Aver yem sha atineakaa

Aver yem sha mver u atineakaa

NGEREN U PASEN YIASE YASE

Er I Hii Lôôn Ivor i Tartor ken Tar u Portugal Yô

Er I Hii Lôôn Ivor i Tartor ken Tar u Portugal Yô

TSO ugen yange mough lu yemen zende ken veghertar u Yuropa la. Er tso ne lu ken ityeku i Atlantic la, saan orgen u lu shimi yô, iyol kpen kpen. Or la lu Anmgbian George Young. Lu henen sha tom u Tartor u a za er ken tar u Brazil la. * Kpa er ve lu yemen la, Anmgbian Young shi hii u henen sha kwagh u ijiir i he i gba u una za er tom, ape i lu a pase loho u Tartor ga la. Ka haregh u tar u Spain man Portugal je la. Yange wa ishima ér una za nyôron yô, una sôr ian Anmgbian J. F. Rutherford a va na akaaôron, shi una na ior utrak 300,000 nahan!

George Young yange yem ijende na i pasen kwagh kpishi shin tso

Shighe u Anmgbian Young za nyôr ken geri u Lisbon ken inyom i 1925 la, ayôôso lu ken geri la taveraa. Yange ior mough hendan a hemen u u lu sha ikyôn ken tar la ken inyom i 1910 la. Nahan kwagh u ator hemen sha tsombor la maa bee nahan Adua u Fada kera lu a tahav ken tar la ga. Ishamior seer zuan a ian i eren kwagh sha ishima ve, kpa shi ayôôso lu eren ken tar la her.

Er Anmgbian Young lu sôron akaa sha er Anmgbian Rutherford a va na kwaghôron la, gomoti haa shoja hanma ijiir sha ci u ior mbagen sember nôngon ér vea ngohol tahav sha igyosough. Nahan orgen u lu akawe u mzough u British and Foreign Bible Society yô, ta Anmgbian Young icin ér una tagher a ahendan keng. Kpa Anmgbian Young taver ishima her, a za sôn ian ér i na un iyou i anumbegh i makeranta u Camões Secondary School, nahan i lumun!

Tsô va ar sha iyange i Mei 13, iyange i gba u Anmgbian Rutherford una na kwaghôron la. Ior lu veren ashe tsung keghen! Yange i nger itinekwagh i kwaghôron la sha ikpande i var sha ayou shi i yôô i ken upipambaabaver. Itinekwagh ne lu, “How to Live on the Earth Forever” (Kwagh u U Er Ve u Lu Uma sha Tar Gbem sha Won Yô). Fese nahan mbaahendanev mba ken ukwaghaôndo mbagen za gber ngeren ken pipaabaver ve sha u tan mba ve ôron pipaabaver la cii icin ér, “uprofeti mbaaiev” va nyôr. Mbaahendanev mban shi va tile sha hunda u iyou i anumbegh la, ve na ior antyakeradav ukôpi dubu imôngo, mba ve gber sha u puun akaa a Anmgbian Rutherford lu tesen la yô.

Nahan cii kpa, ior mba kuman 2,000 nahan va u ungwan kwaghôron la, shi mbagenev mba kuman iyenge la nahan fatyô u nyôron ga sha ci u ian iv. Mbagenev mba sar ve u ungwan tsung yô, unde sha azande a i ver sha akpe a iyou i anumbegh la yô; mbagen di unde tema sha akaa a eren anumbe.

Kpa ka hanma kwagh cii yange za vough ga. Mbaahendanev lu ngoron, shi tôôn mkônom gbidyen sha ma gen. Kpa cuku icile tenger Anmgbian Rutherford ga, a kar ving a za tile sha tebul sha er una lam yô. Yange va bee kwaghôron la zurum atôutu. Been yô, ior mba lun a isharen mba hemban 1,200 nahan nger ati ve kua mbaadereshi vev va na ér ve kpa i va naan ve Ityakerada i pasen Bibilo. Kpernan maa ipipaabaver i O Século gber ngeren ugen sha kwagh u kwaghôron u Anmgbian Rutherford na la.

Ken uwer u Setemba, inyom i 1925 la, i hii u gberen Iyoukura ken zwa Portuguese ken tar u Portugal. (Cii man shighe ne yô, i vande gberen Iyoukura i ken zwa Portuguese la ken tar u Brazil.) Hen shighe la maa Orhenen Bibilo ugen ken tar u Brazil u i yilan iti na ér Virgílio Ferguson yô, hii u wan agoyol a moughon van ken tar u Portugal sha er una va wase tom u Tartor ker yô. Cii man shighe ne yô, vande eren tom vea Anmgbian Young ken afishi a branci a kiriki a Mbahenen Bibilo ken tar u Brazil. Ica kera gba yum ga maa Virgílio mough vea kwase na Lizzie, sha u shi vea va kohol Anmgbian Young yô. Mve u Anmgbian Ferguson ne lu sha shighe vough sha ci u lu u ica a gba ga tsô Anmgbian Young una mough a yem u za pasen kwagh sha ajiir agen, kua ken haregh u ityar i i yilan ér Soviet Union la.

Takerada u nan or ian i lun ken ma tar u Lizzie man Virgílio Ferguson, inyom i 1928

Shighe u shoja ngohol tahav sha igyosough ken tar u Portugal, nahan gomoti u sha ikyôn kighir ior er a soo la, ahendan seer. Kpa Anmgbian Ferguson yevese ga cii, shi nôngo kpoghuloo sha er una kura annongo u Mbahenen Bibilo u lu kpuaa la shi una taver ve ishima u zan hemen a tom yô. Yange za pine ian ér una eren mbamkombo hen ya na. Ken uwer u Oktoba, inyom i 1927 la, i na un ian shon.

Inyom i hiihii i gomoti u kighir ior lu hemen la, ior mba kuman 450 nahan nger pine ér i naan ve Iyoukura ken tar u Portugal. Heela tseegh ga, utrak man antyakeradav kpa wase u samber a loho u mimi ne aren sha ajiir a icaa a hen Haregh u tar u Portugal lu hemen la, er tar u Angola man hen icile i Azores man tar u Cape Verde man tar u East Timor man ningir u Goa man icile i Madeira kua tar u Mozambique nahan.

Ken inyom i 1929 la, orsule ugen u lu marnya u tar u Portugal u eren ior tom ken ishule, ve kimbin un inyaregh yô, va ken geri u Lisbon. Iti i or ne lu Manuel da Silva Jordão. Shighe u lu ken tar u Brazil la, a ungwa kwaghôron u Anmgbian Young. Yange ongo je maa kav er i lu mimi yô, shi kegh a kegh iyol u wasen Anmgbian Ferguson tom u samber a loho la. Manuel maa hii pania u eren. Ngise la, i yilan pania ér colporteur. Mba ngur eren tom u gberen ityakerada i pasen Bibilo shi samber a mi vough vough yô, tiônnongo u ken gar u Lisbon la maa gba zan hemen tsembelee!

Ken inyom i 1934 la, gba u Anmgbian Ferguson vea kwase na vea hide ken Brazil. Kpa hen shighe ne nahan i lôô ivor i mimi ken tar u Portugal. Shighe u ayôôso num ken veghertar u Yuropa; i lu nôngon Ityav mbi Ispania kua Ityav mbi Tar cii Mbi sha Uhar la, anmgbianev mba ken tar u Portugal la za hemen u tilen sha mimi her. Ve lu er ka aka a usu a yeghen nahan anshighe kar, kpa ken inyom i 1947 la, shi i kende usu la, sha ci u lu hen shighe ne ormishen u hiihii John Cooke u i tsaase un ken makeranta u Gileadi yô, va nyôr ye. Hii shighe la je, iyenge i mba pasen kwagh u Tartor gba seer yemen aôndo aôndo; kwagh u yangen kera lu ga. Er gomoti va cir tom u Mbashiada mba Yehova ken inyom i 1962 la nahan kpa, ingyegh kin za hemen u seer. Shighe u tindi na Mbashiada mba Yehova ian i eren tom ve gbar gbar ken uwer u Disemba, inyom i 1974 la, mbapasenkwagh mba ken tar la hemba iorov 13,000.

Nyian ne, mbapasenkwagh u Tartor mba hemban 50,000 nahan mba pasen loho u dedoo u Tartor u Aôndo ken tar u Portugal kua ken uicile mbagen, ape i lamen zwa Portuguese yô, er Azores man Madeira nahan. Mbapasenkwagh mban mbagenev ka mbayev mba ônov mba ônov mba ior mbagen mba yange ve za ungwa kwaghôron u Anmgbian Rutherford na ken inyom i 1925 la.

Se wuese Yehova kua anmgbianev mba nomso man mba kasev mba ngise ve hemen ken tom ne shi ve er u a ishima i tseen la; gadia ve lu ‘mbatomov mba Yesu Kristu hen atôatyev.’—Rom. 15:15, 16.—Ngeren u pasen yiase yase ken tar u Portugal.

^ par. 3 Nenge ngeren u “Sunda Shi Her Vese” u ken Iyoukura i Mei 15, inyom i 2014, peeji 31-32.