Maa Tsombor Wou sha “Akaaôron a Dedoo”

ORGEN mba yer un ér David; yange tema shin mato iyange igen lu keghen kwase na Diane, kenger shighe fele fele. Er shighe lu yemen yô, ishima hii u vihin un. Kwase na va dugh yô, kera fatyô u kighir ishimavihin na la ga.

Tsô a nande a na ér, “kanyi u lu eren ken iyou ve i lu kwagh u ú due sha won ga? U wa atimbir yum! U bee sha shighe nahan u kpee?”

Mkaanem man nyoon Diane tsung maa a gber kwelegh a hide a ta ken iyou fese. Tsô David masen kaven er un er shami ga yô. Ishimavihin na la seer van a va mzeyol. Una er nana hegene? A pir mato, a shir ishima foo maa a due teghelee a za kohol kwase na ken iyou.

Ikyav ne tese kwagh u a eren ior hanma iyange ga zee? I lu nahan u ôr kwagh u hide u vaa afanyô vee? Ashighe kpishi ka sea gba ôron kwagh tsô, sea hen sha mi ga yô, se vaa afanyô. Ka nahan ve Bibilo i kaa ér: “Ishima i orperapera ka i henen imokwagh i ia ôr” ye.—Anzaakaa 15:28.

Sha kpôô yô, ka zange u henen sha kwagh cii ôron ga, hemban je yô shighe u ishima i vihi se shin se lu cian ma kwagh yô. Ashighe kpishi or ka nana er kwagh a doo se ga sea soo u ôron nan yô, se gema se na a na nan ibo shin se puu nan, hemban je yô mba hen tsombor wase. Nahan ishima i vihi orgen la maa anyiman a due.

Se er nan ve se yange imba kwagh ne? Se kighir ishimavihin yase nena? Se fatyô u zuan a akaawan a injaa hen orngeren Bibilo Solomon.

Wa Ikyo sha Kwaghôron Wou

Solomon u yange nger takerada u Orpasenkwagh la ôr akaa a pasen er uma a lu gbilinkwagh yô. A shi nan kpa itinekwagh ne za un zwa kpishi. A kaa ér: ‘Uma duem ishima.’ Shi a kaa ijiir igen la ér uma ka “gbilinkwagh u agbilinakaa.” (Orpasenkwagh 2:17; 12:8) Nahan kpa takerada u Orpasenkwagh ka ngeren u pasen mbamzeyol mba Solomon tagher a mi la ga. Yange nenge wener doo u una ter mbamzeyol tseegh ga. Solomon pase ken mkur u takerada na ne wener un ‘ker ér una zua a akaaôron a dedoo, man kwagh u i nger jighilii yô, ka akaaôron a mimi je la.’ (Orpasenkwagh 12:10) Bibilo i í yer ér Contemporary English Version la kaa ér yange “nôngo ér una pase hanma kwagh vough man sha gbenda u hemban doon cii.”

A shi nan kpa, Solomon yange fa wener doo u una kighir mhen u ken ishima na la. Se fatyô u kaan ser, lu pinen iyolna ér: ‘Kwagh u m soo u ôron ne ka u mimi man u vough kpa? Aluer m ôr kwagh ne nahan, una doo mbagenev, vea lumun un kpa?’ Er lu keren “akaaôron a dedoo” a mimi yô, lumun ér akaa a yange kôr un  ken ishima la a̱ yange un u henen kwagh sha inja ga.

Sha nahan yô, takerada u Orpasenkwagh gban kan di ngeren u doon tsung tsô ga, ka ngeren u a pase kwaghfan u a dugh hen Aôndo sha kwagh u uma yô. (2 Timoteu 3:16, 17) Gbenda u Solomon a er kwagh sha akaa a nan ishimavihin la ua wase se u hemban lamen sha inja a mba hen tsombor wasee? Time ase sha ikyav ne.

Hen u Kighir Ishima You

Tôô wer wan u kpuaa za hide makeranta zunguluu, a kôr ikyaren na ken we. Ter na ngohol ikyaren shon ngu nengen, a nenge er a ye i tsembelee ga yô. Tsô ishima vihi un, a umbur er wan na ne a soon u eren ityom i i ne un ken makeranta ga yô. Ér una wa ishima kpa gande un tsô a kaa ér: “U ngu anwan u wan hwev kpen kpen! U za hemen nahan yô, saan you ishe kpee!”

Doo u ter la nana gba nyoon ishima a wan u nan tsô ga, kpa doo u nana vande pinen iyol i nan ér, ‘Mhen wam ne ngu sha mi kpa?’ Mpin ne una wase nan u kighir ishima i nan sha er nana fa mzeyol u wan u nan la jighilii yô. (Anzaakaa 17:27) Mimi mimi yô, wan la una saa ishe sha ci u a ya ikyaren tsembelee ga yumuu? Eren hwev sha hanma kwagh ciili, shin soon u eren ityom i i ne un ken makeranta la ga sha ci u akaa agen taver un u fana? Bibilo wa se kwagh acin imôngo ér doo u se kpe iyol se hen sha kwagh cii ve se mase lamen ye. (Titu 3:2; Yakobu 3:17) Aluer ormaren soo u taver wan u nan ishima yô, gba u nana ôron ‘kwagh sha mimi.’

Ker Kwagh u Dedoo u U Ôr Yô

Ter la nana zuan a kwagh u nana ôr yô, doo u nana pine iyol i nan ér, ‘Me ôr wan wam kwagh ne nan ve a doo unuu?’ Sha mimi yô, u keren mkaanem ma dedoo ma u ôr la ka zange ga. Kpa gba u mbamaren vea umbur ér ashighe kpishi mbayev mba ve lu hian a hia la ka ve henen ér aluer ve er kwagh shami ga yô, ve saa a saa ishe je. Ashighe agen ka vea er kwagh shami ga kwa môm tseegh maa ve gba henen ér kwagh hemba ve a hemba je. Nahan aluer ormaren zôhô a wan u nan kpishi yô, nana seer henen a hen ér nan ngu gbilin wan. Mbakolose 3:21 kaa ér: “De kumbur nen a ônov enev ga sha er asema a̱ de yen ve ga yô.”

Asember er “hanma shighe yô” man “mayange” nahan, ka a seer kehen a kwaghbo u wanye nan er yô shin a pase mimi u kwagh la jighilii ga. Aluer ormaren kaa a wan u nan ér “U er kwagh u injaa ken uma wou mayange ga” nahan, wan la shi nana lu a icivir iyol je he? Aluer hanma shighe yô mba kaan a wanye ér nan saa ishe cica cii yô, wanye la nana hii u nengen ér kwagh hemba nan. U ôron kwagh a anye nahan ne una na iyol ia kpe nan; bee kera yô kwaghôron ne ka u mimi ga.

Ka hembe doon u teren akaa a dedoo a kwagh u or nan er la. Nahan hemba doon u ter u ken ikyav i se tese ne una kaa ér: “Wan wam, u nôngo kwagh, ishima i de vihin we ga. M fa er tica wou ka una na u tom, u nôngo wer u er u keng yô. Va tema inya se nenge akaa a u gbe la, alaghga me wase u ú fa kwagh u a taver we la.” Aluer ter la soo u fan gbenda u una wase wan na ve a hemba doon yô, una fatyô u pinen un mbampin mba vea wase un u fan mzeyol na jighilii yô.

U vanden henen sha kwagh shi ôron kwagh a wanye kundu kundu nahan ne una hemba wasen nan a u nyoon a nyoon ishima a nan la. Bibilo kaa ér: “Akaaôron a doon . . . nyoho ken uma, ka mkpeyol ken akuhe.” (Anzaakaa 16:24) Bem man dooshima ka vea lu hen tsombor yô, i hemba kundun mbayev man hanma or u hen tsombor cii iyol.

“Ka sha M-iv u ken Ishima man Zwa u Er Kwagh Ye”

Hide hen ase sha kwagh u orya u se er kwagh na sha mhii u ngeren ne la. Luun er a vande henen sha “akaaôron a dedoo,” a mimi, a una ôr a kwase na nahan ma i hembe doon a u nanden a na ga he? Aluer imba kwagh ingin nahan er or yô, doo u nana pine iyol i nan ér: ‘Kwase wam una wa atimbir je kpa, sha mimi yô timbir  hanma shighee? Doo u me ôr kwagh sha kwagh ne hegene? Aluer m ôr kwagh a na sha ishimanyoon nahan una sôr inja je kpa?’ Aluer se mba pinen ayol a se mbampin mban nahan yô, kwagh ne una wase se se ôr kwagh sha lan, u una na mba hen tsombor wase ishimavihin ga.—Anzaakaa 29:11.

Aluer anyiman nga duen hen tsombor wase hanma shighe yô se er nena? Doo u se fa kwagh u a lu van a anyiman la jighilii yô; se hen sha asember a se ôron kwagh a mbagenev sha u pasen er ishima i lu se ker la. Kwagh u se ôron a mbagenev, hemban je yô shighe u ishima i vihi se ker la, una fatyô u tesen or u se lu ken atô yô. Yesu kaa ér: “Ka sha m-iv u ken ishima man zwa u er kwagh ye.” (Mateu 12:34) Inja na yô, kwaghôron wase ngu a nôngo u tesen er mbamhen man asaren ase kua mbamlu asev mba ken sema u ken ato ve lu la.

Mnenge wase ka u vough, u a tese ér se mba a ishimaverenkeghen shi se na jighjigh ser kwagh a lu guda kpa? Aluer ka nahan yô, ikyenge yase man asember a kwaghôron wase aa tese nahan. Se mba ior mba norom ikyaa sha kwagh shi henen akaa a geseghee shin puun a puu mbageneve? Aluer ka nahan yô, kwaghôron wase shin gbenda u se er kwagh a ior la ua na ve ishimavihin. Alaghga mhen wase una hingir u kpeegh shin iliam yase ia hingir i nan mbagenev ishimavihin kpa se fa ser kwagh ngu nahan ga. Adooga je yô se na jighjigh ser mnenge wase ngu shami. Kpa doo u hanma wase nana wa ikyo sha er nana tsugh iyol i nan ga yô.—Anzaakaa 14:12.

Kwagh er doo yô, Aôndo na se Mkaanem nam. Bibilo ia wase se u tôvon mbamhen asev, nahan se fa mba ve lu shami man mba i doo u se kôôm la kpaa. (Mbaheberu 4:12; Yakobu 1:25) Nyityô ieren i í mar se a mi shin nyityô gbenda u yange i yese se cii kpa se fatyô u geman inja, aluer se soo yô.—Mbaefese 4:23, 24.

Ka Bibilo tseegh ia wase se u tôvon gbenda u se lamen a mbagenev ga, kwagh ugen kpa ngu u una wase se yô. Pine mbagenev, ve ôr u inja you. U tesen ikyav yô, pine nomou shin kwase wou gayô wan wou a ôr u sha mimi er u lamen a mbagenev yô. Lam a ma ijende you i i fe u tsembelee yô sha kwagh ne. Kpa saa u hide a iyol ijime ve u lumun kwagh u mbagenev ve er u la shi u sôr inja ye.

De Gbe Ôron Kwagh Gaegh Ga!

Jighilii yô, aluer se soo u ôron kwagh u una vihin mbagenev ga yô, doo u se er kwagh u i er ken Anzaakaa 16:23 ne. Ijiir la kaa ér: “Or u fan kwagh nan gbe ôron kwagh gaegh ga; ka nahan kwaghôron u nan a maan a maan ior ye.” (Mgem u i yer ér Today’s English Version la) Ka hanma shighe cii a lu se zange u kighir ishima yase ga. Kpa aluer se mba keren u fan ityôkyaa i or er kwagh, ka u lahan a laha nan ga yô, a kera taver se u lamen a nan sha gbenda u dedoo ga.

Sha mimi yô, mô wase môm kpa nan ngu or u vough ga. (Yakobu 3:2) Ashighe agen ka se ôr kwagh a mbagenev gaegh. (Anzaakaa 12:18) Kpa sha iwasen i Mkaanem ma Aôndo yô, se hen u gbidyen kwar sha kwagh u se soo u ôron a or cii ve se mase ôron ye, shi se hen u wan mhen man akaa a mbagenev ikyo, a lu a ase tseegh ga. (Mbafilipi 2:4) Se kange nen ishima u keren “akaaôron a dedoo,” a mimi a se ôron a mbagenev yô, hemban je yô mba hen tsombor wase. Sha nahan yô, kwaghôron wase una naan mba hen tsombor wase ishimavihin ga, kpa una maan ve a maa.—Mbaromanu 14:19.

[Picture on page 12]

U er nan ve u palegh u ôron kwagh u u hide u vaa afanyô?