1-3. Yesu nyôr ken Yerusalem nena, man alaghga kpiligh mbagenev ken mba ve tile sha u keghen un gbenda la iyol sha ci u nyi?

IOR mba ken gar u Yerusalem yange ve lu lamen sagher sagher sha iember je. Orcivirigh ugen lu van! Ior kohol ken won u gar la sha akpe a gbenda. Sase ve iyol kpishi u keghen or ne gbenda, gadia mbagenev ken ve lu kaan ér ka un a lu oryandyako u Tor Davidi, shi a lu Tor u Iserael jim jim ye. Mbagen ken atô ve kôr andar a avilegh sha ave lu jingir, sughun un a mi; mbagen di samber akondo a ve sha gbenda kua ahu a ikyon sha u a̱ kar sha mi yô. (Mateu 21:7, 8; Yohane 12:12, 13) Alaghga ior kpishi lu henen er mnyer na ken gar la una lu yô.

² Adooga mbagen hen ér una tese icivir na. A̱ shi nan kpa, ve fa uityaghermbaiorov mbagenev mba ngise ve nyôr ken gar sha shagba yô. U tesen ikyav yô, shighe u wan u Davidi, Abesalom yôô ér un ngu tor la, á ver iorov 50 sha u ve zaan ikyekye na sha hemen ayem yô. (2 Samuel 15:1, 10) Tor u Mbaromanu, Yuliu Shisar je yô yange hemba ngeen a ior mba zan a na ityô, mba ve lu kuhwan ityogholough gong gong yô; sha shighe ugen la nyôr a ior lugh lugh ken iyou i idyu i Mbaromanu, unortar 40 tôô amenger lu van un ken iyan kua ken imese! Kpa ior mba ken Yerusalem gema lu keghen or u hemban lun a icivir cii. Ikpelaior i ken Yerusalem ne yange ia fa shin ia fa ga kpa, or u ve lu keghen ne lu Mesiya, or u or môm nan lu er un nahan shin tar ne ga yô. Kpa zum u un u gba u una va lu Tor ken hemen ne va nyôr yô, alaghga kpiligh ve mbagenev iyol.

³ Ve nenge un a ikyekye ga, shi ior lu zan un ken hemen ayem ga, anyinya kpa lu a mi ga, shi lu a unortar kpaa ga. Kpa, Yesu gema tema sha jaki, i i lu zendenya u sha kwarkyaa ga  la. * Or u tema sha zendenya ne, wuha iyol yoholoo ga, zendenya na la kpa i wuha un iyol ga. Er ma i kange ikyagh ki teman ki taver ishe sha jaki ne yô, mbadondon Yesu mba kôôsôô mbara gema tar akondo a ve sha ijime na. Aluer ior mba Yesu hemba ve icivir yem zende zende je kpa nyôr ken agar a ve sha shagba yô, er nan ve Yesu nyôr ken gar u Yerusalem sha gbenda u hiden ijime imba ne nahana?

4. Bibilo tsengapasen ér Tor Mesiya una nyôr ken Yerusalem nena?

⁴ Yesu er kwagh nahan sha u kuren kwaghôron u profeti ugen u a kaa ér: “Ember tsung . . . Gbidye iwer we wankwase u Yerusalem; nenge, Tor wou ngu van her a we, Un ka u perapera je, man u hemban kpaa, u hiden a iyol Na ijime, A henda jaki, wan u mgbianjaki” la. (Sekaria 9:9) Kwaghôron u profeti ne tese ér, iyange igen yô, Un u Aôndo a shigh un mkurem la, ka Mesiya je la, una pase iyol na hen ior mba ken gar u Yerusalem sha iaven i un u Aôndo a ver un Tor la. Heela tseegh ga, gbenda u una pase iyol na shi una henda jaki kpaa la, ua tese er a lu a ieren igen i dedoo yô. Ieren shon yô ka iyol hiden a mi ijime.

5. Er nan ve i lu kwagh u kpilighyol u henen sha kwagh u ieren i Yesu i hiden a iyol ijime laa, man er nan ve i gbe hange hange u se hen u dondon Yesu sha gbaa nee?

⁵ Ieren i Yesu i hiden a iyol ijime la ngi i môm ken aeren a na a hemban doon cii, ka ieren i ka sea hen sha mi ve i kpiligh se iyol tsung yô. Er se vande pasen ken ityough ki karen kira nahan, ka Yesu tswen a lu “gbenda man mimi man uma kpaa” ye. (Yohane 14:6) Sha kpôô yô, ior ubiliôn kpishi mba ve vande lun uma shin tar ne cii, mô tsô lu ityagheror kuma sha Wan u Aôndo cuku tsô kpaa ga. Nahan kpa, ma shighe môm tsô Yesu tese imanger shin iyolmoron shin iyolgengese er uumace kpishi mba ve yen ne ve eren la ga. Aluer se soo u lun mbadondon Kristu yô, gba u se nôngo kpoghuloo se palegh imanger. (Yakobu  4:6) Umbur wer, Yehova kôr iyolgengese ihyom. Nahan yô, ka hange hange u se hen u dondon ieren i hiden a iyol ijime i Yesu lu a mi la.

6. Kanyi i lu u hiden a iyol ijime, man er nan ve Yehova fa ér Mesiya una hide a iyol na ijime?

⁶ Inja i u hiden a iyol ijime yô ka u kehen ityough ga, ka m-ban u iyolmoron shin imanger. Ieren ne i hiin ken ishima, shi or ka nan tese i̱ ken iliam i nan man inja i nan kua gbenda u nan eren kwagh a mbagenev la kpaa. Yehova yange fa ér Mesiya una hide a iyol na ijime nena? Yange fa er Wan na a dondon ikyav na i vough i hiden a iyol ijime la yô. (Yohane 10:15) Shi yange nenge er Wan na tese iyol i hiden a mi ijime kpaa yô. Yange tese iyol i hiden ijime nena?

7-9. (a) Zum u Mikael lu nôngon a Satan la, a hide a iyol ijime nena? (b) Mbakristu vea fatyô u dondon ikyav i Mikael sha u hiden a iyol ijime nena?

⁷ Takerada u Yuda pase se ikyav i dedoo igen i Yesu ver yô. U kaa ér: “Mikael ortyom u Sha u tamen la, zum u a lu nôngon a diabolo, lu kpelan ikyom i Mose la yô, a kera cihi a ôr un ijir i sha mtoho ga, kpa a kaa er: Ter A̱ tsaha u.” (Yuda 9) Mikael, ka iti i í yilan Yesu a mi zum u a lu a va shin tar ne ga, kua shighe u a va shin tar ne a hide a kôndo a yem sha je la; mba yer un sha iti ne sha ci u ian na i a lu ortyom u tamen shin orhemen u ikyum i mbatyomov mba Yehova mba shaav cii la. * (1 Mbatesalonika 4:16) Kpa nenge ase kwagh u Mikael yange er sha ayôôso a a gba hen atô na vea Satan la.

⁸ Ngeren u Yuda la pase se kwagh u Satan soo u eren a ikyom i Mose ga, kpa se fa tsô ser Diabolo lu a awashima u bo. Alaghga tsô soo ér una mgbegha ior ve gema civir ikyom i orjighjigh ne ken kwaghaôndo u aiegh. Nahan er Mikael soo u yangen awashima u Satan u bo la nahan kpa, shi a tese iyol kôron tsaha kpishi.  Sha mimi yô, Satan kuma u tsahan, kpa Mikael nenge ér ka Yehova Aôndo tseegh i lu u una ôr un ijir a tsaha un ye, gadia hen shighe u Mikael lu nôngon a Satan la i lu a wa “ijirôron cii” sha ikyev na ga. (Yohane 5:22) Er Mikael lu ortyom u tamen yô, lu a tahav kpishi. Nahan kpa, a hide a iyol ijime a de ér i lu Yehova a ôr Satan ijir ye, a ker u ngohol tahav seer ga. Dugh iyol i hiden a mi ijime kera yô, Yesu shi tese ieren i or eren kwagh akuma akuma shin fan ikighir i tahav mbu nan la kpaa.

⁹ Jijingi u Aôndo mgbegha Yuda nger kwagh u ngise za hemen ne ka sha ityôkyaa je. Kwagh ka a er i vihi yô, Mbakristu mbagenev sha ayange a Yuda la hide a iyol ve ijime ga. Ve lu ôron akaa sha imanger “tuhwan hanma kwagh u ve fe un ga yô.” (Yuda 10) Se uumace mba se yen ne se mba ngôôr wan imanger ga cii! Ka sea kav ma kwagh u i er ken tiônnongo u Kristu ga, er ma kwagh u mbatamen ve tsough u eren la nahan, ka se er nena? Aluer se mba ôron akaa, puun ve, shin er se fe hanma kwagh u a ne ve ve tsough kwagh u ve soo u eren la ga nahan kpaa yô, ieren yase la ia tese ér se ban a iyol i hiden a mi ijime ga zee? Doo u se gema se dondo ikyav i Mikael, shin Yesu, sha u palegh ieren i kuren ijir sha akaa a Aôndo a ne se tahav sha mi ga la.

10, 11. (a) Kanyi i kpilighyol sha mlumun u Wan u Aôndo lumun u van shin tar ne laa? (b) Se fatyô u dondon ikyav i Yesu i hiden a iyol ijime la nena?

¹⁰ Wan u Aôndo shi hide a iyol ijime sha u lumun u van shin tar ne. Nenge ase akaa a yange gba u una undu sha la. Un lu ortyom u tamen. Shi lu “Imo,” ka Orshua u Yehova je la. (Yohane 1:1-3) Shi lu sha, hen “ijiir [i Yehova] i teman i tseghan kua i icivirigh la.” (Yesaia 63:15) Nahan cii kpa, Wan “gema iyol Na hingir gbilin er A tôô mlu u ortom, A hingir kwagh môm a ior la.” (Mbafilipi 2:7) Hen ase sha kwagh u ityom i gba u una va er shin tar ne la! Yange i gema uma na i wa ken iyav mbu iniunkwase igen i Mbayuda, vese ker iwer itiankarinyiin zan zan hingir anikyundan. I mar un hen tsombor u orkapinta ugen u lun a kwagh a ve ga, lu anikyundan u lun a mpe iyol shio; a vese a hii u tôôn angahar, a hingir anye u kiriki zan zan a kar hingir gumor. Shin er lu vough nahan kpa, shighe u lu iyev la, a za hemen  u ungwan imo i mbamaren nav mba ve lu vough ga la. (Luka 2:40, 51, 52) Nenge imba mhir u hiden a iyol ijime la sha wono!

¹¹ Se fatyô u dondon ikyav i Yesu i hiden a iyol ijime la sha u lumun u eren ityom i se hen ser ka ityom i gban ijime la kpa? U tesen ikyav yô, alaghga shighe u ior ve vende u keghen ato a vese shin ve lu nahan se tar gayô ve lu tswamen se yô, se hii u nengen tom wase u pasen loho u dedoo u Tartor u Aôndo la ser ka tom u gban ijime. (Mateu 28:19, 20) Aluer se wa ishima ken tom ne yô, alaghga se wase u waren uuma mba iorov. Sea fatyô u waren ior sha tom wase ne shin sea fatyô ga kpa, ua tese se u hiden a iyol ijime kpishi, shi se dondo sha angahar a Orvesen wase, Yesu Kristu kpaa.

12-14. (a) Ior yange vea wuese Yesu yô, a hide a iyol ijime nena? (b) Lu sha igbenda i nyi nahan Yesu hide a iyol ijime sha ieren na a mbageneve? (c) Kanyi i tese ér iyol i hiden a mi ijime i Yesu la gba lun di gbenda na u eren kwagh shin inja i dedoo tsô ga?

¹² Yesu hide a iyol ijime ken mhii u tom na shin tar ne zan zan shighe u kar kuren u la. A tese mhir u hiden a iyol ijime sha gbenda u yange á gema iwuese man icivir i ior naan un la á na Ter na la. Ashighe agen ior yange ve wuese Yesu sha mkaanem nam ma ma tesen ér ngu a kwaghfan la man tahav nav mbu eren uivande la, kua ieren na i dedoo la je kpaa. Yesu gema icivir la acin imôngo na Yehova.—Marku 10:17, 18; Yohane 7:15, 16.

¹³ Yesu hiden a iyol ijime sha gbenda u eren kwagh a ior la. Sha kpôô yô, yange pase wang ér un va shin tar ne sha u i̱ er un tom ga, kpa ka sha u una er mbagenev tom. (Mateu 20:28) A tese iyol i hiden a mi ijime sha gbenda u eren kwagh a ior legh legh man sha mfe kpaa la. Zum u mbadondon un er kwagh sha ishima na ga je kpa, a lam a ve sha ishima nyoon ga; a zer nôngon ér una ôr kwagh a ve sha gbenda u kwaghôron la una kôr ve ken ishima yô. (Mateu 26:39-41) Shighe u Yesu soo u yemen hen ijiir i í huan sha u una za mem ve ikpelaior lumun ér a̱ mem ga la kpa, zenda i ga; á za hemen u nan iyol na sha u tesen ve “akaa kpishi.” (Marku 6:30-34) Zum u kwase ityôtyev ugen zamber  Yesu ér a̱ bee wan na u kwase angev yô, sha hiihii la Yesu soo ga. Nahan kpa, venda a kwase ne sha ishimanyoon ga; a gba eren kwagh u kwase ne soo la tsô, sha ci u jighjigh u nan u á tese tsung la. Se time sha kwagh ne ken Ityough ki sha 14 la.—Mateu 15:22-28.

¹⁴ Yesu yange kure mkaanem nam ma a ôr sha iyol na la sha igbenda kpishi, a kaa ér: “M ngu ishima legh legh, man M kehen ityough kpaa ga.” (Mateu 11:29) Mhir u a hiden a iyol ijime la lu ikparashe, shin gba lun di gbenda na u eren kwagh, shin inja i dedoo tsô ga. Ieren ne due ken ishima na, ken mlu na u kimi la. Ka nahan ve, gba Yesu ishima tsung u tesen mbadondon un u hiden a ayol a ve ijime ye!

15, 16. Yesu yange tese mkposo u ieren i utor mba tar ne man ieren i gba u mbadondon un vea lu a mi la nena?

¹⁵ Yange taver mbaapostoli mba Yesu kpishi u lun ior mbahiden a iyol ijime. Hingir u Yesu una zer nôngon acin imôngo sha u tesen ve ieren ne. U tesen ikyav yô, sha shighe ugen la, Yakobu vea Yohane ve ôr kwagh a ngô ve ér a̱ za lam a Yesu, nahan a̱ tôndo zwa u nan ve aan a vesen ken Tartor u Aôndo. Yesu hide a iyol na ijime, kaa a ve ér: “U teman a Mo ken uwegh Agh ku yanegh man ku imesegh yô, ka kwagh Wam er Me na kera ga, kpa ka sha ci u mba Terem A ser ijiir la sha ci ve yô.” “Asema” yange ‘vihi’ mbaapostoli mba puev mbagenev mbara a Yakobu man Yohane. (Mateu 20:20-24) Yesu sôr mzeyol ne nena?

¹⁶ Yange kôôm ve cii sha ishima i legh legh, a kaa á ve ér: “Ne fa er utor mba ken atôatyev ka ve manger sha a ve, man mbatamen vev kpaa ve eren tahav sha a ve; kpa her a ven yô, i̱ de lu nahan ga; kpa hanmô u i sar nan ka lun u vesen ken a ven yô, nana̱ hingir wanakiriki wen. Man shi hanmô u i sar nan ka lun u hiihii ken a ven yô, nana̱ hingir wanakiriki wen.” (Mateu 20:25-27) A̱ shi nan kpa, mbaapostoli vande nengen er “utor mba ken atôatyev” lu ior mba kehen ityough kpishi man er tahav doo ve tsung shi ve tangen iyol kpaa yô. Yesu tese ér gba u mbadondon un vea lu inja kposo a upilambaiorov mba keren tahav kpishi  mbara. Gba u vea hiden a iyol ijime. Mbaapostoli yange ve zua a kwagh u Yesu tese ve ne kpa?

17-19. (a) Hen tugh mbu kpernan i wua Yesu la, á tese mbaapostoli nav kwagh u hiden a iyol ijime sha gbenda u hungur ve mayange ga nena? (b) Kanyi i lu ityesen i hemban cii i sha kwagh u hiden a iyol ijime i Yesu tese zum u a lu or laa?

¹⁷ Yange taver ve u lun a ieren ne kpishi. Lu kwa u hiihii u Yesu tese ve kwagh u iyol i hiden a mi ijime ne ga, shi lu kwa u masetyô ne kpaa ga. Yange ve vande gban anyiman sha kwagh u or u nan hembe ken atô ve yô, nahan Yesu yila wanye u kiriki ugen va tile hen atô ve, tsô a kaa a ve ér ve lu er mbayev nahan, gadia mbayev mba fe lun a imanger man hangeshima man tamen u keren u a ngee ken mbaganden yum la ga. (Mateu 18:1-4) Nahan cii kpa, hen tugh mbu kpernan i wua Yesu la je kpa, á nenge er imanger lu a bee ken mbaapostoli nav ga yô. Tsô a tese ve ityesen igen i hungur ve mayange ga. Yesu zer taor, a gba eren tom u hemban gban ijime cii, tom u ikpan eren hanma shighe sha ci u mbavannya yô. Yesu ôô mbaapostoli nav cica cii angahar, kua Yuda u soo u nengen un mker hen shighe la je kpaa!—Yohane 13:1-11.

¹⁸ Yesu wase ve u kaven er i gbe u vea hiden a iyol ijime yô, a kaa a ve ér: “M ver ne ikyav i tesen.” (Yohane 13:15) Ityesen ne kôr ve ken ishima hen shighe ne kpa? Nenge ase kwagh u yange er ne, hen tugh mbura je shi ve sendegh anyiman agen ayol a ve sha kwagh u or u nan lu orvesen ken atô ve yô! (Luka 22:24-27) Nahan cii kpa, Yesu za hemen u wan ishima a ve shi lu tesen ve a iyol hiden ijime kpaa. Tsô Yesu shi er kwagh u a hembe lun ityesen i vesen cii yô: “A hide a iyol Na ijime, hingir u ungwan kwagh zan zan ar ken ku, man lu ku u [sha kon u mtsaha] je.” (Mbafilipi 2:8) Yesu na iyol na, i hee un zan zan i mase wuan un, í kure un ijir sha mimi ga ér ngu iferor man or u ityuhwan kpaa. Sha nahan yô, wan u Aôndo tese mkposo na, gadia Yesu hide a iyol ijime a mshi shio je hemba hanma kwagh ugen u Yehova a gbe cii.

¹⁹ Alaghga tsô lu ityesen i Yesu i masetyô i sha kwagh u hiden a iyol ijime i a tese zum u lu or ne, yange i wase u shiishi ieren ne ken asema a mbaapostoli nav mba jighjigh mbara ye. Bibilo kaa  a vese ér ior mban er tom a iyol i hiden a mi ijime anyom anyom zan zan upuembaanyomov kar imôngo je kpaa. Se di ye?

20. Se er nan ve se fa ser se mba ior mba hiden a iyol ijime?

²⁰ Paulu wa hanma wase kwagh ér: “Lu nen a mhen ne ken a ven u a lu ken Kristu Yesu la kpaa.” (Mbafilipi 2:5) Gba u se hiden a iyol ijime er Yesu nahan. Se er nan ve se fa ser ieren i hiden a iyol ijime la ngi ken asema a ase? Nenge ase, Paulu umbur se ér se “de eren . . . kwagh sha u wan ayol a [ase] ikyo tseegh shin sha u keren icivir i gbilinigh kpaa ga, kpa [se] hide . . . ayol a [ase] ijime; hanma or nana̱ nengen er orgen hemba nan.” (Mbafilipi 2:3) Nahan yô, mlumun sha mpin ne har sha gbenda u se nengen ayol ase shi se nengen mbagenev kpaa la. Gba u se nengen mbagenev ser ve hemba se, ve hemba gban kwagh a vese. U dondo kwaghwan ne kpa?

21, 22. (a) Er nan ve i gbe u mbakuran mba ken Kristu vea hiden a iyol ijime? (b) Se tese ser se zer iyol i hiden a mi ijime iyol nena?

²¹ Yesu kpe anyom kar imôngo, kpa apostoli Peteru lu henen kwagh u mluainja u iyol i hiden a mi ijime la her tsô. Peteru tese Mbakristu mba ve lu mbakuran la ér ve eren ityom ve a iyol hiden ijime, mayange ve de eren tahav sha ikyumile i Yehova ga. (1 Peteru 5:2, 3) Aluer or ngu sha iantom je kpa ngula ka ityôkyaa i nana manger sha mbagenev ga. Er ma i lu nahan yô, tom u i ne or la ka u na yô, i gba u nana seer hiden a iyol ijime. (Luka 12:48) Nahan cii kpa, ka mbakuran tseegh i gbe hange hange u vea lu a ieren ne ga, kpa ka hanma Orkristu cii.

²² Se fa keng ser, Peteru yange una za hemen u umbur tugh mbu Yesu ôô un angahar la, shin er soo ér Yesu a̱ de ee un angahar ga nahan kpaa! (Yohane 13:6-10) Peteru nger Mbakristu washika ér: “Ne cii, haa nen [shin “zer nen,” NW] ityough ki taver ga iyol, hen ayol a en.” (1 Peteru 5:5) Ishember i “zer nen” la i̱ pase kwagh u ortom u ka nan zer ikyondo i yôron iwer a mi, i i yer ér apron la iyol sha u eren ma tom u sha kwarkyaa ga la. Alaghga ishember ne ia umbur se kwagh u shighe u Yesu zer taor, gure anu inya gba ôôn mbaapostoli nav angahar la. Aluer se dondo Yesu yô, ma tom môm u Aôndo a ne se je kpa se nenge  u ser u yina sha a vese ga. Ior cii ve nenge a ieren i hiden a iyol ijime i se lu a mi ken asema a ase la, vough er se zer i iyol nahan.

23, 24. (a) Er nan i doo u se palegh nyityô isharen i tesen iyolmoron ciilii? (b) Ka mhen u shami ga u sha kwagh u hiden a iyol ijime u nyi nahan ityough ki dondon kin kia wase se u kôômô?

²³ Iyolmoron ngi er ka megh nahan. Ngi i bula or i vihi kpen kpen. Ka ieren i ia fatyô u nan or u nan lu a mfe tsung je kpa nana kera lu Aôndo a inja ga yô. Kpa iyol i hiden a mi ijime yô, ngi i na or u nan hembe gban ijime je kpa, nan lu Yehova a inja je i zua ga. Aluer se mba lun a ieren ne ayange ayange sha u dondon sha angahar a Kristu a iyol i hiden a mi ijime yô, se zua a injar i vesen i í gande u henen sha mi yô. Peteru nger ér: “Hide nen a ayol a en ijime er uwegh ku Aôndo ku ageegh ku lu sha a ven nahan, sha er shighe á va kuma vough yô Una kende ne sha” yô. (1 Peteru 5:6) Sha mimi yô, Yehova yange kende a Yesu sha, sha ci u Yesu hide a iyol ijime elegh elegh. We kpa, a doo Aôndo wase u nan we injar sha ci u mhir u ú hiden a iyol ijime la.

²⁴ Kwagh er vihi yô, mbagenev hen ér u hiden a iyol ijime la tese igbekera. Kpa ikyav i Yesu la wase se u nengen er mhen la a lu shami ga yô, gadia or u hemban iyol i hiden a mi ijime ne shi lu or u hemban lun a ishimataver cii. Ka kwagh u se nenge sha mi ken ityough ki dondon kin je ne.