NGEREN U TIMEN SHA MI 5
“Ka Kristu A Lu Ityough ki Hanma Nomsoor Ye”
“Ka Kristu a lu ityough ki hanma nomsoor ye.”—1 KOR. 11:3.
ICAM 12 Yehova, Aôndo u Hemban
KWAGH U I TIM SHA MI KEN NGEREN NE YÔ *
1. Alaghga gbenda u or eren a kwase u nan kua mbayev mba nan la, ua har sha nyi mnenge nahana?
U HEN wer u lun ityough la inja na ér nyi? Ior mbagen mba eren kwagh a kasev vev kua mbayev vev sha mnenge u ior ve lu a mi hen ityô ve shin gbenda u i eren kwagh hen tsombor ve la. Nenge ase kwagh u anmgbian u kwase ugen u ken veghertar u Yuropa, u i yer iti na ér Yanita yô, a ôr ne. A kaa ér: “Ior na jighjigh taveraa ape m lu ne ér, nomso hemba gban kwagh a kasev, kasev mba ityôkyaa ga, nahan doo u ve cii ma i nengen ve ér ka mba shiren a shire ior.” Anmgbian ugen u a lu ken Amerika, i yer iti na ér Luke yô, kaa ér: “Uter mbagen ka ve tese mbayev vev ér kasev mba er kwagh u injaa ken zwa ve ga, nahan ka ior mba keghen ato a ve ga.” Nahan kpa, mbamnenge mbara cii ka mba Yehova ga, sha ci u a soo ér nomso ve eren a kasev nahan ga. (Nenge Marku 7:13.) Nahan nomsoor nana er nan ve nana hen u lun orya u dedoo?
2. Ka nyi i doo u or u nan lu ityough ki tsombor nana fa, man ka sha ci u nyi?
2 Cii man or nana lu orya u dedoo yô, gba u nana hii fan kwagh u Yehova a soo ér nana eren yô. Shi gba u nana fa er i hii ve, a ne ior mbagenev tahav shin a ver ve ér ve lu ityough sha mbagenev yô, man er nana fatyô u dondon ikyav i Yehova man Yesu ve ver la yô. Er nan i gbe hange hange u nomsoor nana fa akaa nee? Gba u nana fa sha ci u Yehova na mba ve lu ityough hen icombor la tahav, shi a soo ér ve er tom a mbu sha inja kpaa.—Luka 12:48b.
INJA I U LUN ITYOUGH LA ÉR NYI?
3. Kwagh u Bibilo i ôr ken 1 Mbakorinte 11:3 la, tese se nyi sha kwagh u hemene?
3 Ôr 1 Mbakorinte 11:3. Ivur ne i pase gbenda u Yehova a tese ér i eren akaa ken tsombor na vough vough yô. Tsombor na u u lu sha shi u lu shin tar kpaa la. U lun ityough sha mbagenev la ngu a akaa a vesen ker ahar. U hiihii yô, ka tahav. Ugen yô, a pine u er u er tom a tahav mbu i ne u la yô. Er Yehova a lu ityough sha hanma kwagh cii yô, tahav nav mbu a ikighir ga. Sha nahan yô, mbatyomov kua uumace mba ve lu mbayev nav la cii, una pine ve er ve er tom a tahav mbu un ne ve yô. (Rom. 14:10; Ef. 3:14, 15) Yehova ver Yesu ngu ityough ki tiônnongo. Nahan kpa, una pine Yesu er a eren kwagh a vese la. (1 Kor. 15:27) Yehova shi na nom tahav sha kwase u nan kua mbayev mba nan. Nahan kpa, nom la nana pase Yehova man Yesu er nan eren a tsombor u nan la.—1 Pet. 3:7.
4. Yehova man Yesu mba a tahav mbu eren nyi?
4 Er Yehova a lu Ityough ki tsombor na u sha won la cii yô, ngu a ian i wan atindi, tesen mbayev nav gbenda u i doo u vea eren kwagh yô, shi nengen kpaa ér mba kuran atindi shon. (Yes. 33:22) Shi Yesu u a lu ityough ki tiônnongo u Kristu la kpaa, ngu a ian i wan atindi shi nengen ér mba kuran atindi shon.—Gal. 6:2; Kol. 1:18-20.
5. Ka tahav mbu nyi or u nan lu ityough ki tsombor u u lu Mbakristu yô, nan lu a mi, man ka akighir a nyi i gbe u nana aver ga?
5 Or u nan lu ityough ki tsombor u mba ve lu Mbakristu la kpa, gba u nana dondo ikyav i Yehova man Yesu la. Nan ngu a tahav mbu tsuan akaa a i gbe u tsombor u nan ua er yô. (Rom. 7:2; Ef. 6:4) Nahan kpa, tahav mbu nan mbu a ikighir. U tesen ikyav yô, gba u atindi a nan lu wan la aa zua sha akaawan a ken Mkaanem ma Aôndo. (Anz. 3:5, 6) Shi or u nan lu ityough ki tsombor la, nan ngu a tahav mbu wan atindi sha ci u ior mba ken icombor igen ga, ka mba hen tsombor u nan tseegh. (Rom. 14:4) Shi mbayev mba nan mba nomso man mba kasev ka vea va vese, vea kera lu hen ya vea nan ga kpa, ve za hemen u nan nan icivir her, nahan cii kpa, nan kera ngu ityough vev ga.—Mat. 19:5.
ER NAN YEHOVA A NE MBAGEN TAHAVA?
6. Er nan Yehova a tsough ior mbagenev a ne ve tahava?
6 Yehova na mbagen tahav sha ci u tsombor na doo un ishima. Tahav ka iyua i a ne yô. Er Yehova a tsough ior mbagen a ne ve tahav yô, kwagh la na tsombor na ngu ken bem shi mba eren kwagh ker sha inja sha inja. (1 Kor. 14:33, 40) Luun er a tsua ior a na ve tahav ken tsombor na ga yô, ma i eren kwagh ker nzughul nzughul shi ma i saan or môm iyol ga. Ikyav i tesen yô, a̱ gba u a tsua kwagh u a er yô, or môm nan fa or u i gbe u nana kure kwagh shon ga, shin or u nana hemen mbagenev gbenda u eren akaa shon kpaa ga.
7. Mbaefese 5:25, 28 ôr ér, Yehova soo ér noov ve eren a kasev vev nena?
7 Aluer gbenda u Aôndo a ser akaa vough vough, mbagenev kpa a ne ve tahav la, ka kwagh u dedoo yô, er nan ve nyian ne kasev kpishi ka ve nenge ér noov vev mba nzughul a ve shi kighir ve? Kwagh ka a lu nahan sha ci u nomso kpishi venda u dondon atindi a Yehova a we sha kwagh u tsombor la. Ka ve gema ve dondo aeren a ityôô shin gbenda u ior ve eren kwagh hen ijiir ve la. Alaghga vea nzughul a kasev vev sha ci u msaanyol ve. U tesen ikyav yô, alaghga nom nana lu nzughul a kwase u nan sha u tesen ior mbagenev ér nan ngu “nomor.” Alaghga nana hen ér nana fatyô u kighir kwase u nan u soon nan ga, kpa nana fatyô u anger kwase u nan la sha er nana cian nan yô. Man alaghga nana eren a kwase shon nahan sha u kighir nan. * Nomso mba ve henen kwagh nahan shi ve eren kwagh sha imba gbenda ne cii, ikyav tese wang ér mba eren kwagh u shami ga. Mba ne kasev icivir i i gbe u ma ve naan ve la ga, man ieren ve la i doo Yehova ga.—Ôr Mbaefese 5:25, 28.
KA NYI NOM NANA ER VE NANA LU ORYA U INJAA?
8. Ka nyi nom nana er ve, nana lu orya u dedoo?
8 Nom nana fatyô u lun orya u injaa sha u dondon gbenda u Yehova man Yesu ve eren tom a tahav vev la. Nenge ase aeren ahar a Yehova man Yesu ve lu a mi ne, man er orya nana fatyô u tesen aeren ne sha gbenda u nan eren kwagh a kwase u nan kua mbayev mba nan yô.
9. Yehova tese ér un hiden a iyol ijime nena?
9 Iyolhiden a mi ijime. Yehova hemba kwaghfan sha won cii. Nahan cii kpa, ka a lumun mnenge u mbacivir un. (Gen. 18:23, 24, 32) Shi ka a ungwa mhen u mba a hemen ve la kpaa. (1 Utor 22:19-22) Yehova ngu a mshi ga, nahan cii kpa, veren ishima ér se er kwagh vough a mshi shio ga. Kpa ka a wase uumace mbacivir un mba ve yen ne sha er vea za hemen u civir un her yô. (Ps. 113:6, 7) Jighilii je yô, Bibilo kaa ér Yehova ka “orwasen.” (Ps. 27:9; Heb. 13:6) Tor Davidi yange kaa ér un fatyô u eren zege tom u gba u una er la sha ci u Yehova hide a iyol na ijime, wase un.—2 Sam. 22:36.
10. Yesu yange hiden a iyol na ijime nena?
10 Nenge ase ikyav i Yesu ne. Er lu Ter kua Orvesen u mbahenen nav nahan kpa, yange ôô ve angahar. Ityôkyaa i môm i Yehova yange na i nger kwagh ne ken Bibilo yô lu nyi? Lu u veren hanma or cii ikyav i nana fatyô u dondon yô, kua mba ve lu ityough hen icombor la kpaa. Yesu iyol na yange kaa ér: “M ver ne ikyav, mer er m er a ven nahan, ne kpa eren nen nahan vough.” (Yoh. 13:12-17) Er Yesu lu a tahav kpishi nahan kpa, yange veren ishima ér mbagenev ve eren un tom ga, gema lu un eren ve tom ye.—Mat. 20:28.
Orya nana tese ér nan hiden a iyol i nan ijime shi tsombor u nan doo nan ishima sha u eren ityom i hen ya shi wasen kwase u nan kua mbayev mba nan u lun kôôsôô a Yehova (Nenge ikyumhiange i sha 11, 13)
11. Ka nyi orya nana fatyô u henen ken ikyav i Yehova man Yesu ve ver i hiden a iyol ijime laa?
11 Akaa a se fatyô u henen yô. Orya nana fatyô u tesen iyol hiden a mi ijime sha igbenda kpishi. Ikyav i tesen yô, aluer nan hiden a iyol ijime yô, nana ver ishima ér kwase u nan man mbayev mba nan ve eren kwagh vough a mshi shio ga. Ka nan kegh ato nan ungwa mnenge u kwase u nan kua mbayev mba nan, aluer mnenge ve la zua sha u nan ga je kpaa. Kwase ugen u a lu ken tar u Amerika, i yer iti na ér Marley yô, kaa ér: “Ashighe agen mnenge wam man u nomom ka a zua ga. Nahan cii kpa, m nenge mer m gba un kwagh shi nem icivir sha ci u ka a nôngo ér una fa mnenge wam sha kwagh, shi a hen sha mi zulee cii ve a mase tsuan kwagh u una er ye.” Heela tseegh ga, nom u nan hiden a iyol ijime yô, ka nan kegh a kegh iyol u eren ityom i hen ya, aluer ior mba hen ijiir i nan mba nengen akaa la ér ka ityom i ukase je kpaa. Kwagh la a fatyô u lun kwagh u taver. Sha ci u nyi? Anmgbian u kwase ugen u i yer iti i nan ér Rachel yô, kaa ér: “Hen ijiir yase yô, nom ka nana wasen kwase u nan u kiren agbande shin sôron ya yô, mbawanndor a nan kua anmgbianev mba nan, ve nenge ér nan ngu ‘igbenge-or.’ Ka ve hen ér kwase u nan kighir nan.” Aluer ka mnenge u ior ve lu a mi wuee hen ijiir you la yô, umbur wer, Yesu yange ôô mbahenen nav angahar shin er i nengen tom ne ér ka tom u kpan nahan kpaa. Orya u dedoo nan hembe veren ishima sha u nôngon ér ior ve nenge ér nan ngu a tahav shin nan ngu or u ikyoo yum ga, kpa ka nan hemba soon ér nana nôngo i saan kwase u nan kua mbayev mba nan iyol. Dugh iyol hiden a mi ijime kera yô, ka ieren igen i nyi i gbe hange hange u orya shi nana lu a mi?
12. Dooshima mgbegha Yehova man Yesu u eren nyi?
12 Dooshima. Hanma kwagh u Yehova a eren cii, ka dooshima ka a mgbegha un u eren ye. (1 Yoh. 4:7, 8) A tese ér se doo un ishima shi un soo ér se lu azende a na, sha u nan se Bibilo, i i lu Mkaanem nam la, kua nongo na. A soo ér se fa wang ser un wa se ikyo sha u tesen ér se doo un ishima. Hide di sha akaa a iyolough a kwagh a gbe se a mi la ye? Yehova “nan se akaa cii mgbeghaa, sha ugbayol asev.” (1 Tim. 6:17) Ka sea er kwagh shami ga yô, a kôôm se, shi se za hemen u doon un ishima her. Ka dooshima yange mgbegha Yehova er kwagh sha u yiman se ye. Yesu kpa se doo un ishima kpishi, ka nahan ve yange na uma na sha ci wase ye. (Yoh. 3:16; 15:13) Kwagh môm u una yange Yehova man Yesu u soon mbara mba ve soo ve sha mimi la je kpa ngu ga.—Yoh. 13:1; Rom. 8:35, 38, 39.
13. Er nan i gbe hange hange u orya nana soo tsombor u nana? (Nenge ngeren u kiriki u a lu a itinekwagh ér: “ Or u Nan Sember Eren Kwase Nana Er Nan Ve Kwase u Nan Una Naan Nan Iciviri?” la.)
13 Akaa a se fatyô u henen yô. Gba u hanma kwagh u or u nan lu ityough hen tsombor nan eren la cii, a lu dooshima una mgbegha nan u eren ye. Er nan ve kwagh ne a lu hange hange? Apostoli Yohane na mlumun ér: “Or u [tsombor shin] anmgbian u nan, u nan nengen a nan la a doo nan ishima ga yô, Aôndo u nan nenge a na ga la una fatyô u doon nan ishima ga.” (1 Yoh. 4:11, 20) Or u tsombor u nan u doo nan ishima shi nan soo u dondon ikyav i Yehova man Yesu la yô, nana wase u u yan ijende kôôsôô a Yehova shi nana nôngo kpoghuloo sha er ior mba nan ve lu ken mkpeyol yô, shi nana nenge sha ugbayol vev kpaa. (1 Tim. 5:8) Nana tesen mbayev mba nan shi nana kôôm ve, shi nana gba uwer u henen u tsuan akaa a aa va Yehova a icivir shi aa wase tsombor u nan la ga. Hegen se time ase sha akaa ne shi se nenge er aa wase orya nana dondo ikyav i Yehova man Yesu la yô.
KWAGH U I GBE U ORYA NANA ER YÔ
14. Orya nana wase tsombor u nan u lun kôôsôô a Yehova nena?
14 Gba u orya nana wase tsombor u nan u yan ijende kôôsôô a Yehova. Yesu yange tese ér un ngu er Ter na nahan sha ci u hemba veren ishima sha u wasen mbadondon un sha er jighjigh ve una taver yô. (Mat. 5:3, 6; Mar. 6:34) Sha nahan yô, orya kpa, kwagh u hiihii u i gbe u nana er yô, ka u wasen tsombor u nan u lun kôôsôô a Yehova. (Dut. 6:6-9) Ka nan er kwagh ne sha u nôngon kpoghuloo ôron Mkaanem ma Aôndo shi henen ma vea tsombor u nan kua sha u zan mbamkombo shi pasen loho u dedoo. Heela tseegh ga, ka nan ya ijende vea Yehova kôôsôô shi nan nôngon ér ijende shon i seer taver.
15. Ka gbenda môm u nyi nahan orya nana fatyô u tesen tsombor u nan ikyo i wana?
15 Ka nan nôngo ér tsombor u nan u tema kundu kundu. Yehova yange kaa a Yesu ér a doo un ishima, man ôr kwagh ne ken igbar sha ishigh ki iorov. (Mat. 3:17) Yesu kpa yange a tese ér mbadondon un doo un ishima sha kwaghôron na man sha ieren na cii. Shi ve kpaa ve kaa a Yesu ér a doo ve ishima. (Yoh. 15:9, 12, 13; 21:16) Orya nana fatyô u tesen kwase u nan kua ônov mba nan ér ve doo nan ishima sha kwagh u nan eren a ve la, er u henen Bibilo vea ve nahan, shi nana fatyô u kaan a ve ér ve doo nan ishima shi pasen ve ér ve gba nan kwagh. Shi zum u i gbe i doo yô, nana fatyô u wuese ve sha ashe a ior mbagen je kpaa.—Anz. 31:28, 29.
Gba u orya nana kuren ugbayol mba tsombor u nan, ka nahan ve a doo Yehova a nan ye (Nenge ikyumhiange i sha 16)
16. Ka nyi igen kpa shi i gbe hange hange u orya nana ere, man ka nyi i doo u nana palegha?
16 Ka nan nengen sha ugbayol mba tsombor u nan. Yehova yange nenge sha mbamgbe mba Mbaiserael shin er ve lu yan ican sha ci u ve hemba un ato nahan kpaa. (Dut. 2:7; 29:5) Nyian ne kpa, Yehova kur ugbayol asev. (Mat. 6:31-33; 7:11) Yesu kpa yange koso mbadondon un. (Mat. 14:17-20) Shi yange bee ior kpishi mba ve lu dedoo ga yô, angev. (Mat. 4:24) Gba hange hange u orya nana kuren mbamgbe mba tsombor u nan, ka nahan ve a doo Yehova a nan ye. Nahan kpa, kwagh ngu u i gbe hange hange u nana palegh yô. Gba u nana uve ityough eren tom u uke sha u koson tsombor u nan je, nana kera zuan a shighe u wan u ikyo shi wasen u, u yan ijende a Yehova kôôsôô ga ze.
17. Yehova man Yesu mba tesen se shi mba kôôm se nena?
17 Nan tesen tsombor u nan. Yehova ka a tese se shi a tsaha se sha ci u iwasen yase. (Heb. 12:7-9) Yesu kpa tesen mba a lu a tahav sha a ve la sha dooshima er Ter na nahan. (Yoh. 15:14, 15) Ka a wa ve kwagh taveraa, kpa shi a gema a er kwagh ne kundu kundu. (Mat. 20:24-28) A fa ér se yina, nahan ashighe kpishi ka se er kwagh shami ga.—Mat. 26:41.
18. Ka nyi orya u injaa ka nan umburu?
18 Orya u nan dondon ikyav i Yehova man i Yesu la yô, ka nan umbur je ér kwase u nan kua mbayev mba nan ve yina. Nan vihin ishima kpoghuloo a kwase u nan shin mbayev mba nan ga. (Kol. 3:19) Kpa ka nan dondo kwaghwan u ken Mbagalatia 6:1 la, shi nan nôngo kpoghuloo ér nana ‘kôôm ve sha ishima i legh legh.’ Ka nan umbur je ér nan kpa nan yina. Shi ka nan fa ér gbenda u hemban doon u nana tese ve yô, ka u veren ve ikyav i dedoo er Yesu nahan.—1 Pet. 2:21.
19-20. Shighe u orya nan lu tsuan akaa sha ci u tsombor u nan yô, nana fatyô u dondon ikyav i Yehova man Yesu nena?
19 Nan tsough akaa a a lu sha ishima i nan tseegh ga. Yehova ka a tsua akaa a a doo sha ci u mbagenev kpaa yô. Ikyav i tesen yô, yange tsua u gban se lu sha ci u mtsera na ga, kpa lu sha ci u soo ér se kpa se lu uma nahan i saan se iyol. Or môm yange nan kighir Yehova ér a na Wan na a va kpe sha ci u asorabo ase ga, kpa Yehova kar a ishima na er kwagh ne sha ci u soo u wasen se. Yesu kpa yange tsua akaa a yange lu ior mbagenev a iwasen yô. (Rom. 15:3) Ikyav i tesen yô, shighe u vôr kpa, a tôô shighe u ma lu memen la, a tese ikpelaior.—Mar. 6:31-34.
20 Orya u injaa ka nan fa kpaa ér, kwagh u hemban taver u i gbe hange hange u nana er yô, ka u tsuan akaa a injaa sha ci u tsombor u nan, shi nan tee kwagh la beelee ga. Mayange nan tsuan hanma kwagh u nan nenge i doo nan cii shin nan tsuan kwagh gagher er ishima i lu nan ker hen ma shighe la ga. Kpa ka nan de ér Yehova a tese nan u tsuan akaa sha inja. * (Anz. 2:6, 7) Aluer nan er nahan yô, nana hen u eren akaa a aa wase mbagen, a lu di u keren mtsera u nan tseegh ga.—Fil. 2:4.
21. Ka nyi se lu timen sha mi ken ngeren u dondon nee?
21 Yehova na mbayaav tom u taver kpishi, shi a soo ér ve er tom u un ne ve ne tsembelee. Kpa aluer nom nan nôngo kpoghuloo u dondon ikyav i Yehova man Yesu ve ver la yô, nana lu orya u injaa. Aluer kwase u nan kpa nan ngu eren ityom i nan i hen tsombor yô, ivese ve ia doo. Nahan kpa, gba u kwase nana nenge ian i nom u nan a lu sha mi u lun ityough ki tsombor la nena, man ka mbamtaver mba nyi alaghga nana tagher a mi? Ngeren u a dondo ne una na mlumun sha mbampin mban.
ICAM 16 Wuese Yehova Er A Ver Wan Na Tor Yô
^ Ikyum. 5 Or ka nana eren kwase yô, nan hingir ityough ki tsombor u nan la. Se lu timen fan inja i u lun ityough la ken ngeren ne, shi se hen kwagh u tahav mbu Yehova a ne mbagenev la man er i hii ve a er nahan yô. Shi se time sha kwagh u nomso vea fatyô u henen ken ikyav i Yehova man Yesu ve ver la yô. Ken ngeren u a dondo ken ngun la di se lu timen sha kwagh u nom man kwase vea fatyô u henen ken ikyav i Yesu kua ior mbagen mba i er kwagh ve ken Bibilo la yô. Ken ngeren u sha utar la di, se hen se fa er i doo u anmgbianev mba nomso vea er tom a tahav mbu i ne ve ken tiônnongo la yô.
^ Ikyum. 7 Ior kpishi nenge ér u nzughul a kwase je yô, gbidyen nan la ka kwaghbo ga. Ashighe kpishi ka i tese kwagh ne ken ufiim man anumbe kua ityakeda. Sha nahan yô, ior kpishi hen ér u nzughul a kwase shin kighir nan la, ka kwaghbo ga.
^ Ikyum. 20 Wea soo u seer fan er u tsua akaa sha inja yô, nenge ngeren u a lu a itinekwagh ér “Tsua Akaa A Van Aôndo A Icivir,” u yange i gber ken Iyoukura i Aipor 15, 2011, peeji 13-17 la.
