NGEREN U TIMEN SHA MI 8
ICAM 130 Deen Ior Kwaghbo
U Dondo Ikyav i Yehova i Den Kwaghbo la Nena?
“Er Yehova a den ne kwaghbo sha mimi nahan, ne kpa gba u ne eren nahan vough.”—KOL. 3:13.
KWAGH U SE LU HENEN YÔ
Ken ngeren ne, se time sha akaa a se er ve aa wase se u den or u nan er se kwagh u vihin a kwaghbo u nan yô.
1-2. (a) Ka hanma shighe nahan alaghga a hemba taver se u den or kwaghbo? (b) Denise yange de or a kwaghbo nena?
KA I taver we u den mbagenev a kwaghbo? Se kpishi ka i taver se, hemban je yô shighe u or nan ôr shin nan er kwagh u vihin se tsung yô. Nahan cii kpa, akaa nga a se fatyô u eren sha er se de nan a kwaghbo shi se hide se lu ken bem vea nan yô. Ikyav i tesen yô, nenge er anmgbian u kwase ugen yange de or a kwaghbo u vesen yô, iti na ér Denise. a Ken inyom i 2017 la, Denise vea tsombor na za nenge Afishi a Shin Itine a Mbashiada mba Yehova a i sember bughun yô. Er ve lu hiden la, mato za gande deraba ugen ken uwe va ta sha a ve. Denise yange hume, va nderen yô mase kaven ér ônov nav vihi iyol shi nom na Brian di kpe. Denise ôr kwagh u za hemen la kaa ér: “Yange iyol kpem shi m fa kwagh u me er ga.” Va kaven ér kwaghmôm yange er deraba la ve va ta sha a ve ga yô, a sôn Yehova ér a na un bem.
2 Yange i kôr deraba la ér a wua or. Nahan aluer koti zua un a ibo yô, a wuhe un ken purusu. Kpa koti gema kaa a Denise ér, ka kwagh u Denise una ôr la una na a wuhe or shon ken purusu shin a de un ye. Denise kaa ér: “Er yange lu u me lam sha kwagh u nyoon tsung u erem ne yô, lum er i bughum ivav i haa baa sha mi kpishi nahan.” Ukasua mba kar kpuaa yô, Denise za ken koti u za lamen sha kwagh u or u va tsombor na a ishima vihin kpishi ne. Yange kaa ér nyi? Denise kaa a jôôji la ér a zungwe or shon mhôônom. b Lamen been yô, jôôji la hii u vaan. Maa a kaa ér: “M er tom u jôôji ne kuma anyom 25, kpa m ngu a vande ungwan imbakwagh ne hen atejir wam ga. I gbe je kpa, m ngu a ungwa tsombor u or u i er nan kwagh u vihin la, u zamber sha ci u or u nan er ve kwagh u vihin la ga. M ngu a ungwa mkaanem ma tesen dooshima shin zungwen or mhôônom ga.”
3. Ka nyi yange i wase Denise u den kwaghbo?
3 Ka nyi yange i wase Denise u den kwaghbo? Yange hen sha gbenda u Yehova a den ior kwaghbo la. (Mika 7:18) Ka sea wuese er Yehova a den se a kwaghbo yô, kwagh la a mgbegha se u den mbagenev a kwaghbo.
4. Ka nyi Yehova a soo ér se ere? (Mbaefese 4:32)
4 Yehova soo ér se deen mbagenev a kwaghbo sha mimi, vough er un kpa a den se nahan. (Ôr Mbaefese 4:32.) Yehova ver ishima ér se kegh a kegh iyol u den mba ve er se akaa a vihin la a kwaghbo. (Ps. 86:5; Luka 17:4) Nahan ken ngeren ne, se lu timen sha akaa atar a aa wase se u den mbagenev a kwaghbo yô.
DE YEREN ER I LU U KEN ISHIMA LA GA
5. Anzaakaa 12:18 kaa ér or ka nana er se kwagh u vihin yô, i lu se nena?
5 Alaghga ishima ia vihi se kpishi shighe u or nan er shin nan ôr kwagh u vihin se yô. Aluer or la nan ngu ijende yase i kôôsôô shin or u hen tsombor wase je yô, a hemba vihin se cii. (Ps. 55:12-14) Ashighe agen kwagh la ka a vihi se kpishi je yô, i lu se er i kuma se ihô nahan. (Ôr Anzaakaa 12:18.) Alaghga se soo u huren shin yeren er i lu se ken ishima la. Kpa aluer se er nahan yô, a lu inja er i kuma se ihô maa se de i ngi sha ivav la her nahan. Se kpa gba u se nenge ser akaa a vihin a a er se la a gba samben se ken ishima ga, saa se er kwagh sha mi.
6. Shighe u or nan er se kwaghbo yô, alaghga a lu se ken ishima nena?
6 Alaghga kwagh u hiihii u se er shighe u or nan er se kwagh u vihin yô, a lu u vihin ishima. Bibilo kaa ér ishima i vihin se. Kpa shi i ta se icin ér se de vihin ishima i karen ikyaa inya ga. (Ps. 4:4; Ef. 4:26) I ôr nahan sha ci u nyi? Sha ci u ka kwagh u se henen ken ishima la ka a mgbegha se u eren kwagh ye. Ishimanyoon i fe wasen se u eren kwagh u dedoo ga. (Yak. 1:20) Umbur wer, or ka nana er u kwaghbo yô, ka keng ishima ka i vihi u, kpa ka we u tsua u den wer ishima i vihi u i saa her ga ye.
Or ka nana er u kwaghbo yô, ka keng ishima ka i vihi u, kpa ka we u tsua u den wer ishima i vihi u i saa her ga ye
7. Ka a er kwagh a vese dang yô, ka sha igbenda i nyi nahan ishima ka i vihi se?
7 Ka a er kwagh a vese dang yô, ishima i vihi se sha igbenda kposo kposo. Ikyav i tesen yô, anmgbian u kwase ugen iti na ér Ann, a kaa ér: “Shighe u m lu wanye la terem undu ngôm za vôso oryese wam. Yange lum er i tam kera nahan. Mba va maren ônov yô, lum er m kera gba terem kwagh ga yô. Er m lu vesen la, lum er or môm kpa soo kwagh wam ga nahan.” Anmgbian u kwase ugen di iti na ér Georgette, a pase er yange lu un ken ishima shighe u nom na za tsa a kwase ugen yô, a kaa ér: “Yange mo vea nomom se lu azende shighe u se lu yev la je. Shi mo vea na se eren pania imôngo! Kwagh ne yange vihim je zua ga.” Shi anmgbian u kwase ugen iti na ér Naomi, a kaa ér: “Iyange i môm kpa, m hen mer nomom una er kwagh u vihin mo ga. Yange va kaan a mo ér ka un nengen ufoto mba ijimbagh ken myer yô, lum er a bumem shi a nzughul a mo nahan.”
8. (a) Ka atôakyaa agen a nyi a ne ve i doo u se deen mbagenev a kwaghbo? (b) Ka sea de mbagenev a kwaghbo yô, kwagh la a wase se nena? (Nenge ngeren u kiriki u a lu a itinekwagh ér “ Shighe u Or Nan Er Se Kwagh u Vihin Kpishi Yô” la.)
8 Se mba a tahav mbu tesen ior kwagh u vea ôr shin vea er a vese la ga, kpa se gema se mba a tahav mbu tsuan kwagh u se er sha ikyaa shon yô. Man kwagh u ashighe kpishi ka i hemba doon u eren yô, ka u den kwaghbo. Sha ci u nyi? Sha ci u Yehova doo se ishima man a soo ér se deen mbagenev a kwaghbo. Aluer ishima vihi se saa her je se venda u den or kwaghbo yô, adooga se er kwagh sha ibume shin se gba angev je kpaa. (Anz. 14:17, 29, 30) Nenge ikyav i anmgbian u kwase ugen iti na ér Christine. A kaa ér: “Kwagh ka una vihim yô, m fetyô u sen kpishi ga. Shi m ye akaa a injaa ga. M yaven sha inja ga shi ka i taver mo u kôron iyol tsaha, man kwagh ne ka a bende a ivese yam kua mlu wam vea mbagenev.”
9. Er nan ve i doo u ishima ia zer vihin se ga?
9 Aluer or u nan er se kwaghbo la nan lumun ibo ga kpa, se fatyô u nôngon sha er kwagh shon una bende a vese a za kar ikyaa inya ga yô. Se er kwagh ne nena? Georgette u se vande ôron kwagh na la kaa ér: “Yange ishima vihim, lu taver mo u den nomom a kwaghbo, kpa m va de un a mi. Kwagh la na yô, pever mo iyol kpishi.” Ka sea de or a kwaghbo yô, se kera er kwagh a nan er ishima i lu se ker la ga. Shi ka sea de u henen sha kwagh shon yô, kwagh la a wase se kpishi. (Anz. 11:17) Kpa aluer ishima za hemen u vihin we, u ngu fantyô u den nan a kwaghbo ga di ye?
KWAGH U UNA WASE U VE ISHIMA IA VIHI U A SAA HER GA YÔ
10. Er nan ve i gbe u se tamber shighe a kar cii ve ishima ia de u vihin se? (Shi nenge ufoto kpaa.)
10 U er nan ve ishima ia de u vihin we sha kwagh u or nan ere? Gbenda môm yô, ka u den wer shighe a kar. Or ka nana vihi iyol kehelee man a er nan twer yô, i gba u nana tamber cii ve zayol la a bee ye. Se kpa, alaghga a gba u se tamber shighe a kar cii ve, se fatyô u den or u nan er se kwagh u vihin la a kwaghbo u nan sha mimi ye.—Orpa. 3:3; 1 Pet. 1:22.
Er ka i gba u a nenge sha or u nan vihi iyol shi a tamber ve zayol la una bee nahan, se kpa ka kwagh u i gbe u se er shighe u or nan er se kwagh u vihin je la (Nenge ikyumhiange i sha 10)
11. Msen una wase u u den kwaghbo nena?
11 Sôn Yehova a wase u u de or la a kwaghbo u nan. c Ann u se vande teren kwagh na la ôr er msen yange wase un yô, a kaa ér: “Yange m sôn Yehova mer a de hanma wase hen tsombor wam a akaa a se er sha mi ga la. Maa m nger washika m tindi terem vea kwase u hide vôso la, m kaa a ve mer m de ve a kwaghbo ve.” Ann kaa ér kwagh ne yange lu zange u eren ga cii. Kpa shi a kaa ér: “Yange m nenge mer aluer m dondo ieren i Yehova i den kwaghbo la yô, kwagh la una na terem vea kwase na vea soo u seer fan kwagh u Yehova.”
12. Er nan i doo u se suur sha Yehova, a lu sha mnenge wase ga? (Anzaakaa 3:5, 6)
12 Suur sha Yehova, i de lu ishima you ga. (Ôr Anzaakaa 3:5, 6.) Hanma shighe yô, Yehova ka a fa kwagh u a doo sha ci wase yô. (Yes. 55:8, 9) Shi mayange una kaa ér se er kwagh u una bula se ga. Nahan er a kaa ér se deen mbagenev a kwaghbo yô, se fatyô u lun a vangertiôr sér ka sha ci u iwasen yase. (Ps. 40:4; Yes. 48:17, 18) Nahan kpa, aluer se suur sha mhen wase yô, mayange se fatyô u den or a kwaghbo ga. (Anz. 14:12; Yer. 17:9) Naomi u se vande teren kwagh na la kaa ér: “Sha hiihii la, lum er aluer m de nomom u nenge ufoto mba ijimbagh la a kwaghbo na ga kpa, m ngu a ishô nahan. Shi cier mo iyol er aluer m de un yô, una kimbir eren kwaghbo shon shi una hungur a ican i yange na m nyôr ker la nahan. Maa m nenge mer Yehova kav er i lum ken ishima yô. Kpa m va mase kaven mer aluer Yehova kav er i lum ken ishima la tsô maa tese ér a lumun a mnenge wam la ga. A fa er i lum ken ishima la man er shighe ka a kar cii ve ishima i de u vihin se ker yô. Nahan cii kpa a soo ér mo m deen mbagenev a kwaghbo.” d
KWAGH U U ER VE A HIDE A SAAN WE IYOL YÔ
13. Ka nyi Mbaroma 12:18-21 a kaa ér gba u se ere?
13 U den or u nan er se kwagh u vihin kwaghbo la, ka di u den u lamen sha kwagh u a ze hemen la tsô ga. Aluer or u nan er se kwagh u vihin la, ka anmgbian u nomso shin u kwase u ken tiônnongo yô, a gba u se ker u lun ken bem vea nan. (Mat. 5:23, 24) Ka se tsua u zungwen nan mhôônom shi den nan a kwaghbo. (Ôr Mbaroma 12:18-21; 1 Pet. 3:9) Ka nyi ia wase se u eren kwagh ne?
14. Ka nyi i gbe u se nôngon u erene, man ka sha ci u nyi?
14 A gba u se nôngo se nenge or u nan er se kwagh u vihin la er Yehova kpa a nengen nan nahan. Yehova hembe veren ishima sha aeren a dedoo a mbagenev. (2 Kron. 16:9; Ps. 130:3) Ashighe kpishi ka kwagh u se lu keren ken or la, ka se nenge a mi ye, ka a lu u dedoo shin u bo kpaa. Aluer se mba nengen a aeren a dedoo ken mbagenev yô, a kera taver se u den ve a kwaghbo ga. Ikyav i tesen yô, anmgbian ugen iti na ér Jarrod, a kaa ér: “Ka mea tôô kwaghbo u anmgbian nan erem la mea kar sha aeren a doon kpishi a a ne ve kwagh u nan a doom la yô, kwagh la a wasem u den nan a kwaghbo.”
15. Aluer u de or a kwaghbo yô, er nan ve i doo u u ôr nana?
15 Kwagh u vesen ugen u i gbe u se er yô, ka u kaan a or la ser se de nan a kwaghbo. Sha ci u nyi? Nenge ase kwagh u Naomi, u se vande teren kwagh na la a ôr yô, a kaa ér: “Yange nomom pinem ér, ‘U dem a kwaghbo wama?’ M kenden mer me kaa a na mer ‘Een m de u a kwaghbo wou’ yô, m fatyô u lamen ga. Ka hen shighe la m mase kaven mer m ngu a de un a kwaghbo na sha mimi ga ye. Kpa shighe karen yô, m fatyô u kenden ôron mkaanem ma hange hange man, m kaa a na mer ‘M de u a kwaghbo wou.’ Yange m kaan a na mer m de un a kwaghbo yô, mliam jile un ken ashe, ishima gba un shimi shi mo kpa pever mo iyol. Hii shighe la je m hide m hii u nan un jighjigh, shi se mba kôôsôô hegen.”
16. Ka nyi u hen sha kwagh u den mbagenev a kwaghbo?
16 Yehova soo ér se deen ior a kwaghbo. (Kol. 3:13) Nahan kpa, alaghga a taver se u eren nahan. Kpa se fatyô u eren kwagh ne, aluer se yer er i lu se ken ishima la ga shi se lumun ser ishima i vihi se i saa her ga yô. Aluer se er nahan yô, ishima ia de u vihin se a or u nan er se kwaghbo la. Nenge ngeren u kiriki u a lu a itinekwagh ér, “ Akaa Atar a Aa Wase Se u Den or a Kwaghbo Yô” la.
HEN ER ALUER U DE OR A KWAGHBO VE KWAGH LA UNA WASE U YÔ
17. Ka sea deen mbagenev a kwaghbo yô, kwagh la a wase se nena?
17 Se mba a atôakyaa kpishi a den mbagenev a kwaghbo. Nenge ase atôakyaa ne agen. Hiihii yô, ka sea eren nahan yô, se kaven Yehova, Ter wase u a zungwen mhôônom la. (Luka 6:36) U sha uhar yô, ka se tesen ser se wuese er Yehova a den se a kwaghbo yô. (Mat. 6:12) Man u sha utar yô, kwagh la ka a na i kpe akuhe ase iyol shi se lu kôôsôô vea mbagenev.
18-19. Aluer se mba den ior a akaabo yô, ka nyi ia due kere?
18 Ka sea deen mbagenev a kwaghbo yô, se zua a averen a se ver ishima ga yô. Ikyav i tesen yô, nenge kwagh u yange er Denise, u se vande teren kwagh na la. Or u yange ta sha Denise vea tsombor na la, yange wa ishima ér a kuren un ijir ér mba wuhen un yô una wua iyol na. Kpa er Denise de un a kwaghbo yô, kwagh la bende a na je yô, hii u henen Bibilo vea Mbashiada mba Yehova.
19 Se kpa, adooga ashighe agen se nenge ser u den or a kwaghbo la, ka zange ga, kpa aluer se er nahan yô, kwagh u injaa una due ker. (Mat. 5:7) Sha nahan yô, se nôngo nen sha afatyô wase cii se dondo nen ieren i Yehova i den kwaghbo la.
ICAM 125 “Saan mba Ve Zungu Mhôônom la Iyol”
a I yila mbagenev ken ngeren ne sha ati a ve kpôô kpôô ga.
b Aluer imbakwagh ne i er yô, hanma Orkristu nan ngu a ian i tsuan kwagh u nana er yô.
c Za sha jw.org/tiv za nenge uvidio mba atsam a ase agen mba ve lu a itinekwagh ér “Gba Den Tsô,” man “Se Hide Se Lu Ijende” la.
d Shin er u nengen ufoto mba ijimbagh i lu isholibo shi ka a a na or u nom u nan shin kwase u nan ishima vihin nahan kpa, kwagh la a na or u ishôô la ian i paven ivese ga.
