1. Ka sha igbenda i nyi nahan se fatyô u eren tom imôngo vea Yehova?

SHIGHE u Yehova gba uumace la, yange nenge ér vea fatyô u eren tom vea na ken mzough sha u kuren mbaawashima nav. Er hegen uumace ve yen nahan kpa, ior mba jighjigh vea fatyô u eren tom vea Yehova ayange ayange. U tesen ikyav yô, ka sea pasen loho u dedoo u Tartor shi sea geman ior a hingir mbahenen yô, se hingir “mbashirentom a Aôndo imôngo.” (1 Kor. 3:5-9) Nenge er i lu ian i civirigh kpishi u eren kwagh ken mzough vea Orgbanakaa u hemban sha won cii ken tom u a nenge ér hemba ngun a inja cii ne yô! Nahan kpa, ka tom u pasen kwagh shi geman ior hingir mbahenen la tseegh i lu gbenda u se er tom vea Yehova imôngo ga. Ngeren nen una time sha igbenda igen i se fatyô u eren kwagh ne yô. Ka i je ne: u wasen tsombor wase kua mba se civir Aôndo a ve imôngo la, man u eren a mbavannya dedoo man u nan ayol a ase u wasen ityom i nongo u Yehova kua u seer eren tom wase u civir Aôndo.—Kol. 3:23.

2. Er nan i doo u tôôn kwagh u u fatyô u eren sha ci u Yehova la karen sha kwagh u mbagen vea fatyô u eren la ga?

² Er se lu timen sha kwagh ne yô, de tôôn kwagh u we u fatyô u eren sha ci u Yehova la karen sha kwagh u mbagen vea fatyô u eren la ga. Umbur wer, anyom kua gbong gbong u iyolough man mlu u  or kua akaa a or fe u eren la kaha. Jijingi yange mgbegha Paulu nger ér: “Hanma or nana̱ kar tom u nan iyol i nan, ka nahan man nana lu a ityôikaa i tan ihagh ken iyol i nan tseegh, á kera lu sha kwagh u orgen ga ye.”—Gal. 6:4.

3. Se fatyô u kaan ser or u nan nengen sha tsombor u nan yô, nan ngu eren tom ken mzough vea Aôndo nena?

³ Yehova soo ér mbacivir un ve nengen sha icombor ve. U tesen ikyav yô, alaghga a gba u u er tom kpoghuloo u wasen tsombor wou sha mbamgbe mba sha inyar. Ungô kpishi ka i gba u vea lu hen ya vea nengen sha mbayev mba kiriki. Shi mbayev mba ve gande ior yô, ashighe agen ka i gba u vea nenge sha mbamaren vev mba i kera taver ve iyol ga la. Akaa ne nga hange hange. Mkaanem ma Aôndo kaa ér: ‘Aluer or nana kera nenge sha ior mba nan ga man jim je yô, ka mba ken ya u nan la, nan nyiman jighjigh u nan ve, nan hemba gban kera a or u nan ne jighjigh ga yô.’ (1 Tim. 5:8) Aluer u ngu a ityom ne nahan yô, alaghga u kera fatyô u zuan a shighe u eren tom u Yehova er u soo wer ma u er la ga. Kpa de yen ishima ga! Ka wea koson tsombor wou yô, i doo Yehova a we.—1 Kor. 10:31.

4. Mbamaren vea ver kwagh u Tartor hiihii ken uma ve nena, man ka nyi ia due kere?

⁴ Mbamaren mba ve lu Mbakristu ka ve er tom imôngo vea Yehova sha u wasen mbayev vev u lun a akaa a ve we ishima u eren ken mcivir u Yehova yô. Mbamaren kpishi er nahan. Kwagh la na yô, mbayev vev mba eren tom u pasen kwagh hanma shighe la sha ajiir agen ica. Mbagen ka mbamishen, mbagen mba eren pania hen ape kwagh a hembe gban sha mbapasenkwagh yô, shi mbagen di mba eren tom shin Betel. Er ve lu ica yô, alaghga vea kera luun vea mbamaren vev er mbamaren ma ve soo la ga. Nahan kpa, mbamaren mba ve hembe wan iyol ve ikyo ga yô, ka ve taver mbayev vev asema ér ve wa ishima, ve za hemen u eren tom u Yehova u ve lu eren la. Sha ci u nyi? Sha ci u ka i saan ve iyol u nengen er mbayev vev ve lu keren Tartor hiihii yô, shi ve zua a mkom kpaa. (3 Yoh. 4) Alaghga mbamaren mban kpishi ka i lu ve er ngise lu Hana nahan. Yange kaa ér un gema wan na Samuel un “na” Yehova. Mbamaren mban ka ve nenge kwagh ne ér ka ian i civirigh i eren tom imôngo vea Yehova. Ka cii kwagh u a sar ve je la.—1 Sam. 1:28.

5. U er nan ve u fatyô u wasen ior mba ken tiônnongo wou jighilii? (Nenge foto u a lu sha mhii u ngeren ne la.)

⁵ Aluer u ngu a ityom ave hange hange i eren hen tsombor ga nahan, u fatyô u za wasen mba ne civir Aôndo imôngo mba ve lu nengen sha mbauangev shin mbabeenyol gayô mba i gbe u a wasen ve la kpa? Gba ashe nenge ken tiônnongo wou tsembelee, nahan fa mba i gbe u a na ve iwasen la. U fatyô u za lun imôngo vea mbamaren mba anmgbian u kwase u nan lu nengen sha ve yô, sha er nan di nana zua a ian i eren akaa agen yô. Shin u fatyô u nan mbagenev iwasen sha u za tôôn ve zan mkombo a ve, gayô wasen ve za yamen akaa ken kasua, shin zan ve ityom igen shin za tôôn ve za sôron or sha iyouci. Aluer u er nahan yô, alaghga u lu eren tom imôngo vea Aôndo sha u kuren kwagh u nan er msen nan sôn un yô.—Ôr 1 Mbakorinte 10:24.

6. U eren a mbavannya dedoo la wa nyi man nyi kere?

⁶ I fa ior mba eren tom vea Aôndo imôngo ér ka ior mba eren a mbavannya dedoo. (Heb. 13:2) Mkaanem ma Aôndo ma a akav a a tese se er se eren a mbagen sha dooshima yô. (Gen. 18:1-5) Nahan doo u hanma shighe yô, se keren aan a wasen mbagen; vea lu “mbananjighjigh” a vese imôngo shin vea lu ga je kpaa.—Gal. 6:10.

7. Er nan i doo u u ngohol mba ve eren tom u pasen kwagh hanma shighe la dedoo?

 ⁷ U fatyô u eren tom vea Aôndo sha u eren dedoo a mba ve eren tom u pasen kwagh hanma shighe mba ve ve inya hen tiônnongo wou la. (Ôr 3 Yohane 5, 8.) Ka sea er nahan yô, se zua a ian i ‘se cii taver ayol a ase asema imôngo.’ (Rom. 1:11, 12) Nenge ase ikyav i anmgbian ugen u i yer un ér Olaf ne. A umbur ér anyom a karen ken ijime la, ortamen u sôron atôônanongo u lu kwav yô, va hen tiônnongo ve, kpa or môm fatyô u nan un ijiir i tsan ga. Shighe la Olaf lu gumor shi mbamaren nav lu Mbashiada ga. Kpa a lam a ve, a pine ve aluer ka u ortamen u sôron atôônanongo la una fatyô u va tsan hen ya ve yô. Ve lumun, kpa ve kaa a Olaf ér a gba u Olaf di una tsa sha ikyôn. Olaf kpa lumun, shi mayange vaa afanyô ga. A kaa ér: “Yange lu kasua u doon kpen kpen! Hanma sev yô, mo vea ortamen u sôron atôônanongo la se nder faa, se lamen sha akaa a doon er se lu yan kwaghyan u pepe la. Yange taver mo ishima nahan mo kpa sarem u eren tom u pasen kwagh hanma shighe la.” Hegen ne, Olaf er tom u mishen sha ajiir kposo kposo kuma anyom 40.

8. Er nan i doo u se tesen ior erdoo aluer ve tese iwuese sha hiihii la ga je kpaa? Tese ikyav.

⁸ Igbenda ngi kpishi i u tese ior dooshima yô, aluer sha hiihii la ve wuese iniôngon you la ga kpaa. Nenge ase ikyav ne. Yange anmgbian u kwase ugen ken tar u Ishpania lu henen Bibilo a kwase ugen, maa kwase la gba vaan shi lu den ga. Kwase ne lu marnya u tar u Ecuador, iti na ér Yesica. Nahan anmgbian u kwase la pine un kwagh u a er un ve a lu vaan yô. Yesica maa kaa ér cii man una va ken Ishpania yô, yange un lu a kwagh ga; iyange igen la je yô, kwaghyan kpa lu ga. Lu mngerem tseegh ma lu ma una na wan na ye. Nahan un gba kumbur wan na nôngon ér a yav, shi un er msen ér Aôndo a wase un. Ica gbe ga maa Mbashiada uhar va due her, kpa Yesica lam a ve dang shi ande umagazin mba ve na un la. A pine ve ér: “Ka kwaghyan u ne soo ner m na wan wam nee?” Anmgbianev mba kasev mbara nôngo ér vea sur un ishima, kpa wase ga. Anmgbianev mbara maa va hide za wa kwaghyan hen ikyese va ver un hen hunda. Erdoo u ve tese Yesica ne kôr un ken ishima. Yesica mase umbur er lu Aôndo je yange ungwa msen na, kpa un kera ver ishima her ga ye. Lu kwagh u vihi un tsung ve lu vaan je la. Nahan kpa hegen yô, a kange ishima ér una civir Yehova. Nenge ase er ieren i anmgbianev mbara i nan kwagh wuee la va a kwagh u dedoo sha wono!—Orpa. 11:1, 6.

9, 10. (a) Ka sha ashighe a nyi nahan sha ayange a i ngeren Bibilo la, kwagh gba sha ior mba vea na ayol a ve u wasen tom hen atô u ior mba Aôndo? (b) Ka nyi ityom nahan mba ve ne ayol a ve la ka ve wase u eren ken tiônnongo nyiana?

⁹ Sha ayange a Mbaiserael la, ashighe kpishi kwagh a gba sha ior mba vea na ayol a ve u wasen tom yô. (Eks. 36:2; 1 Kron. 29:5; Neh. 11:2) Nyian kpa, aan nga kpishi a u fatyô u nan shighe wou shin inyaregh you gayô mfe wou sha u wasen anmgbianev ou mba nomso man mba kasev yô. Man u er nahan yô, a saan we iyol shi u zua a averen kpishi.

¹⁰ Mkaanem ma Aôndo taver nomso mba ken tiônnongo ishima ér ve er tom vea Yehova imôngo sha u nôngon kuman sha iaven i hingir udiakon shin mbatamen. (1 Tim. 3:1, 8, 9; 1 Pet. 5:2, 3) Mba ka ve er nahan la, ve soo u wasen mbagenev ken jijingi kua sha igbenda igen. (Aer. 6:1-4) I lu nahan mbatamen kaa a we ér u er tom u nengen sha ityakerada shin haregh u pasen kwagh shin tom u sôron Iyou i Tartor shin imbakwagh la nahan vee? Mba ve eren ityom ingin nahan la, vea fatyô u pasen we er ka i saan ve iyol kpishi u eren mbagenev tom yô.

11. Anmgbian u kwase ugen zua a mtsera ken azende a yange kôr sha ajiir a ior mba Yehova lu maan kwagh la nena?

 ¹¹ Mba ve ne ayol a ve u eren tom u maan kwagh ken nongo u Yehova la, ashighe kpishi ka ve zua a azende a he. Nenge ase ikyav i anmgbian u kwase Margie, u a er tom u maan Ayou a Tartor i kom anyom 18 la. A tsaase agumaukase kpishi ken anyom a a lu eren tom ne la. A nenge ér kwagh ne ka gbenda u dedoo u taver ayol a ve asema. (Rom. 1:12) Shighe u a tagher a mbamtaver yô, azende a yange kôr sha ajiir a lu eren tom u maan kwagh la ka a taver un ishima. I lu nahan we u na iyol you u eren tom u maan kwagh vee? Aluer u ngu a ma tomaveegh shin u ngu a mi ga kpa, u fatyô u nan iyol you.

12. U fatyô u nan iwasen shighe u aahe a er la nena?

¹² Shighe u aahe ka una er yô, ior mba Aôndo ka ve zua a ian i eren tom vea Aôndo sha u wasen anmgbianev vev. U tesen ikyav yô, ka ve er iyua sha u wasen ior mba aahe a vihi ve akaa la. (Yoh. 13:34, 35; Aer. 11:27-30) Gbenda ugen yô, ka u wasen u sôron ijiir shon shin hiden sôron akaa a aahe shon a vihi la. Anmgbian u kwase ugen ken tar u Poland, iti na ér Gabriela. Yange mngerem vihi un ya, kpa gema saan un iyol shighe u anmgbianev mba ken atôônanongo a a lu ikyua a ve la va u va wasen un yô. A kaa ér: “Kwagh gbam sha akaa a a saam la ga, ka akaa a iyolough tsô. Kpa m soo u ôron ne kwagh u m zough a mi yô. Kwagh ne tesem ér, u lun ken tiônnongo u Kristu la ka ian i civirigh i numben a mi ga, shi ka kwagh u nan or iember man msaanyol.” Ior kpishi mba i wase ve zum u aahe a tser ve yô, kaa ér ve zua a kwagh hemba kwagh u a saa ve la. Shi mba ve eren tom vea Yehova sha u nan iwasen la kpa ka i saan ve iyol shi ve zua a mkom.—Ôr Aerenakaa 20:35; 2 Mbakorinte 9:6, 7.

13. Aluer se na ayol a ase u wasen yô, kwagh la una seer taver ikyar i se ye vea Yehova la nena? Tese ikyav.

¹³ Anmgbian u kwase ugen u i yer un ér Stephanie yô, vea mbapasenkwagh mbagen hen haregh na, zua a iember kpishi u eren tom vea Aôndo sha u wasen Mbashiada mbagenev mba ve yevese ityav shin mbamzeyol mbagen ve yem ken tar u Amerika yô. Yange ve wase ve u keren ya kua ikyav mbi haan ker. Stephanie kaa ér: “Yange saan ve iyol shi ve wuese kpishi er anmgbianev  tese ve dooshima u a lu hen atô wase tar sha won cii la yô; nahan kwagh ne kôr se ken ishima tsung. Icombor ne hen ér se wase ve, kpa jighilii yô, ve hemba wasen se. Dooshima kua mzough man jighjigh u nan u se nenge a mi ken kwagh ne kua gbenda u ve suur sha Yehova la na Yehova seer doon se ishima, shi hegen se hemba mban a iwuese sha hanma kwagh u nongo u Yehova u ne se cii.”

14, 15. (a) Ka ieren i nyi profeti Yesaia yange lu a mi? (b) Mbapasenkwagh u Tartor vea fatyô u dondon ieren i Yesaia la nyian nena?

¹⁴ U soo u seer eren tom vea Yehova imôngo? U fatyô u moughon yemen za eren tom hen ijiir i kwagh a hembe gban sha mbatomov ken nongo u Yehova kpa? Nahan kpa, u ngu wer saa se mough se undu ya se yem ica ve se za er Yehova tom ga. Kpa anmgbianev mba nomso man mba kasev mbagenev yô, mba sha ian i vea fatyô u nan ayol a ve u za eren Yehova tom ica yô. Ieren ve la ngi vough er i profeti Yesaia nahan. Yehova yange pine ér: “Ka an Me tindi nan, man ka an nana za sha ci Wasa?” Yesaia maa kaa ér: “Mo ne, tindim.” (Yes. 6:8) We kpa u ngu a isharen shi u ngu sha ian i eren nahan shighe u ian i gbe i u wase nongo u Yehova kpa? Ka sha igbenda igen i nyi nahan u fatyô u wasena?

¹⁵ Yesu yange ôr kwagh u tom u pasen kwagh shi geman ior hingir mbahenen la ér: “Sunda ngee je, kpa mbasundan yô, mba di kpeghee tsô. Nahan yô, sôn nen Ter u sunda, A̱ tindi mbatomov ken sunda Na.” (Mat. 9:37, 38) U fatyô u za eren tom ape kwagh a hembe gban sha mbapasenkwagh, alaghga je yô, eren pania? Shin u fatyô u wasen or u eren nahan kpa? Anmgbianev mba nomso man mba kasev kpishi nenge ér gbenda u hemban doon u tesen ér Aôndo man mbawanndor a ve doo ve ishima yô, ka u za eren tom pania hen ijiir shin haregh u kwagh a hembe gban sha mbatomov mba ken tom sunda ne yô. Igbenda igen kpa ngi i u fatyô u seer eren tom u u lu eren Aôndo la yô. Aluer u er nahan yô, u zua a iember kpishi.

16, 17. Aluer sar u u seer eren Yehova tom yô, ka aan agen a nyi kpa a lu?

¹⁶ U fatyô u za eren tom sha anshighe kpuaa shin Betel shin za wasen tom ape nongo u Yehova u lu maan kwagh yô, shin duen hen ijiir you hanma iyange za wasen kpa? Kwagh gba sha ior mba vea fatyô u za eren Yehova tom ape i tindi ve cii, shi vea kegh iyol u eren nyityô tom u i kaa ér ve er cii yô. Kwagh ne tese ér alaghga a gba u a kaa a ve ér ve za er tom hen ijiir i kwagh a hembe gban her yô, aluer mba a mfe sha tom shon ga je kpaa. Nahan cii kpa, ka or a na iyol i nan u za eren tom hanma ijiir ape kwagh a gbe sha mbatomov yô, kwagh la a doo Yehova tsung.—Ps. 110:3.

¹⁷ Sar u er ma i seer tsaase we sha er u hemba lun a mfe u ma u er Yehova tom yôô? Aluer ka nahan yô, nôngo kuma u zan Makeranta u Mbapasen Ivangeli i Tartor la. Makeranta ne ka u tsaase ior mba kwagh u ken jijingi a gbe ve ishima mba ve eren tom u pasen kwagh hanma shighe sha er vea fatyô u seer eren tom u pasen kwagh la. Mba ve soo u zan makeranta ne la gba u vea kegh iyol u za eren tom ape i tindi ve cii zum u ve bee u yô. U fatyô u nôngon zan makeranta ne sha er u kuma u seer zuan a aan a icivirigh agen a eren Yehova tom kpa?—1 Kor. 9:23.

18. Ka mbamtsera mba nyi nahan u fatyô u zuan a mi sha u eren tom vea Yehova ayange ayange?

¹⁸ Er se lu ior mba Yehova yô, se mba ior mba wan nagh shin nan kwagh wuee; man kwagh ne ka u tesen ieren i sar sar man mlu u dedoo man dooshima hanma sev sha er se wasen mbagen yô. Ka sea er nahan yô, se zua a msaanyol man bem kua iember. (Gal. 5:22, 23) Aluer mlu wou ngu nan nan kpa, u fatyô u zuan a iember sha u dondon ikyav i Yehova i nan kwagh wuee la, shi eren tom imôngo vea na!—Anz. 3:9, 10.