Kwagh u Aôndo A Er sha u Yiman Uumace La
Ityough 7
Kwagh u Aôndo A Er sha u Yiman Uumace La
1, 2. (a) Ka nena yange orutya u Roma va kav u nan lu Wan u Aôndo yôô? (b) Er nan Yehova yange na ian er Yesu a̱ kpe?
IYANGE igen atetan ken mhii u fam ken anyom a karen ken ijime er 2,000 la, kurutya u ken Roma kenger er iorov utar ve kpe ku u tie tie, u nyoon kpishi yô. Orutya la yange hemba veren u môm ken ave ikyav—lu Yesu Kristu. Yange i mande Yesu sha kon u nôôn. Abeen a iyange sha tembe la wa ime er shighe u ku na mgbôghom yô. Zum u a kpe kera yô, inya tenger sha utaha je, nahan orutya la ngor imo kaa er: “Mimi je, Or ne lu Wan u Aôndo.”—Marku 15:39.
2 Wan u Aôndo! Orutya la kaa vough. Kwagh u a sember nengen la lu kwagh u hemban cii u una er sha tar yô. Ken ashighe agen a karen la, Aôndo iyolna vande yilan Yesu er Wan na u doon un ishima. (Mateu 3:17; 17:5) Er nan Yehova yange de er Wan na a kpe? Lu sha ci u ngun lu gbenda u Aôndo ver sha u yiman uumace ken isholibo man ku je ne.
I TSUA UN SHA CI U AWASHIMA U VESEN
3. Er nan yange lu vough u Aôndo a tsua Wan na u môm môm la sha ci u awashima u vesen sha ci u uumace la?
3 Er se vande henen kera ken takerada ne nahan, Yesu vande lun cii man a va hingir or ye. Mba yer un er “Wan u Aôndo u môm môm la” sha ci u lu Yehova iyolna gba un ye. Ken hemen yô Aôndo yar tom a Yesu sha u eren akaa agen cii. (Yohane 3:18; Mbakolose 1:16) Yange doo Yesu a uumace kpishi. (Anzaakaa 8:30, 31) Kape i lu ve Yehova yange tsua Wan na u môm môm ne er a̱ va er awashima na u vesen zum u uumace hingir u lun ken ijirôron i kuu la!
4, 5. Cii man Yesu va shin tar yô, kanyi Bibilo yange i pase sha kwagh u Vor u ua lu Mesiya laa?
4 Zum u a lu nan ijirôron sha Adam, Ifa, man Satan ken sule u Eden la, Aôndo ôr kwagh u Or u van a myom u ken hemen la er ka “vor.” Vor, shin tsombor ne, ua va kar a ubombaakaav mba Satan Diabolo, “tseyô,” yange va a mi la kera. Jighilii yô, Vor u ityendezwa la ua cagh Satan man mba yange ve dondo un cii.—Genese 3:15; 1 Yohane 3:8; Mpase 12:9.
5 Ken uderimbaanyomov mba ve kar la, Aôndo pase kwagh u Vor la seer tegh tegh, u i yer kpaa er Mesiya la. Er i tese ken ngeren u ken peeji 37 la nahan, akaaôron a profeti kpishi ôr vie vie sha avegher a uma na sha tar kposo kposo. Ikyav i tesen yô, yange gba u una lu a ishimawan sha atsan a vesen sha u una iv tom na ken awashima u Aôndo yô.—Yesaia 53:3-5.
ITYÔKYAA I MESIYA UNA KPE YÔ
6. Sha kwaghôron u Daniel 9:24-26 yô, lu u Mesiya la una er nyi, man a lu inja nena?
6 Kwaghôron u profeti u i nger ken Daniel 9:24-26 la tsengaôron er Mesiya la—u i shigh Un mkurem u Aôndo la—una iv zege awashima. Una va shin tar sha “u been tindi u peren, man sha u been asorabo, sha u nan iwom sha ci u iferkwagh, man sha u nyôron a perapera” gbem sha won. Mesiya la una kar a ijirôron i kuu la kera hen uumace mba nan jighjigh. Kpa una er kwagh ne nena? Kwaghôron u profeti la na mpase er a “gber” un “kera,” shin a wua un.
7. Er nan Mbayuda yange ve naan nagh ku sha ishôso, man ngula lu mure u tesen nyi?
7 Mbaiserael mba sha ayange a tsuaa la ve vande hoghor a kwagh u iwom i wamen sha ci u iferkwagh la. Ken mcivir ve u sha Tindi u Aôndo na ve sha ikev i Mose la, yange ve naan nagh ku ishôso hanma shighe cii. Iniaav mbin yange mbi umbur ior i Iserael er uumace mba a isharen i kwagh u una wam, shin una cir, asorabo a ve yô. Apostoli Paulu yange sav tindi ne nahan er: “Aluer á haa awambe ga yô mde u akaabo kpaa una lu ga.” (Mbaheberu 9:22) Mbakristu mba sha ikev i Tindi u Mose a aeren a na, anza er iniaav mbi nanden la ga. (Mbaromanu 10:4; Mbakolose 2:16, 17) Shi ve fa je er iniaav mbi nanden sha inyam la mbia fatyô u van a mde u asorabo u tsôron ga. U ma ve er nahan la yô, iniaav mbi nanden mbira yange mbi lu mure u nagh ku genegh ku hemban cii—ku Mesiya, shin Kristu la. (Mbaheberu 10:4, 10; kar Mbagalatia 3:24.) Nahan kpaa, alaghga ú pine wer, ‘Mimi je yange lu keng u Mesiya una kpee?’
8, 9. Ka akaa a taver ishe a nyi Adam man Ifa yange ve ta kera, man ieren ve la yange i bende a tsombor ve nena?
8 Een, yange lu u Mesiya una kpe aluer gba u uumace vea war yô. U kaven ityôkyaa shon yô, saa se hide se hen kwagh u ken ijime ken sule u Eden man se kav myohom ma kwagh u Adam man Ifa yange ve ta kera zum u ve hemba Aôndo ato la. Yange i ver uma u tsôron hen ishigh vev! Er ve lu ônov mba Aôndo yô, shi ve lu ember sha mlu u dedoo a na jighilii. Kpa mba vende hemen u Yehova yô, akaa la cii saa man shi va a isholibo man ku sha tsombor u uumace cii.—Mbaromanu 5:12.
9 Lu inja er mbamaren asev mba hiihii mbara ve vihi zege inyar, man ve gba ken injô i vesen nahan. Adam man Ifa ve gema a injô la ve na tsombor ve. Sha er yange i mar se vough man a isholibo shio ga yô, hanmô wase nan ngu ken isholibo shi ka nan kpe. Zum u ka sea gba angev shin sea ôr kwagh u vihin u i sar se ka ma se hide a min yô, se mba nengen a kwagh u a dugh ken dyako i injô yase la—myina u uumace. (Mbaromanu 7:21-25) Ishimaveren yase di tsô yô ka u hiden zuan a kwagh u Adam yange ta kera la. Nahan cii kpaa, se fatyô u yamen uma u or u vough ga. Er uumace mba ve yen mban cii ve eren isholibo yô, se cii se kuma ku, ka uma ga.—Mbaromanu 6:23.
10. Kanyi yange gba u a yar tom a mi sha u yamen kwagh u Adam ta kera laa?
10 Nahan kpa, ma kwagh ngu u a na sha ityough ki uma u Adam lu ta kera la kpa? Tindi u Aôndo u jighjigh la kaa er saa a er kwagh vough a hemba mape ga, “uma sha uma.” (Ekesodu 21:23) Nahan yô gba u a na uma sha u kimbin uma u a saa la. Gba u a lu hanma uma tsô ga. Pasalmi 49:7, 8 ôr kwagh u uumace mba ve yen la er: “Or u nan fetyô u paan anngô u nan, nan ngu je ga, shin u nan Aôndo kwagh u á paa nan a mi kpaa ga,—gadia mpaa u uma ve taver ishe tsô, yina gbem sha won.” Kwagh shon man gande a gande jee? Ei, mayange ga.
11. (a) Ishemberti i “ipaan” la ikyav i i er nyi ken zwa Heberu? (b) Ka an tseegh nana yima uumace, man ka sha ci u nyi?
11 Ken zwa Heberu yô, ishemberti i i yer er “ipaan” la tese ikyav i kwagh u i kimbi sha u yiman kpan yô shi tese mkom u vough. Ka or u lun a uma u or u vough tseegh nana na kwagh u a kom vough sha kwagh u Adam yange ta kera la ye. Er Adam kar kera yô, or u vough u i mar shin tar tseegh yô lu Yesu Kristu. Ka nahan, Bibilo i yer Yesu er “Adam u masetyô” shi i ne se ishimataver er Kristu yange ‘na iyol Na hingir ipaa sha ci u ior cii’ ye. (1 Mbakorinte 15:45; 1 Timoteu 2:5, 6) Er Adam yange na ônov nav ku nahan, nagh ku Yesu di gema ka uma u tsôron. Mbakorinte u Hiihii 15:22 pase er: “Er i lu ken Adam man ior cii ve lu kpen yô, kape ken Kristu kpaa, á gema ior cii vea hingir mbaumav la.” Sha nahan yô, i yila Yesu vough er “Ter u Tsôron.”—Yesaia 9:6, 7.
ER I KIMBI IPAA SHON YÔ
12. Ka hanma shighe Yesu hingir Mesiya, man lu nyi inja uma a dondo?
12 Ken fam u inyom i 29 C.E. la, Yesu za hen anngô na Yohane sha u a̱ er un batisema sha er una na iyolna sha u eren ishima i Aôndo yô. Hen ihyongo la Yehova shighe Yesu mkurem sha icighan jijingi. Nahan Yesu man hingir Mesiya, shin Kristu, un u Aôndo shighe un mkurem la. (Mateu 3:16, 17) Tsô Yesu man hii tom na u anyom atar man tiôn la. A zende a tser tar na cii, lu pasen kwagh u Tartor u Aôndo shi lu kohol mbadondon nav mba jighjigh. Nahan cii kpaa, er i tsengaôron nahan, ica i gba ga tsô ahendan mough taver sha a na.—Pasalmi 118:22; Aerenakaa 4:8-11.
13. Ka akaaeren a nyi yange yem zan zan za ar sha ku u Yesu u sha jighjigh u nan la?
13 Yesu pase imanger i mbahemenev mbaaduav la ken igbar a mciem shio, nahan ve ker un a ku. Ken hemen yô ve wa bo mhen u kua mtee, mkôr u sha tindi ga, ijirôron i sha tindi ga, man aie u eren sha ityough nagh er a hendan a tar la. Yange i ta Yesu azu, i haa un azer iyol, i tuhwa un, shi i gbidye un sha mbaakpa mba i wa ishima er ve̱ ande inyam i sha iyol na yô. Gomna u Roma Pontiu Pilatu man kure ijir na er i mande un sha kon. I mande un sha aga u kon man i ver un tile shisha. Hanma iôôn yô i lu i nyoon tsung, man tôô ahwa imôngo cii ve a mase kpen ye. Ken atô u kwagh la cii, Yesu lu a jighjigh u nan her Aôndo vough.
14. Er nan Aôndo yange de er Wan na a̱ ya ican shi a̱ kpe?
14 Nahan, lu sha iyange i Nisan 14, 33 C.E. la, Yesu na uma na sha u “a̱ hingir ipaan sha ci u ior kpishi” ye. (Marku 10:45; 1 Timoteu 2:5, 6) Er lu sha la, Yehova lu nengen Wan na u ishima ishima la er a ya ican shi a kpe nahan. Er nan yange Aôndo na ian er imba kwagh u kpilighyol la a̱ ere? Yange er nahan sha ci u uumace doo un ishima. Yesu yange kaa er: “Gadia tar ne doo Aôndo ishima je, nahan A na Wan Na u môm môm la sha er anti or u nan ne Un jighjigh yô, nana̱ de timin ga kpa nana̱ zua a uma u tsôron.” (Yohane 3:16) Ku u Yesu la shi u tese se er Yehova ka Aôndo u lun a jighjigh u vough. (Duteronomi 32:4) Á lan mbagenev ishima er yange i hii ve Aôndo gba den tindi na u jighjigh u yange kaa er saa i na uma sha uma la man shi hungur a injar i isholibo i ieren i Adam la ga yô. Ityôkyaa yô Yehova eren sha atindi a na hanma shighe cii, shi kor á kpaa, shin zum u i kera lu sha mkpeiyol na ga je kpaa.
15. Er yange ma lu ieren i tesen jighjigh ga u den er mkur u Yesu la a lu gbem sha won yô, kanyi Yehova ere?
15 Jighjigh u Yehova shi yange wa iko sha u nengen er ku u Yesu la u va a mkur u sha msaanyol. Gadia, á lu ieren i jighjigh aluer i de orjighjigh Yesu yav ken ku gbem sha won yôô? Mayange ga cii! Ruamabera u ken zwa Heberu yange na kwaghôron u profeti er Aôndo una de er u i doo un a na la a̱ lu shin war gbem ga. (Pasalmi 16:10; Aerenakaa 13:35) Yange yav shin ku ken atô u ayange atar, tsô man Yehova Aôndo nder un hingir zegeor u ken jijingi.—1 Peteru 3:18.
16. Kanyi Yesu yange er shighe u a hide a yem sha yôô?
16 Ken ku na la, Yesu na uma na u or la gbem sha won. Er i nder un hingir uma sha yô, a hingir jijingi u nan a na uma. Heela tseegh ga, zum u Yesu kôndo yem sha icighanjiir i hemban cii sha tar la yô, a hide a za zua imôngo vea Ter na u ishima ishima la man a na Un injar i uma na u or u vough la. (Mbaheberu 9:23-28) Hen shighe la man lu u á fatyô u yaren tom a injar i uma shon la sha ci u uumace mba ve ongo tindi la. Kwagh la ngu a inja hen a we nena?
IPAAN I KRISTU MAN WE
17. Ka sha nena se zua a mde u asorabo sha ci u nagh ku ipaan ku Kristu laa?
17 Nenge ase igbenda itiar i nagh ku ipaan i Kristu la ia waseu hegen je kpaa yô. Hiihii, i va a mde u asorabo. Sha jighjigh u nan ken awambe a Yesu haa inya la yô, se mba a “mpaa u sha awambe,” een, “mde u gbev mbu nôngon.” (Mbaefese 1:7) Nahan yô aluer se er isholibo i vesen je kpaa, se fatyô u pinen Aôndo sha u a̱ de se asorabo ken iti i Yesu. Aluer mimi je se mba a mzungu yô, Yehova ka a yar tom a injar i nagh ku ipaan ku Wan na la sha a vese. Aôndo ka a de se asorabo a ase, a na se iveren i imoishima i dedoo, a u nan se injar i kuu i ka i va sha ci u isholibo la.—Aerenakaa 3:19; 1 Peteru 3:21.
18. Ka sha nyi gbenda nagh ku Yesu ku ne se ishimaverenkeghene?
18 Sha uhar, nagh ku ipaan ku Kristu la ku na imagh ki ishimaverenkeghen i ken hemen sha ci wase. Ken mpase u sha mnenge, apostoli Yohane yange nenge “zegeikpelaior lu, ma or fatyô u ôron i iyenge ga” i war mkur u sha mtim u a lu van sha tar ne la. Er nan ve vea war zum u Aôndo una tim mbagenev kpishi yum laa? Ortyom kaa a Yohane er zegeikpelaior la i “ôô uriga vev ken awambe a Waniyôngo,” Yesu Kristu, “ve kungu ve.” (Mpase 7:9, 14) Er se ze hemen u nan jighjigh ken awambe a Yesu Kristu haa inya la man shi se lu eren sha atindi a tseghan yô, se lu waeng sha ishigh ki Aôndo man se lu a ishimaverenkeghen i uma u tsôron.
19. Ka inja nena nagh ku Kristu ku tese er un man Ter na mba a dooshima hen a we?
19 U Sha utar, nagh ku ipaan la ka ikyav i hemban cii i dooshima u Yehova. Ku u Kristu la yange u tese ken igbar igbenda ihiar i dooshima i hemban cii ken mlu u tar: (1) dooshima u Aôndo sha u tindin Wan na sha u a̱ va kpe sha ci wase; (2) dooshima u Yesu sha u nan iyol na a mkighir shio sha u una lu ipaan yô. (Yohane 15:13; Mbaromanu 5:8) Aluer mimi je se mba a jighjigh u nan yô, dooshima ne ngu sha ci u hanmô wase dike dike. Apostoli Paulu yange kaa er: “Wan u Aôndo . . . m doo Un ishima man A gem A ne iyol Na sha ci wam la.”—Mbagalatia 2:20; Mbaheberu 2:9; 1 Yohane 4:9, 10.
20. Ka sha ci u nyi i doo u se na jighjigh ken nagh ku ipaan ku Yesu la?
20 Sha ci ne yô, se tese iwuese yase sha dooshima u Aôndo man Kristu ve tese hen a vese la sha u nan jighjigh ken nagh ku ipaan i Yesu la. U eren nahan la una va a uma u tsôron. (Yohane 3:36) Nahan kpaa, myom wase ka ityôkyaa i i hembe lun i vesen i uma man ku u Yesu shin tar ga. Ei, kwagh u hemba gban un ishima la lu kwagh u vesen je, lu kwagh u tseren tar cii. Er se nenge ken ityough ki ki dondo la nahan, kwagh la bende a hanmô wase sha ci u a tese er i hii ve Aôndo a ne ifer man ican i yan ian er ve̱ za hemen gbem yum nahan shin tar ne yô.
KAR MFE WOU
Er nan yange gba u Yesu una kpe sha u yiman uumace?
Yange i kimbi ipaan la nena?
Ka sha nyi igbenda u zough a iwasen ken ipaan laa?
[Mbampin Mba Ngeren u Henen]
