1, 2. (a) Er nan ve agumaior a lu hemban ujijingi mba bov ityava? (Nenge foto u a lu sha mhii u ngeren ne la.) (b) Ka nyi se lu timen sha mi?

APOSTOLI Paulu yange tôô uma wase u Mbakristu ne kar sha ushoja mba ve lu ken uitya yô. Nahan kpa, ityav mbi se lu nôngon ne ka mbi ken jijingi, ka mbi sha iyol ga. Er i lu mbi ken jijingi nahan kpa mbaihyomov asev mba kpôô kpôô. Satan man azôv fa ityav mbi nôngon tsema tsema, shi ve ndera eren kwagh ne shighe kar. Alaghga se ungwa kwagh ne fese yô, se kaa ser ityav mbira gande se ken inya. Mba ka i lu er a ta sha ve kwa môm je vea za gbidye ken inya yô, ka agumaior. Nahan agumaior ne aa fatyô u hemban ityav mbi ve lu nôngon a mbaihyomov vev mba ageegh mba ken jijingi ne je kpa? Vea fatyô. Shi mba hemban kpaa! Sha ci u nyi? Ityôkyaa yô, mba “taver [ve] ken Ter.” Kpa ka cii la ga, ka ve seer kwagh ugen kpaa sha tahav mbu ve zough a mi hen Aôndo la. Ka ve kange iyol i utya. Ve “huwa . . . ikav mbi utyaav mbi Aôndo cii iyol” er ushoja mba i tsaase ve tsembelee nahan.—Ôr Mbaefese 6:10-12.

² Shighe u Paulu lu ôron kwagh ne la, a shi nan kpa lu henen sha gbenda u shoja i Mbaroma kangen iyol i utya yô. (Aer. 28:16) De se time se fa er i hii ve ikyav ne i zough sha kwagh u agumaior vough  yô. Er se lu timen sha mi yô, ver ishima nenge mbamtaver mba agumaior ka a tagher a mi la, man mbamtsera mba ka ve zua a mi shighe u ve hua hanma kwagh u utya ne iyol yô.

3, 4. Mimi u ken Mkaanem ma Aôndo la ngu er kwange u orshoja u Mbaroma nahan nena?

³ Ôr Mbaefese 6:14. Kwange u orshoja u Roma yange u lu a myôm sha mi, ma ma wase u kuran iwenge i nan yô. Yange i er kwange ne nahan sha er ua wase u panden myohom ma ikyav mbi utyaav mbi nan huwa sha vanger la yô. Ikyange ne igen yange i lu a ian i wan sanker man ihô. Yange orshoja nana tsule kwange tsembelee yô, cuku tsô kpa nan lu a mciem iyol ken uitya ga.

⁴ Mimi u ka se hen ken Mkaanem ma Aôndo la ngu a kura se ken jijingi sha ikyev i atesen a aiegh vough er kwange la kuran ushoja nahan. (Yoh. 8:31, 32; 1 Yoh. 4:1) Aluer akaa a mimi a Aôndo a tesen se la nga doon se ishima seer a seer yô, a hemba lun se zange u tôôn “perutya” wase, inja na yô, ka u dondon atindiakaa a Aôndo a perapera je la. (Ps. 111:7, 8; 1 Yoh. 5:3) Heela tseegh ga, aluer se kav mimi u ken Mkaanem ma Aôndo la wang yô, se fatyô u tilen pasen un vangertiôr sha ishigh ki mbaahendanev.—1 Pet. 3:15.

5. Er nan i doo u se ôron kwagh sha mimi?

⁵ Ka sea tsule mimi u Bibilo la tsoomoon er kwange nahan yô, kwagh la a mgbegha se, ieren yase cii i lu i mimi, nahan se ôron kwagh sha mimi hanma shighe cii. Er nan i doo u se palegh aie? Ityôkyaa yô, aie ka ikyagh ki tomough ki gen ki Satan a eren tom a mi tsembelee yô. Aie ka a va a kwagh u vihin sha or u nan lu eren un la, kua mba ve ne nan jighjigh la cii. (Yoh. 8:44) Nahan gba u se nôngo sha afatyô wase cii se palegh aie u eren. (Ef. 4:25) Kpa alaghga ashighe agen a lu ican. Wankwase ugen u lun anyom 18, iti na ér Abigail, a kaa ér: “Ashighe agen ka i lu inja er u ôron mimi la ngu a liba ga nahan, hemban je yô shighe u i lu u ie wou la una fatyô u yiman we yô.” Kpa er nan ve ka a nôngon hanma shighe ér una ôr mimi? A kaa ér: “Ka mea ôr mimi yô, m lu a imoshima i wang sha ishigh ki Yehova. Shi mbamaren av kua azende am fa ér vea fatyô u nan mo jighjigh.” Anmgbian u kwase ugen u a lu anyom 23 yô, iti na ér Victoria. A kaa ér: “Ka wea ôr mimi shi wea tile sha kwagh u u ne jighjigh a mi la yô, ior ve anger we. Kpa ka u gema u zua a mbamtsera mba vesen kpishi. Kwagh la ka a pande mciem ken a we nahan u hemba lun a vangertiôr, shi u seer lun kôôsôô a Yehova shi mba u doo ve ishima kpa ve na u icivir.” Sha mimi yô, ka a inja u hanma shighe yô, tsulen “kwange hen uya, ka mimi je la.”

6, 7. Er nan i tôô perapera i kar sha per u sha vanger?

⁶ Per u sha vanger ugen u yange orshoja u Roma nan hua sha ayange a mbaapostoli la, lu kwagh u yange i cir myôm sha mi ukpo ukpo yô. Yange i kor kwagh ne sha ikyôv a myôm mara sha mi gedee. I hule myôm mara sha er maa yisa or vanger yô, i wa sha ikyôvough kira; shi hanma iyôugh ki lu a uiwever shami u wever sha ki gen. A hiden vegher u sha akende a orshoja la yô, i hemba wan myôm mara ngeen cii. Sha nahan yô, yange myohom kua mlu u per la a na yô, i lu u orshoja la nana fatyô u jingir ave shin zômon iyol er nan soo cii ga; shi i gba u nana ver ishima a lu yengen per la iyol sha er ma iyôugh kia osough ape i wever ki la ga yô. Nahan kpa, ikyagh kin yange ki wase orshoja la, i lu kwagh u zwa sanker shin ivaan a gba tumen nan nyôron za benden a ishima shin alegh agen ga.

⁷ Kwagh u per u sha vanger la tese er atindiakaa a Yehova a perapera la a kor or wase u ken atô la yô. (Anz. 4:23) Er yange i lu kwagh u orshoja nana lumun u geman per u nan u i er sha iyôugh ki injaav musan sha per u i er u sha iyôugh ki gban ijime ga nahan, se kpa mayange se musan atindiakaa a Yehova a perapera sha kwagh wase u se nenge ser ka u vough ga. Se  yina nahan se fatyô u tsuan akaa a injaa a a kura se er atindiakaa a Yehova nahan ga cii. (Anz. 3:5, 6) Nahan yô, gba u se yengen per u Yehova a ne se la iyol hanma shighe sha er se fa aluer ngu kuran ishima yase her yô.

8. Er nan i doo u dondon atindiakaa a Yehova hanma shighe?

⁸ Ashighe agen ka i lu u inja er atindiakaa a Yehova a perapera la yuhwa yum shin nga yangen we u eren akaa sha ishima youwee? Gumor ugen u a lu anyom 21 yô, iti na ér Daniel, a kaa ér: “Atica am man mbayev mbagen yange ve shi sen mo sha ci u m dondon atindiakaa a Bibilo yum. Sha anshighe ugen la je yô, m ure m kera lu gbar gbar kpaa ga.” Kpa hegen ka un nena? A kaa ér: “Shighe kar yô, m nenge er u dondon atindiakaa a Yehova la a ve a mtsera yô. ‘Azende’ am agen va hii u man mcimbim ma bov, mbagen de makeranta. Yange vihim kpishi u nengen er uma ve saa ishe yô. Sha mimi yô, Yehova kor se.” Wankwase ugen u iti na i lu Madison, a lu anyom 15 yô kaa ér: “Ka i taver mo kpishi u dondon atindiakaa a Yehova, vendan akaa a mbakov wam ve nenge ér ka a injaa la.” Ka nyi ka i wase un u wan ishima? A kaa ér: “Ka m umbur iyol yam mer ka yilan mo sha iti i Yehova, shi imeen la ka agbo a Satan a lu keren mo ken utya yô. Ka mea hemba imeen yô, mo kpa i doom.”

9-11. (a) Ka akôv a sha injakwagh a nyi Mbakristu ve we? (b) Ka nyi ia na a hemba lun we zange u lamen a ior, shighe u u lu pasen kwagha?

⁹ Ôr Mbaefese 6:15. Yange orshoja u Roma nana lu a wa akôv shin angahar ga yô, i tese ér nan ngu a wa iyol i zan ityav ga. Yange i tar ikyôvough sha ki gen i kuma kwa tar, maa i er akôv ne, nahan a civir shi a tema ken nguhar i doo. Gbenda u yange i er akôv ne la na yô, a tsa kpishi shi a lu ken nguhar kundu kundu.

¹⁰ Er akôv a ushoja mba Roma yange ve wa la a wase ve ken utya nahan, kape akôv a sha injakwagh a Mbakristu la kpa a wasen ve u pasen loho u bem je la. (Yes. 52:7; Rom. 10:15) Nahan kpa, shighe u ian i bugh i or a pase kwagh yô, ka i gba u nana taver ishima. Wannomso ugen ngu anyom 20, iti na ér Bo. A kaa ér: “Yange i cier mo iyol u pasen mbayev mba ken kelase wam kwagh. Me kaa mer kunya u kôrom. Kpa hegen ka mea hide mea nenge yô, m fa er yange i hii ve i lum nahan jim ga. Hegen ne, ka i saan mo iyol u pasen mbakov wam kwagh.”

¹¹ Agumaior kpishi nenge ér ka vea vande wan iyol tsembelee u pasen kwagh yô, i hemba lun ve zange. Ka nyi u er ve u wa iyol u keghen a kegh shighe u ian a due? Wankwase ugen iti na ér Julia, ngu anyom 16. A kaa ér: “Ka m wa ityakerada ken ikpa shi m kegh ato shighe u mba se lu kelase môm ve lu ôron mnenge ve sha ma kwagh shin lamen sha akaa a ve ne jighjigh a mi yô. Maa m hen sha kwagh u una wase ve yô. Ka mea vande wan iyol yô, m kôrcio u ôron ve kwagh u una wase ve jighilii yô.” Wankwase ugen u a lu anyom 23 yô, iti na ér Makenzie. A kaa ér: “Aluer u kundu ishima shi u ngu or u keghen ato zulee yô, u kav kwagh u mbakwav wou ve lu tagher a mi la. Hanma ngeren u i gber sha ci u agumaior yô, ka m nôngo m ôr un. Nahan i lu u me fatyô u tesen mbakov wam kwagh u ken Bibilo shin u sha jw.org, u una wase ve yô.” Akaa a agumaior ne a ôr la tese ér aluer u vande wan iyol i pasen kwagh tsembelee yô, ka inja er u wa “akôv” a a kom sha angahar a ou vough nahan.

12, 13. Ka akaa nyi nahan aa fatyô u lun “avaan a usu” a Satan a keren se laa?

¹² Ôr Mbaefese 6:16. “Perutya” u orshoja u Roma yange nan lu a mi la yange u lu azongo anyiin, u yisa nan hii sha akende zan zan due shin anu. Yange u yisa avaan kua akaa a tswam a i lu keren nan la.

¹³ “Avaan a usu” a alaghga Satan una ker u yô, ka mbaaie mba a we Yehova iyol ér kwagh  gbe un sha kwagh wou ga shin u doo un ishima ga la. Wankwase ugen u a lu anyom 19, i yer iti na ér Ida yô, ka a nenge ér un gba kwagh ga. A kaa ér: “Ashighe kpishi ka i lum inja er Yehova ngu ica a mo, shi a soo u lun Ijende yam ga nahan.” Zum u ishima i lu un ker nahan yô, ka a er nena? Ida kaa ér: “Mbamkombo ka ve taver jighjigh wam kpishi. Kera yô, yange m tema ken mkombo ving, m henen mer aluer m na ikyar kpa or môm nana soo u ungwan i ga. Kpa hegen yô, ka m wa iyol sha mbamkombo, nahan m na mlumun i nôngo u kuman uhar shin utar. Ka zange ga, kpa ka mea wa zwa yô, i saan mo iyol. Anmgbianev mba nomso man mbakasev kpa ka ve na ishima i taver mo kpen kpen. Hanma kwa u m za hidi mkombo yô, ka m fa je mer m doo Yehova ishima.”

14. Ka kwagh u mimi u nyi ikyav i Ida la i due a mi?

¹⁴ Kwagh u Ida la due a kwagh u vesen ugen u a lu mimi yô: Perutya u orshoja yange nan lu a mi la yange u seer shin u panden ga. Kpa perutya wase u i lu jighjigh wase la yô, ua fatyô u seer shin panden. Kpa ngula ka kwagh wase. (Mat. 14:31; 2 Tes. 1:3) Sha nahan yô, gba hange hange u se taver jighjigh u nan wase!

15, 16. Ishimaverenkeghen ngi er agunduutya u iyôô nahan nena?

¹⁵ Ôr Mbaefese 6:17. Ushoja mba angahar mba ken Roma yange ve cir agunduutya u iyôô. Yange i er agundu ne sha er una wase orshoja u nan cir la shighe u i ker nan ivaan sha ityou shin hen mon shin sha ishi yô. Agundu mban mbagen yange ve lu a kwagh u kôron uwegh sha er orshoja nana fatyô u kôron hen uwe yô.

¹⁶ Er agundu u iyôô la yange a kura mhirinim ma orshoja la nahan, kape “ishimaveren  keghen myom” la kpa ka i kura ishima yase shin mbamhen asev je la. (1 Tes. 5:8; Anz. 3:21) Ishimaverenkeghen ka i na se ver ishima yase cii sha uityendezwa mba Aôndo, shi i wase se u taver ishima her nôngon a mbamzeyol. (Ps. 27:1, 14; Aer. 24:15) Kpa aluer se soo u zuan a iwasen ken “agunduutya u iyôô” wase la yô, saa se cir un sha ityou, se kôr hen uwe ga.

17, 18. (a) Satan una mee se ér se bugh agunduutya wase nena? (b) Se tese ser se de ser Satan a bume se ga nena?

¹⁷ Satan una fatyô u meen se ér se bugh agunduutya wase nena? Nenge ase gbenda u mee Yesu ne. Satan yange fa dedoo er Yesu a lu a ishimaverenkeghen i va hemen uumace ken masejime yô. Kpa gba u Yesu una kegh zan zan shighe u Yehova a ver la una kar kuman. Shi cii man shighe la yô, a gba u una ya ican shi una kpe. Nahan Satan tôndo zwa a Yesu ér, aluer Yesu er ikyav i môm tsô u tesen ér a civir un yô, una na Yesu hemen la ave ave je. (Luka 4:5-7) Se kpa Satan fa er Yehova a lu va nan se mkpeyol ken tar u he la yô. Kpa gba u se kegh shi alaghga hegen ne se tagher a mbamtaver. Nahan ka a meen se ér se wa ityough zendan akaa sha u keren mkpeyol la hegen je. A soo ér se yem keren akaa a yolough hiihii, hegen je, se zua a hanma kwagh cica. Satan ngu a taver se ishima ér se de keren Tartor hiihii ga, kpa u lu se kwagh u sha uhar.—Mat. 6:31-33.

¹⁸ Nahan kpa agumaior a a lu Mbakristu yô, nga lumun ér Satan a tsugh ve nahan ga cii. Nenge ase ikyav i wankwase ugen u lun anyom 20 u i yer iti na ér Kiana ne. A kaa ér: “M fa mer ka Tartor u Aôndo tseegh ua fatyô u va sôron mbamzeyol asev cii ye.” Ishimaverenkeghen na ne ngi benden a mhen kua ieren na nena? A za hemen ér: “Ishimaveren i va lun ken Paradiso la wasem u fan mer ka u me gema ishima yam me ver sha kwagh u keren iti zan, mer ka kwagh u a hembe lun u hange hange la ga. M ngu nôngon mer me yem zendan inyaregh a mfe wam shin me za ikyura me yem sha azenger ga. Kpa m ngu eren Yehova tom a shighe wam kua agee a am cii.”

19, 20. Se er nan ve se seer fan u eren tom a Mkaanem ma Aôndo tsema tsema?

¹⁹ Sha shighe u Paulu nger washika na la, sanker u shoja i angahar i mba Roma nôngon num a mi la yange a lihe i nôngo u kuman angahar ahar. Ityôkyaa i môm i yange na ve shoja i Roma fa ityav yô, ve karen iyol a ikyagh vev ki numugh kin hanma iyange.

²⁰ Paulu yange kaa ér Mkaanem ma Aôndo ma er ka sanker u Yehova a ne se nahan. Kpa gba u se hen u eren tom a mi tsema tsema shighe u se lu pasen akaa a se ne jighjigh a mi la shin kôôm mbamhen asev yô. (2 Kor. 10:4, 5; 2 Tim. 2:15) U er nan ve u seer fan u eren tom a ikyagh kini? Gumor ugen ngu anyom 21, ka yer iti na ér Sebastian, a kaa ér: “Ka mea ôron Bibilo yô, hanma ityough m nger ivur i ker i môm shin takerada. M ngu ngeren avur aa hembe doon mo la cii ijiir i môm. Kwagh la na yô, m hembe henen kwagh zan er Yehova nahan.” Daniel u se vande teren kwagh na la, kaa ér: “Ka mea ôron Bibilo yô, m tsua avur a m nenge mer aa wase ior mba m zough a ve ken kwaghpasen la. M nenge yô, ior ka vea nenge ér kwagh u Bibilo gba u ishima shi u ngu nôngon sha afatyô wou cii wer u wase ve yô, ve hemba keghen ato.”

21. Gba u se cia Satan man azôv ga sha ci u nyi?

²¹ Er kwagh u agumaior a se ter kwagh ve ken ngeren ne la a tese nahan, ityôkyaa i môm ngi i se cia Satan man azôv ga. Ka mimi mba a agee, kpa u ngu wer ve hemba a hemba ga. A fatyô u timin ve. Ica a gba ga tsô, Yesu una wuhe ve cii shighe u Anyom Dubu a Mtemtor u Kristu la. Ken masejime yô, a tim ve. (Mpa. 20:1-3, 7-10) Se fa orihyom wase, se fa ayom a na shi se fa mbaawashima nav. Kpa sha iwasen i Yehova yô, se fatyô u hendan a na!