1.  Er U Fa Zegebabilon Yô

2.  Lu u Mesiya Una Va Hanma Shighe?

3.  Twersôron u Ú We Kwagh u Awambe Ker Yô

4.  U Undun Nomou Shin Kwase Wou

5.  Umemyol man Uiniongo

6.  Iangev mbi Tsaren

7.  Kwagh u Kpenga man Ikyaa i Zan Koti

 1. Er U Fa Zegebabilon Yô

Er nan se fe ser “Zegebabilon” tile sha ityough ki ukwaghaôndo mbaaieve? (Mpase 17:5) Nenge akaa a a dondo ne:

• Zegebabilon ngu sha tar cii shi ngu eren tahav. I kaa ér Zegebabilon tema sha “zegeikpelaior man akuraior.” Ngu a “tartor na u [u] lu hemen utor mba sha tar cii yô.”—Mpase 17:15, 18.

• Zegebabilon una fatyô u lun gomoti shin mbakpengav ga. A tim “utor mba tar ne” man “mbakasuav” a na imôngo ga.—Mpase 18:9, 15.

• Zegebabilon ngu tsumen a ior sha kwagh u Aôndo. I yila un ér gbagakwase sha ci u a ya ikyar kangenaan a ugomoti sha er vea naan un inyaregh shi vea wasen un sha igbenda igen yô. (Mpase 17:1, 2) Ngu tsumen a ior mba ken akuraior cii. Shi a na i wua ior kpishi.—Mpase 18:23, 24.

Hide ken ityough 13 ityôkwagh i sha 6

 2. Lu u Mesiya Una Va Hanma Shighe?

Bibilo yange i tsenga ôron ér ulahadi 69 vea kar cii ve Mesiya una va ye.—Ôr Daniel 9:25.

• Ulahadi 69 mbara yange ve hii hanma shighe? Lu ken inyom i 455 C.S.Y la. Hen shighe la, Gomna Nehemia mough va nyôr ken Yerusalem “sha u sôron man u maan” gar la.—Daniel 9:25; Nehemia 2:1, 5-8.

• Ulahadi 69 mbara yange ve tsa kuma shighe nena? Ken akaaôron a profeti agen ken Bibilo yô, iyange i môm ka i tile sha ityough ki inyom jimin. (Numeri 14:34; Esekiel 4:6) Sha nahan yô, hanma lahadi tile sha ityough ki anyom ataankarahar. Ken kwaghôron u profeti ne, ulahadi 69 mbara ka anyom 483 (69 x 7).

• Ulahadi 69 mbara yange ve bee hanma shighe? Aluer se hii u ôron anyom 483 la ken inyom i 455 C.S.Y la yô, ulahadi mbara yange ve bee ken inyom i 29 a la. Man lu ken inyom i 29 la, i er Yesu batisema, hingir Mesiya ye!—Luka 3:1, 2, 21, 22.

Hide ken ityough 15 ityôkwagh i sha 5

 3. Twersôron u Ú We Kwagh u Awambe Ker Yô

Mbakristu mba lumun ér i ta ve awambe ga shi mba ne awambe a ve ér i ta orgen kpaa ga. Nahan kpa igbenda i eren twer igen ngi i ka i gba u a er tom a awambe a or u i lu eren nan twer la yô. Ikyav i tesen yô, ka i kura awambe a or u i soo u paven nan yô, i koso cii ve i va pav nan ye. Igbenda i i eren twer a awambe ne kpa Mbakristu mba lumun i ga.—Duteronomi 15:23.

Nahan kpa, igbenda igen yô, alaghga Orkristu nana lumun. Kwagh ne wa u karen or awambe kua twer u i yer ér hemodialysis shin hemodilution shin cell-salvage shin u i eren sha mashin u samber a awambe man ahumbe ken iyol i or la. b Igbenda ne kua igbenda igen i ka i kura or awambe kpa i koso her ga, er igbenda i karen akaa ken iyouci man twer u ka i kura or awambe kpuaa i sôr akaa sha mi shi i hide i nyôr a mi ken iyol i nan la kua igbenda igen i eren twer la yô, gba u hanma Orkristu nana tsua kwagh u nan soo la iyol i nan. Alaghga gbenda u ortwer nana er twer ne la ua wa kahan a gbenda u ortwer ugen nana er yô. Nahan gba u Orkristu nana vande pinen fan er i gbe u a er tom a awambe a nan la cii ve nana lumun ma gbenda u paven or shin u i karen akaa ken iyouci shin ma gbenda ugen u a gba u a er nan twer a awambe la ye. Hen sha mbampin mban:

• Aluer gba u awambe am aa due ken iyol yam aa zende ken mashin ugen, alaghga je yô aa timbir ker cii ve aa hide aa nyôrom ken iyol di ye? Imoshima yam ia lumun ér awambe ne ka a am nahan i de ‘hee a inya’ ga kpa?—Duteronomi 12:23, 24.

• Aluer mba eren mo twer man i kura awambe am i sôr a, shi i hide i nyôr a mi ken iyol yam di ye? Kwagh ne una za imoshima yam i Bibilo i tsaase i la iyol, shin me lumun twer laa?

4. U Undun Nomou Shin Kwase Wou

 Bibilo kaa ér nom nana de undun kwase u nan ga, shi kwase kpa nana de undun nom u nan ga. Shi i pase wang ér aluer nom shin kwase undu or u nan vese la kpa, nan ngu a ian i hiden eren nom shin kwase ugen ga. (1 Mbakorinte 7:10, 11) Nahan kpa, ashighe agen Mbakristu mbagen ka ve nenge ér hemba doon u vea undu nom shin kwase ve sha atôakyaa ne nahan.

• Aluer or venda u nengen sha tsombor u nan sha apera yô: Shighe u nom nan vende u nengen sha tsombor u nan zan zan je yô, tsombor la u kera lu a kwaghyan man akaa agen a kwagh a gbe ve a mi la ga yô.—1 Timoteu 5:8.

• Aluer or ngu gbidyen kwase u nan coholoo shin ka kwase nan lu eren nahan yô: Aluer or ngu gbidyen kwase u nan coholoo je nôngon u vihin nan iyol shin wuan nan, shin ka kwase nan lu eren a nom u nan nahan yô.—Mbagalatia 5:19-21.

• Aluer nom ngu yangen kwase u nan shin kwase ngu yangen nom u nan u civir Yehova kuaa yô: Shighe u nom shin kwase nan lu yangen or u nan vese la u civir Yehova yô.—Aerenakaa 5:29.

Hide ken ityough 42 ityôkwagh i sha 3

 5. Umemyol man Uiniongo

 Mbakristu mba eren uiniongo mba ve vihi Yehova ishima la ga. Nahan kpa, gba u hanma Orkristu nana er tom a imoshima i nan i Bibilo i tsaase i la, u fan kwagh u i doo u nana er shighe u ior ve lu eren uiniongo mban yô. Nenge ase akav ne.

• Or sugh u er i sughun ior hen shighe u Kirimishi shin Inyom i He yô. U fatyô u kaan wer, “M sugh u.” Aluer nan soo u fan er i hii ve u eren iniongo la ga yô, u fatyô u pasen nan.

• Nomou shin kwase wou u nan civir Yehova ga yô, nan lôhô u ér u va ya kwagh vea mba hen tsombor imôngo hen shighe u iniongo. Aluer imoshima you na u ian u zan yô, u fatyô u kaan a nomou shin kwase wou la tsuaa wer, aluer mba za eren akaa a mbafanaôndoga ve eren la her yô, u er a ga.

• Or u nan tee u tom yô, nan na u iyua hen shighe u Kirimishi shin Inyom i He. Gba u u venda iyua laa? Ka keng keng ga. Or u nan tee u tom la nan na u iyua shon sha ci u iniongo la shinii ka sha u tesen iwuese sha tom u dedoo u u eren laa?

• Or na u iyua hen shighe u iniongo. Alaghga or u nan ne u iyua la nana kaa ér: “M fa u eren iniongo ne ga, kpa m soo mer ngohol iyua ne.” Alaghga or la ka or u wan nagh di tsô. Kpa hen ase sha kwagh ne, nan na u iyua la sha u karen jighjigh wou u nan shin nan soo ér we u lu uwegh ken iniongo laa? U henen sha mpin ne u been yô, u mase tsuan aluer ka u u ngohol iyua la yô. Hanma kwagh u se tsough cii kpa, se soo ser se lu a imoshima i dedoo shi se za hemen u civir Yehova sha mimi.—Aerenakaa 23:1.

Hide ken ityough 44 ityôkwagh i sha 1

6. Iangev mbi Tsaren

 Er ior ve doo se ishima yô, ka se er kwagh sha kwaghfan shighe u se lu a angev mbu tsaren la sha er se tsar ve ga yô. Ka se er kwagh ne shighe u se lu a angev mbu tsaren shin se nenge ser alaghga se mba a angev mbu mbua fatyô u tsaren or yô. Ka se er kwagh nahan sha ci u Bibilo kaa ér: “Or u nan we ndor a we nana̱ doo u ishima kpee je, er iyol you nahan.”—Mbaroma 13:8-10.

Or u nan lu a angev mbu tsaren la nana tese ér mbagen doo nan ishima nena? Gba u nana palegh u zuan iyol a ior shin nan ve ave gayô kuven ve shin susen ve zwa. Shi aluer taver mbagen u lôhôn nan hen ya ve sha ci u mba nôngon ér vea kura tsombor ve kpa, doo u ishima ia vihi nan ér mba nyaghen nan ga. Shi cii ve i er nan batisema yô, gba u nana vande ôron ortamen u wasen mzough u mbatamen tom kwagh u angev mbu nan mbura, sha er a er nan batisema sha gbenda u angev mbu shon mbua tsar mbagenev ga yô. Cii ve or nan hii shiôr yô, doo u nana za kar awambe aluer nan nenge ér nana fatyô u lun a angev mbu tsaren yô. Aluer u er akaa ne yô, a tese ér u wa mbagen ikyo, sha ci u u ngu ‘keren mtsera wou tseegh ga, kpa u ngu keren mtsera u mbagenev kpaa.’—Mbafilipi 2:4.

Hide ken ityough 56 ityôkwagh i sha 2

7. Kwagh u Kpenga man Ikyaa i Zan Koti

 Se fatyô u palegh mbamzeyol kpishi sha u ngeren hanma kwagh u inyar shin kwagh u kpenga cii shin inya, aluer ka Orkristu se lu eren kwagh vea nan je kpaa. (Yeremia 32:9-12) Nahan kpa, alaghga ashighe agen Orkristu nana lu a zayol vea Orkristu ugen sha ikyaa i inyar shin sha ma kwagh ugen. Gba u vea nôngo a sôr zayol la fese shi ve er kwagh ne ve uhar ken bem.

Nahan kpa, shighe u or nan nyighe se shin nan vihi se iti yô, se nenge sha zayol la nena? (Ôr Mateu 18:15-17.) Yesu yange ôr se akaa atar a se er yô:

1. Nôngo sôr zayol la vea nan ne uhar.—Nenge ivur 15.

2. Aluer gba sha mi ga yô, ôr Orkristu môm shin Mbakristu uhar mba ve vie ken jijingi yô, ve za vea we.—Nenge ivur 16.

3. Aluer hen shighe ne kpa ne fatyô u sôron zayol la ga yô, u fatyô u za ôron mbatamen.—Nenge ivur 17.

Nahan kpa, ashighe kpishi ka i doo u se za a anmgbianev asev ken koti ga, sha ci u kwagh la una vihi Yehova iti kua tiônnongo kpaa. (1 Mbakorinte 6:1-8) Kpa ashighe agen di yô, a lu ikyaa i i gbe u a za kure ken koti yô, er ivaa paven man ijir i sha kwagh u or u nana lu a wan sha ikyev man inyaregh ki i gbe u nom nana kimbin kwase shin kwase nana kimbin nom shighe u ve pav ivaa yô man kwagh u ishiôlansi kua shighe u or ye u inyaregh man kwagh u dyako i karen nahan. Aluer Orkristu za a ambaakaa la ken koti sha u i za kure ikyaa shon ken bem yô, nan ngu peren tindi u Bibilo ga cii.

Aluer or er ifer i vesen er u kighir or yaven a nan shin nzughul a wanye shin za tan num sha or gayô iin kwagh u vesen shin wuan or yô, Orkristu u nan za ôr mbatomov mba gomoti kwagh shon la nan per tindi u Bibilo ga cii.

Hide ken ityough 56 ityôkwagh i sha 3