1. Ka mlu u taver u nyi Davidi yange nyôr kere?

DAVIDI yange lu yevese ér una war. Sha ci u Saulu, tor u Iserael u lu a tahav kpishi la soo u wuan un keng keng. Davidi ngur keren kwaghyan yô, a va hen gar u Nobu, a va sôn ér i na un ikpenberedi itian tseegh. (1 Sam. 21:1, 3) Ken masejime yô, un vea ior nav ve za nenge a bar ugen, maa ve yer ker. (1 Sam. 22:1) Yange er nan ve Davidi nyôr ken imba mlu ne nahana?

2. Saulu yange ker kwagh u ganden un nena? (1 Samuel 23:16, 17)

² Saulu yange gba Davidi iyuhwe je gande, sha ci u ior kpishi soo Davidi shi lu wuese un ér a hemba ityav kpishi. Saulu shi fa er ihyembeato na la na Yehova venda un u lun tor u Iserael, man er Yehova tsua Davidi ér a va lu tor u Iserael yô. (Ôr 1 Samuel 23:16, 17.) Heela tseegh ga, er Saulu lu tor u Iserael yô, lu a shoja kpishi kua mba suen un, nahan gba u Davidi u una yevese sha er una war yô. Saulu yange hen ér una fatyô u yangen Aôndo u veren Davidi toro? (Yes. 55:11) Bibilo ôr nahan jighilii ga, kpa kwagh u se fe yô ka un ne: Saulu lu keren a ker kwagh u ganden un. Sha ci u mbahendan kwagh a Yehova cii, ka ku ve ka ve keren ye!

3. Er Davidi nyôr ken mbamzeyol nahan kpa, lu un ken ishima nena?

³ Davidi lu or u hiden a iyol ijime kpishi. Lu un iyol na tsua ér una lu tor u Iserael ga. Ka Yehova yange tsua un ér a va lu tor ye. (1 Samuel 16:1, 12, 13) Saulu maa hingir u nengen ér Davidi ka orihyom na. Kpa Davidi yange na Yehova ibo sha mlu u nyôr ker ne ga; shi vaa iyol ér kwaghyan ban un shi un hingir u tsan ken bar ga. Kpa alaghga lu hen shighe u yer ken  bar ne la je dugh icam i doon i wuese Yehova, ôr mkaanem ma ivur yase i sha inyom ne kpa ker ye, ér: “Mba ve keren TER yô, ma kwagh u dedoo una ban ve ga.”—Ps. 34:10.

4. Ka mbampin mba han se lu timen sha mini, man mbampin mban ka mba vesen sha ci u nyi?

⁴ Nyian ne, mbacivir Yehova mbagenev kpishi kwaghyan ka a ban ve kua akaa agen a kwagh a gbe sha mi ayange ayange la. * Kwagh ne er anmgbianev kpishi, hemban je yô hen shighe u bouange u a sember van ne. Shi gba u se fa ser er “zegecan” a zurum yô, uma una hemba taver hegen cii. (Mat. 24:21) Sha nahan yô, doo u se na mlumun sha mbampin mba unyiin mban: Ka sha nyi gbenda yange ma kwagh u dedoo ban Davidi ga? Gba keng u se hen er se er ve kwagh u se lu a mi la una kuma se yô sha ci u nyi? Se fatyô u nan jighjigh ser Yehova una nenge sha a vese sha ci u nyi? Se wa ago iyol hegen sha ci u kper ken hemen nena?

5-6. Pasalmi 23:1-6 wase se u kaven inja i kwagh u Davidi ôr ér mbacivir Aôndo cii “ma kwagh u dedoo una ban ve ga” la nena?

⁵ Kwagh u Davidi ôr ér mbacivir Yehova cii “ma kwagh u dedoo una ban ve ga” la, inja na ér nyi? A ôr imbakwagh la ken Pasalmi u sha 23 la. Aluer se time sha mi yô, se fatyô u kaven inja i kwagh shon. (Ôr Pasalmi 23:1-6.) Davidi hii pasalmi la ér: “TER ka orkuran mo, kwagh môm banem ga.” Ken avur a pasalmi la agen cii, Davidi ter akaa a aa fatyô u wasen se gbem yô, ka akaa a dedoo a Yehova na un sha ci u un lumun ér Yehova a lu Orkuran un la je la. Yehova lu hemen Davidi “sha igbenda i perapera,” shi wasen una sha ashighe a doon man a doon ga kpaa. Davidi yange fa dedoo je ér, er un lu hen ijiir i Yehova ape, “agumatoho a hem” la nahan kpa, una ban a mbamzeyol ga. Yange fa er ashighe agen akaa a vihin aa er un yô. A tôô kwagh la a kar sha u “karen ken pev u mure u kuugh.” Shi fa er una lu a mbaihyomov yô. Kpa er Yehova a lu Orkuran un yô, una “cia kwagh u bo ga.”

 ⁶ Sha nahan yô, mpin u se pine ser ‘Ka sha nyi gbenda yange ma kwagh u dedoo ban Davidi ga?’ la, se fatyô u nan mlumun ser: Yange lu a hanma kwagh u una wase un u lun vea Yehova kôôsôô gbem yô. Yange gba u saa una lu akaa a iyolough kpishi ve a saan un iyol ga. Akaa a Yehova yange na Davidi la kuma Davidi. Yange hemba gban un ishima u Aôndo a na un iveren shi a kura un.

7. Luka 21:20-24 kaa ér ka mbamzeyol mba nyi Mbakristu mba hiihii mba ken Yudia mbara yange ve nyôr kere?

⁷ Ken mkaanem ma Davidi mara, se fatyô u nengen er i hii ve i doo u akaa a iyolough a hemba gban se kwagh ga yô. Nyityôkwagh i se lu a mi cii kpa a saan se iyol, kpa kwagh shon a de hingir kwagh u hiihii ken uma wase ga. Ka kwagh u vesen u Mbakristu mba hiihii mbara yange ve va fa je la. (Ôr Luka 21:20-24.) Yesu yange ta ve icin ér shighe ngu van u “ushoja vea va haa afo vea kase Yerusalem yô.” Yange kwagh la va eren yô, gba u vea “hii u yevese yemen sha iwo.” Lu u vea yevese ve vea war ye, kpa akaa kpishi aa saa ve. Iyoukura yange i pase kwagh u er ve yô, ér: “Yange ve undu ishule ve man uya vev, shi ikyav vev mbi ken ayou kpa ve kohol ga. Ve na jighjigh ér Yehova una kura ve shi una sue ve, aluer u civir un la hemba gban ve ishima a hanma kwagh ugen u ve nenge ér ka u hange hange cii yô.”

8. Ka kwagh u vesen u nyi se fatyô u henen ken kwagh u yange er Mbakristu mba ken Yudia sha ayange a mbaapostoli laa?

⁸ Ka kwagh u vesen u nyi se fatyô u henen ken kwagh u yange er Mbakristu mba ken Yudia sha ayange a mbaapostoli laa? Iyoukura i se ter sha heen ne kaa ér: “Ken hemen yô, alaghga se va tagher a atsan a karen gbenda u se nengen akaa a iyolough la, aluer ka akaa a iyolough a hembe gban se kwagh, shin ka u civir Yehova sha mimi sha u i yima se la i hembe gban se kwagh yô. Zum u mkurtar una va yô, ka keng ican a er se sha akaa agen, shi akaa a ase agen aa saa. A gba u se kegh iyol u eren hanma kwagh u i gbe u se er cii, er Mbakristu mba ken Yudia mbara er nahan.” *

9. Kwagh u Paulu wa Mbaheberu la wase u nena?

⁹ U hen er yange a taver Mbakristu mbara kpishi u undun akaa a ve cica cii, yemen za hiin uma u he hen ijiir i he la kpa? Yange gba u vea lu a jighjigh u nan u una wase ve u suur sha Yehova ér, a kuma u nan ve akaa a a ban ve la. Kpa kwagh ugen lu u yange wase ve yô. Apostoli Paulu yange wa Mbaheberu mbagenev kwagh anyom kar ataan cii, Mbaroma va haa afo kase gar u Yerusalem ye. Yange kaa a ve ér: “De lu nen ior mba soon inyaregh ga, akaa a ne lu a mi la a̱ kuma ne. Gadia a kaa ér: “Mayange me undu u ga, shi mayange me kende u ga.” Nahan se fatyô u lun a jighjigh u nan taveraa, kaan ser: “Yehova ka orwasen mo; me cia ga. Ka nyi je or a ereme?’ ” (Heb. 13:5, 6) Ka keng mba yange ve ungwa kwaghwan u Paulu ne shi ve er kwagh sha mi cii Mbaroma va ityav la, yange vea lu akaa kpuaa tseegh hen ijiir ve i he la, kpa uma taver ve ga. Yange ve na jighjigh ér Yehova una na ve akaa a kwagh a gbe ve a mi ayange ayange la. Se kpa se fatyô u nan jighjigh ser Yehova una na se akaa a a ban se yô.

10. Ka nyi Paulu a pase se “i ior kpishi ve fe ga”?

¹⁰ Timoteu kpa Paulu yange wa un kwagh nahan, kua se kpaa. A nger ér: “Aluer se mba a kwaghyan man akondo yô, akaa ne aa kuma se.” (1 Tim. 6:8) Kwagh ne tese ér se fatyô u yan kwaghyan u injaa ga, shin maan ya u injaa lun her ga, shin yamen akondo a he sha  ashighe ashighe gaa? Ka kwagh u Paulu lu ôron la ga. Paulu lu kaan ér sea lu a nyityôkwagh kpa, kwagh shon a̱ kuma se. (Fil. 4:12) Ka kwagh u Paulu yange fa, “u ior kpishi ve fe ga” je la. Kwagh u hemban cii u se lu a mi yô, ka ijende yase vea Yehova, ka ma kwagh u iyolough ga.—Hab. 3:17, 18.

11. Ka nyi se hen ken mkaanem ma Mose ôr a Mbaiserael la i tesen ér gba u akaa a se lu a mi la aa kuma se?

¹¹ Shighe ugen se lu henen ser akaa agen ban se, kpa Yehova yô una nenge ér kwagh ban se ga. Nenge ase kwagh u Mose yange ôr a Mbaiserael zum u ve tsa ken taaikyôngo shin deserti anyom 40 iv la, ér: “TER, Aôndo wou, ver u doo doo sha tom wou u aveegh cii; A fa zende wou u ken zegedeserti ne; anyom akunduahar ne, TER, Aôndo wou, lu a we imôngo; ma kwagh ban u ga.” (Dut. 2:7) Ken anyom 40 la cii, lu mana tseegh Yehova lu nan Mbaiserael ye. Akondo a yange ve lu a mi shighe u ve lu duen ken Igipiti kera la lu di her nahan, bee iyol ga. (Dut. 8:3, 4) Shin er mbagenev nenge ér akaa ne kuma ga nahan kpa, Mose umbur Mbaiserael ér mba a hanma kwagh u kwagh a gbe ve a mi cii. Aluer se hen er se er ve kwagh u se lu a mi la una kuma se yô, a doo Yehova a vese. A soo ér se sughun un sha akaa a kiriki a un ne se la, shi se fa ser un ngu nan se akaa shon ka iyua.

12. Ka nyi i tese ér Davidi yange suur sha tahav nav ga, kpa suur sha tahav mbu Yehova?

¹² Davidi yange fa er Yehova a undun ior nav ga, man er or u Yehova a doo nan ishima cii, ka a wa nan ikyo kpishi yô. Shin er i lu keren  Davidi a ku shighe u dugh Pasalmi u sha 34 la nahan kpa, Davidi na Yehova jighjigh taveraa je yô, a nenge ér ‘ortyom u TER’ haa afo ‘wa un atô.’ (Ps. 34:7) Alaghga ga tsô Davidi tôô ortyom u Yehova kar sha orshoja u nan lu hen afo a mbautyaav yô; ka nan lu tsevaa hanma shighe cii sha er mbaihyomov vea va bugh nan a bugh a num ga yô. Shin er Davidi iyol na lu orutya u ageegh, shi Yehova tôndo zwa ér una lu tor nahan kpa, Davidi suur sha mzu shin sanker u fa u nôngon ityav a mi tsembelee, hemban orihyom la ga. (1 Sam. 16:13; 24:12) Davidi yange suur sha Aôndo, a jighjigh u nan ér ortyom u Yehova ka ‘a yima mbacian Aôndo.’ Ka mimi, se mba veren ishima ser Yehova a kura se sha ivande nyian ga. Kpa se fa tsô ser, mba ve suur sha Yehova cii, aluer ve kpe hegen kpa, ken hemen vea va hide a lu uma gbem sha won.

13. Shighe u Gogi u Magogi una ta num sha a vese la, se lu inja er se mba a mpe iyol ga nahan sha ci u nyi, kpa a gema a cier se iyol ga sha ci u nyi? (Nenge foto u sha igbende.)

¹³ Ica ia kera gba ga tsô, a kar jighjigh u se lu a mi ser Yehova una fatyô u kuran se la. Zum u Gogi u Magogi, u a lu mzough u akuraior cii la, una ta num sha mbacivir Aôndo la, a lu inja er kwagh hemba se nahan. Gba u se lu a jighjigh u nan ser Yehova una fatyô u yiman se, shi una yima se. Akuraior aa lu nengen se ér se mba iyôngo i lun a mpe iyol ga, shi se mba a or môm môm u kuran se kpaa ga. (Esek. 38:10-12) Sha ci u se lu a ikyav mbi numuv ga, shi se lu ior mba i tese ve ityav mbi nôngon kpaa ga yô. Nahan akuraior aa hen ér aa hemba se a iyolnyoon shio. Kpa se gema se lu a jighjigh u nan taveraa je yô, se lu nengen ser mbatyomov haa afo kase se mbacivir Aôndo, shi ve kegh iyol u nôngon ityav sha ci wase. Kpa akuraior yô, aa nenge a kwagh la ga. Ve na Aôndo jighjigh ga, nahan a er nan man vea nenge a mi sha wono? Shighe u akumautya a sha la aa va u va nôngon ityav sha ci wase la, akuraior aa nenge a kwagh!—Mpa. 19:11, 14, 15.

14. Ka nyi se fatyô u eren hegen sha u wan ago iyol sha ci u ashighe a ken hemene?

¹⁴ Se wa ago iyol hegen sha ci u ashighe a ken hemen nena? Hiihii yô, gba u se nenge ser akaa a iyolough nga a inja kpishi je, a za kar ikyaa inya ga, sha ci u yange sev a hungwa a av a gba u se undu akaa a ase cii aa saa. Shi gba u akaa a se lu a mi la aa kuma se, shi gba u a saan se iyol kpishi sha ci u ijende i se ye vea Yehova la. Aluer se seer fan Aôndo yô, se hemba lun a jighjigh u nan ser una fatyô u kuran se, zum u Gogi u Magogi una ta num sha a vese la.

15. Ka akaa a nyi nahan Yehova yange er a Davidi ve Davidi fa ér Yehova una wase un hanma shighe ciili?

¹⁵ Nenge kwagh u yange wase Davidi man kwagh u una wase se u wan iyol sha ci u atsan a se va tagher a mi ken hemen la yô. Davidi yange kaa ér: “Bende, nenge nen, TER ka u doon je; saan or u nan suur sha a Na la, iyol.” (Ps. 34:8) Mkaanem mara pase er i hii ve Davidi yange fa ér una fatyô u suur sha iwasen i Yehova yô. Davidi yange suur sha Yehova hanma shighe, shi Aôndo na lu wasen un hanma shighe cii. Zum u Davidi lu suen kwagh a Goliati, Orfiliti u gba ikyôr je gande ave la, a ôr a orutya u cier iyol la ér: “TER Una na u sha ikyev yam nyian.” (1 Sam. 17:46) Shighe karen yô, Davidi hingir or u eren tor ugen tom, ka Saulu je la, u nôngo acin imôngo ér una wua Davidi la. Kpa “TER lu a” Davidi. (1 Sam. 18:12) Er Davidi vande nengen Yehova wase un yô, hen shighe ne kpa fa je ér Yehova una wase un sha mbamzeyol nav keng a bunde ga.

16. Ka sha igbenda i nyi nahan se fatyô u ‘benden nengen’ er Yehova a doo?

 ¹⁶ Aluer se mba suur sha Yehova hanma shighe yô, se hemba lun a jighjigh u nan ser ken hemen kpa una fatyô u yiman se. Saa se lu a jighjigh u nan shi se kegh iyol u suur sha Yehova ve, se fatyô u kaan a or u nan tee se tom la ser nana na se ian se za mkohol u ningir shin mkohol u vesen, shin nana nyôôso ashighe a se eren nan tom la, sha er se zua a ian i zan mbamkombo asev cii, shi se seer shighe wase u eren tom u pasen kwagh la ye. Aluer or u nan tee se tom la nan venda u nan se ian la shi nan de se tom ye? Se lu a jighjigh u nan ser Yehova una undu se shin una kende se ma shighe môm ga, shi una za hemen u nan se akaa a a ban se la hanma shighe kpa? (Heb. 13:5) Anmgbianev kpishi mba ve eren tom u pasen kwagh hanma shighe la vea fatyô u ôron akaa a er ve, a tesen er Yehova ka a wase ve shighe u i gbe hange hange u una wase ve yô. Yehova ka a Aôndo u jighjigh.

17. Ivur yase i sha inyom i inyom i 2022 ne kaa ér nyi, man er nan ve i lu sha inja yumu?

¹⁷ Er Yehova a te ikyaa a vese yô, ityôkyaa ngi i se yem u cian akaa a aa va er ken hemen la ga. Aôndo wase una undu se mayange ga, aluer akaa a na hemba gban se kwagh a akaa a ase yô. Mbahemenev mba Shin Itine tsua ivur yase i sha inyom i inyom i 2022 ne sha u umbur se er i gbe u se wa ago iyol hegen sha ci u ayange a ican a ken hemen la, shi se lu a jighjigh u nan ser Yehova una undu se mayange ga yô. Ka Pasalmi 34:10, i kaa ér: ‘Mba ve keren Yehova yô, ma kwagh u dedoo una ban ve ga.’