Ityough Puetaankaruhar

Hen u Eren a Ya Wou sha Mcivir u I Civir Aôndo La

1. U dondon kwaghwan u Mkaanem ma Aôndo ma we la bende a avese nena?

KA YEHOVA a ver mzough u ivesegh ye, shi Mkaanem nam ma a kwaghwan u hemban cii sha ci u icombor. Ior kpishi mba ve yar tom a kwaghwan la yô, ivese ve za doo kpen kpen. Kwagh ngu a er i doo yô, mba yange ve gbaa tsan imôngo tsô a u eren ivese shio je kpa, ishima mgbegha ve ker ve za nger ivese ve sha tindi. Mbagenev de u yaven a kasev shin nomso ken won u ivesegh. Upilambaiorov mba ngise ve nzughul a kasev vev kua ônov vev kpa ve hen u eren a ve sha dooshima man sha ishima i legh legh kpaa.

2. Uma u Orkristu u hen tsombor la wa nyi man nyi kere?

² Uma u Orkristu u hen tsombor la ngu a akaa kpishi ker, ambaakaa er mnenge u se nengen ser ivese ka kwagh u tsan gbem la, man kwagh u se eren sha u kuren ityom i se lu a mi i eren hen tsombor la, man er se eren a mbagenev mba hen tsombor la nahan. (Mbaefese 5:33–6:4) Shin er alaghga se fa kwagh u Bibilo i ôr sha kwagh u uma u hen tsombor nahan kpa, u dondon kwaghwan u Bibilo la gema ka kwagh ugen kposo. Mô wase môm kpa nana soo u lun er ior mba Yesu yange na ve ibo sha ci u ve per atindi a Aôndo la ga. Yange ve hen ér u gban civir Aôndo di tsô la kpa kuma, kpa mhen ve la lu u shami ga. (Mateu 15:4-9) Se soo ser se lu a mlu u civir Aôndo kpa se de u eren sha mlu shon hen ya wase ga. Kpa, se soo ser se lu a mciviraôndo u sha mimi u a lu a ‘mtsera sha mi a vese la.’—1 Timoteu 5:4; 6:6; 2 Timoteu 3:5.

 Ivaa Ia Tsa a Kuma Shighe Nena?

3. (a) Kanyi i lu zan hemen ken avese kpishi, kpa kanyi i doo u se kange ishima u erene? (b) Yar tom a Bibilo you sha u nan mlumun sha mbampin mba ve dondo sha ikyumhiange i i dondo shiin ne.

³ Ior mba paven avese mba hemban ngeen seer a seer cii. Mba ve vese ayol a ve ica i gbe je kpa ka ve kar a ishima ve pav ivese, ve hide ve vôso orgen kposo. Shi kera ka kwagh u he ga u ungwan ér agumaior a a sember eren ivese la pav ivese hanma or yem gbenda u nan. Ior mbagen vea lu eren nan nan kpa, se yô doo u se ker u eren kwagh sha ishima i Yehova. Nahan de se time sha mbampin mba ve dondo heen mban kua avur a ruamabera ne kpaa, nahan se nenge kwagh u Mkaanem ma Aôndo ma ôr sha kwagh u mtse u ivesegh la.

Shighe u nomsoor man kwase ve vese ayol a ve yô, i ver ishima ér ve̱ lu imôngo i̱ kuma shighe nena nahana? (Marku 10:6-9; Mbaromanu 7:2, 3)

Sha ishigh ki Aôndo yô, kanyi kwagh tseegh i̱ lu ityôkyaa i or a fatyô u paven ivaa kpa shi hiden eren igene? (Mateu 5:31, 32; 19:3-9)

Yehova nengen ivaa paven i Mkaanem nam ma lumun a mi ga la nena? (Malaki 2:13-16)

Bibilo tese ér u paven ya ka gbenda u kuren mbamzeyol mba ken ivesee? (1 Mbakorinte 7:10-13)

Ka nyi man nyi nahan ia er ve or nana fatyô u paven ya? (Pasalmi 11:5; Luka 4:8; 1 Timoteu 5:8)

4. Er nan avese agen nga a tsa?

⁴ Avese agen nga a za hemen doo doo shi a tsa kpaa. Sha ci u nyi? Kwagh u ka a wase yô ka mkegh u mba i sar ve u eren ivese ka ve kegh ér saa vea hia a wa akondo cii man vea er ivese la, kpa shi u keren kwase shin nom u mbamhen mba nanev  ve zough sha mba ou, shi nana fatyô u eren idyu vea we sha kwagh gbar gbar la kpa ka a wase. Kpa hemban cii yô, ka u zuan a nom shin kwase u Yehova a doo nan ishima shi nan we Mkaanem nam ikyo, nan nengen ér ka má mà kuren mbamzeyol la. (Pasalmi 119:97, 104; 2 Timoteu 3:16, 17) Imba or la mayange nana ver ishima ér shighe u kwagh a kera ze i doo ga cii, nana pav ya shin nana pav ivaa la ga. Nana kera kôr ave sha mbamshi mba or u nan vese la sha u palegh ityom i í gbe u nana eren la ga. Kpa, zum u mbamzeyol ve ve yô, nana ker gbenda u injaa u kuren ve.

5. (a) Msuur u suur sha Yehova la eren nyi ken ivesee? (b) Aluer se tagher a ahendan je kpa, ka mbamtsera mba nyi se zua a mi aluer se za hemen u kuran atindi a Yehova her yôô?

⁵ Satan senge ér aluer ican er se yô, se undu igbenda i Yehova. (Yobu 2:4, 5; Anzaakaa 27:11) Kpa Mbashiada mba Yehova kpishi mba ve ye ican sha ci u mhendan u or u ve vese la nan hendan a ve la, ve pav ivaa ga. Ve za hemen u suur sha Yehova shi kuran atindi a na her. (Mateu 5:37) Mbagen mba ve taver ishima zan zan yô, ve zua a iember gadia or u ve vese la va kohol ve ken mcivir u civir Yehova—shin er yange nan hendan a nan anyom imôngo nahan kpaa! (1 Peteru 3:1, 2) Aluer nom shin kwase u Orkristu la nan kegh iyol i geman ishima ga, shin nan undu a undu nan kuaa sha ci u nan ngu civir Yehova yum je kpaa, nan fa ér nana zua a iveren sha ci u ieren i nan i mciviraôndo i nan eren hen ya la.—Pasalmi 55:22; 145:16.

Hanma Or Nana̱ Eren Tom u Nan

6. U ivaa i̱ za i̱ doo yô, ka mserakaa u nyi i gbe u a wa ikyo a mi kpeele?

⁶ Sha mimi yô, u ivaa zan doon la hemba u tsan ikyagh i môm a nomsoor shin kwase tsô la. Kwagh u i gbe u hanma or u ken ivese nana er yô ka u wan mserakaa u Yehova a ver sha kwagh u hemen la ikyo. Kwagh ne ka a na  kwagh a zaan vough vough hen ya, shi a va a mkor kpaa. I nger ken 1 Mbakorinte 11:3 ér: “Ityough ki hanma nomsoor yô, ka Kristu, man ityough ki kwase yô, gema ka nom, man ityough ki Kristu yô, ka Aôndo je.”

7. Gba u a hemen ior hen tsombor nena?

⁷ Ú ver ishima sha kwagh u ivur la i̱ hii teren la kpa? I̱ kaa ér, hanma nomsoor ngu a Ityough, ka Kristu je la, ka un i gbe u nana wa iyol i nan sha ikyev na ye. Inja na yô gba u nom la nana hemen sha gbenda u u tese ér nan ngu kaven Yesu yô. Kristu ongo imo i Yehova, shi tiônnongo doo un ishima tsung, we i̱ ikyo kpaa. (1 Timoteu 3:15) A ‘na iyol Na sha ci u i’ je kpaa. Yesu moron iyol ga shi we iyol na ikyo tseegh kpaa ga, kpa ngu ‘ishima legh legh, kehen ityough kpaa ga.’ Mba ve we iyol ve sha ikyev i hemen na yô, ka ve “zua a mmem ken asema a [ve].” Aluer nom nan ngu eren a tsombor u nan nahan yô, nan ngu tesen ikyav ér nan wa iyol i nan sha ikyev i Kristu. Nahan a lu kwase Kristu a inja u lun a ijoughave vea nom u nan la shi a kundu nan iyol u dondon hemen u nan kpaa.—Mbaefese 5:25-33; Mateu 11:28, 29; Anzaakaa 31:10, 28.

8. (a) Er nan ve alaghga á lu inja er igbenda i Mbakristu ve eren kwagh la ngi wasen ken uya mbagenev ga? (b) Aluer imba kwagh ne kohol se yô, se er nena?

⁸ Nahan kpa, mbamzeyol vea va kpee. Alaghga hemen u mbagenev ua hii u van mba i hemen ve la a imorshima cii ve, ma or u hen tsombor la nana hii u dondon akaawan a Bibilo ye. Alaghga u ôron kwagh sha zamber shin eren kwagh sha dooshima je kpa, a gba shami ga. Se fa er Bibilo i̱ kaa ér se̱ dugh “ishima i nyoon man iyugh man u zôhôn genger genger man ityuhwanev” ken a vese kera yô. (Mbaefese 4:31) Kpa aluer ka inja er mbagen fa kwagh ugen kposo ga saa u eren nahan tseegh yô, se er nena? Yesu yange dondo mba yange ve taan kume shi ve lahan un la ga, kpa a  har sha Ter na. (1 Peteru 2:22, 23) Nahan zum u mzeyol a ve hen ya yô, tese ikyav i mciviraôndo sha u sônon Yehova wer a̱ wase ú, de gem dondon a dondo igbenda i taregh ga.—Anzaakaa 3:5-7.

9. Noov mba ken Kristu kpishi mba kera keren a ker ibo ga, kpa ve gema ve hen u eren nyi?

⁹ Ka hanma shighe cii akaa a fe geman shighe môm kpoo ga; kpa ka a̱ kundu ishima a̱ dondo kwaghwan u ken Bibilo la tegh tegh yô, a er tom kpee je. Noov kpishi kav ér yange mba ngur kaven gbenda u Kristu a eren kwagh a tiônnongo la yô, ivese ve kpa maa hii u lun guda. Ve kav ér ka ior mba lun a mshi shio ve lu ken tiônnongo ga. Nahan kpa, i̱ doo Yesu ishima shi a ver i̱ ikyav i injaa, shi wasen i̱ sha mkaanem ma ken Ruamabera sha er ia za kera yô. Uma na je kpa yange na sha ci u tiônnongo la. (1 Peteru 2:21) Ikyav i a tese la i̱ taver noov mba ken Kristu kpishi asema sha u hemen sha inja shi nan iwasen i sha dooshima sha u ivese ve i̱ doo i̱ seer a seer yô. Kwagh ne ve a mtsera ka hembe u zeren keren ibo kpii, shin u yuwen or la.

10. (a) Ka sha nyi igbenda alaghga nom shin kwase—kua u nan senge ér nan ngu Orkristu la je kpaa—nana na mbagenev mba hen ya haghelaa? (b) Kanyi se er sha u sôron kwagh nee?

 ¹⁰ Kpa aluer mzeyol u hen tsombor la te nom ishima kwe ga, shin nan karen a ishima nan we ago iyol sha ci u tsombor ua tema imôngo sha u timen ken Bibilo ga, shin akaa agenegh kpaa ga di ye? Shin aluer kwase nan lumun kwagh u nom a kaa ér gba u a er la ga, shi nan we iyol i nan sha ikyev i nom u nan er Aôndo a tese la nahan kpaa ga di ye? Mbagenev ka vea er idyu hen tsombor vea nenge sha akaa a á lu zan iyol la sha ikyo i wan yô, kwagh a za i doo. (Genese 21:10-12; Anzaakaa 15:22) Kpa aluer kwagh gema ker er se ver ishima la nahan ga je kpa, hanmô wase nana fatyô u wasen sha u umen atam a jijingi u Aôndo ken uma wase shi wan mbagenev hen tsombor ikyo sha dooshima, sha er mlu u hen ya una lu guda yô. (Mbagalatia 5:22, 23) Ka er se lu keghen ser orgen la a̱ gema inja nahan ve, mzehemen una va ga, kpa ka er se er ci wase la, ka nahan ve se lu tesen ser se mba civir Aôndo ye.—Mbakolose 3:18-21.

Ape Se Zua a Mbamlumun La

11, 12. Kanyi kwagh Yehova a ne sha u una wase se se̱ zua a mzehemen ken uma u hen tsomboro?

¹¹ Igbenda ngi kpishi i ior ve keren kwaghwan sha akaa a hen tsombor yô. Kpa se fa ser Mkaanem ma Aôndo ma a kwaghwan u a hembe cii yô, nahan se mba a iwuese sha er Aôndo a wasen se u dondon kwaghwan ne sha ikyev i nongo na u shin tar ne nahan. Ú ngu zuan a mtsera sha iwasen ne tsembelee kpa?—Pasalmi 119:129, 130; Mika 4:2.

¹² U seer sha mze u zan mbamkombo mba tiônnongo yô, ú ver ian i henen Bibilo hen tsombor hanma shighe kpa? Icombor i i eren nahan yô ia kôr cio u lun a mzough ken mcivir ve. Ka vea nguren yaren tom a Mkaanem ma Aôndo  sha mbamlu vev yô, uma ve u hen tsombor la a hemba lun a inja cii.—Duteronomi 11:18-21.

13. (a) Ashighe kpishi aluer se mba a mbampin mba pinen sha akaa a hen tsombor yô, ka han se zua a iwasen i kwagh a gbe se sha mi laa? (b) Ka a inja u hanma kwagh u se er cii una tese nyi kwagha?

¹³ Alaghga ú lu a mbampin sha akaa a hen tsombor. Ikyav  i tesen yô, imba kwagh er mar yangen nahan ye? I lumun a iyav mbu dughun sha ma ianaa? Aluer kwagh fa gban wanye sha akaa a ken jijingi ga yô, a ver ishima ér nana̱ lu a ci ken mcivir u hen tsombor i̱ za kighir nena? Í time sha mbampin mban nahan kpishi ken ityakerada i Mbashiada mba Yehova ve nger yô. Hen u yaren tom a akaa a i nger sha u wasen or u henen Bibilo la, kua ityakerada i í nger i tesen ajiir a a zua a asemberakaa la kpaa, sha er ú zua a mbamlumun sha mbampin mban yô. Aluer takerada u tesen ajiir a a zua a asemberakaa la tese uwegh sha ma takerada man ú ngu a ú ga yô, za ker ken iyou i koson ityakerada i̱ ken Iyou i Tartor la. Gayô alaghga ú fatyô u zuan a kwagh u ú lu keren la ken ngeren mba ken kômputa wou la. Shi ú fatyô u pinen Mbakristu mba ve vie tsema tsema yô, nahan ne time sha mi imôngo. Kpa de veren ishima wer hanma mpin u ú pin cii yô vea lumun a we jighilii ér een shin vea venda a we ér ei, ga. Ashighe kpishi a lu we iyol you, shin we man kwase wou shin nomou ayol a en ne tsua kwagh u ne er la ye. Nahan er kwagh sha gbenda u ua tese ér ú civir Aôndo ken igbar tseegh ga, kpa kua hen ya wou kpaa yô.—Mbaromanu 14:19; Mbaefese 5:10.

Kwaghôron u Hiden Kimbir Kwagh

• U tilen sha mimi sha ishigh ki Yehova la bende a u we lun jighjigh hen or u ú vese la nena?

• Zum u mbamzeyol mba hen tsombor ve ve se a haghelaa yô, kanyi ia wase se u eren kwagh sha ishima i Aôndo?

• Aluer mbagenev hen tsombor kera er kwagh sha inja vough za bee ga je kpa, kanyi se er ve kwagh a lu guda?

[Mbampin Mba Ngeren u Henen]

[Foto u sha peeji 155 la]

Hemen u nom u̱ tese ikyav i aeren a Yesu la

[Foto u sha peeji 157 la]

Bibilo i henen hen tsombor hanma shighe la i̱ wasen mba ken tsombor u lun ken mzough kangenaa