1, 2. (a) Er nan ve a fatyô u kaan ér u ungwan kwagh u or u nan ze iti la tseegh yô ka u fan nan jim ga? (b) Ka anzughul a nyi ior ve lu a mi sha kwagh u Yesu?

IOR mba duenati ngee sha tar kpishi. Í fa mbagenev hen ityô ve, mbagenev za iti hen ma gar shin ma kpentar. Kpa mbagenev za iti je, í fa ve tser tar cii. Nahan kpa, u fan iti i or u nan ze iti tseegh la yô, tese ér mimi je ú fa a fa nan je ve ga. Ngula tese ér ú fa nan vindi vindi kua inja i nan man tse u nan kpaa cii ga.

² Er Yesu Kristu va shin tar hide yem sha, ica i̱ gbe hegen je í war kuman anyom 2,000 nahan je kpa, ior mba ungwan agwa na her tar sha won cii. Kpa, kwagh u Yesu tsume ior kpishi, imba or i un lu jim yô mbagenev mba a̱ fa í wanger ve ga. Mbagenev kaa ér un lu di ormimi tsô. Mbagenev di ér Yesu lu profeti, kwagh hemba heela ga. Kpa mbagenev gema na jighjigh ér Yesu ka Aôndo je, nahan ka un man i̱ civir ye. Kpa mimi je ka un i̱ civir yee?

3. Er nan ve í lu hange hange u se fa mimi u kwagh u Yesu?

³ Ka hange hange u we kpa ú fa mimi sha kwagh u Yesu. Sha ci u nyi? Ityôkyaa yô, Bibilo kaa ér: ‘Uma u tsôron yô, ka u ve̱ fa U, We Aôndo u mimi tswen, man shi Un u U tindi la, ka Yesu Kristu.’ (Yohane 17:3) Nahan aluer ú fa mimi sha kwagh u Yehova Aôndo man Yesu Kristu yô, mfe la una na ú fatyô u zuan a uma u tsôron ken paradiso shin tar. (Yohane 14:6) Heela tseegh ga, Yesu ver se ikyav i doon kpen  kpen, a tese er se eren a uma wase la, man er se eren kwagh a mbagenev kpaa. (Yohane 13:34, 35) Se hila time sha mimi u kwagh u Aôndo ken ityough ki hiin takerada ungun ne. Kpa hegen yô se time ase sha kwagh u Yesu Kristu, se fa kwagh na er Bibilo i̱ tese jim la.

4. Ititom i “Mesiya” man “Kristu” la, inja na ér nyi?

⁴ Bibilo tsengaôron mve u un shon u Aôndo una tindi sha u a̱ lu Mesiya shin Kristu la ica gba cii ve, i mase va maren Yesu ye. Ititom i “Mesiya” la (ka ishember i ken zwa Heberu) man í “Kristu” la (ka ishember i ken zwa Grika) cii, inja na yô ér “U í Shigh Un Mkurem La.” Un shon u í er ityendezwa sha kwagh na ne lu u a shighe  un mkurem, inja na yô, Aôndo una ver un sha iantom i civirigh i vesen. Se va seer henen fan ian i vesen i Mesiya a lu sha mi sha u una kure uityendezwa mba Aôndo la ken ityouv mbi takerada ne ken hemen. Shi se hen se fa averen a hegen je kpa Yesu una va se a mi la. Nahan kpa, cii man í mase va maren Yesu yô, a̱ shi nan kpa ior kpishi lu pinen ayol a ve sha mlan ér, ‘Mesiya shon ne yô a lu di ana o?’

5. Mbahenen mba Yesu yange ve fa nyi kwagh sha iyol na kuma ve?

⁵ Ken derianyom u hiihii u sha S.W. la, mbahenen mba Yesu u Nasareti na jighjigh a akperan shio ér, ka un a lu Mesiya u i tsengaôron kwagh na la ye. (Yohane 1:41) Orhenen ugen u í yilan ér Shimon Peteru la, ôr kwagh a Yesu ken igbar je kaa nahan wener: “We U ngu Kristu Wan u Aôndo u uma.” (Mateu 16:16) Kpa, ngise mbahenen mbara fa inyô ér mimi je Yesu ka Mesiya u ityendezwa laa, man se di yô sé fa inyô?

6. Tese ikyav er ngise Yehova wase mbaperapera u kaven Mesiya yô.

⁶ Uprofeti mba Aôndo mba ve lu sha won cii ve Yesu mase van la ve tsengapasen akaa sha Mesiya kpishi vighe vighe. Lu akaa a ve pase ne va wase mbagenev u fan un ye. De se tese ikyav: Tôô ase wer í tindi ú ér u̱ za hen ape mato ve hongo ior, shin hen tashan u girgi u̱ za kua a orgen, man í gbe je ú ngu a̱ vande nengen a or ne ga. Kpa aluer or pande nan ôr ú akaa agen sha iyol i or la yô, ka asember ne aa wase ú ve ú za nenge a or la kpa ú kav nan ye gaa? Kape Yehova kpa yange pase akaa vighe vighe sha ikyev i uprofeti je la, nahan ve ôr akaa ken Bibilo a tesen kwagh u Mesiya una er la man akaa a aa er un kpaa. Lu mkur u ikpela i akaaôron a profeti ne aa lu kuren vough vough la aa wase mbaperapera u kaven un wang ye.

7. Akaaôron a profeti a yange í ôr sha Yesu la, ka ahar agen a han yange kure voughlo?

⁷ Time ase sha akav a tesen a ahar ne. Hiihii yô, profeti Mika tsengaôron tsuaa tsuaa je wener a va mar Un shon u í tende zwa sha kwagh na la ken Betelehem, angar u kiriki  ugen ken tar u Yuda. Man pase kwagh ne anyom kar 700 cii ve kwagh va er nahan ye. (Mika 5:2) Nahan yange í va mar Yesu han jimi? Lu ken gar shon ne tsô! (Mateu 2:1, 3–9) Sha uhar yô, uderimbaanyomov imôngo cii man Mesiya mase van yô, Daniel 9:25 vande ôron kwagh u tesen inyom i Mesiya una ande la jighilii—kwaghôron na tese ér a lu ken inyom i 29 S.W. la. * Er akaaôron a profeti ne kua agen kpaa cii kure vough yô, nahan kwagh la tese ér mimi je Yesu lu Mesiya u ityendezwa.

8, 9. Ka nyi kwagh yange i̱ er sha shighe u í lu eren Yesu batisema la ve, mba ve lu her cii ve fa ér un ka Mesiya, kera lu ilian ga?

⁸ Inyom i 29 S.W. la i̱ zurum u been yô, shi iwanger seer tan u tesen ér Yesu ka Mesiya. Lu inyom i Yesu za hen Yohane u Eren Batisema shin Ifi u Yordan ér ngula a̱ er un batisema je la. Yehova vande eren ityendezwa a Yohane ér un Yehova una er kwagh u tesen Yohane ikyav sha er una kav Mesiya yô. Nahan Yohane ngur eren Yesu batisema yô, a nenge a ikyav la. Bibilo kaa ér ka kwagh u er je ne: “Tsô er i er Yesu batisema kera yô, A due shin mnger fese, maa i bugh Sha man A nenge a Jijingi u Aôndo lu senen er ikungugh nahan, va tema sha a Na. Imo due Sha, kaa er: Ngun ka Wan Wam u ishima ishima, u i doom a Na yum yô.” (Mateu 3:16, 17) Yohane nengen kwagh ne, shi ongo mkaanem mara kpaa yô, a fa dedoo wener ka Aôndo je a tindi Yesu ye, kera lu a akperan ken ishima mayange ga. (Yohane 1:32–34) Jijingi u Aôndo, u a lu tahav mbu tomov nav la, gbe sha Yesu je tsô, maa hingir Mesiya, shin Kristu je, hingir un shon u i tsough ér a̱ lu Orhemen, a̱ lu Tor kpaa la.—Yesaia 55:4.

⁹ Mkur u akaaôron a profeti a ken Bibilo a kur vough la, kua shiada u Yehova Aôndo kpa er sha zwa na la, akaa ne cii tese wanger wanger ér Yesu ka Mesiya shon u ityendezwa la. Kpa, Bibilo shi na mlumun sha mbampin mba vesen mbagenev  uhar sha kwagh u Yesu Kristu. Mbampin mba shon yô, ka ve je ne, ér: Un yange due hana, man lu nyi oro?

10. Sha kwagh u mlu u Yesu vande lun cii ve, mase van shin tar la yô, Bibilo kaa ér nyi?

¹⁰ Bibilo tese ér ngise Yesu vande lun shaala cii ve, mase van shin tar ye. Mika tsengapasen ér a mar Mesiya ken Betelehem, shi kaa kpaa ér mdugh Na la “hii tsuaa je.” (Mika 5:2) Yesu kpa ôr kwa kimbir kimbir wener un vande lun shaala cii ve, i va mase maren un, un hingir orumace ye. (Yohane 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5) Er í gba Yesu lu or u ken jijingi sha yô, lu vea Yehova kangenaa, kôôsôô je.

11. Bibilo tese ér Yesu ka Wan u Yehova u hemban cii sha nyi gbenda?

¹¹ Ka Yesu a lu Wan u Yehova u hemban cii ye—man ka sha inja je. Í yila un ér “Waniunda ken akaa a i gbe a cii,” gadia lu un Aôndo vande gban hiihii ye. * (Mbakolose 1:15) Shi kwagh ugen kpa ngu u a ne ve Wan ne a hembe cii yô. Ka un á lu ‘Wan u Aôndo u môm môm’ ye. (Yohane 3:16) Inja na yô, ka Yesu tswen Aôndo gba sha uwegh nagh jighilii ye. Shi lu ken Yesu tseegh Aôndo gba akaa agen cica cii kpaa ye. (Mbakolose 1:16) Shi, mba yer Yesu kpaa ér “Imo.” (Yohane 1:14) Ngun tese se ér yange ôron kwagh sha ci u Aôndo, nahan a̱ shi nan kpa ônov mba Ter na mbagenev mba ken jijingi kua mba ve lu uumace mbara kpaa cii, ka un yange ôron ve loho u ter na, kua mkaanem ma Ter na kpaa ye.

12. Er nan ve se fe ser Waniunda la ngu kwagh môm a Aôndo ga?

¹² Waniunda u Aôndo ne ngu kwagh môm a Aôndo er mbagenev ve ne jighjigh nahan shinii? Ka kwagh u Bibilo i̱ tese la ga cii. Er se vande ôron sha heen nahan, Wan ne kpa i gba un a gba. Nahan un kpa lu a mhii je ka u henen a hen ga, kpa Yehova Aôndo ti yô ngu a mhii ga, mkur kpa  ga. (Pasalmi 90:2) Shi henen tsô kpa mayange Wan u môm môm ne tsa hen wener una lu kwagh môm a Ter na ga. Bibilo tese wang ér Ter hemba Wan. (Yohane 14:28; 1 Mbakorinte 11:3) Ka Yehova tswen á lu “Aôndo Uhembanagee” ye. (Genese 17:1) Nahan ma ugen môm kuma sha a na ga. *

13. Bibilo ka ia yila Wan ér “ibeen i Aôndo u i nengen a Na ga la” yô, kanyi jim i lu ôronô?

¹³ Yehova lu vea Waniunda na ne kôôsôô kuma anyom ubiliôn imôngo je—ve vande lun imôngo kangenaa ica gba cii ve i mase gban sha u a lu a asan la, kua tar kpaa ye. Nahan ve doo ayol a ve je zua ga! (Yohane 3:35; 14:31) Wan shon u sôngo sôngo ne lu di inja vough er Ter na nahan. Ka nahan ve Bibilo i̱ yer Wan ne ér ka “ibeen i Aôndo u i nengen a Na ga la” ye. (Mbakolose 1:15) Di er wanye ka nan bee ter u nan sha igbenda kpishi nahan, kape Wan u sha ne kpa bee Ter na sha ieren man sha inja kpaa je la.

14. Yange i er nan ve Wan u Yehova u môm môm nahan i va hingir u maren er orumacee?

¹⁴ Wan u Yehova u môm môm ne undu ian na shaala a ishima na, sen shin tar ne va hingir oruma. Kpa alaghga á lan ú ishima, ú pine wer, ‘Yange er nan ve í va hide í mar or u í vande gban nan ken jijingi la, nan lu orumace asee?’ Lu sha ivande Yehova er kwagh ne ye. A tôô uma u Waniunda na la shaala, a va wa ken iyav mbu iniunkwase igen i ken Mbayuda, í yilan í ér Maria. Ma ter ken uumace nan wa ave sha mi ga. Nahan Maria maa mar wannomso lu vough a acôghol iyol shio, í ii un iti ér Yesu.—Luka 1:30–35.

15. Er nan ve ka se kaa ser se hingir u hemban fan Yehova sha ikyav i Yesuu?

¹⁵ Akaa a Yesu lu shin tar ne ve ôron shi eren la aa wase se u fan un doo doo. Heela tseegh ga, ka sha ikyev i Yesu se seer  fan Yehova kpaa ye. Er nan ve kwagh a lu nahana? Umbur wer Wan ne bee Ter na vindi vindi kwagh shi ga. Ka nahan ve Yesu yange ôr mbahenen nav mkaanem man ye, wener: “U nan nenge a Mo yô, nan nenge a Ter je ve.” (Yohane 14:9) Takerada u Mateu man Marku man Luka man Yohane, ityakerada i inyiin i hiin ikyuryan i he la cii, í ôr se kwagh u uma u Yesu Kristu man tom na kua aeren a na kpaa vighe vighe.

16. Yesu lu pasen nyi loho, man atesen a na yange due hana?

¹⁶ Yange í fa Yesu wuee ér ka “Ortesen.” (Yohane 1:38; 13:13) Un tesen nyi? Jim je yô, loho na lu “Loho u Dedoo u tartor”—inja na yô lu loho u Tartor u Aôndo, gomoti u sha shon u una kar a hemen sha tar cii, shi una va uumace mba ungwan tindi a averen a been sha won mayange ga la. (Mateu 4:23) Loho ne lu ú ana? Yesu iyol na kaa ér: “Ityesen i M tesen, ka i Yam ga, kpa ka i Un u A tindim la,” inja na yô lu ityesen i Yehova jim. (Yohane 7:16) Yesu fa dedoo ér Ter na soo ér uumace ve̱ ungwa loho u dedoo u Tartor ne. Se va seer fan kwagh u Tartor u Aôndo ken Ityough ki sha 8 la, kua kwagh u ua er la kpaa.

17. Yesu lu tesen han man hana, man er nan ve á nôngo kwagh kpoghuloo u pasen mbagenev kwagha?

¹⁷ Kpa Yesu tesen han man hana? Hanma ijiir i una zua a ior cii yô á tese ve—a̱ lu hen adô a ya a ken agar shin a̱ lu ken agar a vesen, shin ken angarev mba kiriki, shin hen kasua shin ken uyaav mba iorov kpaa, á tese ve je. Mayange Yesu teman mape veren ashe ér ior ve̱ va hen a na ga. Í lu un a mough a za pe ior ve lu la ye. (Marku 6:56; Luka 19:5, 6) Er nan ve Yesu yange a nôngo kwagh kpoghuloo, a zer zenden pasen ior kwaghaôndo shi tesen ve yum nahana? Ityôkyaa yô, lu kwagh u Aôndo soo ér a̱ er je la. Hanma shighe cii Yesu eren kwagh u Ter na a soo la. (Yohane 8:28, 29) Kpa lu cii ityôkyaa i un pasen kwaghaôndo la ga. Mhôônom kôron un a ikpelaior i̱ i̱ vaan hen a na la. (Mateu 9:35, 36) Mbahemenev mba kwaghaôndo mba lu u ma ve tesen ishamior ne mimi u Aôndo man mbaawashima nav la de gbihi ve. Kpa Yesu gema fa dedoo er sar ior u ungwan loho u Tartor yô.

18. Ka aeren a Yesu a nyi a hembe doon we ishima?

 ¹⁸ Yesu lu a mhôônom ma zungwen tsung, shi kwagh u ior kôron un iyol kpishi kpaa. Erdoo na ne na yô taver mbagenev u van ikyua a na ga. Mbayev mba kiriki je kpa sulan un ga. (Marku 10:13–16) Shi Yesu ti sangen a sange ga. Á kôr kwagh u hôngorough ihyom, kua ijirôron i sha ifer kpaa. (Mateu 21:12, 13) Sha ayange a kasev faan lun sha kwarkyaa ga la nahan, un geman eren kwagh a ve sha icivir. (Yohane 4:9, 27) Yesu kehen ityough ga kuaa je. Kwagen la, mough sha ôô mbaapostoli nav angahar, man tom ne lu ikpan eren ú ye.

19. Ka ikyav i nyi i̱ tese ér kwagh u ior yange gba Yesu ishimaa?

¹⁹ Shi ishima nyian Yesu sha ugbayol mba iorov. Zum u una bee ior angev sha tahav mbu icighan jijingi yô, kwagh ne a hemba duen ken igbar cii. (Mateu 14:14) U tesen ikyav yô, orimande ugen va hen Yesu, va kaa a na ér: “Aluer Wea rumun yô, U fatyô u wanger mo.” Mnyoon u or ne man ican i̱ lu yan la, Yesu kpa i̱ kôr un iyol. Tsô mhôônom kôr Yesu, a  naregh uwegh, a bende or la iyol, a kaa a na ér: “M rumun, i̱ wanger we.” Imande i or la maa i̱ bee un! (Marku 1:40–42) Ú gbidye kwar ú nenge er yange a lu or la ken ishima hen shighe la kpa?

20, 21. Yesu ver ikyav i tesen ér un ngu jighjigh hen Aôndo nena?

²⁰ Yesu ver ikyav i tesen i hemban cii sha kwagh u suur sha Aôndo, ungwan imo na la. Un na Ter na u sha la jighjigh sha hanma iaven cii je tenger ga, shin er í hendan a na sha igbenda kposo kposo shi ya atsan wue wue nahan kpaa. Yesu hendan kwagh a Satan dông, shi hemba un sha ameen a ngula mee un la cii. (Mateu 4:1–11) Shighe ugen la anngôôv mba Yesu jim je kpa na un jighjigh ga, je yô ve lu kaan ér ‘a nyôr ihundugh.’ (Marku 3:21) Kpa Yesu de ér ve̱ gema mlu na ga; a nômbo ikyôr eren tom u Aôndo her. Er í tuhwa Yesu shi í nzughul a na kpishi nahan kpa, a kôr iyol tsaha, mayange nôngo ér un kpa una bula mba ve lu hendan kwagh a na la sha won ga.—1 Peteru 2:21–23.

 ²¹ Yesu na jighjigh her zan zan kar kpen—man kpe lu ku swendegh u nyoon tsung sha ikyev i mbaihyomov nav. (Mbafilipi 2:8) Time ase sha ican i i̱ tser un sha iyange i mase lun orumace shin tar, kpa wa ishima a mi la. Í kôr un, mbashiada mbaaiev va wa un akaa iyol, mbaajiriv mba iferev ôr un ijir sha ifer, kure je, ikpelaior lu sen un, nahan un tar, shi ushoja er un ican tsung kpaa. Í mande un sha kon, tsô a mase ôôn iôôn i masetyô, maa a ngor imo a kaa ér: “Bee ve.” (Yohane 19:30) Kpa Yesu kpe ayange nga kar atar yô, Ter na u sha la nder un shin ku hide lu uma her sha jijingi. (1 Peteru 3:18) Sati mba kar kpuaa yô, maa á kôndo a yem sha. Shaala la a za “tema sha uwegh ku yanegh ku Aôndo,” a gba keghen sha u i̱ va na un tahav mbu torough.—Mbaheberu 10:12, 13.

22. Er Yesu na jighjigh zan zan ar ken ku nahan, lu nyi i̱ va kere?

²² Er Yesu na jighjigh zan zan ar ken ku nahan, lu nyi i̱ va kere? Sha kpôô yô ku u Yesu la ú bugh se ian i va zuan a uma u tsôron ken paradiso shin tar, di er Yehova yange wa ishima u eren hiihii la nahan. Kpa, er í hii ve ku u Yesu ú ne kwagh a lu nahan la yô, se time sha mi ken ityough ki ki dondo ne.