Aver yem sha atineakaa

Aver yem sha mver u atineakaa

ITYOUGH PUE KAR MÔM

Za Hemen u Lun a Bem hen Ya Wou

Za Hemen u Lun a Bem hen Ya Wou

1. Ka akaa agenegh a nyi alaghga aa va a mpav hen icomboro?

SAAN mba ve lu ken icombor i dooshima, mkav, man bem ve lu la iyol. Ishimaveren ngi er, alaghga u wou kpa ka imba tsombor la. Vihi tsô, icombor kpishi zua sha mpase ne ga man i pav sha atôakaa kposo kposo. Kanyi ka i pav uyaava? Ken ityough kin se time sha akaa atar. Ken icombor igen yô, mba ken í mba ken kwaghaôndo môm ga. Ken igen di yô, alaghga ka ônov cii vea lu a mbamaren ve jim la ga. Man shi ken igen di yô, iniôngon i zuan a kwagh u kuren ugbaiyol shin isharen i zuan a kaa a iyolough seer a seer la ka i kighir mba hen tsombor ve pav. Nahan kpa, akaa a a pav ya môm la alaghga aa bende a ugenegh ga. Kanyi i ve a mkposo?

2. Ka hana mbagenev ka ve ker mkôôm sha uma u hen tsomboro, kpa ka hana i lu imbor i hembancii i zuan a imba mkôôm la?

2 Mnenge u i lu a mi la ka ityôkyaa môm. Aluer sha mimi je ú nôngo ú kav mnenge u orgen yô, hemba kan kpee u ú fatyô u kuran ya u lun ken mzough. Kwagh u sha uhar yô ka hen ape ú zough a ityesen la. Ior kpishi ka ve dondo kwaghwan u mba ve eren tom a ve imôngo la, shin mba wan ndor a ve, ngeren mba ken pipa mba nan abaver, shin akaa agenegh a tesen ior igbenda. Nahan kpa, mbagenev di yô ve ker kwagh u Mkaanem ma Aôndo ma ôr sha mzeiyol ve la, man ve yar tom sha kwagh u ve hen la. Ka nena u eren kwagh ne una wase tsombor u lun a bem hen ya?—2 Timoteu 3:16, 17.

ALUER NOMOU NGU A JIGHJIGH U NAN KPOSO YÔ

3. (a) Ka kwaghwan u nyi Bibilo i̱ ne sha u vôson or u nan lu a jighjigh u nan kposo yôô? (b) Ka atindi a kiriki a nyi a zough vough aluer or môm ken ivese nan ngu or u nan jighjigh kpa ugen la nan ngu ga?

3 Bibilo wa se kwagh taveraa er se̱ de vôson or u nan lu a kwaghaôndo u lun a jighjigh u nan kposo ga. (Duteronomi 7:3, 4; 1 Mbakorinte 7:39) Nahan cii kpaa, alaghga yange ú hen mimi ken Bibilo zum u ú vande eren ivese kera cii yô kpa nomou hen ga. Nahan nena? Ka mimi, ibumun i ivesegh la i kange her. (1 Mbakorinte 7:10) Bibilo ôr taver taver er ivese ka kwagh u gbekeke nahan i̱ taver ior mba ve er ivese asema er ve̱ sôr mbamkposo mba ve lu a mi her atô ve la i de lu u yevese undun ve ga. (Mbaefese 5:28-31; Titu 2:4, 5) Nahan kpa, ú er nena aluer nomou venda taveraa er we u̱ de eren kwaghaôndo u Bibilo la ga? Alaghga una nôngo er una yangeu u zan mbamkombo ken tiônnongo, shin alaghga una kaa er un soo er kwase na a̱ zaan sha uya uya, a̱ za lamen a ior sha kwaghaôndo ga. Kanyi ú ere?

4. Ka sha nyi gbenda kwase ya nana tese mhôônom ma zungwen aluer nom u nan ngu a jighjigh u nan môm a nan ga yôô?

4 Pine iyol you wer, ‘Er nan i lu nomom ken ishima nahana?’ (Anzaakaa 16:20, 23) Aluer a kav kwagh u ú lu eren la sha mimi ga yô, alaghga ishima ia lu nyian un a we. Shin alaghga anmgbianev nav vea lu kighir un er a̱ yangeu sha er ú kera nyer iyol ken aeren ave a tyôô a a lu ve hange hange la ga yô. “Yange a̱ undum hen ya tswen yô, i lum er i gbihim yô,” kape nom ugen kaa la. Or ne yange hen er kwaghaôndo ngu ngohol un kwase. Nahan kpa imanger yange un u lumun er huan un. Alaghga a gba u ú wase nomou u fan er dooshima u ú lu a mi hen Yehova la pande dooshima u ngise ú lu a mi sha nomou la ga. Tôôn shighe u lun vea na.

5. Ka ieren i akuma akuma i nyi i gbe u kwase ya u nom u nan a lu a jighjigh u nan kposo nana lu a mi?

5 Nahan cii kpaa, kwagh ugen ngu u hemban vesen u a nenge shami aluer ka u ú nenge sha kwagh la sha kwaghfan yô. Mkaanem ma Aôndo wa kasev kwagh er: “Ungwan nen imo i noov enev er i doo ken Ter yô.” (Mbakolose 3:18) Nahan yô, wa iko sha jijingi u lun sha tseeneke la. U seer yô, sha u kaan er “er i doo ken Ter” la, ivur ne tese er m-ongo u ungwan nom la ka u a lu a m-ongo u Ter kpaa ken ishima. Ka u a ver ve vough.

6. Ka atindi a nyi i doo u kwase Kristu nana lu a mi ken ishima?

6 Hen Orkristu yô, u zan mbamkombo mba tiônnongo shi eren shiada hen mbagenev sha jighjigh u nan u a har sha Bibilo la ka avegher a vesen a mcivir u mimi a i lu u a gbihi ga yô. (Mbaromanu 10:9, 10, 14; Mbaheberu 10:24, 25) Tsô, kanyi ú er aluer or uma nan kaa a we jighilii er u̱ de dondon ma tindi u Aôndo ga yôô? Mbaapostoli mba Yesu Kristu yange ve yôô er: “Ka u sé hemba ungwan imo i Aôndo keng a imo i ior.” (Aerenakaa 5:29) Ieren ve la hingir ikyav i i zough sha aaven kpishi ken uma yô. Dooshima wou hen Yehova una mgbegha ú u nan un icivir i i gbe u a na un la kpa? Hen shighe shon môm, dooshima man icivir you i nan nomou ia nau ú nôngo u eren kwagh ne sha gbenda u nomou una lumun a mi kpa?—Mateu 4:10; 1 Yohane 5:3.

7. Ka ishimataver i nyi i lu kpee u kwase Kristu nana lu a mi?

7 Yesu yange kaa er kwagh ne a fatyô u lun nahan hanma shighe ga. Yange ta icin er sha ci u mhendan u hendan a mcivir u mimi yô, mba nan jighjigh ken icombor igen a lu inja er i pav ve i ver kposo yô, a lu inja er sanker nyôr her atô ve man mbagenev hen tsombor nahan. (Mateu 10:34-36) Kwagh yange er kwase ken Japan nahan. Nom na yange hendan a na anyom 11. Yange a er a na daeng kpishi shi a wuhe un ken won u ya kwa kimbir kimbir. Kpa a taver ishima. Ahuraior a ken tiônnongo u Kristu wase un. Eren msen hanma shighe shi zua a ishimataver kpishi ken 1 Peteru 2:20. Kwase Kristu ne fa dedoo er aluer un taver her dông yô, iyange igen nom na una kohol un u eren Yehova tom. Man nom na er nahan kpaa.

8, 9. Ka nena i doo u kwase ya nana er sha u palegh u veren nom u nan mbaagbe?

8 Akaa nga kpishi a ú fatyô u eren a aa bende a ieren i or wou u ken ivese yô. Ikyav i tesen yô, aluer nomou venda kwaghaôndo wou yô, de ne un atôakaa a una gba ahon ken avegher agen ga. Veren ya a̱ luun waeng. Wa iko sha mluiyol wou. Ôron nan mkaanem ma tesen dooshima man iwuese wuee. U den puun a puu yô, sue nan. Tese wer ú ngu nengen ken a na sha u a̱ na hemen. De oron iyev ga aluer ú hen wer i ereu kwaghbo kpaa. (1 Peteru 2:21, 23) Ver ian i wan ishima sha mbamyina mba myen u orumace la, man aluer ayôôso va yô, hide a iyol ijime lu or u hiihii u zamber.—Mbaefese 4:26.

9 De deen wer mze wou u zan mbamkombo la a̱ lu ityôkyaa i den wer shighe u nan un kwaghyan a̱ kar ga. Shi alaghga ú tsua u duen kwaghpasen u Orkristu la sha ashighe a nomou a lu hen ya ga yô. Ka ieren i kwaghfan u kwase Kristu nana palegh u pasen nom u nan kwaghaôndo aluer nan soo ga yô. Kpa, nana dondo kwaghwan u apostoli Peteru wa la er: “Ne kasev di kpaa ungwan nen amo a noov enev sha er aluer mbagenev ken ve, vea lu mbawan kwaghôron u Aôndo iko ga je kpa, á urugh ve sha mlu u kasev vev la, á kera lu sha kwaghôron kpee ga, er ve nengen mlu wen u wang u cian Aôndo la yô.” (1 Peteru 3:1, 2) Kasev Mbakristu ve̱ nôngo u seer umen atam a jijingi u Aôndo.—Mbagalatia 5:22, 23.

ZUM U KWASE YA LA A LU ORKRISTU SHA AEREN GA YÔ

10. Ka nena i doo u nom u nan jighjigh la nana er a kwase u nan aluer ngula ngu a jighjigh u nan kposo yôô?

10 Man aluer ka nom a lu Orkristu sha aeren kpa kwase yô ngu ga di ye? Bibilo wa kwagh sha aaven la kpaa. I̱ kaa er: “Aluer ma anmgbian nan ngu a kwase u nan ne jighjigh ga, man kwase la rumun u lun vea nan yô, nana̱ de paven a nan ga.” (1 Mbakorinte 7:12) I̱ wa noov kwagh er: “Kasev enev ve̱ doo ne asema.”—Mbakolose 3:19.

11. Ka nena nom nana tese mkav shi nana na hemen sha kwase u nan aluer ngula ka Orkristu sha iti tseegh yôô?

11 Aluer ú ngu nom u kwase wou a lu a jighjigh kposo a u wou yô, wa iko dedoo tesen icivir i nan hen kwase wou kua iko i wan sha mbamhen nav. Er a lu or u kaven ishigh yô, ngu a ian i una er sha jighjigh u nan u kwaghaôndo na yô, shin aluer ú lumun a mi ga je kpaa. Kwa u hiihii u ú lam a na sha jighjigh wou u nan la, de veren ishima wer una ta kwagh u a ne jighjigh ker ica i gbe la kera sha u ngohol kwagh u he la ga. A u gban ôron kpoo tsô wer aeren a un man tsombor na ve eren a ishima i môm anyom imôngo la ka a aie yô, wa ishima gba mhen vea na ken Icighanruamabera. Alaghga ka i lu un inja er ú ta un kera yô aluer ú ngu nan shighe kpishi ken akaaeren a ken tiônnongo yô. Alaghga nana hendan a iniôngon you i eren Yehova tom, nahan kpa alaghga itinekwagh jighilii yô a lu u kaan er: “M soo mer ma ú seer shighe u lun vea mo la!” Wa ishima. A iko i wan you i sha dooshima yô, alaghga ken hemen u fatyô u wasen nan u ngohol mcivir u mimi.—Mbakolose 3:12-14; 1 Peteru 3:8, 9.

U YESEN ÔNOV

12. Shin aluer nom vea kwase u nan mba a mcivir kposo kposo je kpaa, ka nena i gbe u a yar tom a akaawan a ken Icighanruamabera sha myese u ônovo?

12 Hen ya u mzough u ken mcivir a lu ga yô, ashighe agenegh kwaghaôndo u tesen mbayev ka a hingir kwagh ayôôso. Ka nena a yar tom sha akaawan a ken Icighanruamabera? Bibilo wa ter tom u hiihii u tesen ônov, kpa ngô kpaa nan ngu a kwagh u vesen u eren. (Anzaakaa 1:8; kar Genese 18:19; Duteronomi 11:18, 19.) Shin aluer nan ngohol hemen u Kristu ga je kpaa, ter la ngu ityough ki tsombor her.

13, 14. Aluer nom yange kwase u tôôn ônov zan mbamkombo mba Mbakristu shin u henen kwagh a ve yô, kanyi nana fatyô u erene?

13 Uter mbagenev mba ve ne jighjigh ga yô mba vende ngô u nan mbayev ityesen i kwaghaôndo ga. Mbagenev ka ve venda. Aluer nomou venda u nan we ian i tôôn mbayev zan mbamkombo ken tiônnongo shin nan venda er ú de henen Bibilo a ve hen ya tsô kpaa ga ye? Hegen gba u ú ver ityom you vough—tom u ú lu a mi her Yehova Aôndo, hen hemen u nomou, man hen ônov ou mba doon we ishima la. Ú sôr akaa ne nena?

14 Ka keng ú er msen sha kwagh la. (Mbafilipi 4:6, 7; 1 Yohane 5:14) Kpa ken masejime yô, ka we ú tsua kwagh u ú soo u eren la ye. Aluer ú za hemen sha mfe, ú pase nomou waeng wer ú ngu vendan hemen na ga yô, alaghga ken hemen una pande ahendan na la. Shin aluer nomou yangeu u zan mbamkombo a mbayev ou shin u henen Bibilo a ve jighilii je kpaa, ú fatyô u tesen ve. Sha iliam you i ayange ayange man ikyav you i dedoo i tesen la, nôngo u tesen ve sha gbashima u lun a dooshima sha Yehova, jighjigh u nan ken Mkaanem nam, man icivir i lun a mi sha mbamaren—kua ter ve shami—u lun a iko i wan i sha dooshima sha ior mbagenev, man iwuese sha tom u i er sha gbashima la. Ken hemen yô, alaghga ter la nana nenge akaa a dedoo a a lu van kimi la nahan nana wuese iniôngon you la.—Anzaakaa 23:24.

15. Kanyi i̱ lu tom u ter u nan jighjigh ken ityesen i uônô?

15 Aluer ú ngu nom u nan jighjigh man kwase wou ngu ga yô, nahan a gba u ú tôô tom u yesen ônov ou “sha mkôôm man kwaghwan u Ter.” (Mbaefese 6:4) Er ú lu eren nahan la, ú lu a mhôônom ma zungwen, dooshima, man ieren i akuma akuma a kwase wou.

ALUER KWAGHAÔNDO WOU KA U MBAMAREN OU GA YÔ

16, 17. Ka atindi a Bibilo a nyi i gbe u ônov vea umbur kpee aluer ve ngohol jighjigh u nan kposo a u mbamaren vev yôô?

16 Kera ka kwagh u taver ga u nengen a mbayev mbakiriki je kpaa mba ve ker mbamnenge sha kwaghaôndo kposo a mbamaren vev yô. Ú er kwagh laa? Aluer ú er yô, Bibilo ngi a kwaghwan sha ci wou.

17 Mkaanem ma Aôndo kaa er: “Ungwan nen imo i mbamaren enev ken Ter. Gadia ka nahan je i lu vough ye. Civir teru man ngôu.” (Mbaefese 6:1, 2) Ngula kua icivir i nan mbamaren i vough la. Nahan cii kpaa, shin er m-ongo u ungwan mbamaren la a lu hange hange nahan kpaa, ka u a na un a iko i wan sha Aôndo u mimi kpee. Zum u wanye nan vese i kom u nana tsua kwagh u nan soo yô, akaa a nan er la aa seer a seer u lun sha ityough ki nan. Kwagh ne ka mimi sha tindi u taregh tseegh ga kpa hemban je yô sha icighan tindi. “Hanmô wase nana va ôr Aôndo kwagh u nan iyol i nan,” kape Bibilo i̱ kaa la.—Mbaromanu 14:12.

18, 19. Aluer ônov mba a kwaghaôndo u a lu kposo a u mbamaren vev yô, ka nena vea fatyô u wasen mbamaren vev u kaven jighjigh u nan ve seere?

18 Aluer jighjigh u nan wou la nau ú va a mbamgem ken uma wou yô, nôngo u kaven mnenge u mbamaren ou ve lu a mi la. Ka keng a saan ve iyol aluer, sha ci u mhen wou u atesen a Bibilo man myar u ú lu yaren tom sha á la, ú hingir u nan ve icivir seer a seer, ú ongo kwagh, shi ú hembe veren ishima sha kwagh u i soo er u̱ er la yô. Nahan cii kpaa, aluer jighjigh u nan wou u he ne nau u vendan jighjigh u nan man aeren a ve ayolave ve soo tsung yô, alaghga vea hen er ú ngu tan kwagh u ve soo u nan we la kera. Alaghga vea lu a mciem iyol sha mkpeyol wou aluer ú ngu eren kwagh u i lumun a mi wuee hen ningir la ga shin aluer ú kera ver ishigh sha kwagh u ve hen er una vau a mtsera u iyolough la ga yô. Imanger kpaa ia fatyô u lun kpekpe u yangen. Alaghga vea hen er we ú ngu kaan, sha ieren you la wer, ka we ú lu eren shami ye kpa ve yô mba eren shami ga.

19 Sha ci u nahan yô, fese je er ú fetyô la, nôngo sha u mbatamen mbagenev shin Mbashiada mbagenev mba kaven kwagh ken tiônnongo u a lu ikua la ve̱ tema imôngo vea mbamaren ou. Taver mbamaren ou ishima wer ve̱ za hen Iyou i Tartor ayolave ve̱ za ungwa kwagh u i ôron ker la shi ve nenge sha ashe ave ambaaior a Mbashiada mba Yehova ve lu la. Ken hemen yô, alaghga ieren i mbamaren ou ia hide ijime. Shin zum u mbamaren ve hendan taveraa je, ve tim ngeren mba Bibilo, shi ve yange mbayev u zan mbamkombo mba Mbakristu je kpaa, aan ka a lu a ôron ityakerada ajiir agen, a lamen a Mbakristu mbagen, shi pasen mbagen kwaghaôndo shi wasen ve sha igbenda igen. Shi ú fatyô u eren msen hen Yehova. Agumaior agen yô gba u vea kegh zan zan vea vese a kuma u vea lu ken won u ya u tsombor la cii ve vea seer zan hemen ye. Nahan cii kpaa, er i lu hen ya cii, i̱ de hungur we u “civir teru man ngôu” ga. Er kwagh u ú fetyô cii sha u van a bem hen tsombor. (Mbaromanu 12:17, 18) U hemban cii yô, ker u lun bem a Aôndo.

ICAN I LUN ORMAREN U YESEN

20. Ka mbamhen mba nyi alaghga ônov vea lu a mi sha ter shin ngô u yesen ve laa?

20 Ken uya kpishi kwagh u ka a va a ican i hemban cii la ka i lu kwaghaôndo ga kpa i lu u yesen wan u orgenegh. Ônov mba i mar ken ivese i i kar ken ijime i ormaren môm shin mbamaren mba uhar la mba ken uya kpishi nyian. Ken imba tsombor la yô, alaghga ônov vea lu a iwuhe kua iyugh shin anyiman sha or u vea ungwa la je kpaa. Sha ci u kwagh ne yô, alaghga vea laha iniôngon i ormaren u yesen nan lu nôngon er nana lu ter shin ngô u dedoo la. Kanyi ia wase tsombor u nan ikoson la ua za voughulo?

Aluer ka ormaren jim shin ka u yesen a yese kpaa, har sha Bibilo sha u nan mkôôm

21. Shin er mbamlu vev ve lu kposo nahan kpaa, ka sha ci u nyi i doo u mbamaren mba yesen a yese la ve̱ nenge sha atindi a a lu ken Bibilo sha u zuan a iwasene?

21 Kav wer er mbamlu mbara ve lu kposo nahan kpaa, akaawan a Bibilo a van a mdoo ken uya mbagenev la bende heen kpaa. Alaghga u palegh akaawan shon la, hen anshighe kpeghee tseegh yô, a lu inja er a sôr mzeiyol la nahan kpa ka kpee una va a nande ityou ken hemen. (Pasalmi 127:1; Anzaakaa 29:15) Lu a kwaghfan kua mkav—kwaghfan u yaren tom a akaawan a Aôndo a ishimaveren i zuan a mbamtsera mba ken hemen la, man mkav u fan er i hii ve mba hen tsombor ka ve ôr shi ve er akaa agenegh yô. Shi doo u lun a mhôônom ma zungwen kpaa.—Anzaakaa 16:21; 24:3; 1 Peteru 3:8.

22. Ka sha ityôkyaa i nyi alaghga a taver ônov u ngohol ormaren u yesen a yese laa?

22 Aluer ú ngu ormaren u yesen a yese yô, alaghga ú umbur wer ngise er ú lu huror u tsombor shon la, alaghga mbayev yange ve ngohol we dedoo. Kpa zum u ú hingir ormaren u yesen ve yô, alaghga ieren ve i gema. U umbur ormaren ve jim u a kera lu vea ve imôngo ga la, alaghga mbayev vea lu tan akperan ken ishima sha or u vea tese ishoon her a nan jim yô, shin vea lu henen er ú soo u ngohol ishoon i ve lu a mi sha ormaren ve u a lu her ga la. Ashighe agenegh yô, alaghga vea umbur we kpôô je er ú ngu ter ve ga shin ngô ve ga. Mkaanem mara nahan ka ma nyoon. Nahan kpa, “de nyoon ishima fefa ga.” (Orpasenkwagh 7:9) Gba u a lu a mkav man mhôônom ma zungwen sha u nôngon a mbamlu mba mbayev.

23. Ka nena a na tsaha hen tsombor u u lu a ônov mba yesen laa?

23 Akaa la nga kpee zum u or nan lu nan tsaha yô. U nan tsaha kpesee la kpaa ka hange hange. (Anzaakaa 6:20; 13:1) Man er mbayev cii ve lu kwagh môm ga yô, tsaha ua kaha hen wanye môm a ugen. Mbamaren mbagenev mba yesen a yese kav er, abunde kera kera kpa sha hiihii la yô, alaghga a lu guda u ormaren jim la nana̱ nenge sha gbaatom u ormaren ne. Nahan kpa, ka hange hange u mbamaren mba uhar mbara cii vea lu a ijouzwa sha imba tsaha u vea na la, vea hemba soon wan jim la a u ve lu yesen a yese la ga. (Anzaakaa 24:23) M-ongo u ungwan ngu hange hange, kpa doo u a na ian sha ci u myen u or. De nyoon ishima eren kwagh gaegh ga. Na tsaha sha dooshima.—Mbakolose 3:21.

24. Kanyi ia wase u yangen mbamzeiyol mba sha aeren hen atô u nomso man kasev hen tsombor u yesene?

24 Kwaghôron hen tsombor una wase kpishi u yangen mzeiyol. Kwagh la una wase tsombor u veren akaa a a hembe lun hange hange ken uma la sha ishi. (Kar Mbafilipi 1:9-11.) Shi vea fatyô u wasen hanma or u nengen er nana fatyô u seer sha awashima u tsombor yô. U seer yô, kwaghôron u ken igbar hen tsombor una yange mbamzeiyol mba sha aeren. Gba u mbayev kasev vea kav sha er vea zer ikondo vough shi vea er ieren sha ishigh ki ter u koson ve kua ônov mba nomso mba nom u ngô ve yô, shi gba u a wa mbayev nomso kpaa kwagh sha ieren ve sha ngô u koson ve la man ônov mba nan mba kasev kpaa.—1 Mbatesalonika 4:3-8.

25. Ka aeren a nyi aa wase u van a bem hen tsombor u yesene?

25 Sha u nôngon a imba ican i lun ormaren u yesen la yô, wa ishima. Ka i tôô shighe u maan mbamlu mba hev. U zuan a dooshima man icivir i ônov mba ú mar iyol you ga la ka kwagh u taver kpishi. Kpa a fatyô u zuan a mi. Ishima i lun a kwaghfan man mkav, kua isharen i lun a mi taveraa i wuese Yehova, ka gbenda u zuan a bem hen tsombor u yesen a yese la. (Anzaakaa 16:20) Amba aeren la aa waseu u nôngon a ambaakaa agenegh kpaa.

AKAA A SAREN NGA PAVEN YA WOUWEE?

26. Ka sha nyi igbenda mbamzeiyol kua aeren sha akaa inyar aa fatyô u paven tsomboro?

26 Mbamzeiyol man akaa a saren aa fatyô u paven icombor sha igbenda kpishi. Vihi tsô, er icombor igen i num sha ci u anyiman sha kwagh u inyar man isharen i zuan a inyaregh kpishi yô—shin sha ci u zuan a inyaregh seer yô. Alaghga mbampav vea va zum u kwase man nom cii ve lu eren tom man ve lu a ieren i “inyaregh yagh, inyaregh you” yô. Shin aluer i palegh anyiman a gban je kpaa, zum u nom man kwase ve lu eren tom yô alaghga vea zua a anshighe kpeghee tseegh u lun imôngo. Kwagh u a lu hemban samber wuee yô ka u uter lun ica aa icombor ve shighe kôkônan—iwer shin anyom imôngo je kpaa—sha u vea zua a inyaregh ki mayange ma ve zough a mi hen ya ga la. Kwagh ne una fatyô u van a mbamzeiyol mba vesen.

27. Ka atindi agenegh a nyi aa wase tsombor u u lu ken ican i inyara?

27 A fatyô u wan atindi sha er i gbe u a nenge sha akaa ne ga, sha er i gbe u icombor kposo kposo ia nôngo a atsan man mbamhange kpaa kposo kposo yô. Nahan kpa, kwaghwan u Bibilo una fatyô u wasen. U tesen ikyav yô, Anzaakaa 13:10 tese er a fatyô u yangen iniôngon i gbilinigh sha u “ngohol mhen u mimi.” Ngun ka di u or nana pase mnenge u nan sha kwagh tsô ga kpa nana ker kwaghwan shi nana pine mnenge u orgen la nan nenge sha kwagh shon kpaa. U seer yô, u wan ago iyol sha er a vihin inyaregh sha mimi la kpaa una fatyô u van a iniôngon i tsombor ijiir i môm. Ashighe agenegh yô a hingir hange hange—alaghga anshighe kpeghee—u nom man kwase cii vea er tom ken won u ya sha u nengen sha akaa a seer van a a vihi inyaregh shami la, hemban je yô zum u ve lu a ônov shin mbagenev sha ikev yô. Zum u kwagh a lu nahan yô, nom la nana fatyô u taver kwase u nan ishima er nan ngu a shighe sha ci u nan heregh. Nan kua ônov vea fatyô u wasen sha u eren akaa a genegh hen ya a nan vanden eren tswen kera yô.—Mbafilipi 2:14.

28. Ka mba m-umbur mba nyi, aluer i dondo ve yô, vea wase tsombor u nôngon van a mzougho?

28 Nahan cii kpaa, fa ken ishima wer shin er inyaregh ki lu hange hange ken tar ungun nahan kpaa, ki ve a msaanyol ga. Mayange ki ne uma kpaa ga. (Orpasenkwagh 7:12) Mimi je m-har u haren sha inyar za karen ikyaa inya la una fatyô u van a mtim u ken jijingi man u sha aeren kpaa. (1 Timoteu 6:9-12) A hemba doon tsô aluer i vande keren Tartor u Aôndo man perapera na, a jighjigh u nan er a zua a averen na sha iniôngon i se nôngon er se zua a akaa a gbe se ken uma la yô! (Mateu 6:25-33; Mbaheberu 13:5) Sha u veren akaa a ken jijingi ken hemen shi keren u lun bem vea Aôndo hiihii yô, alaghga ú kav wer ya wou, shin er alaghga a pav sha atôakaa agenegh nahan kpaa, una lu ken mzough mimi sha igbenda i i hembe cii la.