1, 2. Ka injakwagh i nyi i tese ér gba u yaren tom a kwagh u karen akaa a kwaghaôndo a mini?

SE ER nan ve se fa Aôndo? Ka hange hange u tôvon atesen a ukwaghaôndo mba ve lu kpishi ne cica ciilii? Or a fatyô u eren kwagh la ga. Aluer sea fatyô u eren nahan je kpaa, se hii nan ve se fa ityesen i i lu i shami laa?

² Sha mimi yô, e̱r ior ve lu a mbamnenge wue wue sha kwagh u Aôndo yô, gba u se zua a gbenda u fan kwagh u a lu u mimi la, kwagh u karen kwagh a mi u ior cii vea lumun a mi yô. U tesen ikyav yô: Tôô wer i gba anyiman ken kasua sha kwagh u iniembe ikondo. Orteen kasua la kaa wener ikyondo la ngi umita utar, kpa oryamen la di gema hen ér i̱ yina nahan. Á kure ikyaa ne nena? Ka er a kar ikyondo la sha kor u karen kwagh a mi la ve, a fa ye.

3. Ka sha ci u nyi yange i nger Bibilo?

³ Kor u karen kwagh a mi shin ma kwagh ngu u karen akaa a kwaghaôndo a mi kpa? Een ngu, ka Bibilo je la. Aôndo yange na i nger Bibilo sha er ior vea lu han han kpa ve̱ hen mimi u sha kwagh na yô. I gber i̱ ukôpi ubiliôn imôngo. I gema vegher u i̱ man i̱ jimin cii ken ijô hemba 2,100. War taver u zuan a or u nana fatyô u ôron mimi u sha kwagh u Aôndo ken zwa u nan ga yô.

4. Ka akaa a nyi nahan a lu ken Bibilo?

⁴ Bibilo ka iyua i doon tsung i Aôndo a ne yô. I̱ pase akaa a í luun er ka i̱ ga yô, ma se fe á ga la. I̱ pase kwagh u ior mba ve lu ken ijiir i ujijingi la. I̱ pase mbamhen mba Aôndo ken igbar kua mlu na man awashima na  kpaa. I̱ pase ieren na i a er a ior i tse i kom anyom udubu udubu yô. I̱ ôr kwagh u una va er ken hemen yô. Shi i̱ pase e̱r se hii ve se zua a gbenda u zan ken uma u tsôron la kpaa.

5. Ka ikyav i nyi i̱ tese ér Bibilo zua sha kwaghfan u sangen yeke voughlo?

⁵ Atôakyaa nga kpishi a a ne ve se fatyô u nan jighjigh ser mimi mimi je, Bibilo ka Mkaanem ma Aôndo yô. Ityôkyaa i môm yô, Bibilo gba zwa môm a kwaghfan u sangen yeke la. Sha ashighe a tsuaa la, ior mba sha won cii hen ér tar tema ityô sha ma kwagh. U tesen ikyav yô, ior mba shin Ityôtar i Afrika yange ve na jighjigh ér tar tema ityô sha ihyulugh iyô, i̱ hule akamber 3,500 sha ijime i taregh shi i̱ hule akamber 3,500 di shin ikyum i taregh. Kpa orngeren Bibilo gema ôr kwagh u zuan sha kwaghfan u sangen yeke vough, tsa hemba anyom 3,500 hegen, ér Aôndo “har tar sha ma kwagh ga.”—Yobu 26:7.

6. Kanyi kwagh i hembe tesen ér Bibilo due ka hen Aôndo?

⁶ Kwagh u a hembe tesen ér Bibilo due ka hen Aôndo jim je yô, ka gwa u i̱ lu a mi ú tsenganôron akaa a ken hemen vough la. Aôndo fa kwagh u ken hemen sha mimi, ngu er orumace u kpehen ishor nahan ga; hanma kwagh u ka una tsenganôron cii a er di nahan vough.

7. Ka akaaôron a profeti a ken Bibilo a nyi ngise ivi?

⁷ Akaaôron a profeti uderi uderi a ken Bibilo yange iv sha ayange a tsuaa la. U tesen ikyav yô, yange Bibilo tsengaôron vough, tsa kuma anyom 700 ér á va mar Yesu ken gar u Betelehem, maa ka kwagh u yange er di je la. (Mika 5:2; Mateu 2:3-9) U shi seer sha akaaôron a profeti a a tsengaôron kwagh u Yesu la yô, shi Bibilo tsengaôron ér a lu iniunkwase ia va mar un ye shi a va nenge mker sha a na sha agbenger a azurfa 30. Akaaôron a profeti ne kpa kure shami nahan vough. Sha mimi yô, ma orumace môm kpa yange ma nan fatyô u tsengan ôron akaa ne ga!—Yesaia 7:14; Sekaria 11:12, 13; Mateu 1:22, 23; 27:3-5.

8. Ka akaaôron a profeti a ken Bibilo a nyi a ivin ainge, man á tese nyi kwagha?

⁸ Akaaôron a profeti a ken Bibilo kpishi nga ivin sha ashighe ase ne. Ka agen kpuaa je a lu shin heen ne:

• “Ikurior igen ia mough num a ikurior igen; tartor ugen kpaa ua mough num a tartor ugen. Ityartenger i vesen ia lu sha ajiir kposo kposo, kua ijen man ubombauangev kpaa.”—Luka 21:10, 11.

• “Mvende u vendan atindi una seer a seer.”—Mateu 24:12.

• “Ken ayange a masejime yô, . . . ior vea hingir mbawan ayol a ve iko tseegh man mba inyaregh ki doo ve ishima . . . man mbahemban mbamaren ve ato . . . man mbakôron ayol a ve tsaha ga man anomaior a bo man mba kwagh u dedoo a doo ve ga . . . man mbamoron ayol a ve man mba iember i iyolough i hembe doon ve a Aôndo la.”—2 Timoteu 3:1-5.

Ú kera lumun wer akaa ne nga eren hegen gaa? Ikyaan i mimi man mgbe u akaaôron a profeti a ken Bibilo a gbe inya ga la tese ér Bibilo gban kan di takerada tsô ga. Ka Mkaanem ma Aôndo a ne i nger yô!—2 Timoteu 3:16.

9, 10. Kanyi i tese ér Aôndo de ér ior ve̱ nzughur a Bibilo ga?

⁹ Tôô wer ú ngu a ijiir i varen ikyav her nahan ú nger atindi a i gbe u mbatomov ou vea dondon la ú var mape. Aluer orihyom va gema kwagh u yange ú vande ngeren la nahan ú er nena? Ú kera sôr injughulkwagh la gaa? Kape Aôndo kpa a er je la, a na ior ian i nzughur a mimi u Mkaanem nam mara ga, ka Bibilo je la.

¹⁰ Ior mba yange ve nôngo u nzughur a atesen a Mkaanem ma Aôndo mbara cii ve kôr cio ga. Ka sea tôô Bibilo i̱ se lu a mi ainge ne sea kar sha ukôpi mba Bibilo mbatsev mbara yô, ve lu kwagh môm. Kwagh ne tese ér e̱r anyom a kar kpishi nahan kpa Bibilo gema kposo ga.