Felisa: Yange i marem hen tsombor u u lu a kwagh ave ga yô, ken tar u Spain. Tsombor wam zaan adua u Fada, nahan se civir Aôndo kpoghuloo. Jighilii yô, anngôôv av 13 lu upristi shin ve eren tom ken côôci. Anmgbian u ngôm lu pristi, shi tesen tica hen makeranta u Mbafada ugen. Va kpen kera yô, Poopu u i yilan un ér John Paul II la, na un icivir sha u kaan ér lu icighanor u Aôndo. Terem varen iwa, ngôm di eren tom sule. I mar se se lu anigheni. M lu wan u vesen.

Shighe u m lu anyom 12 la, ityav pev ken tar u Spain. Ityav mbi been yô, i wuhe terem ken purusu sha ci u gomoti soo mbamhen nav mba lu a mi sha kwagh u patii la ga. Er terem kera lu ga yô, lu ngôm ican kpishi u zuan a kwaghyan kuman u koson se cii. Nahan ngôm tôô anngôôv av mba kasev mba utar mbara, Araceli man Lauri kua Ramoni na ér, ve za lu vea usista hen iyaagh ki gen ki i maa sha ci ve hen geri u Bilbao, tar u Spain la. Nahan anngôôv av mba kasev mban lu zuan a kwaghyan heen kpishi, yan.

Araceli: Shighe u se za lu vea usista la, m lu anyom 14, Lauri lu anyom 12, Ramoni di lu anyom 10. Yange i sar se tsung u nengen a mba hen tsombor wase. Yange i na se tom u esen shi kiren kwagh hen iyagh ki usista mbara. Anyom ahar nga kar yô, usista mban yem a vese hen iyaagh vev ki vesen ki ki lu ken geri u Zaragoza, ape i nengen sha mbabeenyol la. Yange i gba u se er tom kpoghuloo u esen shi kiren kicen, nahan tom ne u na se vôr kpishi.

Felisa: Shighe u anngôôv av mba kasev yem hen iyaagh ki usista ki ki lu ken Zaragoza la, ngôm man anmgbian u ngôm, u lu u pristi la, kaa ér mo kpa m yem m za kohol ve hen iyaagh kira. Yange ve soo ér mo m  de kera lu ikyua a wanyenomso ugen u soo kwagh wam la ga. Vande lun awashima wam u za lun hen iyaagh ki usista sha anshighe kpuaa, sha ci u Aôndo doom ishima. M zaan adua hanma iyange, shi m soo u va hingir kwase mishen, er anngôm ugen u lu eren tom mishen ken Afrika la nahan.

Kpa m yemen hen iyaagh ki usista kira yô, m kera lu fantyô u eren akaa kpishi a m soo u eren la ga. Usista mbara taver mo ishima u za eren tom u Aôndo ken tar ugen, er m wa ishima u eren la ga. Inyom i môm i kar yô, m hide m yem ken ya, m lu za nengen sha anmgbian u ngôm, u lu pristi la. M lu eren un ityom i hen ya, shi hanma aikighe yô, se ôr isha imôngo. Shi yange i doom u veren ufaluwa ken iyouadua shi wuhan eev mbu Maria iyol, kua ieev mbi uicighanmbaiorov mba ken Fada, mba ve kpe kera, i yer ve ér “saints” la.

Araceli: Shighe u m lu ken Zaragoza la, m er iceghzwa i hiihii, i gba u me er cii ve me hingir sista la. Maa usista mbara pavem a anngôôv av mba kasev mbara. Ve yem a mo hen iyaagh ki usista ki ken geri u Madrid la, Lauri di ve yem a na hen iyaagh ki ki lu ken geri u Valencia la. Ramoni yô, ve de un lu ken Zaragoza her. M yemen ken Madrid yô, m za er iceghzwa i sha uhar sha u me hingir sista. Ior kpishi va tsaan hen iyaagh ki usista kin, er mbayevmakeranta man mbabeenyol nahan. Nahan tom lu kpishi u eren. M eren tom ken iyouci i i lu hen iyaagh kin la.

Yange m wa ishima u va hingir sista. Yange m hen mer se hemban ôron Bibilo shi henen kwagh u i. Kpa kwagh lu nahan ga. Or môm ôron Bibilo, shin ôron kwagh u Aôndo shin Yesu ga. Yange m pande fa zwa Latin, shi m hen kwagh u uma u “saints” shi m civir Maria. Kpa ashighe kpishi se hemban eren tom u taver.

Maa ishima hii u nyian mo. M nenge mer doo u ma m lu keren inyaregh sha u me wase tsombor wam, a u za eren tom hen iyaagh ki usista, wasen mbagenev u hingir mbainyarev la. Nahan m ôr kwase u hemen usista la kwagh sha kwagh ne, shi m kaa a na mer m soo u yemen ken ya. Kpa gema kôrom za wuhe ken sev. Yange hen ér kwagh ne una yangem u yemen.

Usista mbara va dughum ken sev kera, kpa mba nengen ér mo m soo u yemen her yô, ve hide ve wuhem her. Mba wuhen mo ka kum kwa tar yô, ve kaa ér mo me fatyô u yemen, aluer m nger mkaanem man yô, ér: “M ngu yemen sha ci u hemba doom mo u civir Satan, ka Aôndo ga.” Kpiligh mo iyol. Yange m soo u yemen, kpa m venda u ngeren mkaanem mara. Ken masejime yô, m kaa mer m soo u lamen a pristi ugen, maa m za ôr un kwagh u za hemen yô. Un di za sôn ian hen bishôp ér, un soo u nan mo ian m hide m yem ken iyaagh ki usista ki ken Zaragoza la. M za lun ker iwer ngi kar kpuaa yô, i nam ian ér m yem ken ya. Ica gba ga maa Lauri man Ramoni kpa undu iyaagh ki usista kira.

Felisa: Shighe kar kpuaa yô, m er nom, maa se yem se za lu ken Cantabria, kpentar u ken tar u Spain. M zaan adua hanma shighe. Lahadi ugen se mba nyer adua yô, pristi ugen ngor sha ishimavihin, maa kaa ér, “Nenge nen takerada ne!” Maa a tese se takerada u The Truth That Leads to Eternal Life (Mimi u Una Na U Uma u Tsôron La). Tsô a kaa ér, “Aluer or na un takerada ne yô, va nam shin gema u ta kera!”

Yange m lu a takerada la ga, kpa m gema m soo u zuan a u. Maa ayange nga kar kpuaa yô, kasev mbagenev uhar va hen ya wam. Ve lu Mbashiada mba Yehova, nahan ve nam takerada la. M ôr u tugh mbura cii m bee. Kasev mbara mba hidi yô, ve pinem aluer mea soo u henen Bibilo yô, maa m kaa mer een.

Hanma shighe i sarem u eren kwagh u doon Aôndo. Maa m hen mimi sha kwagh u Yehova, nahan kwagh na hii u doon mo ishima tsung. Yange m soo u ôron hanma or kwagh na. Ken inyom i 1973 la, i erem batisema. Hanma shighe mea fatyô yô, m lam a mba hen tsombor wam sha kwagh u mimi. Kpa mba hen tsombor wam cii, hemban je yô, Araceli, hanger ér kwagh u m na jighjigh a mi la lu sha mi ga.

Araceli: Er yange i er kwagh a mo dang hen iyaagh ki usista yô, kwagh ne na kwaghaôndo wam kera doom ishima ga. Kpa m zaan adua sha iyange i Lahadi her, shi m ôron isha hanma iyange. Yange sarem u kaven Bibilo her, nahan m sôn Aôndo mer a wasem. Maa Felisa va pasem kwagh u hen la. Yange saan un iyol u pasen mo kwagh u na jighjigh a mi la je m hen mer a nyôr ihyundugh. Kpa m lumun a kwagh u lu ôron la ga.

Shighe kar yô, m hide m yem ken Madrid u za eren tom, maa m za vôso nom. Anyom nga kar yô, m nenge er ior mba ve zaan adua hanma shighe la, dondon atesen a Yesu ken uma ve sha mimi ga yô. Nahan m de u zan adua. Shi m kera na jighjigh a kwagh u “saints” man igyamusu ga, shi m nenge mer pristi ngu a tahav mbu den or asorabo ga. Ieev mbi kwaghaôndo mbi m lu a mi la cii m gema haa kera. Yange mea lu eren kwagh u vough kpa m fa ga. Ishima yange i doom ker ga, kpa m za hemen u sônon Aôndo mer: “M soo u fan we. Nahan wasem!” M umbur er ashighe kpishi Mbashiada mba Yehova ve kumam uwegh sha hunda, kpa  m venda u bughun yô. Yange m kera na jighjigh a kwaghaôndo môm ga.

Anngôm u kwase Lauri lu ken tar u France, Ramoni di gema lu ken tar u Spain. Er inyom i 1980 nahan, Mbashiada mba Yehova hii u henen Bibilo a ve. Er Felisa nahan, yange m na jighjigh mer, ve kpa ve fa er lu mbaaie ve lu henen ga. Shighe kar yô, m zua a Angelines, u ya na lu ikyua a u wam la, maa se kôr ijende gbang. Un kpa lu Kwaseshiada. Angelines vea nom na pinem acin imôngo aluer mea soo mer ve hen Bibilo a mo yô. Er m kaa mer kwagh gbam sha kwagh u kwaghaôndo ga nahan kpa, ve kav ér jighilii yô, m soo u fan kwagh u Bibilo. Ken masejime yô, m kaa a ve mer: “Ka sha mi. Saa ne lumun ner m nengen ken Bibilo yam tseegh ve me lumun mer hen nen kwagh a mo ye!” M lu a mgem u Bibilo u Nácar-Colunga la.

Felisa: Shighe u m er batisema ken inyom i 1973 la, Mbashiada lu er 70 nahan hen Santander, u lu gartamen u zege ijiir u i yilan ér Cantabria la. Yange i gba u se er gôgô zende cii ve se za pase ior cii mba ve lu sha agar uderi imôngo hen ijiir ne la kwagh ye. Nahan se zenden sha bôôsu se pasen ior kwagh, kpa shighe kar yô, se gema zan sha agar la sha mato.

Anyom nga kar yô, m hen Bibilo a ior kpishi, nahan iorov 11 ken a ve hingir u eren batisema. Ve kpishi mba m hen kwagh a ve la zaan adua u Fada. Nahan gba u me wa ishima a ve. Er mo nahan, yange gba u shighe a kar cii ve vea kav ér kwagh u ve na jighjigh a mi la, lu u mimi ga ye. Yange m fa mer ka Bibilo man icighan jijingi u Yehova tseegh vea fatyô u wasen or u geman gbenda u nan henen kwagh la, nahan fan mimi ye. (Mbaheberu 4:12) Nomom Bienvenido, u lu ordasenda la, er batisema ken inyom 1979 la, shi ngôm hii u henen Bibilo, kpa ica gba ga maa kpe.

Araceli: Shighe u Mbashiada mba Yehova hii u henen Bibilo vea mo la, m soo u nan ve jighjigh ga. Kpa shighe kar yô, m gema mnenge la. Mbashiada yange ve tesen Bibilo tseegh ga, ve dondon atesen a i kpaa. Sha nahan yô, m seer nan Yehova kua Bibilo jighjigh, nahan m hemba zuan a msaanyol ken uma wam. Ior mbagenev mba ve dondo ya a mo la nenge er uma wam gema yô, nahan ve kaa a mo ér, “Araceli, za hemen u eren kwagh u u tsough u eren ne!”

M umbur shighe ugen la m er msen m kaa mer, “M sugh u Yehova, er u yen ishima a mo ga, kpa u bughum aan kpishi a zuan a mfe u mimi u ken Bibilo, u yange m lu keren la yô.” Shi yange m va kaa a anngôm u kwase Felisa mer a dem a kwaghbo wam, shin er ngise m lam a na dang nahan kpaa. Hii shighe la je, se de u gban anyiman, kpa i gema i doo se u lamen sha kwagh u Bibilo. Ken inyom i 1989 la, m er batisema, shighe u m lu anyom 61 la.

Felisa: M ngu anyom 91 hegen. Nomom kpe kera, shi m fetyô u eren tom kpishi er ngise m eren la ga. Kpa ka m ôr Bibilo hanma iyange, shi ka mea kercio yô, m za mbamkombo shi m due kwaghpasen.

Araceli: Ka i doom u lamen a upristi man usista mba m zough a ve la cii, sha kwagh u Yehova. Alaghga tsô ka er mo kpa yange m lu sista ve, ka i doom u lamen a ve ye. Iliam yam a ve mbagenev za doo kpen kpen, shi ve kpishi ve ngohol ityakerada man umagazin. M umbur kwagh u pristi ugen la tsembelee. Yange m lam a na sha ashighe kpuaa cii ve lumun a kwagh u m lu ôron la ye. Kpa a gema a kaa ér: “Ka nyi me fatyô u eren ken iyolbeen hegene? Tsombor wam man mba m pasen ve adua la vea kaa ér nyi?” Tsô m pine un mer: “Kpa Aôndo di una kaa ér nyi?” Yange kav er m lu sha mi yô, shi m nenge er ure yô. Kpa ka inja er lu a ishimataver i ia wase un u geman ga nahan.

Mayange a tsa kpa me hungur shighe u nomom va kaa a mo ér un soo u zan mkombo vea mo la ga. Nomom lu anyom 80 shighe u za mkombo sha kwa u hiihii la, maa hii shighe la je, bunde mkombo môm kpaa ga. Yange hen Bibilo shi hii u pasen kwagh. Ka m umbur ashighe a doon kpishi a se due kwaghpasen imôngo la. Yange va shin iwer ihiar, cii man iyange i a er un batisema la yô, maa saa ku.

Felisa: Shighe u m hii u civir Yehova la, anngôôv av mba kasev mba utar mbara lumun a mo ga. Kpa shighe kar yô, ve ngohol mimi. Ka kwaghmôm ken akaa a hemban doon cii, a a erem ken uma je la. Mba fe mimi kera yô, i doo se cii u teman imôngo, lamen sha kwagh u Aôndo wase u doon se ishima Yehova, kua Mkaanem nam! Ken masejime yô, se cii se gema civir Yehova. *