven kwagh u a lu u mimi la veren kposo a aie. (Anz. 23:23) Yesu yange kaa ér gba u se lu uma “sha hanma kwaghôron u a dugh sha zwa u Aôndo yô.” (Mat. 4:4) Gba u se hen u dondon akaawan a ken Bibilo ken uma wase. U tesen ikyav yô, cii man Mose va nger tindi u Yehova wa sha kwagh u idya i eren la yô, Yosev fa ér aluer un yav a kwase u Potifar yô, una lu eren Aôndo isholibo. Nahan a hemba Aôndo ato ga. (Ôr Genese 39:7-9.) Shin er kwase u Potifar zer zan Yosev iyol ayange imôngo nahan kpa, Yosev tsua u ungwan imo i Yehova, lu imo i kwase la ga. Gba kpee u se nyian kpa se tsua u ungwan imo i Yehova, a lu mbaaie mba Satan a samber a mi a uwergban shio la ga.

6, 7. Ka nyi i gbe u se er keng ve se venda mbamhen mba Satan mbabovo?

⁶ Atesen a kwaghaôndo a tsumen a tsume a or la mgbogh shin tar, nahan ior kpishi nenge ér ityôkyaa ngi i keren kwaghaôndo u mimi la ga. Nahan kpa, aluer se lumun u ungwan imo i Yehova yô, una na a kera taver se u fan mimi ga. Gba u se tsuaa or u se ungwa imo i nan yô. Er or môm nana fatyô u ungwan imo i iorov uhar hen shighe môm ga yô, gba u se ‘fa imo’ i Yesu shi se ungwan un kpaa. Gadia ka un Yehova a tsuogh un ér a lu orkuran iyôngo Na ye.—Ôr Yohane 10:3-5.

⁷ Yesu kaa ér, “Ver nen ishima sha kwagh u ne ongo ne.” (Mar. 4:24) Akaawan a Yehova nga wang shi nga jighilii,  kpa gba u se ver ishima sha akaawan ne shi se ungwa kwagh u a lu wan se la. Aluer se wa ikyô ga yô, se hingir u kenghen ato a kwaghwan u Satan, a kera lu kwaghwan u Aôndo a we se sha dooshima la ga. Mayange de lumun wer akaa a Tar ne, er ityogholough man uvidio man televishen man ityakerada man azende man atica kua mba ve senge ér mba a mfe kpishi la ve kôôm we ga.—Kol. 2:8.

8. (a) Ishima yase ia na a kera taver Satan u meen se ga nena? (b) Aluer se wa ikyo sha akav a tesen mlu u ishima yase ga yô, ka nyi ia ere?

⁸ Satan fa er se lu mbaasorabo yô, nahan ngu a nôngo ér una mee se se er isholibo. Shighe u a lu meen se ér se er isholibo yô, ka i taver se kpishi u zan hemen u civir Yehova sha mimi. (Yoh. 8:44-47) Se er nan ve se hemba mtaver nee? Hen ase sha kwagh u or u nan uve ityough ken iemberyolough i hen anshighe kpeghee, nahan nan hingir u eren kwaghbo u nan hen ér a tsa kpa nana er ga la. (Rom. 7:15) Lu nyi i na ve nan hingir u nyôron ken zayol nee? Ikyav tese ér or la nan de u ungwan imo i Yehova kure kure. Alaghga nan ver ishima sha akav a tesen kwagh u lu zan hemen ken ishima i nan ga, gayô nan nenge a akav shon, kpa nan wa ikyo sha mi ga. U tesen ikyav yô, alaghga nan de u eren msen, shi nan kera eren tom u pasen kwagh kpoghuloo ga, gayô nan gema bunden mbamkombo. Tegh tegh tsô asaren a nan la hemba nan, nahan nan hingir u eren kwagh u nan fe dedoo ér ka u bo la. Kpa aluer se ver ishima sha akav a tesen ér se mba vôron ken jijingi, shi se sôr zayol shon fese yô, se palegh isholibo. Shi aluer se mba ungwan imo i Yehova yô, mayange se kegh ato a mbamhen mba ior mba vendan mimi ga.—Anz. 11:9.

9. Doo u se fa asaren a bo a se lu a mi la tsuaa sha ci u nyi?

⁹ Aluer or gba angev, man nan tôv sha angev mbu nan mbura fese yô, nana fatyô u sôron mbu. Kape se kpa se wa ikyo sha asaren ase a bo, shi se er kwagh sha mi fese ve ‘Satan una kôr se sha u se̱ er ishima na’ ga je la. (2 Tim. 2:26) Aluer se va kav ser se de mbamhen man asaren a ase hingir u hendan a kwagh u Yehova a soo ér se er la yô, doo u se er nyi? Aluer kwagh ngu nahan yô, se hide hen a na fese, shi se dondo kwaghwan na shi se ungwa imo na a ishima yase jimin cii. (Yes. 44:22) Doo u se fa ser, mbamtsum mbagenev ka ve va se a mnyoon kpishi, ka sea gema ishima sea hide hen Yehova je kpaa. Nahan hemba doon u undun Yehova ga kuaa!

10, 11. (a) Ka sha aeren a nyi nahan ka se fa or u moron iyolo? (b) Ieren i bo i Koraki man Datan kua Abiram la tese se nyi?

¹⁰ Gba kpee u se fa ser, ishima yase ia na se undu Yehova. Sha mimi yô, asaren a ase a bo nga a tahav sha a vese kpen kpen! U tesen ikyav yô, alaghga se hingir u morom iyol shin wan hua. Nenge ase er aeren ne aa fatyô u yangen se u ungwan imo i Yehova, shi zan a vese ken kwaghbo yô. Or u moron iyol ka nan kehe a mhen u nan sha kpishi. Alaghga nana nenge ér nan ngu a ian i eren nyityô kwagh i nan soo cii, shi or môm nan ngu a ian i ôron nan kwagh u nana er ga. Nahan adooga nana hen ér nan gande kwaghwan u Mbakristu mbagenev, kua mbatamen man nongoior u Aôndo cii. Imbaor la nana gba ica a Yehova kpishi, je yô nana kera ungwa imo na wang ga.

¹¹ Yehova yange tsua Mose man Aron ér ve hemen Mbaiserael shighe u ve lu zenden ken tarikyôngo la. Kpa Koraki man Datan kua Abiram hendan a ve. Er ve lu ior mba moron iyol yô, ve soo u civir Yehova sha gbenda u ve nenge ér hemba doon u civir un la. Yehova yange er nena? Yange wua mbahembanato mbara. (Num. 26:8-10) Se hen kwagh u injaa kpishi ken kwagh ne. Or ka nana hemba Yehova ato yô, kwagh u vihin a tser nan. Shi doo u se umbur ser, “ken ijime i iyolgengese [shin iyolmoron] yô, ka mtim.”—Anz. 16:18; Yes. 13:11.

12, 13. (a) Tese ikyav er hua ka a va a ican yô. (b) Pase er se wa ikyo ga ve hua una vese ken a vese fele fele yô.

¹² Hua kpa ka ieren i bo igen. Hanma shighe yô, or u wan hua ka nan hen ér akaawan a Yehova nga sha ci u nan ga. Alaghga nana hen ér nan ngu a ian i tôôn akaa a a lu a nan ga yô. Naaman, u lu kurutya u ikyumutya i tar u Shiria la, yange lu orimande, kpa profeti u Aôndo, Elisha bee un imande la. Kwagh la doo Naaman tsung, tsô a kaa ér una na Elisha inyaregh man akondo, kpa Elisha venda. Nahan kpa, Gehashi, wanakiriki u Elisha la soo inyaregh man akondo la sha ci na iyol na. Gehashi maa kaa ér: “er TER A lu u uma ne, me zenda [Naaman] ijime ayem, me za ngohol kwagh her a na.” Gehashi maa mough, ôr Elisha kpaa ga, gba zendan Naaman ijime, za er un mbaaie, kaa a na ér a na un “azurfa talenti môm kua uriga uhar.” Lu nyi i due ken hua u Gehashi ne, kua mbaaie mba er profeti u Yehova laa? Imande i Naaman la yange i hide i kôr Gehashi, or u wan hua la!—2 Utor 5:20-27.

¹³ Alaghga hua una hii cuku, kpa aluer se er kwagh sha mi ga yô, una vese a hingir u vihin or. Kwagh u i nger ken Bibilo sha kwagh u Akan la tese er hua ka a vihi or yô. Nenge ase er hua u Akan la yange vese fele fele yô. A kaa ér: “Er m nenge ikyondo i cirin iyol i dedoo i Shinar ken ishar i utya man ushekel mba azurfa deri uhar kua ijen i zenaria i iyohov mbu i mbu kom ushekel akunduahargber yô, sarem, tsô m tôô akaa la.” Akan yange ma venda isharen i bo la, kpa er nahan ga, gema ii akaa ne za yer ken tenti na. Shighe u Yehova pase ieren i Akan ne ken igbar, ior hingir u fan i yô, Yosua kaa a na ér Yehova una er un ican. Nahan sha iyange la je, i ta Akan man tsombor na cii awen ve kpe. (Yos. 7:11, 21, 24, 25) Hanmô wase cii nana fatyô u eren hua, er Akan nahan. Sha nahan yô, de se “kura nen ayol a [ase] sha hanma hua.” (Luka 12:15) Idya i eren kpa ka hua. Shin er ashighe agen mbamhen mbabov vea va se ken ishima nahan kpa, gba hange hange u se kôr iyol yase tsaha sha er isharen yase la ia na se er isholibo ga yô.—Ôr Yakobu 1:14, 15.

14. Aluer se va kav ser iyolmoron ya tor ken a vese shin se wa hua yô, doo u se er nyi?

¹⁴ Iyolmoron man hua cii vea fatyô u van a ican. Aluer se mba henen sha kwagh u asaren a bo aa va a mi la yô,  kwagh la una wase se u ungwan imo i Yehova. (Dut. 32:29) Yehova pase se mbamtsera mba eren kwagh u vough ken Bibilo, shi a pase se kwagh u ieren i bo ia va a mi la kpaa. Aluer mhen u bo va se ken ishima, nahan iyolmoron shin hua mgbegha se u eren kwagh yô, doo u se er kwagh sha kwaghfan sha u henen sha kwagh u iyolmoron man hua ve ve a mi la! Doo u se hen er ieren i bo ia bende a vese man ior asev kua ikyar i se ye vea Yehova la yô.

15. Se hen nyi sha kwagh u msen u eren hen Yesu?

¹⁵ Yehova soo ér i kpe uma wase iyol. (Ps. 1:1-3) Ka a na se kwaghwan sha shighe u kwagh a gbe se a mi la vough. (Ôr Mbaheberu 4:16.) Shin er Yesu lu or u vough nahan kpa, yange lamen a Yehova hanma shighe. Yehova yange wasen Yesu shi tesen un kwagh u una er la sha igbenda i kpilighyol. Yange tindi mbatyomov ér ve wase Yesu shi na un icighan jijingi Na shi wase un u tsuan mbaapostoli 12. Shi yange ior ungwa imo i Yehova sha, zum u ôr kwagh sha u tesen ér un ngu a Yesu, shi un lumun a na kpaa la. (Mat. 3:17; 17:5; Mar. 1:12, 13; Luka 6:12, 13; Yoh. 12:28) Doo u se kpa se lamen a Yehova ken msen a ishima yase i môm, er Yesu nahan. (Ps. 62:7, 8; Heb. 5:7) Msen ka a wase se se za hemen u lun kôôsôô a Yehova shi eren uma sha gbenda u van un a icivir.

16. Yehova wasen se ér se ungwa imo na nena?

¹⁶ Shin er kwaghwan u Yehova a dumbur wuee nahan kpa, kighir se ér se ungwa imo na ga. Nahan gba u se sôn ser a na se icighan jijingi na, man un kpa una na se wuee je. (Ôr Luka 11:10-13.) Nahan cii kpa, doo u se ‘ver ishima sha m-ongo u se ongo la.’ (Luka 8:18) U tesen ikyav yô, aluer se sôn Yehova ser a wase se se hemba isharen i ijimbagh, kpa se za hemen u nengen foto mba ijimbagh shin ufiim mba ijimbagh yô, se lu tesen ser kwagh gba se a iwasen na keng ga. Aluer se soo u zuan a iwasen i Yehova yô, gba u se lu sha ajiir a jijingi u Yehova a lun la, shi mlu wase una tese ér se soo jijingi na. Man se fa, ka ken mbamkombo mba tiônnongo jijingi u Yehova a luun ye. Mbacivir Yehova kpishi ungwa imo i Yehova shighe u ve ze mbamkombo asev yô, nahan ve palegh kwaghvihin. Kwagh ne na yô, ve va kav er isharen i bo i hii u vesen ken ishima ve yô, nahan ve dugh isharen la ken ishima ve kera.—Ps. 73:12-17; 143:10.

17. Er nan ve i lu kwaghbo u suur sha ishima yase?

¹⁷ Hen ase sha kwagh u Tor Davidi, u hemen ikyurior i Iserael u tsuaa la. Shighe u Davidi lu wanye la je, a suur sha Yehova, nahan a hemba ikyôror Goliati, u ken tar u Mbafiliti la. Davidi yange hingir orshoja man tor man orkuran shi tsua akaa a dedoo sha ci u ikyurior i Iserael. Kpa Davidi va hiin u suur sha mhen na yô, ishima na bume un, nahan a er isholibo i vesen vea Batesheba, je shi a ker gbenda i wua nom u Batesheba, Uria. Kpa er Yehova tsaha Davidi yô, a hide a iyol na ijime, a lumun ibo, shi a hide a taver ikyaryan na a Yehova kpaa.—Ps. 51:4, 6, 10, 11.

18. Ka nyi ia wase se ve se za hemen u ungwan imo i Yehova?

¹⁸ De se dondo nen kwaghwan u a lu ken 1 Mbakorinte 10:12 la, nahan se kera suur sha mhen wase ga. Er i lu u se fatyô u ‘kôôm mvershigh u iaven i angahar ase’ ga yô, ka se hingir u ungwan imo i Yehova gayô imo i Satan. (Yer. 10:23) Nahan yô, gba hange hange u se eren msen hanma shighe, shi se dondon hemen u icighan jijingi, shi se ungwan imo i Yehova hanma shighe.