1. Ka msen u i fe un wuee u nyi se lu timen shami?

HOGHOR ior umiliôn kpishi sha tar a msen u i fe un wuee, mbakpishiv ve yer ér msen u Ter Wase la. Ishember ne ka i Yesu Kristu iyol na ôr zum u lu tesen msen u sha ikyav la yô. Asember a í er ken msen ne la nga a inja kpen kpen, man u timen sha uzamber mba utar mba hiihii mba ken msen ne la una wase ú u seer henen fan kwagh u Bibilo i tese jim yô.

2. Yesu yange tese mbahenen nav ér ve er msen ve sôn akaa atar a nyi?

² Ken mhii u msen u sha ikyav ne, Yesu kaa a mba ve lu ungwan a na la ér: “Yô, eren nen msen nahan, ner: Ter wase u Sha, i̱ tsegha iti You, tartor Wou u̱ va, i̱ er ishima You shin tar kpaa vough er i eren i Sha nahan.” (Mateu 6:9-13) Kpa inja i uzamber mba utar mban ér nyi?

3. Kanyi i gbe u se fa sha kwagh u Tartor u Aôndo?

³ Se vande henen kwagh u iti i Aôndo se fa ser ka Yehova. Shi se hen kwagh sha awashima u Aôndo kpa naleghaa je—kwagh u á er sha ci u orumace man kwagh u una va er la kpaa. Nahan yô, lu nyi Yesu lu ôron shighe u á kaa ér se eren msen ser: “Tartor Wou u̱ va” laa? Kanyi i lu Tartor u Aôndo? Mve u ú la ua tsegha shin ua wanger iti i Aôndo nena? Man mve u Tartor la gba zua sha m-er u eren ishima i Aôndo la nena?

4. Kanyi i lu Tartor u Aôndo, man ka an nan lu Tor u ú?

⁴ Tartor u Aôndo ka gomoti u Yehova Aôndo a ver, shi Tor u ú kpa i lu Aôndo a tsough yô. Ka an nan lu Tor u Tartor u Aôndo? Ka Yesu Kristu. Er i lu Yesu a lu Tor yô, á hemba utor mba uumace cica cii, man i yila un ér “Tor u utor man Ter u uter kpaa.” (1 Timoteu 6:15) Ngu a tahav mbu eren akaa a dedoo hemban nyityô orumace u nan hemen cii, kua mba ve lu guda mbara je kpaa.

5. Hemen u Tartor u Aôndo la ua due hana, man ua hemen hana?

⁵ Hemen u Tartor u Aôndo la ua due hana? Ka han Yesu a lu? Ú umbur er yange kpe sha kon u mtsaha, shi í nder un shin ku nahan. Ica gba ga tsô, maa kôndo yem sha. (Aerenakaa 2:33) Nahan kape Tartor u Aôndo u lu je la—ngu sha. Ka nahan ve Bibilo i yer ú ér ‘tartor u Sha’ ye. (2 Timoteu 4:18) Er Tartor u Aôndo u lu sha nahan kpa, ua hemen sha tar.—Mpase 11:15.

6, 7. Kanyi i ne ve Yesu a lu Tor u hembana?

⁶ Kanyi i ne ve Yesu a lu Tor u hembana? Ityôkyaa i môm yô, una kpe mayange ga. Bibilo tôô Yesu kar sha utor mba tar ne zum u i̱ ôr kwagh na i̱ kaa ér “ka Un tseegh A lu u kpen ga ye, A tema ken iwanger i i gande u mgbôghom her” la. (1 Timoteu 6:16) Kwagh ne tese ér akaa a dedoo a Yesu una er la cii aa tsa gbem shawon. Man una va er akaa a dedoo kpishi kpaa.

⁷ Hen ase sha kwaghôron u profeti u Bibilo i er sha Yesu ne: “Jijingi u TER Una lu sha a Na, ka Jijingi u kwaghfan man u mkav, Jijingi u wasen henen kwagh man u ageegh, Jijingi u mfe man u cian TER. Á doo Un iyol a mcie u cian TER la; Una gba ôron ijir sha kwagh u A nenge sha ashe tsô ga, kwagh kpaa Una gba kuren sha er A ongo sha ato Na tsô ga, kpa ka sha perapera Una ôr ijir i mbaatsanev ye; man shi Una kure kwagh sha mi vough a mbalun asema legh legh shin tar.” (Yesaia 11:2-4) Mkaanem man  tese ér Yesu una lu Tor u perapera man u zungwen ior mba shin tar mhôônom kpaa. Sar ú u lun a imba orhemen la kpa?

8. Ka unô vea tema tor a Yesu imôngo?

⁸ Mimi ugen sha kwagh u Tartor u Aôndo yô ka un ne: Yesu una tema tor tswen ga. Mbagen kpa vea tema tor a na imôngo. U tesen ikyav yô, apostoli Paulu yange kaa a Timoteu ér: “Aluer se wa ishima yô, sé ya tor a Na imôngo.” (2 Timoteu 2:12) Sha kpôô yô, Paulu man Timoteu kua mbajighjigh mbagenev mba Aôndo a tsough ve yô vea tema tor a Yesu imôngo ken Tartor u sha. Ka iorov ume vea zua a ian i civirigh laa?

9. Ka iorov ume vea za tema tor a Yesu imôngo, man ka hanma shighe Aôndo hii u tsuan ve?

⁹ Er í vande ôron ken Ityough ki sha 7 ken takerada ungun nahan, í na apostoli Yohane mpase u sha mnenge, á nenge “Waniyôngo [Yesu Kristu] tile sha uwo u Shion. Ior lu a Na imôngo ve kuma dubu deri man akunduahar kar unyiin, i nger iti Na man shi iti i Ter Na sha atsul a ve.” Mba 144,000 mban ka unô? Yohane iyolna ôr se ér: “Ka ve ve lu dondon Waniyôngo hen ape A ze cii ye, ka mba i paa ve ken ior, ve lu iyiagh ki tsutswaagh sha ci u Aôndo man sha ci u Waniyôngo kpaa ye.” (Mpase 14:1, 4) Ve mba mbadondon mba Yesu Kristu mba jighjigh mba í tsough ve sha u ve tema tor a na imôngo sha yô. Á nderen ve shin ku vea yemen sha yô, “vea tema tor sha tar” a Yesu imôngo. (Mpase 5:10) Hii shighe u mbaapostoli la je, Aôndo ngu tsuan Mbakristu mba jighjigh sha u ve iv iyenge i 144,000 la.

10. Hii nan ve ian i Aôndo á ser ér Yesu man mba 144,000 ve hemen uumace la i lu ieren i dooshima?

¹⁰ Er Aôndo a ser ian á ver ér Yesu man mba 144,000 mbara ve hemen uumace nahan tese dooshima kpishi je. Gadia Yesu fa mlu u orumace man ican i nan ye la kpaa cii. Paulu kaa ér Yesu ka imba orhemen “u A fetyô u zungwen a  vese imôngo ken aseer a ase ga ze, kpa ka u i mee Un sha hanma gbenda cii vough er se nahan, saa di isholibo tsô A er ga ye.” (Mbaheberu 4:15; 5:8) Mba vea tema tor a na imôngo mbara kpa, er ve lu uuamce la ve ya ican shi ve wa ishima a ican kpaa. U seer yô, ve nôngo a myen shi ve wa ishima a hanma inja i uange kpaa. Sha kpôô yô, ve kav mbamzeyol mba uumace ve tagher a mi la je ka u henen a hen ga!

11. Yesu kaa ér Mbahenen nav ve eren msen ve sônon nyi sha kwagh u eren ishima i Aôndo?

¹¹ Er Yesu kaa ér mbahenen nav ve eren msen ér Tartor u Aôndo u va la, shi kaa ér ve sônon ér i̱ er ishima i Aôndo shin tar kpaa. Aôndo ngu sha, man mbatyomov mba jighjigh mba eren ishima na hanma shighe cii. Nahan kpa, se hen ken Ityough ki sha 3 kira ser ortyom ugen yange de u eren ishima i Aôndo, nahan gema na Adam vea Ifa ve er isholibo. Se va seer henen kwagh u Bibilo i tese sha kwagh u ortyom u ifer, u í yer un ér Satan Diabolo la ken Ityough ki sha 10 kira. Yange í de Satan man mbatyomov mba ve dondo un—í yer ve ér azôv—la ér ve lu sha, sha anshighe kpuaa tsô. Nahan lu mba ve lu sha cii eren ishima i Aôndo ga. Kpa, lu u shighe u Tartor u Aôndo ua hii u hemen la kwagh a kera lu nahala ga. Lu u Yesu Kristu u í ver un Tor la una ta ityav sha Satan.—Mpase 12:7-9.

12. Ka akaa a vesen ahar a yange er a nyi í pase á ken Mpase 12:10?

¹² Mkaanem ma profeti ma ma dondo ne pase kwagh u una er yô, ma kaa ér: “M ungwa zegeimo Sha, lu kaan er: Hegen yô, myom man agee man tartor u Aôndo wase man shi tahav mbu Kristu Na kpaa va ve, gadia [Satan] or u senden anmgbianev asev la yô, i gbihi un kera, un u a senden ve sha ishigh ki Aôndo atetan kpaa, tugh kpaa la.” (Mpase 12:10) Ú nenge akaa a vesen a ahar a yange er, í pase á  ken ivur Bibilo la kpa? Hiihii yô, Tartor u Aôndo sha ikyev i Yesu Kristu maa hii u hemen. Kwagh u sha uhar yô, í zenda Satan sha kera í gbihi un shin tar.

13. Kanyi i dugh ken mzende u í zende Satan sha kera, í gbihi un shin tar laa?

¹³ Kanyi i dugh ken akaa a ahar a yange er laa? Í nger kwagh u yange er sha la ér: “Nahan yô, ember nen ne Usha, man shi ne mba ne tem ker kpaa.” Mimi je, kwagh la doo mbatyomov mba shaav ve ember, sha ci u er Satan man azôv a na cii kera lu sha ga yô hanma or sha yô nan ngu jighjigh hen Yehova Aôndo. Bem man mzough una kera ban shaala mayange ga. Nahan i gema eren ishima i Aôndo sha hegen.

14. Er í gbihi Satan shin tar yô, ka zayol u nyi á ve a mini?

¹⁴ Kpa hide tar di ye? Bibilo kaa ér: “Kwagh á gema á tser tar man zegemnger gadia diabolo sen shin ven, ishima vihi un tsung gadia a fa er shighe na a kera vese ga yô.” (Mpase 12:12) Ishima vihi Satan kpishi er í zende un sha kera shi un shi a anshighe kpeghee yô. Er ishima i vihi un yum yô, nahan á va a ican shin ‘kwaghtseren’ sha tar jimin cii. Se va seer henen kwagh sha ‘kwaghtseren’ la ken ityough ki ki dondo ne. Er sé lu a kwagh la ken ishima yô se pine ser, Tartor u Aôndo ua na a gema eren ishima i Aôndo shin tar nena?

15. Kanyi i lu awashima u Aôndo sha tara?

¹⁵ Hide umbur ase awashima u Aôndo sha tar la. Ú vande henen kwagh u awashima ne ken Ityough ki sha 3 kira. Aôndo tese ken Eden ér awashima na sha tar yô ka u u̱ lu paradiso u uumace mba perapera vea lu ker gbem shawon yô. Satan yange na Adam man Ifa er isholibo, nahan kwagh la na yô awashima u Aôndo sha tar la ngôôr u kuren shami vough, kpa awashima la gema ga. Awashima u Yehova wa wener “mbaperapera vea ya dyako u tar, vea lu ken u gbem” la kaha ga. (Pasalmi 37:29) Man Tartor u Aôndo ua kure awashima la. Ua kure kwagh ne nena?

16, 17. Daniel 2:44 ôr se nyi sha kwagh u Tartor u Aôndo?

 ¹⁶ Time ase sha kwaghôron u profeti u a lu ken Daniel 2:44 la. Í ôr hen ijiir la ér: “Sha ayange a utor mbara, Aôndo u Sha Una ver tartor ugen u ua gba mayange ga yô, man shi tahav mbu u kpaa mbua hingir sha ikev i ma ikur igen ga, kpa ua hembe ityartor igen ne cii avur avur, ua tim i, kpa u yô, ua lu gbem sha won.” Kwaghôron ne ôr se nyi sha kwagh u Tartor u Aôndo?

¹⁷ Hiihii yô, kwaghôron ne ôr se ér a ver Tartor u Aôndo “sha ayange a utor mbara,” er ityartor igen ia lu hemen her la je. Kwagh u sha uhar yô, kwaghôron ne ôr se ér Tartor u Aôndo ua lu gbem sha won. Mayange gomoti ugen una hemba Tartor la a kar a hemen sha ityough i ki ú ga. Kwagh u sha utar yô, se kav ser Tartor u Aôndo ua nongo ityav a ityartor i tar ne. Kpa Tartor u Aôndo ua hemba. Ken masejime yô a lu ú tseegh ua hemen uumace ye. Hen shighe la a saan uumace iyol sha hemen u hemban doon cii, ú ve lu a vande fan ga yô.

18. Mba yer ityav mbi Tartor u Aôndo ua nongo a ugomoti mba tar ne la ér nyi?

¹⁸ Bibilo ôr akaa kpishi sha ityav mbi masetyô mbi Tartor u Aôndo ua nongo a ugomoti mba tar ne la. U tesen ikyav yô, i̱ tese ér mkur una mgbôghom yô, ujijingi mbabov vea samber a mbaaie sha u tsughun “utor mba sha tar sha won cii.” Vea er kwagh ne nahan sha ci u nyi? A lu sha u “kohol ve [utor mbara] ijiir i môm sha ci u ityav mbi iyange i vesen i Aôndo, Uhembanagee la.” Vea kohol utor mba sha won cii imôngo hen “ijiir i i yer ken zwa u Heberu er Armagedon la.” (Mpase 16:14, 16) Sha kwagh u í er se ken avur a ahar ne yô, í yila ityav mbi masetyô mbi Tartor u Aôndo ua nôngo a ugomoti mba uumace la ér ityav mbi Armagedon.

19, 20. Hii nan ve i lu a gba eren ishima i Aôndo shin tar ga?

¹⁹ Kanyi ia due ken ityav mbi Armagedon mbi Tartor u Aôndo ua nongo laa? Shi hide hen ase sha awashima u  Aôndo sha tar la. Yehova Aôndo wa ishima ér tar u iv a uumace mba perapera mba vea civir un ken Paradiso yô. Kpa er nan ve kwagh a lu nahan nyian ga? Hiihii yô, se mba mbaasorabo, nahan ka se gba angev shi se kpe kpaa. Nahan kpa, se hen ken Ityough ki sha 5 kira ser Yesu kpe sha ci wase sha er se̱ lu uma gbem sha won yô. A̱ shi nan kpa ú umbur mkaanem ma ma lu ken Ivangeli i Yohane la, ma kaa ér: “Tar ne doo Aôndo ishima je, nahan A na Wan Na u môm môm la sha er anti or u nan ne Un jighjigh yô, nana̱ de timin ga kpa nana̱ zua a uma u tsôron.”—Yohane 3:16.

²⁰ Zayol ugen yô, ior kpishi mba eren aferakaa. Ka ve er aie shi ve nyighe mbagenev shi ve er idya kpaa. Ve soo u eren ishima i Aôndo ga. Á tim mba ve eren aferakaa la cii ken ityav mbi Aôndo mbi Armagedon la. (Pasalmi 37:10) Shi kwagh ugen u a ne ve i eren ishima i Aôndo shin tar ga yô, ugomoti mbá taver ior asema ér ve er ishima i Aôndo ga. Ugomoti kpishi tahav yina ve iyol, mbagenev yô wa tswam, man mbagenev di yô wa afer je kpaa. Bibilo ôr vough nahan ér: “Or ka nana lu a tahav sha orgen yô, nan eren nan ican.”—Orpasenkwagh 8:9.

21. Tartor u Aôndo ua na a gema eren ishima na shin tar nena?

²¹ Armagedon una karen kera yô, uumace cii vea lu sha hemen u gomoti môm, ka Tartor u Aôndo je la. Tartor la ua na a gema eren ishima i Aôndo shi ua va a averen a dedoo kpaa. U tesen ikyav yô, ua tim Satan man mbatyomov nav cii kera. (Mpase 20:1-3) Nahan naagh ku iwom ku Yesu kura kua lu a inja sha er uumace mba jighjigh vea kera gbaan angev shi vea kpeen kpaa ga yô. Kpa, vea gema a lu uma gbem sha won sha hemen u Tartor la. (Mpase 22:1-3) Á gema tar ua hingir paradiso. Sha nahan yô, Tartor la ua na a gema eren ishima i Aôndo shin tar shi ua tsegha iti i Aôndo kpaa. Inja i kwagh ne jim yô ér nyi? Inja na yô, hanma or u nan lu ken Tartor u Aôndo la yô nana wuese iti na.

22. Hii nan ve se fe ser Tartor u Aôndo yange ú va shighe u Yesu lu shin tar la ga, shi ú va shighe u í nder un shin ku ave ave la je ga?

²² Shighe u Yesu kaa a mbahenen nav ér ve eren msen ve sônon ér, “tartor Wou u̱ va” la ikyav tese je ér í lu a gba eren ishima i Aôndo shin tar hen shighe la ga. Kpa shighe u Yesu kôndo yem sha la yô Tartor shon va he? Ei, sha ci u Peteru man Paulu cii kaa ér zum u í nder Yesu shin ku la kwaghôron u profeti u a lu ken Pasalmi 110:1 la kure sha a na, kwaghôron la kaa ér: “TER kaa a Terem er: Temam ken uwegh ku yanegh, zan zan Me gema mbaihomov Ou vea hingir We kwagh u pendan angahar sha mi.” (Aerenakaa 2:32-34; Mbaheberu 10:12, 13) Yange gba u una kegh sha anshighe kpeghee.

23. (a) Tartor u Aôndo hii u hemen hanma shighe? (b) Se hen nyi ken ityough ki kia dondo kiraa?

²³ Una kegh a kuma shighe nena? Ken derianyom u sha 19 la, mbahenen Bibilo sha gbashima gbidye kwar nahan kure ikyaa ér shighe u keghen la una kure ken inyom i 1914 la. (Ú soo u seer fan kwagh u ayange ne yô, nenge ken Ngeren u Seer u a lu sha peeji 215-218 la.) Akaa a yange hii u eren ken inyom i 1914 la tese ér kwargbidyen u mbahenen Bibilo sha gbashima mban gbidye la lu vough. Mkur u  kwaghôron u profeti u ken Bibilo tese ér Kristu hingir Tor ken inyom i 1914, man Aôndo na un tahav hii u hemen ken Tartor na sha. Sha nahan yô, se mba ken shighe u Satan u a “kera vese ga” ne. (Mpase 12:12; Pasalmi 110:2) Nahan se fatyô u ôron vangertiôr ser, ica a kera gba gba tsô Tartor u Aôndo ua na a gema eren ishima na shin tar. Kwagh ne ka loho u dedoo ga he? Ú na jighjigh wer loho ne ka ú mimi kpa? Ityough ki ki dondo ne kia wase ú ú fa wer mimi je Bibilo tese akaa ne.