1. Er nan ve i gbe u se dondon hemen u Yehova? Tese ikyav.

 TÔÔ wer u za ken ikyô, maa u za tsume gbenda. Ijiir la cieryol sha ci u annyamev mba wan tswam man ankaam ma yiman kua imendenev mbi bov mbi ker. Shi ahungwa nga ker a u fatyô u dorough gban shimi yô. Kpa aluer u zua a or u nan fe ikyô la tsembelee, u nana hemen we shi nana wase u u palegh ajiir a bo la yô a doo u kpishi! Tar ne ngu er ka ikyô la nahan. U ngee a akaabo kpishi a aa fatyô u vihin mlu wase vea Yehova yô. Kpa se mba a Or u nan fe gbenda tsembelee u nana hemen se yô; ka Yehova je la. Ngu hemen se, zan a vese ken tar u he ape se za zua a uma u tsôron la, shi palegh se a akaabo kpaa.

2. Yehova hemen se nena?

² Yehova hemen se nena? Gbenda u vesen u a hemen se yô, ka ken Bibilo i i lu Mkaanem nam la. Shi hemen se sha ikyev i uumace. Ikyav i tesen yô, ka a er tom a “wanakiriki u jighjigh man u fan kwagh” la, u nan se kwaghyan u ken jijingi u una wase se u tsuan akaa sha kwaghfan yô. (Mat. 24:45) Shi Yehova hemen se sha ikyev i nomso mbagenev mba ve fe tom tsembelee yô. Ikyav i tesen yô, mbatamen mba sôron atôônanongo kua mbatamen mba ken tiônnongo ka ve taver se ishima, shi ve tese se akaa a aa wase se u nôngon a mbamzeyol asev yô. Se wuese kpishi er Yehova a lu hemen se tsembelee hen shighe u mkur u tar ne a zurum shi uma a taver kpishi ne yô! Kwagh ne ka a wase se u lun azende a Yehova shi se lu a ishimaverenkeghen i va lun uma gbem sha won.

3. Ka nyi se lu timen sha mi ken ngeren nee?

³ Nahan kpa, alaghga ashighe agen a taver se u dondon hemen u Yehova, hemban je yô, shighe u i lu uumace mba ve yen ne ve kaa ér se er ma kwagh yô. Kwagh a fatyô u eren nahan sha ci u nyi? Sha ci u alaghga kwagh u ve kaa ér se er la, a lu kwagh u  sha ishima yase ga. Shin alaghga se nenge ser kwagh u ve ôr la ngu a inja ga, maa se kure ikyaa ser una fatyô u duen hen Yehova ga. Hen imba shighe la nahan, gba u se lu a vangertiôr ser ka Yehova a lu hemen ior nav ye, shi aluer se dondo hemen na yô, se zua a averen. Ken ngeren ne, se lu timen sha akaa atar a aa wase se u seer lun a vangertiôr ne yô, (1) gbenda u Yehova hemen ior nav sha ayange a tsuaa la, (2) gbenda u a hemen se nyian la, man (3) er ka sea dondon hemen na ve se zua a averen yô.

GBENDA U YEHOVA YANGE HEMEN IKYURIOR I ISERAEL LA

4-5. Yehova yange tese ér un ngu hemen Mbaiserael sha ikyev i Mose nena? (Nenge foto.)

⁴ Yehova yange tsua Mose ér a hemen Mbaiserael a due a ve ken tar u Igipiti kera. Shi yange tese akav a wasen Mbaiserael u fan ér ka un, un lu hemen ve sha ikyev i Mose ye. Ikyav i tesen yô, Yehova yange er ibeenegh ki lun er ityôgh nahan lu hemen ve atetan, shi er usu u lun er ityôgh nahan lu hemen ve tugh. (Eks. 13:21) Mose yange dondo ityôgh kira, nahan ki hemen un kua Mbaiserael ki za nyôr a ve hen Zegemnger u Nyian la. Kpa Mbaigipiti lu zendan Mbaiserael nahan cier Mbaiserael iyol, sha u ci u ve lu henen ér Mbaigipiti vea wua ve. Maa ve kure ikyaa ér Mose va a ve hen Zegemnger u Nyian la ka sha mi ga. Kpa Mose va a ve hen ijiir la lu sha inja je. Lu Yehova hemen Mose u van a ior nav hen ijiir la ye. (Eks. 14:2) Aôndo maa yima ve sha gbenda u kpilighyol kpishi.—Eks. 14:26-28.

⁵ Anyom 40 yange kar kpa, Mose za hemen u lun a vangertiôr ér Yehova ngu hemen ve sha ikyev i tyôgh kira duen a ve ken taaikyôngo. a Shighe ugen la, Yehova ver ityôgh kira sha ityough ki tenti u Mose, sha er Mbaiserael cii vea nenge a mi yô. (Eks. 33:7, 9-10) Yehova yange a lam a Mose ken ityôgh kira, Mose di a gema a ôr Mbaiserael kwagh u Yehova a ôr un la. (Ps. 99:7) Mbaiserael yange ve nenge a akav kpishi a tesen wang ér Yehova ngu hemen ve sha ikyev i Mose.

6. Mbaiserael yange ve nenge hemen u Yehova nena? (Numeri 14:2, 10, 11)

⁶ Kpa kwagh er vihi yô, Mbaiserael mbagenev kpishi venda u nan jighjigh ér Yehova ngu lamen a ve sha ikyev i Mose. (Ôr Numeri 14:2, 10, 11.) Yange ve venda acin imôngo ér Yehova ngu hemen ve sha ikyev i Mose ga. Kwagh ne na yô, Yehova venda ér ve de nyôron ken Tar u Ityendezwa la ga.—Num. 14:30.

7. Tese ikyav i ior mba yange ve dondo hemen u Yehova yô. (Numeri 14:24) (Shi nenge foto kpaa.)

⁷ Nahan kpa, Mbaiserael mbagenev yange ve dondo hemen u Yehova. Ikyav i tesen yô, Yehova yange kaa ér, “Kalebu . . . dondom jighilii.” (Ôr Numeri 14:24.) Aôndo yange ver Kalebu doo doo, je yô a na un ian i tsuan ijiir i soo ér una tema ya ken Tar u Ityendezwa la. (Yos. 14:12-14) Mbaiserael mba i lumun ér ve nyôr ken Tar u Ityendezwa la kpa, yange ve ver ikyav i dedoo i dondon hemen u Yehova. Mose yange kpen kera yô, Yoshua kar hii u hemen, nahan Mbaiserael mban ‘cia Yoshua sha ayange a a lu uma cii.’ (Yos. 4:14) Nahan Yehova ver ve doo doo, shi na ve tar u yange tôndo zwa u nan ve la kpaa.—Yos. 21:43, 44.

8. Pase er Yehova yange hemen ior nav sha ayange a ator hemen la yô. (Shi nenge foto kpaa.)

⁸ Anyom yange nga karen yô, Yehova ver mbaajiriv ér ve hemen ior nav. Shighe kar yô, Yehova shi ver uprofeti hen shighe u ator lu hemen la ér ve hemen ior nav. Ator a a civir Yehova sha mimi la, yange a dondo kwaghwan u uprofeti mban. Ikyav i tesen yô, Tor Davidi yange hide a iyol ijime lumun ibo shighe u  profeti Natan kôôm un la. (2 Sam. 12:7, 13; 1 Kron. 17:3, 4) Tor Yehoshafati yange dondo kwaghwan u profeti Yahashiel shi taver ior i Yuda asema ér ve na ‘uprofeti mba Aôndo jighjigh.’ (2 Kron. 20:14, 15, 20) Tor Hesekia yange za ker iwasen hen profeti Yesaia shighe u tagher a zayol yô. (Yes. 37:1-6) Hanma shighe u ator ne yange a dondo kwaghwan u Yehova yô, Yehova a ver ve doo doo shi a kura ior nav. (2 Kron. 20:29, 30; 32:22) Kwagh ne yange una tese Mbaiserael wang ér Yehova ngu hemen ve sha ikyev i uprofeti nav. Nahan kpa, ator ne agen, kua Mbaiserael mbagenev kpishi yange ve venda u keghen ato a uprofeti mba Yehova mban.—Yer. 35:12-15.

GBENDA U YEHOVA HEMEN MBAKRISTU MBA SHA AYANGE A MBAAPOSTOLI LA

9. Ka unô Yehova yange er tom a ve u hemen Mbakristu mba sha ayange a mbaapostoli laa? (Shi nenge foto kpaa.)

⁹ Sha iyange i Pentekosti ken inyom i 33 la, Yehova ver tiônnongo u Kristu. Yehova yange hemen Mbakristu hen shighe la nena? Yange ver Yesu ér a lu ityough ki tiônnongo la. (Ef. 5:23) Kpa Yesu yange lamen a hanma orhenen na sha kwagh u i gbe u nana er ga. Yange tesen ve akaa a vea er la sha ikyev i mbaapostoli man mbatamen mba sha Yerusalem. (Aer. 15:1, 2) Shi yange i ver mbatamen ér ve hemen atôônanongo.—1 Tes. 5:12; Titu 1:5.

10. (a) Mbakristu mbagenev kpishi sha ayange a mbaapostoli yange ve nenge hemen la nena? (Aerenakaa 15:30, 31) (b) Er nan ve mbagenev sha ayange a tsuaa la, venda u dondon hemen u mba Yehova tsua ér ve hemen laa? (Nenge ngeren u kiriki u a lu a itinekwagh ér “ Er i Hii ve Mbagenev Ve Venda Ér Yehova Hemen Ior Nav sha Ikyev i Uumace Ga Yô.”)

¹⁰ Mbakristu mba sha ayange a mbaapostoli la yange ve nenge hemen la nena? Ve mbagenev kpishi yange i doo ve u dondon akaawan a mba i tsua ve ér ve hemen la. Jighilii je yô, yange “ve ember er i taver ve ishima yô.” (Ôr Aerenakaa 15:30, 31.) Kpa Yehova ngu hemen ior nav sha ayange a ase ne nena?

GBENDA U YEHOVA A LU HEMEN SE NYIAN YÔ

11. Ôr kwagh u a tese ér Yehova ngu hemen ior nav sha ayange a ase ne yô.

¹¹ Nyian ne kpa, Yehova ngu hemen ior nav her. Ngu tesen se ken Mkaanem nam kua sha ikyev i Wan na, u a lu ityough ki tiônnongo la. Se nenge a ikyav i tesen ér nyian ne kpa Yehova  ngu hemen se sha ikyev i uumacee? Een. Ikyav i tesen yô, hen sha kwagh u yange za hemen shighe u inyom i 1870 la bee kera la. Charles Taze Russell vea akar a na yange ve hii u kaven ér ken inyom i 1914 la, Tartor u Aôndo u a hii u hemen. (Dan. 4:25, 26) Yange ve fa kwagh ne sha ci u ve tôv sha mi ken Bibilo shi ve na jighjigh ér kwaghôron u profeti ne una kure sha mi. Yehova yange hemen ve er ve lu tôvon sha kwaghôron u profeti ne la? Een. Akaa a yange za hemen sha tar ken inyom i 1914 la tese wang ér Tartor u Aôndo yange u hii u hemen hen shighe la. Ityav mbi Tar Cii mbi Hiihii la, yange mbi hii shi ubombauangev due, tar tenger sha ajiir kpishi, shi ijen gba sha ajiir kposo kposo. (Luka 21:10, 11) Sha mimi yô, Yehova yange lu eren tom a mbahenen Bibilo mbara u wasen ior nav.

12-13. Ka nyi yange i er shighe u i lu nôngon Ityav mbi Tar Cii mbi sha Uhar la, sha er a seer eren tom u pasen kwagh laa?

¹² Shi nenge ase kwagh u yange er shighe u i lu nôngon Ityav mbi Tar Cii mbi sha Uhar la. Anmgbianev mba nomso mba hen afishi a shin itine yange ve hen sha kwagh u i nger ken Mpase 17:8 la. Maa ve mase kaven ér ka Ityav mbi Tar Cii mbi sha Uhar mbira mbia za kuusu sha Armagedon ga. Kpa ityav mbira mbia been yô, bem a hide a gba, nahan Mbashiada mba Yehova vea fatyô u pasen ior kpishi loho Tartor. Er lu inja er taver nahan kpa, nongo u Yehova ver makeranta u yange i yilan hen shighe la ér Watchtower Bible College (School) of Gilead, u i yilan hegen ér Makeranta u Henen Bibilo u Watchtower u Gileadi la. Yange i ver u sha u tsaase mbamishen u eren tom u pasen kwagh shi tesen ior sha tar cii la. Er i lu nôngon ityav nahan kpa, i tindi mbamishen ér ve za pase kwagh. Shi wanakiriki u jighjigh yange ver makeranta u i yilan ér Course in Theocratic Ministry b la ken atôônanongo cii, sha er ua wase mbapasenkwagh u fan kwaghpasen shi tesen ior tsembelee yô. Sha nahan yô, ve fatyô u wan ior mba Aôndo ago iyol sha tom u pasen kwagh u gba u vea va er la.

¹³ Nyian ne, ka sea hide sea hen sha kwagh u yange za hemen la yô, se nenge wang ser Yehova yange lu hemen ior nav hen shighe u taver la. Hii shighe u Ityav mbi Tar Cii mbi sha Uhar  la zan zan nyian, ior mba Yehova mba eren tom ve u pasen kwagh la sha tar gbar gbar. Nahan ior kpishi hingir u fan Yehova shi mbacivir Yehova mba pasen kwagh sha tar cii.

14. Se fatyô u lun a vangertiôr ser akaa a nongo u Yehova kua mbatamen ve tesen se la ka a vough sha ci u nyi? (Mpase 2:1) (Shi nenge foto kpaa.)

¹⁴ Nyian ne kpa, anmgbianev mba ve lu ken Mbahemenev mba Shin Itine la, za hemen u suur sha Kristu ér a hemen ve. Ka ve nôngo sha er akaa a ve tesen anmgbianev la, aa lu mbamnenge vev ga, kpa aa lu mnenge u Yehova yô. Shi ka ve er tom a mbatamen mba sôron atôônanongo man mbatamen sha u tesen anmgbianev mba ken atôônanongo. c Mbatamen mba i shighe ve mkurem la, mba ‘uwegh ku yanegh’ ku Kristu. (Ôr Mpase 2:1.) Nahan kpa, mbatamen mban cii yina shi ka ve er akaa agen shami ga. Ashighe agen Mose vea Yoshua yange ve er akaa shami ga, di vough er mbaapostoli kpa lu nahan. (Num. 20:12; Yos. 9:14, 15; Rom. 3:23) Nahan kpa, se nenge wang er Yesu a lu hemen wanakiriki u jighjigh man mbatamen yô, man una za hemen u hemen ve “ayange ayange, zan zan shighe u mkur u tar ne.” (Mat. 28:20) Sha nahan yô, se mba a atôakyaa kpishi a nan jighjigh a akperan a tan shio ser Yesu ngu hemen se sha ikyev i anmgbianev mba i tsough ve ér ve hemen ne.

KA SEA DONDON HEMEN U YEHOVA YÔ, SE ZUA A AVEREN

15-16. Ka nyi u hen ken ikyav i mba yange ve dondo hemen u Yehova laa?

¹⁵ Ka sea za hemen u dondon hemen u Yehova yô, se zua a averen hegen je kpaa. Ikyav i tesen yô, anmgbian ugen iti na ér Andy vea kwase na Robyn, yange ve dondo kwaghwan u a kaa ér se eren kwagh akuma akuma la. (Heb. 13:5) Kwagh la na yô, ve fatyô u nan ayol a ve u wasen tom u maan Ayou a Tartor kua ajiir a nongo u Yehova agen. Robyn kaa ér: “Ashighe agen yange se lu ken ayou a a hoghol je kicin kpa i lu ker ga yô. Shi yange va gba u me tee ikyav yav mbigen mbi m tôôn foto a mi yô, man foto u tôôn doom kpen kpen. Yange m tee ikyav mbira je m vaa. Kpa m kange ishima er Sara kwase u Aberaham nahan mer, ishima i de vihin mo sha akaa a m de a karem la ga, kpa i saan mo iyol sha ci u akaa a i lu u me fatyô u eren hegen sha ci u Yehova la.” (Heb. 11:15) Nahan ka mtsera u nyi anmgbian ne vea kwase na ve zua a mini? Robyn kaa ér: “Saan se iyol kpishi sha ci u se fa ser se mba nan Yehova hanma kwagh u se lu a mi cii. Mo vea nomom ka sea eren tom u Yehova a ne se ne yô, kwagh la  a wase se u nengen er uma una va lu ken tar u he la yô.” Andy lumun a kwagh u kwase na a ôr ne, a kaa ér: “Saan se iyol kpishi er se ne shighe wase kua agee a ase sha ci u tom u Yehova yô.”

¹⁶ Ka mtsera ugen u nyi ka sea dondon hemen u Yehova ve se zua a mi? Anmgbian u kwase ugen iti na ér Marcia. Yange anmgbianev wa un kwagh ér a hii u eren pania, nahan va been kôleeji yô maa soo ér una dondo kwaghwan ve ne. (Mat. 6:33; Rom. 12:11) A kaa ér: “Yange i nam iwasen i zan yunivasiti anyom a nyiin gbilin. Kpa yange m soo mer me seer eren Yehova tom. Nahan m tsua u henen tomaveegh sha er me zuan a inyaregh ki nengen sha iyol yam shi eren pania yô. Lu kwagh u hemban doon u m tsua u eren je la. Hegen m ngu eren pania saan saan, shi er m eren tom sha ikyev i or ga yô, m zua a shighe u wasen tom shin Betel shi eren akaa agen sha ci u Yehova.”

17. Aluer se za hemen u dondon hemen u Yehova yô, ka averen agen a nyi se zua a mi? (Yesaia 48:17, 18)

¹⁷ Ashighe agen nongo u Yehova ka u wa se kwagh u una kura se yô. Ikyav i tesen yô, i ta se icin sha kwagh u soon inyaregh shin eren akaa a aa na se per atindi a Aôndo la. Sha igbenda ne kpa, ka sea dondo hemen u Yehova yô, se zua a averen. Ka se lu a imoshima i wang shi se palegh uzayol kpishi. (1 Tim. 6:9, 10) Kwagh la a na yô, se fatyô u civir Yehova a ishima yase cii. Man kwagh môm u se er ve una na se msaanyol man bem a hemba u civir Yehova je kpa ngu ga.—Ôr Yesaia 48:17, 18.

18. Er nan ve u kange ishima wer u za hemen u dondon hemen u Yehova?

¹⁸ Akperan nga ga, Yehova una za hemen u eren tom a uumace u hemen ior nav hen shighe u zegecan la, zan zan shighe u Hemen u Anyom Dubu la. (Ps. 45:16) Shighe u anmgbianev mban ve kaa ér se er kwagh u a lu sha ishima yase ga nahan, se dondo kwaghwan ve la kpa? Aluer se mba dondon hemen u Yehova hegen yô, a va hemba lun se zange u eren nahan ken hemen. Sha nahan yô, se za nen hemen u dondon hemen u Yehova kua mba Yehova a ver ér ve nengen sha a vese la. (Yes. 32:1, 2; Heb. 13:17) Se fatyô u dondon Yehova, Orhemen wase a vangertiôr, sha ci u ngu hemen se, zan a vese ken tar u he ape se za zua a uma u tsôron la, shi palegh se a nyityôkwagh i ia fatyô u vihin ijende i se ye vea na la.