GUMKWASE u anyom 25 yange nger er: “Ken inyom i 1981 la ngô-u-koson mo la kpe ku u kyansa. Ku na la lu kwagh u ican kpishi hen a mo man hen anngôm u nomso la. Yange m lu anyom 17, man anngôm u nomso di lu anyom 11.

Ku na la yange u na huan mo kpishi je. E̱r yange i vande tesen mo er ngu sha tartor yô, ka shami, yange i lum ape wuan iyol yam sha er me za lu vea na yô. Wen lu ijende yam i̱ hemban cii.”

Vihi kpishi je e̱r ku ú lu aa tahav mbu tôôn or u doon we ishima kera nahan. Man kwagh ne ka una er yô, mhen u henen er ka u mayange á kera fatyô u lamen a nan ga, sen a nan ga, shin kôron nan kpaa ga la ka í lu kwagh u taver u hungur a mi tsô. Mnyoonom mara ka ma pande shighe u i kaau er or u doon we ishima la nan ngu sha tartor la keng ga.

Nahan cii kpaa, Bibilo i na ishimaverenkeghen igenegh kposo. Er se vande pasen nahan, Icighanruamabera i̱ tese er kera shi ica ga ken hemen tsô ú fatyô u hiden lun ken mzough môm a or u doon we ishima u nan kpe la, ka ken ma sha u í fe ga la ga kpa ka shin tar heen jim ken mbamlu mba bem, man perapera kpaa. Man sha shighe la uumace vea fatyô u ember mkpeyol u vough, shi á kera gba u vea kpe mayange ga. Alaghga mbagenev vea kaa er, ‘Kpa kwagh la ka di mnyamciem tsô!’

Kanyi á er ve ú na jighjigh wer kwagh ne ka ishimaverenkeghen i̱ mimi? U we u na jighjigh ken ityendezwa yô, saa ú fa keng wer u nan lu eren ityendezwa shon la nan soo u ivin i̱ shi nan ngu aa tahav mbu ivin i̱ kpaa. Nahan yô, ka an, nan er ityendezwa er mbakpenev shi vea hide vea lu uma?

Ken fam u sha inyom i 31 C.E. la, Yesu Kristu yange e̱r ityendezwa gbaa gbaa er: “Er Ter A nderen mbakpenev A ne ve uma nahan, kape Wan kpaa mba A we ishima u nan ve uma yô, A ne ve uma je ra. Kwagh ne a̱ de kpiligh ne iyol ga, gadia shighe ngu van u mba ve lu shin iwar cii vea ungwa imo Na [í Yesu], vea due kpaa.” (Yohane 5:21, 28, 29) Een, Yesu Kristu yange tôndozwa er ior umiliôn mba ve kpe hegen ne cii vea hide vea lu uma sha tar u ngun shi vea lu aa ian i lun sha ú gbem sha won ken mbamlu mba bem, mba ken paradiso. (Luka 23:43; Yohane 3:16; 17:3; kar Upasalmi 37:29 man Mateu 5:5.) Sha er í lu Yesu yange er ityendezwa la yô, ka vough u henen er á soo u una iv i̱. Kpa ngu aa tahav mbu eren nahan je kpa?

Er yange er ityendezwa la anyom lu a̱ kar i kuma ahar ga je tsô, Yesu tese ikav sha gbenda u utaha er un soo shi un ngu aa tahav mbu nderen mbakpenev.

Yange lu kwagh u kôron mhôônom kpishi je. Lasaru lu dedoo ga kpishi je. Anngôôv nav mba kasev mba uhar mbara, Maria man Marta, yange ve tindi loho hen Yesu, un u lu ken kpe u Ifi u Yordan vegher ugen la er: “Tere, un u a doo U ishima la gba angev.” (Yohane 11:3) Yange ve fa er Lasaru lu doo Yesu ishima. Yesu una soo u nengen a huror na u lu uange ne gaa? Kwagh u lanen ishima yô, sha u yange ma kar a kar ma yem ken Betani la yô, Yesu lu ape vande lun la ayange ahar ken hemen.—Yohane 11:5, 6.

Lasaru yange kpe shighe u yange i tindi loho sha kwagh u angev nav anshighe kar kpeghee yô. Yesu yange fa shighe u Lasaru kpe yô, shi yange wa ken ishima u eren kwagh shami kpaa. Shighe u Yesu mase va aren hen Betani la yô, huror na u doon un ishima la kpe kuma ayange anyiin. (Yohane 11:17, 39) Yesu una fatyô u hiden or a uma heregh u nan kpe ica i gbe nahan laa?

Er ungwa er Yesu ngu van yô, Marta, er lu kwase u lun tseva tseva yô, a yevese a za kegh un gbenda. (Kar Luka 10:38-42.) Er ijungwen na kôr un ken ishima yum yô, Yesu taver un ishima er: “Anngôu una nder.” Er yange tese jighjigh na u nan ken mnder u shin mbakpenev u ken hemen yô, Yesu kaa a na gbaa gbaa er: “Mo M ngu mnder man uma kpaa; or u nana nam jighjigh yô, shin nana kpe kpaa, nana lu uma.”—Yohane 11:20-25.

Er a va a̱r hen war la yô, Yesu kaa er i̱ menger iwen sha hunda u nyôron ken ú la kera. Tsô, eren msen genger genger kuren kera yô, a yila er: “Lasaru, due ken won!”—Yohane 11:38-43.

Ashe a ior cii gema gba kenger war la. Tsô, ken ime la, mluyol za due keregh. I kange angahar a na man ave a na sha ajavaikondo, man ishigh nagh kpaa i kange ki sha adikpo. Yesu kaa er, “Sagh nen un, a̱ yem.” Ajavaikondo a i mase saghen la a haa inya. Een, lu Lasaru, or shon u yange kpe ayange kar anyiin la!—Yohane 11:44.

Kwagh u mnder u Lasaru la i nger ken Ivangeli i Yohane er ka kwagh u mbayiase u mimi. I pase m-er u kwagh la vie vie je gande u kaan er ka injakwagh. U nyiman mimi u kwagh ne la a lu u nyiman mimi u hanma ivande i ken Bibilo cii, kua mnder u Yesu Kristu iyol na kpaa. Man u nyiman mnder u Yesu yô á lu u nyiman jighjigh u nan u Mbakristu jimin cii.—1 Mbakorinte 15:13-15.

Sha jighilii yô, aluer ú lumun mlu u Aôndo yô, ú lu a mzeiyol sha u lumun mnder u shin mbakpenev ga. U tesen ikav yô: Or nana fatyô u tôôn foto u sinima u kwaghôron u nan u masetyô sha kwagh u dyako u nan u karen, man er nana kpe kera yô, anngôôv mba nan man ahuraior a nan kpaa vea fatyô u nengen shi ungwan nan er yange nan lu pasen sha er á kar akaa a nan yô. Anyom deri ken jime la yange ma i lu kwagh u kpilighyol u henen er á fatyô u eren imba kwagh ne. Man shi ior mba ve lu ken agar ken ityar igen kpaa, eev mbu fan mbu buter mbu tôôn foto u sinima la ka kwagh u kpilighyol je yô ka i lu ve er ka ivande nahan. Aluer uumace ve fatyô u sôron kwaghfan u Orgbanakaa a gbe la sha u tesen imba kwagh u nengen shi ungwan ngila nahan yô, un u á lu Orgbanakaa la una kera fatyô u eren hemban nahan ga he? Ka mnenge u sha kwaghfan, sha u henen er, Un u yange gba uma la una fatyô u shi hiden-gban un ga he?

Ivande i hiden Lasaru a uma heregh la yange na mseer u jighjigh u nan ken Yesu man ken mnder u shin mbakpenev. (Yohane 11:41, 42; 12:9-11,17-19) Kwagh ne shi tese sha gbenda u kôron iyol ken ishima kpishi, shi seer u pasen awashima man isharen i Yehova man Wan na sha kwagh u mnder u shin mbakpenev la.

Ieren i Yesu sha ku u Lasaru la tese mhôônom ma zungwen tsung ma Wan u Aôndo. Ishima i i̱ za un iyol kpishi sha shighe ne la tese gbaa gbaa isharen na i tsung i nderen mbakpenev. Se ôr e̱r i nger la er: “Maria va nôôr hen ape Yesu lu, nengen a Na yô, a gba inya hen angahar a Na, a kaa er: Tere, Wea lu heen yô, anngôm ma a kpe ga. Tsô Yesu nengen un vaan, shi Mbayuda mba ve va a na kpaa lu vaan, nahan sôô Un ken ishima, ishima ta Un kwe kpaa. Tsô A pine er: Ne ver un hana? Ve kaa a Na er: Tere, va va nenge. Yesu vaa. Tsô Mbayuda kaa er: Nenge er a doo Un ishima yum yô.”—Yohane 11:32-36.

Mhôônom ma zungwen tsung ma Yesu mara i tese heen sha asemberakaa atar: “sôô Un ken ishima,” “ishima ta Un kwe,” man a “vaa.” Asemberakaa a ken zwa u yange i nger kwagh u kôron mhôônom ne jim jim la ma tese er ku u huror na u ishima ishima Lasaru la lu kôr Yesu iyol kua er yange nenge anngô u Lasaru u kwase lu vaan nahan la je ashe a Na haa mliam. *

Kwagh u á hembe kpilighyol je yô Yesu yange vande hiden a uma u iorov uhar heregh. Man shi yange washima tsung er una er a Lasaru kpaa nahan vough. (Yohane 11:11, 23, 25) Nahan cii  kpaa, yange “vaa.” Nahan yô, u hiden a uumace a uma ve heregh la, ka di tom u eren u Yesu tsô ga. Mhôônom nam ma zungwen ma yange tese hen shighe ne la ma tese gbaa gbaa isharen na i tsung i timin tahav mbu kuu la.

Er Yesu á lu ‘ibeen i Yehova Aôndo vough yô,’ ishimaveren yase ngi er Ter wase u sha la yina u eren nahan ga. (Mbaheberu 1:3) Sha kwagh u isharen i Yehova i van a mnder u shin mbakpenev la yô, orjighjigh Yobu lu kaa er: “Aluer or á kpe yô, shi nana lu uma? . . . Ú yila, mo me gema me vengese; tom u ave Ou ua sar U.” (Yobu 14:14, 15) Heen ne ishemberti i ken zwa u yange i nger i̱ ve i gem heen er “ua sar u” ne i̱ tese isharen i Aôndo i tsung kua shi awashima na. (Genese 31:30; Upasalmi 84:2) Kwagh ne wanger, ka keng Yehova ngu veren ashe keghen mnder la.

Mimi je se fatyô u nan jighjigh ken ityendezwa i mnder u shin mbakpenev ne kpa? Een, akperan nga ga u fan er Yehova man Wan na ve soo shi vea fatyô u ivin kwagh ne. Ikav i kwagh ne hen a we yô ka nyi? Ú ngu a ian i va lun ken mzough môm vea mba doon we ishima mba ve kpe mbara shin tar heen ken mbamlu mbagenev kposo a mba hegen mban!

Yehova Aôndo, un u yange hii uumace ver ve ken sule u doonashe la, shi a tôndozwa er una hide a Paradiso sha tar ne sha ikev i hemen u Tartor Na u sha sha ikev i Yesu Kristu u a lu ken iengem hegen ne. (Genese 2:7-9; Mateu 6:10; Luka 23:42, 43.) Ken Paradiso u á hide a min la yô, tsombor u uumace ua lu a ian i lun ken uma u msaanyol a ikighir shio, kwaghnyoon man angev cii vea kera lu ga. (Mpase 21:1-4; kar Yobu 33:25; Yesaia 35:5-7.) Shi, kwagh ugen u una kar kera yô, a lu ihom i kôron cii, mbampav mba tesen mkposo u kwaviyolough, ipila i eren hen atô u ipaven i genegh a i genegh, man shi ican i sha ibanave. A lu ken imba tar u a kire ú la Yehova Aôndo una nder mbakpenev sha ikev i Yesu Kristu ye.

Ngun ne ka ishimaverenkeghen i Kwasekristu u i vande ôron kwagh na ken mhii u vegher ne la je ne. Er ngô na kpe anyom kar kpishi yô, Mbashiada mba Yehova ve wase un sha u timen ken Bibilo zulee. A umbur er: “Er yange m hen kwagh sha kwagh u ishimaverenkeghen i mnder u shin mbakpenev yô, m vaa. Yange lu kwagh u girim mo iyol kpishi je sha u fan e̱r shi me nenge a ngôm yô.”

Aluer we kpaa ishima you ngi aa isharen i shi nengen a or u doon we ishima yô, Mbashiada mba Yehova vea waseu a iember je sha er u hen er ú gema ishimaverenkeghen i ia bunde ga ne ia hingir i you yô. Kohol ve hen Iyou i Tartor i i hembe lun ikua a we la, ga yô nger hen adereshi u a hembe lun ikua a we ken mba i nger sha peeji u sha 32 la.