Yesu Kristu–Aôndo lu Tindi Unu?
Ityough 6
Yesu Kristu–Aôndo lu Tindi Unu?
1, 2. (a) Kanyi ikyav i lu i tesen er yange Yesu Kristu lu or jim jimi? (b) Ka mbampin mba nyi i pin sha kwagh u Yesu?
SHI KPEGHEE nyian hanmaor ma nan ongo kwagh u Yesu Kristu. Gwaikyaa na kehe hemba hanmaor u genegh. Ken avegher a taregh kpishi je takerada u tesen ashighe la kpaa har sha inyom i i henen er yange i mar un sha i la! Er The World Book Encyclopedia a kaa nahan er: “Ken ayange a ken jime i inyom shon la ka i nger B.C., shin cii Kristu va ye. Kpa ayange a ken hemen u inyom shon la yô ka i nger er A.D., shin anno Domini (ken inyom i Ter wase).”
2 Yange i gbaa ôron kwagh u Yesu tsô ga. Yange lu hen tar ne jim. “Ken ashighe a tsuaa la mbaahendanev mba nôngo u Kristu je kpaa yange ve nyiman [mlu uma] u Yesu ga,” ka pe Encyclopœdia Britannica a kaa la. Nahan Yesu jim yange lu ana? Yange Aôndo tindi un jim kpa? Hii nanb i fe un nahana?
A VANDE LUN UMA
3. (a) Ken mkaanem ma orityom la, yange gba u Maria una mar wan u ana? (b) Yange gba u iniunkwase Maria una wa iyav mbu Yesu nena?
3 Ka iniunkwase yange i mar Yesu ye, lu sha er i vanden maren or nahan la ga. Iti i iniunkwase la er Maria. Orityom vandeôron sha kwagh u wan na la er: “Á yilan Un er Wan u Uhembansha.” (Luka 1:28-33; Mateu 1:20-25) Kpa á hii nan kwase u á lu á yav a or ga una mar wana? Lu sha mne u cighan jijingi u Aôndo. Yange Yehova musan uma u Wan na u ageegh la sen nyôr a mi ken iyav mbu iniunkwase Maria. Yange lu kwagh u kpilighiyol! Mimi je Un u yange gba kwase u hiihii shi na un agee a cieriyol sha u maren ônov la una fatyô u nan kwase nana mar wan a ter shio kpaa. Bibilo i pase er: “Kpa er shighe va kuma vough yô, Aôndo tindi Wan Na, kwase va mar Un.”—Mbagalatia 4:4.
4. (a) Cii man i mase va maren Yesu yô uma na vande lun nena? (b) Kanyi kwaghôron u yange Yesu ôr a tese er un vande lun uma sha?
4 Yesu yange vande lun jijingi u ageegh sha cii i va mase maren un shin tar ne ye. Vande lun ken iyol i jijingi, er Aôndo kpaa a lu nahan. (Yohane 4:24) Yesu iyolna kpaa yange ôr kwagh u ijiir na i vesen i yange vande lun shami shaala la. Shighe u genegh la er msen er: “Tere, nam icivir hen We, sha icivir i M lu a mi her a We je, er i lu a gba tar ga la.” (Yohane 17:5) Shi a kaa a mba ve lu ungwan a na mbara er: “Ne, ka shin ne lu ye Mo yô, ka Sha M dugh ye.” “Man aluer nea nenge Wan u or Una kôndon Una yemen Sha, hen ape vande lun yô, á lu ne nena?” “Er i lu a mar Aberaham ga je, tsô Mo M lu.”—Yohane 8:23; 6:62; 8:58; 3:13; 6:51.
5. (a) Ka sha ciu nyi yange i yilan Yesu er “Imo,” “Waniunda” man “u môm mômô”? (b) Kanyi tom yange Yesu er vea Aôndo?
5 Cii man yange va shin tar ne yô yange i yilan Yesu er Imo i Aôndo. Ititom ne tese er ka un yange ôron kwagh sha ityough ki Aôndo shaala ye. Shi mba yer un er ‘Waniunda’ u Aôndo, shi ka i yila er Wan “u môm môm.” (Yohane 1:14; 3:16; Mbaheberu 1:6) Inja na yô i vande gban un cii i mase gban ônov mba Aôndo mba ken jijingi mbagenev ye, shi ka un yange Aôndo gba sha ave na jim jim ye. Bibilo i pase er Wan u “iunda” ne yange lu vea Yehova shighe u lu gban akaa a genegh la. (Mbakolose 1:15, 16) Nahan shighe u Aôndo yange kaa er: “Sé er or sha inja i mlu Wase” yô, lu ôron a Wan ne. Een, ka un shon u yange va shin tar ne shi i mar un ken kwase la shi ka un yange gba akaa cii ye! Vande lun sha vea Ter na anyom gandeôron!—Genese 1:26; Anzaakaa 8:22, 30; Yohane 1:3.
UMA NA SHIN TAR
6. (a) Cii man i mar Yesu man er i mar un kera la kanyi akaa yange er shighe laa? (b) Yange i mar Yesu hana shi vese hana?
6 Yange Yosev vande tôndonzwa u eren Maria. Kpa shighe u va kaven er ngu iyav yô na jighjigh er or yav a na, tsô a wa ken ishima er una kera er un ga. Nahan cii kpaa, zum u Yehova kaa a na er ka sha icighan jijingi Na a jir iyol yô, Yosev mase eren Maria. (Mateu 1:18-20, 24, 25) Shighe karen, mba ze ken Yerusalem yô, maa i mar Yesu keregh. (Luka 2:1-7; Mika 5:2) Er Yesu lu wanikyundan la je, Tor Herode ker gbenda u wuan un. Kpa Yehova pase Yosev kwagh la, tsô un kpaa a due a tsombor na ve yem ken Igipiti. Tor Herode kpe kera yô, Yosev hide vea Maria kua Yesu ve va tema shin angar u Nasareti ken Galilia. Mase vesen heen.—Mateu 2:13-15, 19-23.
7. (a) Shighe u Yesu kuma anyom 12 la kanyi kwagh yange i eree? (b) Kanyi tom yange Yesu hen u eren shighe u lu vesen laa?
7 Tsô Yesu ivin anyom 12 yô a za vea mbamaren nav ken Yerusalem u za yan iniongu i yange i yilan er Paseka la. Er lu keregh la lu ken tempel ayange atar lu ungwan mbatesen mbara shi lu pinen ve mbampin. Mba ve lu ungwan mbara cii kpiligh ve iyol a injakwaghfan na la. (Luka 2:41-52) Yesu ganden ken Nasareti yô, a hen tom u manden ikyon. Anyiman nga ga ka ter na u yese un la yange tese un tom la ye, ka Yosev je la, sha ci u un iyolna kpaa lu ormandenikyon.—Marku 6:3; Mateu 13:55.
8. Shighe u Yesu iv anyom 30 la kanyi kwagh yange i eree?
8 Er Yesu ivin anyom 30 yô mgem u vesen va ken uma na. A za hen Yohane U Eren Batisema sha u á er un batisema, á mir un shin mngerem ma Ifi u Yordan yô. Bibilo i kaa er: “Tsô er i er Yesu batisema kera yô, A due shin mnger fese, maa i bugh Sha man A nenge a Jijingi u Aôndo lu senen er ikungugh nahan, va tema sha a Na. Imo due sha, kaa er: ‘Ngun ka Wan wam u ishima ishima, u i doom a Na yum yô.” (Mateu 3:16, 17) Yange akperan va Yohane ken ishima ga u kaan er ka Aôndo a tindi Yesu ye.
9. (a) Ka hanma shighe jim, yange Yesu hingir Kristu, man hii nan yange i lu shighe shono? (b) Er yange er batisema la, yange Yesu lu nan iyolna sha u eren nyi?
9 U haan icighan jijingi Na sha Yesu la, Yehova lu haan un mkulem shi tseghan un tor u tartor Na ú ú lu van la. U tseghan un sha jijingi la yô, Yesu hingir “Mesiya,” shin “Kristu,” inja na ken zwa Heberu man zwa Grika er “Icighanor.” Nahan á hingir Yesu Kristu, shin Yesu u a lu Icighanor la. Ka nahan apostoli na Peteru ôr kwagh na ye er “ka kwagh u Yesu Ornasareti la, u Aôndo haa Un Icighan Jijingi man agee” la. (Aerenakaa 10:38) Sha batisema u i er un shin mnger la yô Yesu lu nan iyolna hen Aôndo sha u eren tom u yange Aôndo tindi un u va eren shin tar la. Kanyi tomo?
ITYÔIKYAA I MVE NA SHIN TAR
10. Yange Yesu va shin tar ne u va pasen mimi sha kwagh u nyi?
10 Er lu pasen ityôikyaa i un ve shin tar ne la yô, Yesu kaa a Tor u Mbaroma Pontiu Pilatu er: “Ka sha ci u nahan i marem, shi ka sha ci u nahan kpaa M ve shin tar ne, sha er Me pase mimi ye.” (Yohane 18:37) Kpa ka akaa a mimi a nyi yange i tindi Yesu er á va pasa? Hiihii yô, lu mimi sha akaa a Ter na u sha. A tese mbadondon un sha u ve̱ sônon er i “tsegha” iti i Ter na. (Mateu 6:9) Shi a sôn er: “M pase iti You hen ior mba U tsough ve shin tar ne, U nem la.” (Yohane 17:6) Shi, a kaa er: “Ka u Me ôr Loho u Dedoo u tartor u Aôndo ken agar agen kpaa keng, gadia ka sha ci u nahan je i tindim ye.”—Luka 4:43.
11. (a) Ka sha ciu nyi yange Yesu nenge er tom na ngu aa inja yumu? (b) Kanyi kwagh yange Yesu gba uwer u eren i ga yumu? Nahan ka u se er nana?
11 Tom u pasen iti i Ter na man tartor la lu Yesu a inja nena? Yange kaa a mbahenen nav er: “Kwaghyan Wam yô, ka u Me er ishima i u A tindim la, Me kure tom Na vough kpaa.” (Yohane 4:34) Ka sha ci u nyi yange Yesu kaa er tom u Aôndo ngu a inja vough er kwaghyan nahana? Ka sha ci u ka Tartor la man Aôndo una kule mbaawashima nav mba kpilighiyol sha mkpeiyol u uumace ye. Shi ka tartor la kpaa ua tim aferakaa kera shi ua ese aheen a i ve a mi sha iyol i Yehova kpaa ye. (Daniel 2:44; Mpase 21:3, 4) Sha ci u nahan yô maiyange Yesu gba uwer u pasen iti i Aôndo man shi tartor na ken igbar ga. (Mateu 4:17; Luka 8:1; Yohane 17:26; Mbaheberu 2:12) Shi ôron kwagh sha mimi, ior vea ngohol shin vea ngohol ga kpaa. Nahan a ver se ikyav i dondon shami aluer sea soo u eren ishima i Aôndo yô.—1 Peteru 2:21.
12. Shi ka ityôkwagh i injaa i nyi yange Yesu va shin tar ne?
12 Nahan cii kpa, sha u uma u tsôron ken mtemtor u tartor u Aôndo la a de bunden se ga yô, gba u Yesu una haa awambe a uma na inya ken ku. Er mbaapostoli mba Yesu mba uhar mbara yange ve kaa nahan er: “I ne se ishô sha awambe Na.” “Man awambe a Yesu Wan [u Aôndo] nga wanger se sha asorabo cii.” (Mbaromanu 5:9; 1 Yohane 1:7) Nahan ityôikyaa i injaa i yange Yesu va shin tar ne yô ka u va kpen sha ci wase. A kaa wen-er: “Er Wan u or kpaa A ve, i lu sha u i er Un tom ga, kpa sha u Un una er mbagenev tom man Una na iyol Na [shin, uma] a̱ hingir ipaan sha ci u ior kpishi yô.” (Mateu 20:28) Kpa u kaan er Kristu va na uma na hingir “ipaan” la inja na nena? Hii nan awambe a na a haan ken ku la a lu a inja sha ci u myom wase?
A NA UMA NA HINGIR IPAA
13. (a) Ipaa kanyi? (b) Ipaa i yange Yesu kimbi sha u saghen se sha ikyev i isholibo man ku la kanyi?
13 Ka a yilan er “ipaa” yô ka shighe u i ker or sha apera i yem a nan la. Orkôronior la ka una kôr or yô, ka a kaa er una hide a nan aluer i paa nan sha inyaregh nahan nahan yô. Nahan ipaa ka kwagh u ka i na sha u hiden a or u̱ i yem a nan uikyangen la. Ka kwagh u ka i kimbi sha er or u i ker la uma u nan a de saan ga yô. Nahan yange i na uma u waeng u Yesu la sha u saghen orumace ken ikyangenev mbi isholibo man ku. (1 Peteru 1:18, 19; Mbaefese 1:7) Er nan yange gba u a sagh ikyangenev mbila kera?
14. Ipaa i yange Yesu va na la yange i lu hange hange sha ciu nyi?
14 Ka sha ci u Adam, ter wase u tamen la, yange hemba Aôndo ato yô. Vende u eren kwagh sha tindi yô maa hingir orisholibo, sha ci u Bibilo i pase er “isholibo ka atindi a vendan.” (1 Yohane 3:4; 5:17) Eren nahan yô, kera kuma u ngohol iyua i Aôndo i uma u tsôron la ga. (Mbaromanu 6:23) Nahan Adam ta uma na u waeng u sha tar u paradiso la kera. Shi a ta ishimaveren i kpilighiyol ne kera sha ci u ônov nav kpaa cii. Kpa alaghga u pine wer, ‘Ka Adam yange er isholibo ye, er nan i hingir u ônov nav cii vea kpe?’
15. Er i lu Adam yange er isholibo yô, ka sha ciu nyi i gbe u ônov nav vea ya ican shi vea kpe?
15 Ka sha ciu Adam, yange hingir orisholibo yô, a mase samber a isholibo kua ku na la sha mbayev nav, kua uumace mba ve lu nyian mban. (Yobu 14:4; Mbaromanu 5:12) “Gadia ior ca ca ve er isholibo nahan kera mba a iengem i Aôndo ga,” kape Bibilo i kaa la. (Mbaromanu 3:23; 1 Utor 8:46) Or u Aôndo Davidi kpa kaa er: “Shi nenge, i marem ken ifer, ka ken isholibo je, ngôm wa iyav av ye.” (Upasalmi 51:5) Nahan ior hingir u kpen sha ciu isholibo i ve ngohol ken Adam la. Nahan ka sha nyi gbenda man naagh ku sha iyol i Yesu la ku sagh ior kera ken ikyangenev mbi isholibo man ku?
16. (a) Sha u nan ipaa la yô, yange Aôndo tese ikyo i wan sha tindi u “uma sha uma” la nana? (b) Hii nan i lu Yesu tseegh yange kuma u nan ipaa laa?
16 Hingir u gbenda u ngise Aôndo eren kwagh a ikyurior i Iserael la ua nyôr shami. I kaa er i “kimbi uma sha uma.” (Ekesodu 21:23; Duteronomi 19:21) Sha ihyembeato na la Adam ta uma u vough u sha tar u paradiso la kera kua sha ci u ônov nav kpaa. Kpa Yesu Kristu gema va na uma na u vough la sha u yamen kwagh u Adam yange ta kera la. Een, Yesu ‘na iyol Na hingir ipaa sha ci u ior cii.’ (1 Timoteu 2:5, 6) Er yange lu vough, er Adam yange lu nahan yô, hingir u a yila Yesu er “Adam u masetyô.” (1 Mbakorinte 15:45) Ma oruma u genegh kuma u nan ipaa la ga saa Yesu tseegh. Lu nahan sha ciu ka Yesu tseegh yange lu or u uma na kuma vough sha uma u Adam wan u Aôndo la ye.—Upasalmi 49:7; Luka 1:32; 3:38.
17. Ka hanma shighe yange i kimbi Aôndo ipaa shono?
17 Yesu yange kpe shighe u nyôr anyom 331/2 la. Kpa ayange nga karen atar yô i nder un. Shi ayange nga karen 40 yô á kôndo á yem sha. (Aerenakaa 1:3, 9-11) Yemen yô, hide ken iyol i jijingi, a “ande sha ishigh ki Aôndo sha ci wase,” a ipaa i naagh nagh kula. (Mbaheberu 9:12, 24) Ka hen shighe la yange kimbi ipaa la hen Aôndo shaala ye. Hegen yô myom ngu sha ciu uumace. Kpa á zua a mbamtsera nav hanma shighe?
18. (a) Se fatyô u zuan aa mtsera sha ipaa la hegen nena? (b) Ipaa la ia wase u van aa nyi ken hemene?
18 Hegen je kpaa ipaa i Yesu á ne naagh shami la ngi a mtsera hen a vese. Nena? Aluer se na naagh kula jighjigh yô mtile wase u sha ishigh ki Aôndo la una lu a iember shi una lu waeng shi se lu ken mule u dooshima na. (Mpase 7:9, 10, 13-15) Alaghga se mbagenev kpishi yange se vanden eren ubombaakaav mba cieriyol cii se mase fan kwagh u Aôndo ye. Man hegen je kpaa se mba eren akaa shami ga, shighe u genegh ka i lu afer a vesen je. Kpa se fatyô u pinen Aôndo vangertiôr sha u a̱ de se asorabo ase sha ciu ipaa la, shi se lu a vangertiôr ser una ungwa se kpaa. (1 Yohane 2:1, 2; 1 Mbakorinte 6:9-11) Shi, ken ayange a ken hemen kpaa, ipaa na ne shi ia bugh se gbenda u ngohol iyua i uma u tsôron ken tar u he ú perapera ú Aôndo a lu van a mi la. (2 Peteru 3:13) Hen shighe la mba ve ne jighjigh ken ipaa la cii á sagh ve ikyangenev mbi isholibo man ku kera. Shi vea ver ashe u nengen a uma u vough u lun gbem sha won la!
19. (a) Mne u ipaa la va aa nyi sha iyolyouwe? (b) Yange apostoli Paulu tese er gba u se tese iwuese sha ipaa la nena?
19 Er u hen kwagh u ipaa ne nahan ishima you ngi ker nena? Ishima i saan we ker a Yehova Aôndo er u fe wer weu ikyo shi á na Wan na u doonshima la sha ci wou kpa? (Yohane 3:16; 1 Yohane 4:9, 10) Kpa shi hen, sha dooshima u Kristu la. Yange va shin tar ne va kpe sha ci wase. Doo u se na ishughun gaa? Apostoli Paulu pase e̱r sé tese ishughun ne yô er: “Man A kpe ka sha ci u ior cii sha u mba ve lu uma yô, ve̱ de kera lu uma sha ci ve ayol a ve ga, kpa i̱ lu sha ci u Un u A kpe sha ci ve shi i nder Un kpaa la.” (2 Mbakorinte 5:14, 15) We u tese ishughun you sha u eren Aôndo man Wan na Yesu Kristu tom a uma wou kpa?
ITYÔIKYAA I YESU EREN UIVANDE YÔ
20. M-bee u yange Yesu bee orimande angev la tese se nyi?
20 Yange Yesu za gwa kpishi sha ciu uivande nav mba yange eren mbara. Yange kunya u kôr un a ior kpishi mba ve lu a mzeiyol la, shi keghen iyol sha u yaren tom a agee a Aôndo na un la sha u wasen ve. Ikyav i tesen, orimande u genegh yange va her a na va kaa a na er: “Aluer Wea rumun yô, U fatyô u wanger mo.” Er “mhôônom kôr Un [Yesu] yô, A naregh uwegh, A bende un iyol, A kaa a na er: M rumun, i wanger we.” Tsô oruange la hingir dedoo!—Marku 1:40-42.
21. Yange Yesu wase ikpelaior nena?
21 Shi Bibilo i ôr kwagh sha kwagh u genegh kpaa, nenge kunya u yange u kôr Yesu a ior la er i pase heen nahan: “Tsô ikpelaior va her A na, ve lu a mbasombon man mbakeer man mbaapirashe man mbakondonaker, man mbagenev kpaa kpishi, ve va ver ve hen ikum Na nahan A war ve; kpiligh ikpelaior iyol, er ve nenge mbakondonaker lu lamen, mbakeer hingir dedoo, mbasombon lu zenden, mbaapirashe lu nengen; tsô ve gba civir Aôndo u Iserael.”—Mateu 15:30, 31.
22. Kanyi i tese er yange Yesu wa ikyo sha kwagh u mba yange wase ve mbaraa?
22 Yesu lu wan ikyo a mbaatsanev mban shi soo u wasen ve sha mimi er kwaghôron na a mbahenen nav kpaa a tese nahan. A kaa er: “Mhôônom kôrom a ikpelaior ne, gadia mba a Mo ityô ka ayange atar je ne, man kwagh u vea ya kpaa, mba a min ga: yô, sarem ka nan ve gbenda ijen ga, sha u ve̱ de za vôron sha gbenda ga yô.” Er Yesu lu a ikpen i beredi itiankarihar kua anishuuv kpeghee nahan kpaa, a na ve kwaghyan sha gbenda u kpilighiyol, gadia “mba ve ya yô, nomso lu dubu unyiin, i wa kasev man mbayev ker ga.”—Mateu 15:32-38.
23. Kanyi yange i mgbegba Yesu ve nder wan u kwaseikyosun laa?
23 Shighe u genegh la Yesu zua a ior mba ve due ken gar u Nain ve lu yemen a ikyom i or sha u za iin. Bibilo i pase er: “I tôô orkpen i lu duen a mi, lu wan u ngô na môm; wen kwase la kpaa lu kwasecôghol. . . . Er Ter nenge a Na yô, mhôônom kôr Un a Na.” Yange fa er i vihi un yum yô. Tsô a ôr kwagh a ikyom la, Yesu kaa er: “Wanye kwaor, M ngu kaan a we Mer: Mough sha!” Kwagh u kpilighiyol ken akaakpilighiyol! “Orkpen la mough, tema sha, gba ôron kwagh. A gema un A na ngô na.” Hen a se sha iember i ngô na la una lu a mi la! We á lu u nena? Gwa u akaa ne samber hen ningir la cii. Kape i hii man Yesu a ze gwa ne.—Luka 7:11-17.
24. Uivande mba Yesu mbara lu tesen nyi sha mlu u ken hemene?
24 Nahan cii kpaa uivande mba Yesu lu eren mbara lu hila di tsô. Ior mba yange bee ve angev mbara shi ve hide ve lu ken mbamzeiyol heregh. Shi mba yange nder ve mbara kpa hide kpe. Kpa uivande mba Yesu lu eren mbara tese er lu Aôndo yange tindi un ye, shi lu Wan u Aôndo jim kpaa. Kwagh la shi lu tesen er, sha tahav mbu Aôndo yô, mbamzeiyol mba uumace cii á fatyô u been a ve. Een, lu ikyav i kpeghee i tesen kwagh u una va lu hen tar ne shighe u tartor u Aôndo ua tema la. Hen shighe la mbaijenev cii vea zua a kwaghyan, mbauangev kpaa a bee ve mbu, shi mbakpenev je kpaa á nder ve! Ma shighe môm kpaa angev, ku shin makwagh môm u zan iyol kpaa una kera lu ga. A lu zege iveren kpishi!—Mpase 21:3, 4; Mateu 11:4, 5.
TOR U TARTOR U AÔNDO
25. A fatyô u paven uma u Yesu la keregh avegher atar nena?
25 Akaa nga atar ken uma u Wan u Aôndo. Kwagh u hiihii yô, i fa anyom a yange tsa shaala vea Ter na cii mase va hingir or ga. U dondon yô, a tsa shin tar ne kuma anyom 331/2. Hegen yô shi á hide á yem ken jijingi pe vande lun la. Er á nder á yem shaala nahan kanyi iaven á lu shamini?
26. Sha jighjigh u Yesu yange tese shin tar ne la, tese er á kuma u lun nyi?
26 Tsume ga, gba u Yesu una va lu tor. Orityom kpa vande pasen Maria kwagh ne er: “Una lu tor . . . gbem sha won; tartor Na kpaa ua bee mayange ga.” (Luka 1:33) Shighe u lu eren tom hen tar ne la yange ôron kwagh u tartor u Aôndo hanma iaven cii. A tese mbadondon un u eren msen nahan er: “Tartor Wou u̱ va, i er ishima You shin tar kpaa vough er i eren i Sha nahan.” Shi a wa ve kwagh er “kpa vande keren nen tartor Na.” (Mateu 6:10, 33) Jighjigh u Yesu yange tese hen tar ne la tese er, a kuma u lun tor u tartor u Aôndo. Yange hii u hemen shighe u kôndo yem sha la?
27. (a) Shighe u Yesu kôndo yem sha la yange er nyi kwagha? (b) Er yange Yesu tema tor u tartor u Aôndo la kanyi kwagh yange hii erenee?
27 Ei, yange hii u hemen ga. Yange apostoli Paulu na mpase sha Upasalmi 110:1 la, er: “Kpa Un [Yesu] yô, A va na nagh môm tseegh sha ci u asorabo, maa A za tema sha uwegh ku yanegh ku Aôndo gbem. Ngu masen keghen zan zan á va gema mbaihomov nav vea hingir Un kwagh u pendan angahar a Na sha mi.” (Mbaheberu 10:12, 13) Yesu yange lu keghen ato hen Yehova sha u a kaa a na er: “Tema tor hen atô u mbaihomov Ou!” (Upasalmi 110:2) Shighe la va kom yô, a hii u esen Satan kua mbaityomov nav shaala kera. I ôr kwagh u ityav mbi shaav mbila er: “Hegen yô, myom man agee man tartor u Aôndo wase man shi tahav mbu Kristu Na kpaa va ve, gadia or u senden anmgbianev asev la yô, i gbihi un kera, un u a senden ve sha ishigh ki Aôndo atetan kpaa, tugh kpaa la.” (Mpase 12:10) Er se vande nengen ken takerada ne nahan, akav tese er ityav mbi shaav mbin mbi nôngo kar kera kpaa, shi hegen je Yesu Kristu tema tor hen atô u mbaihyomov nav.
28. (a) Shighe kpeghee Kristu una er nyi? (b) Kanyi i lu i se er keng sha u lun ken mkor naa?
28 A kera lu gbem ga tsô Kristu kua mbaityomov nav mba shaav vea yar tom u karen a ugomoti mba tar u hegen ne cica cii kera. (Daniel 2:44; Mpase 17:14) Bibilo i kaa er ngu a “sanker u esen tsor tsor . . . sha u Una gber akuraior yô. Ka Un Una tema tor sha a sha tôgh ku iyôôgh ye.” (Mpase 19:11-16) Sha u se kuma mba á yima se ken mtim u a lu van la yô, saa se na jighjigh hen Yesu Kristu. (Yohane 3:36) Saa se lu mbahenen nav keng shi se wa ayol a ase sha ikyev i Tor u sha la. We u er nahan kpa?
[Mbampin Mba Ngeren u Henen]
[Foto u sha peeji 58 la]
Yange Yesu de tom u mandenikyon za sha u i er un batisema man hingir cighanor u Yehova
[Foto u sha peeji 63 la]
Yange Yesu lu kwagh môm a Adam or u vough la
[Pictures on page 64 la]
Yange mhôônom kôr Yesu nahan a wase mbauangev kua mbaijenev kpaa
[Foto u sha peeji 67 la]
Sha u nderen mbakpenev la, yange Yesu tese kwagh u una va er sha gbenda u hemban kehen zum u tartor u Aôndo ua tema tor la
