NGEREN U TIMEN SHA MI 47
Akaa a Se Fatyô u Henen ken Takerada u Levitiku Yô
“Ruamabera jimin cii ka Aôndo a ne i nger ye, ngu a inja.”—2 TIM. 3:16.
ICAM 98 Icighanruamabera U Aôndo A Ne I Nger La
KWAGH U I TIM SHA MI KEN NGEREN NE YÔ *
1-2. Er nan i doo u Mbakristu nyian vea time ken takerada u Levitiku?
APOSTOLI Paulu yange umbur gumor Timoteu u lu ijende na la ér: ‘Ruamabera jimin cii ka Aôndo a ne i nger ye, shi ngu a inja’ kpaa. (2 Tim. 3:16) Man kape kwagh u takerada u Levitiku kpa a lu je la. We u nengen takerada u Bibilo ne nena? Alaghga ior mbagenev vea nenge ér ka takerada u i nger atindi ker a a lu sha ci wase nyian ga yô. Kpa Mbakristu mba mimi yô, mba a mnenge ne ga.
2 Er i nger takerada u Levitiku ne anyom a kar hegen i kom er 3,500 nahan kpa, Yehova koso u her “sha u se̱ zua a ityesen ker” yô. (Rom. 15:4) Takerada u Levitiku wase se u kaven gbenda u Yehova a henen kwagh la man er kwagh ka una er ve i lu un ken ishima la kpaa. Sha nahan yô, doo u se time ken takerada ne. Jighilii yô, akaa nga kpishi a se fatyô u henen ken takerada u Aôndo a ne i nger ne yô. De se time ase nen sha akaa ne anyiin.
KWAGH U SE ER VE YEHOVA UNA LUMUN SE YÔ
3. Yange i na nagh hanma inyom sha Iyange i nan Iwom la sha ci u nyi?
3 Kwagh u hiihii u se hen yô: Saa Yehova una lumun se ve una ngohol iniav yasev ye. Hanma inyom yô, ikyurior i Iserael yange i kohol imôngo sha Iyange i nan Iwom la, nahan zegepristi a na iniav sha uile sha ci ve. Iniav mbin yange mbi umbur Mbaiserael er i gbe u a wanger asorabo a ve kera yô. Kpa cii man zegepristi a nyôr a awambe a ilev mbi i senge la ken Icighankpar u Hemban cii la yô, yange i gba u una vande eren kwagh ugen u hemba lun hange hange cii yô. Yange i gba u una er kwagh shon cii ve una nyôr a awambe a ilev mbi i ne nagh a mi la sha u wanger asorabo a ikyurior la ye.
4. Er i pase ken Levitiku 16:12, 13 nahan, kwa u zegepristi yange a hii nyôron ken Icighankpar sha Iyange i nan Iwom la, yange a za er nyi? (Nenge foto u a lu sha igbende la.)
Levitiku 16:12, 13. Gbidye ase kwar nenge kwagh u yange a za hemen sha Iyange i nan Iwom ne: Zegepristi yange a nyôr ken tabernakel. Yange i gba u una nyôr ken Icighankpar u Hemban cii la sha iyange la kwa tar. Kwa u hiihii la, yange una nyôron yô, a kôr gbande ken uwegh ku môm, a insensi shimi poo, ken uwegh ku gen di a kôr gbande u nanden insensi, a lu a aka a usu a kpenger kpenger shimi poo. Cii ve a nyôr ken Icighankpar u Hemban cii la yô, a tamber hen ikyondo i yisan i yange i ta sha hunda u karen nyôron ker la. Maa a mase karen sha icivir nyôron ken Icighankpar u Hemban cii la, a za tile sha ishigh ki areki u ikyuryan la. Lu ikyav i tesen ér ka sha ishigh ki Yehova Aôndo jighilii a til ye! Pristi la maa a gema insensi u i tsegh un la a haa sha aka a usu a kpenger kpenger la, maa kparyou la cii a iv a ihuma i dedoo. * Shie a karen yô, shi a hide a nyôr ken Icighankpar u Hemban cii la a awambe a nagh ku isholibo. Aluer u ver ishima yô, pristi yange a vande za nanden insensi cii ve a mase zan a awambe a nagh ku isholibo la ye.
4 Ôr5. Ka nyi se fatyô u henen ken gbenda u ngise i eren kwagh a insensi sha Iyange i nan Iwom laa?
5 Ka nyi se fatyô u henen ken gbenda u yange i eren kwagh a insensi sha Iyange i nan Iwom laa? Bibilo kaa ér mbamsen mba mbacivir Yehova ka ve lu sha ishigh nagh er ka insensi nahan. (Ps. 141:2; Mpa. 5:8) Umbur wer, zegepristi yange a nyôr a insensi sha ishigh ki Yehova sha icivir tsung. Man ka kwagh u se kpa ka se er shie u se lu eren msen hen Yehova je la; ka se er kwagh ne sha icivir tsung. Ka se lu a iwuese tsung er Or u a gbe akaa sha won cii la a lumun ér se eren msen hen a na shi se kporom ikyua a na yô, vough er wan a ter nahan. (Yak. 4:8) A lumun ér se lu azende a na! (Anz. 3:32) Ian i icivirigh la doo se ishima tsung; sha nahan yô, mayange se soo u van un ahenge ga.
6. Ka nyi se fatyô u henen ken kwagh u zegepristi yange a vande nanden insensi cii ve a mase nan nagh laa?
6 Aluer u umbur yô, yange i gba u zegepristi una vande nanden insensi cii ve una na iniav ye. Sha nahan yô, yange a er kwagh ne sha er a doo Aôndo a na shin Aôndo una lumun un zum u una lu nan iniav la yô. Ka nyi se fatyô u henen ken kwagh laa? Shie u Yesu lu shin tar la, gba u una er kwagh u injaa ugen u lu hange hange je hemba kwagh u myom u uumace yô. Shi gba u una er kwagh shon cii ve una na nagh sha uma na ye. Kwagh shon lu nyi? Yange gba u una ungwan imo i Yehova shie u lu uma shin tar la cii sha er Yehova una lumun nagh ku lu u una va na la yô. Nahan kwagh ne una tese ér, u eren kwagh u Yehova a soo la ka gbenda u hemban doon u eren kwagh ken uma. Lu u Yesu una tese ér ka Ter na tswen a kom u hemen, shi hemen na u lu u vough ye.
7. Er nan ve gbenda u Yesu eren kwagh shie u lu shin tar la na saan Ter na iyolo?
7 Shie u Yesu lu shin tar la ungwan imo i Yehova sha hanma kwagh cii. Yange i mee Yesu shi nyôr ken mbamtaver kposo kposo, shi fa er gba u una va kpe ku u nyoon tsung yô. Nahan cii kpa Yesu kange ishima u tesen ér ka hemen u Ter na u hembe cii ye. (Fil. 2:8) Yesu yange una tagher a akaa a karen jighjigh na yô, a er msen a ‘sôn genger genger a mliam ashe.’ (Heb. 5:7) Mbamsen mba yange a er a ishima i môm la yange ve tese je ér ungwan imo i Yehova, shi ve wase un a seer kangen ishima u eren kwagh u Ter na a soo cii. Yehova yô, mbamsen mba Yesu mban ve lu un er ka ihuma i doon i insensi nahan. Akaa a Yesu eren ken uma na la cii yange a na i saan Ter na iyol kpishi shi a tese ér ka Ter na tswen a kom u hemen shi hemen na u hembe doon sha won cii ye.
8. Se dondo gbenda u Yesu eren kwagh ken uma la nena?
8 Se fatyô u dondon ikyav i Yesu la sha u nôngon sha afatyô wase cii civir Yehova sha mimi shi kuran atindi na. Shie u se tagher a imeen yô, ka se er msen kpoghuloo se sôn Yehova ser a wase se sha ci u se soo u eren ishima na. Ka sea er nahan yô, se tese ser se mba suen hemen u Yehova. Se fa kpaa ser, aluer se mba eren akaa a Yehova a ker a ihyom yô, una kegh ato a mbamsen asev ga. Kpa aluer se mba kuran atindi na yô, se fatyô u lun a vangertiôr ser, mbamsen mba se eren a ishima i mimi la, vea lu un er ihuma i doon i insensi nahan. Shi se fatyô u lun a vangertiôr kpaa ser, a saan Yehova iyol er se lu civir un sha mimi shi ungwan imo na yô.—Anz. 27:11.
SE MBA CIVIR YEHOVA SHA CI U SE MBA A IWUESE SHA HANMA KWAGH U A ER A VESE CII SHI A DOO SE ISHIMA
9. Yange ior naan iniav mbi bem sha ci u nyi?
9 Kwagh u sha uhar u se hen yô: Se mba civir Yehova sha ci u se mba a iwuese sha hanma kwagh u a er a vese cii. De se time nen sha kwagh u iniav mbi bem, mbi Mbaiserael naan la. Iniav mbin lu kwagh u hange hange ugen u ve eren sha u civir Yehova yô. * Bibilo pase se ken takerada u Levitiku ér yange Oriserael nan na nagh ku bem sha u tesen “iwuese.” (Lev. 7:11-13, 16-18) Yange nan na nagh kun sha ci u gba u nana na keng ga, kpa i lu sha ci u nan soo u eren nahan. Sha nahan yô, lu nagh ku ior naan a ishima ve yô. Yange or na nagh kun sha ci u Yehova Aôndo u nan civir la doo nan ishima. Yange or shon u nan ne nagh la kua tsombor u nan man upristi ve ya zendenya u i senge i ne nagh a mi la. Nahan kpa aci a inyam la agen yô, i lu kwagh u Yehova, orgen benden ave ga. Lu aci a han nahana?
10. Iniav mbi bem mbi i er kwagh u mbi ken Levitiku 3:6, 12, 14-16 la tese se ér ka nyi yange i mgbegha Yesu u eren ishima i Ter naa?
10 Kwagh u sha utar u se hen yô: Yehova doo se ishima nahan kwagh la ngu a mgbegha se u nan un kwagh u hemban doon la cii. Yehova yange nengen ahôm ér ka kwagh u a hembe doon ken inyam yô. Shi yange kaa ér ikyav mbigen ken inyam er ahi nahan nga a inja kpishi. (Ôr Levitiku 3:6, 12, 14-16.) Nahan yange Oriserael nana kar a ishima i nan nana na Yehova ikyav mbin kua ahôm yô, i doo un tsung. Yange Oriserael nana na nagh nahan yô, nan tese ér sar nan tsung u nan Yehova kwagh u hemban doon cii. Yesu kpa yange na Yehova kwagh u hemban doon cii la sha u civir un a uma na jimin cii sha ci u Yehova doo un ishima. (Yoh. 14:31) Yange i doo Yesu u eren ishima i Aôndo; atindi a Aôndo kpa yange doo Yesu ishima tsung. (Ps. 40:8) Er Yesu lu civir Yehova a ishima na, or kighir un ga yô, kwagh ne yange una doo Yehova kpishi!
11. Mcivir u se civir Yehova la ngu er iniav mbi bem nahan nena, man kwagh la una fatyô u surun se ishima nena?
11 Mcivir u se civir Yehova la ngu er iniav mbi bem mbira nahan, sha ci u ka gbenda u ka se tese Yehova er ishima i lu se ker a na je la. Ka se na Yehova kwagh u hemban doon cii la, man ka se er nahan sha ci u a doo se ishima a ishima yase cii. Yehova ka una nenge er dooshima a mgbegh ior umiliôn imôngo ve lu civir un a mkighir shio, shi igbenda na kpa i doo ve nahan, i saan un iyol kpishi! Aluer se umbur ser ka akaa a se eren la tseegh Yehova a nengen a mi shi a gbe un kwagh ga, kpa ngu a fa awashima wase kpaa yô, kwagh la una sur se ishima kpishi. Ikyav i tesen yô, aluer u za ayange nahan u kera fetyô u eren Yehova tom er u soo la ga kpa, fa wer Yehova lan ga. Alaghga u nenge wer u kera ngu fan ityô u eren Yehova tom er ma u er la ga, kpa Yehova nenge er un doo u ishima tsung, shi i lu dooshima shon a lu mgbeghan we u eren kwagh u u fetyô la yô. A doo un u lumun kwagh u hemban doon u u ne un a ishima i môm la.
12. Yehova yange a er nena sha iniav mbi bem mbi yange ior ve na laa, man kwagh ne wase se u lun a vangertiôr ér nyi?
12 Ka nyi se fatyô u henen ken iniav mbi bem mbira? Yange usu ua hian aci a hemban doon a ilegh ki i senge la yô, mnyim ma kôndon ma yemen sha, nahan kwagh la a doo Yehova. Nahan fa wer, we kpa doo Yehova a we er u lu civir un a ishima you cii a mkighir shio nahan. (Kol. 3:23) Hen ase er i doo un a we tsung yô. Yehova nengen iniôngon you i eren un tom la ér ka kwagh u injaa u una hungur un mayange ga yô, aluer i̱ kehe shin i̱ vese ga je kpaa.—Mat. 6:20; Heb. 6:10.
YEHOVA NGU VEREN NONGO NA
13. Sha kwagh u Levitiku 9:23, 24 a er yô, Yehova yange tese ér un lumun a upristi mba i ver la nena?
13 Kwagh u sha unyiin u se hen yô: Yehova ngu veren vegher u nongo na u shin tar la. Gbidye ase kwar nenge kwagh u yange er ken inyom i 1512 Cii man Shighe u Yesu, zum u i za tim tabernakel shin ityô i Uwo u Senai la. (Eks. 40:17) Mose yange hemen iniongo i i er sha u veren Aron man ônov nav pristi la. Yange ikyurior i Iserael cii kohol sha u nengen er upristi mban vea hii nan iniav sha zendenya yô. (Lev. 9:1-5) Yehova yange tese ér un lumun a ior mba tsua ér ve lu upristi ne nena? Yange Aron man Mose ngur veren ior doo doo yô, Yehova er usu sen sha va hia nagh ku ku lu sha atse la cica cii.—Ôr Levitiku 9:23, 24.
14. Kwagh u Yehova lumun a upristi mba ken tsombor u Aron la ngu kwagh u hange hange hen a vese nyian sha ci u nyi?
14 Usu u yange u sen sha la lu tesen nyi? Yehova yange er usu la sen sha u tesen ér un tsua Aron man ônov nav ér ve lu upristi shi un lumun ve kpaa. Er ikyurior i Iserael nenge wang er Yehova a lu a upristi mban yô, ve fa je ér ve kpa gba u vea sue upristi mban tsembelee. Kwagh ne ngu a inja hen a vese je he? Een! Upristi mba ken Iserael mban lu di ikyav i tesen kwagh u upristi jim jim, mba ve hembe lun a inja cii yô. Kristu u a lu Zegepristi u hemban cii la ngu a upristi 144,000 mba vea hemen vea na sha yô.—Heb. 4:14; 8:3-5; 10:1.
15-16. Yehova tese ér un ngu suen “wanakiriki u jighjigh man u fan kwagh” nena?
15 Ken inyom i 1919 la, Yesu tsua nomso mba jighjigh kpuaa ér ve lu “wanakiriki u jighjigh man u fan kwagh.” Wanakiriki la ngu hemen ken tom u pasen kwagh la shi ngu nan mbadondon Kristu ‘kwaghyan ve sha shighe vough.’ (Mat. 24:45) Se nenge a ikyav i tesen wang ér Aôndo lumun shin ngu suen wanakiriki u jighjigh man u fan kwagh la kpa?
16 Satan vea mbatomov nav mba nôngon kpoghuloo ér vea yange wanakiriki ne u eren tom na. Luun er Yehova ngu suen wanakiriki ne ga je yô, kwagh ma a gande un. Yange i nôngo ityav mbi tar cii kwa har. Shi ibanave ngi hanma ijiir cii sha tar. Ka i nzughul a ior mba Aôndo shi i tôv ve a ican kpaa. Er mbamtaver ve ban ga nahan kpa, wanakiriki u jighjigh man u fan kwagh za hemen u nan mbadondon Kristu kwaghyan u ken jijingi sha tar cii. Hen ase sha kwaghyan u ken jijingi u se lu zuan a mi nyian gbilin ken ijô i hemban 900 la! Kwagh ne ka ikyav i tesen wang ér Aôndo ngu suen wanakiriki Mat. 24:14) Kwagh ne tese wang a akperan shio ér Yehova ngu hemen nongo na nyian shi veren u doo doo kpishi je.
la. Shi nenge ase kwagh ugen u a tese ér Yehova ngu veren ior nav yô; ka tom kwaghpasen je la. Sha mimi yô, mba pasen loho u dedoo ne ‘tseren tar sha u u lu shiada hen akuraior cii’ yô. (17. Se tese ser se mba suen nongo u Yehova a lu eren tom a u nyian ne nena?
17 Doo u se pine ayol a ase ser, ‘Doom tsung er m lu ken vegher u nongo u Yehova u shin tar ne kpa?’ Yehova tese se wang ér un ngu suen nongo na nyian vough er yange er usu sen sha, sha ayange a Mose man Aron la u tesen ér un ngu a ior mba yange i tsua ve la nahan. (1 Tes. 5:18, 19) Se sue nongo u Yehova a lu eren tom a u nyian ne nena? Se er kwagh ne sha u dondon kwaghwan u ken Bibilo u i ne se ken ityakerada yase man ken mbamkombo asev man mbamkohol mba kiriki kua mba vesen la. Heela tseegh ga, shi se fatyô u eren kwagh ne sha u eren tom u pasen kwagh shi tesen ior la sha afatyô wase cii.—1 Kor. 15:58.
18. U kange ishima u eren nyi?
18 Yô, se kange nen ishima u dondon akaa a se hen ken takerada u Levitiku ne. Se nôngo nen tsung sha er Yehova una lumun nagh asegh yô. Se civir nen Yehova sha ci u akaa a dedoo a a er sha ci wase la. Se za nen hemen u nan Yehova kwagh u hemban doon la cii sha ci u a doo se ishima a ishima yase cii. Shi se za nen hemen u suen nongo u a lu eren tom a mi nyian la sha afatyô wase cii. Aluer se er nahan yô, se fatyô u tesen Yehova ser se mba a iwuese kpishi sha ian i icivirigh i a ne se u lun Mbashiada nav la!
ICAM 96 Takeda u Aôndo la, Ka Kwagh u Injaa
^ par. 5 Takerada u Levitiku ngu a atindi a Yehova yange wa Mbaiserael mba sha ayange a tsuaa la yô. Se Mbakristu nyian se mba sha ikyev i atindi la ga, nahan kpa se fatyô u zuan a iwasen ker. Se lu timen sha akaa a injaa a se fatyô u henen ken takerada u Levitiku la ken ngeren ne.
^ par. 4 Insensi u yange i nande ken tabernakel la lu icighan kwagh, man sha ayange a Mbaiserael la, lu ken mcivir u Yehova tseegh i eren tom a mi ye. (Eks. 30:34-38) Kpa ikyav i môm ngi i tesen ér Mbakristu mba sha ayange a mbaapostoli la nanden insensi ken mciviraôndo ve ga.
^ par. 9 Wea soo u seer ôron kwagh u iniav mbi bem yô, nenge takerada u Insight on the Scriptures la, Tihi u sha 2, peeji 526.
^ par. 54 NGEREN U PASEN FOTO: Sha Iyange i nan Iwom la, zegepristi u ken Iserael yange a nyôr a insensi man aka a usu a kpenger kpenger ken Icighankpar u Hemban cii la, sha er ijiir la ia iv a ihuma i dedoo yô. Shie a karen yô, shi a nyôr a awambe a ilegh ki i ne nagh a mi la ken Icighankpar u Hemban cii shon.
^ par. 56 NGEREN U PASEN FOTO: Oriserael ngu nan pristi ilegh ki a ve a mi u nan nagh ku bem sha u tesen iwuese i tsombor na u lu a mi sha akaa a dedoo a Yehova a er a ve la yô.
^ par. 58 NGEREN U PASEN FOTO: Shie u Yesu lu eren tom na shin tar la, a tese ér Ter na doo un ishima tsung sha u kuran atindi a Aôndo shi wasen mbadondon un kpaa ér ve kuran a.
^ par. 60 NGEREN U PASEN FOTO: Er anmgbian u kwase ne a kera fetyô u eren akaa agen ga nahan kpa, ngu nan Yehova kwagh u a fetyô cii, eren shiada sha u ngeren ior washika.
^ par. 62 NGEREN U PASEN FOTO: Ken uwer u Febewari inyom i 2019 la, Anmgbian Gerrit Lösch u a lu môm ken Mbahemenev mba Shin Itine la due a Bibilo i New World Translation i ken zwa Jaman i i hidi i ser la. Yange saan mba ve va mkombo ne iyol shi ve wuese kpaa. Nyian ne mbapasenkwagh mba ken tar u Jamani er anmgbianev mba kasev mba uhar mban nahan mba eren tom a Bibilo i yange i due a mi la saan saan ken kwaghpasen.